Η ταινία είναι παραγωγής του 2006. Ομως, σε ξεγελάει! Μοιάζει για «παλιά». Καθώς οι θαυμάσιες ασπρόμαυρες εικόνες της δείχνουν να προέρχονται από έναν «παλιότερο» κινηματογράφο. Εναν κινηματογράφο που απέφευγε το ιλουστρασιόν, όπως ο διάολος το λιβάνι. Γιατί ήταν τίμιος κινηματογράφος, που αναζητούσε την ουσία και όχι τον εύκολο εντυπωσιασμό! Η ταινία διαθέτει υψηλή αισθητική. Και κινείται με άνεση ανάμεσα στο ρεαλισμό και το σουρεαλισμό.

Ενας γέρος βιολιστής, ο γιος του αντάρτης, ο εγγονός του, ο μελλοντικός βιολιστής ή αντάρτης, ανάλογα με τις περιστάσεις, και ένας «μαύρος» αξιωματικός! Κοντά σε αυτά τα τέσσερα πρόσωπα ολόκληρο το Μεξικό! Δοσμένο, βέβαια, με εξαιρετική οικονομία (λίγοι στρατιώτες, λίγοι αντάρτες και λίγος χορός (ο λαός).

Από τις πρώτες σκηνές της ταινίας ο Βάργκας, με τρομερή αφαίρεση, μας «μπάζει» στην ουσία της υπόθεσης. Το Μεξικό είναι κάτω από την μπότα του στρατού. Ο οποίος βιάζει, τρομοκρατεί, σκοτώνει. Και ενώ όλα φαίνονται «μαύρα και άραχνα», ενώ όλα φαίνονται να έχουν υποχωρήσει κάτω από την απειλή και το φόβο, ενώ όλα δείχνουν πως ο λαός έχει αποδεχτεί την κατάσταση, βλέπουμε πως όλο αυτό το σκηνικό, όλη αυτή η εξωτερική πραγματικότητα, τελικά, δεν είναι η αλήθεια! Ο λαός δεν υποχωρεί, ακόμα και όταν φοβάται! Ακόμα και όταν ξέρει πως θα του πάρουν το κεφάλι. Παντού ο στρατός, παντού και η αντίσταση!

Η ταινία μιλάει σε πρώτο επίπεδο, είναι, όμως, και αλληγορική. Αν ο θεατής προσπαθήσει μπορεί να γευτεί πολλές βαθύτερες, από το πρώτο επίπεδο, γεύσεις. Ας πάρουμε, για παράδειγμα, τη σκηνή στην οποία ο παππούς - βιολιστής διηγείται στον εγγονό του την ιστορία του κόσμου (μια προσπάθεια λαϊκής διαλεκτικής). Η διήγηση ενώ δείχνει απλή, έχει -και αυτή- πολλά επίπεδα. Σε πρώτο επίπεδο, μας διηγείται την πορεία του κόσμου, από τις πρωτόγονες κομμουνιστικές κοινότητες μέχρι τις μέρες μας. Την ίδια στιγμή, όμως, ενώ φαίνεται ότι λέει απλώς ένα «παραμύθι» στον εγγονό για να τον καθησυχάσει, την ίδια στιγμή, είναι φανερό, πως γίνεται η μεταβίβαση της εμπειρίας από γενιά σε γενιά! Την ίδια στιγμή της διήγησης γίνεται και η παράδοση της σκυτάλης! Ο γέρος φεύγει, ο εγγονός έρχεται. Ο αγώνας πρέπει να συνεχιστεί. Η πορεία του κόσμου πρέπει να συνεχιστεί!

Σχεδόν οι περισσότερες σκηνές της ταινίας έχουν πολλά επίπεδα. Δεν είναι, ακριβώς, αυτό που δείχνουν με την πρώτη ματιά. Με προσεκτικότερο κοίταγμα, νέα μηνύματα αναβλύζουν. Οπως για παράδειγμα η σκηνή, στην οποία ο «μαύρος» αξιωματικός ζητάει από το γέρο βιολιστή να παίξει μουσική και εκείνος χαϊδεύει μια το βιολί, μία το πιστόλι και, παρότι ξέρει πως κινδυνεύει η ζωή του, του απαντάει: τέλειωσαν, πια, οι μουσικές (πάμε για σύγκρουση). Και αυτό είναι, μπορεί να είναι ένα μήνυμα -προτροπή, για τους Λατινοαμερικανούς, αλλά και τους άλλους λαούς του κόσμου!

Μέρες μπορεί κάποιος να γράφει για «Το βιολί»! Και όλα αυτά όχι για κάποιο Μπεν Χουρ. Για μια ταινία «απλή» και «μικρή», μιλάμε! Για μια ταινία που μοιάζει με τη δημοτική ποίηση, η οποία, μέσα σε λίγες γραμμές, κρύβει του κόσμου τη σοφία. Ο γέρος βιολιστής χρησιμοποιεί το βιολί του ανάλογα με τις ανάγκες του κόσμου. Πότε για να του γαληνέψει την ψυχή με τη μουσική, και πότε για να μεταφέρει σφαίρες κρυμμένες στη θήκη του. Και τα κάνει και τα δυο «απλά» και «ήρεμα». Γιατί τα θεωρεί και τα δυο απαραίτητα και αναγκαία.

Πράγματι, η ταινία είναι ένας ύμνος στον απλό άνθρωπο. Και μπορεί να αναφέρεται στο Μεξικό, γιατί κάπου έπρεπε να αναφέρεται, στην ουσία, όμως, αναφέρεται σε όλους μας. Και μάλιστα διαχρονικά. Και μάλιστα και προς τα πίσω και προς τα μπροστά! Αφορά, ίσως, ιδιαίτερα στη Λατινική Αμερική, όπου το αντάρτικο είναι μέρος της καθημερινής ζωής. Καθώς τα καταπιεστικά καθεστώτα πολλών χωρών της περιοχής σπρώχνουν τους λαούς στην ένοπλη σύγκρουση. Ο παρατηρητικός θεατής μπορεί να βοηθηθεί στα συμπεράσματά του ότι μεγάλες ελπίδες για το παγκόσμιο ένοπλο κίνημα κυοφορούνται σε αυτή την περιοχή του κόσμου. Η ταινία το καταδείχνει αυτό. «Το Βιολί», χωρίς ενδοιασμούς, αποφαίνεται πως ο ένοπλος αγώνας είναι σχεδόν μονόδρομος τουλάχιστον για τη Λατινική Αμερική!..

Θα ήταν μεγάλη παράλειψη, αν δε μιλούσαμε για την αισιοδοξία «Του βιολιού». Σαν γνήσιο λαϊκό έργο είναι βαθιά αισιόδοξο. «Πότε θα γυρίσουμε παππού;» ρωτάει ο εγγονός (στο χωριό τους, από το οποίο τους έδιωξε ο στρατός). «Οταν οι καιροί θα είναι καλύτεροι». «Και πότε θα είναι καλύτεροι;»... «Σύντομα, σύντομα», απαντάει εκείνος.

Ο γέρος βιολιστής, ο κεντρικός ήρωας της ταινίας, δεν είναι επαγγελματίας ηθοποιός. Είναι πραγματικός λαϊκός βιολιτζής! Ενας από τους αξιότερους του Μεξικού. Ομως, στην ταινία του Βάργκας, που είναι η πρώτη του μεγάλου μήκους ταινία, ο γέρος (Δον Ανχελ Ταβίρα) δίνει ρεσιτάλ ηθοποιίας! Του οφείλει πολλά η ταινία! Στο πρόσωπό του γράφεται η πείρα του κόσμου. Ο Δον Ανχελ Ταβίρα είναι ένα λαϊκό διαμάντι. Καλοί είναι και οι υπόλοιποι ηθοποιοί (επαγγελματίες και ερασιτέχνες). Είναι φανερό, πως πέρα από τις υποχρεώσεις που ανέλαβαν για να διεκπεραιώσουν τους ρόλους τους, όλοι τους πίστεψαν στο έργο, έδωσαν κομμάτια από τον εαυτό τους. «Το βιολί» έγινε δική τους υπόθεση!

Παίζουν: Δον Ανχελ Ταβίρα, Νταγκομπέρτο Γκάμα, Γκεράρδο Ταρασένα.

Οι ταινίες δεν είναι πουκάμισα για να «ράβεις» μία κάθε χρόνο! Ακόμα και αν είσαι καλός ράφτης, όπως είναι οι Γούντι Αλεν. Η ταχύτητα, είναι σίγουρο, θα σε σπρώξει στις στραβοβελονιές. Τρεις ταινίες μέσα σε τρία χρόνια! Δε γίνονται αυτά τα πράγματα! Η ποσότητα θα σε οδηγήσει σε τσαπατσουλιές, σε προχειρότητες! Ιδιαίτερα αν γράφεις ο ίδιος και το σενάριο. Είναι, πέρα από καθετί άλλο, και ζήτημα χρόνου. Δε γεμίζουν έτσι οι σελίδες, δε γεννιούνται έτσι εύκολα τα πλάνα, η επιλογή των ηθοποιών, οι πρόβες, οι μουσικές και πάει λέγοντας! Δεν είναι φαστ φουντ οι ταινίες! Είκοσι τέσσερις ώρες έχει η μέρα, δεν έχει τριακόσιες!

Τέλος πάντων! Ο κόσμος καίγεται, τι διάλεξε, λέτε, ο Γούντι Αλεν, ένας από τους πιο πνευματώδεις ανθρώπους της Αμερικής, να μας πει! Σε μια περίοδο που άλλοι συνάδελφοί του, με λιγότερο ταλέντο και λιγότερες πνευματικές ικανότητες, με την κριτική τους ματιά προσπαθούν να αφυπνίσουν τους πατριώτες τους, εκείνος μετακόμισε στο Λονδίνο και μας διηγείται μικρές και ασήμαντες ιστορίες. Δυο αδέρφια, λέει, το ένα επιπόλαιο και φαντασμένο και το άλλο, εργατικό μεν αλλά χαρτοπαίκτης, στριμώχνονται, όπως είναι φυσικό, οικονομικά. Πάνω στην ώρα έρχεται ένας πλούσιος θείος, ο οποίος συντηρεί την οικογένεια, και τους ζητάει να σκοτώσουν το λογιστή του, που τον εκβιάζει. Και αμέσως ξεκινάει η «κωμωδία», που έχει και «κοινωνικές προεκτάσεις»! Χαιρετίσματα!

Χαιρετίσματα, γιατί ακόμα και αυτό τα αδύνατο θέμα, αν είχε περισσότερο μόχθο, θα ήταν σίγουρα ένα κάποιο θέμα! Τώρα, όμως, μοιάζει με τις φτωχές μερίδες, «λίγο από γιουβέτσι». Κρίμα.

Κρίμα, γιατί δεν πρέπει να ξεχνάμε για ποιον άνθρωπο μιλάμε! Μιλάμε για τον άνθρωπο που σκόρπισε άφθονο γέλιο, αλλά και μεγάλο προβληματισμό. Που κάθε ταινία του ήταν και ένα καλλιτεχνικό γεγονός. Μιλάμε για τον άνθρωπο, ο οποίος ξεσκέπασε άριστα τον μικροαστισμό. Αλλά και έσκυψε βαθιά στην ανθρώπινη συνείδηση και «ψυχή», όταν πέρασε από τις κωμωδίες στις «σοβαρότερες» ταινίες!

Παίζουν: Γίουαν Μακ Γκρέγκορ, Κόλιν Φάρελ, Τόμι Γουίλκινσον.

«Η περιπετειώδης ζωή της Ούσι Ομπερμάγιερ, της γυναίκας - σύμβολο της σεξουαλικής απελευθέρωσης και της γυναικείας χειραφέτησης στη Γερμανία, στη δεκαετία του '70, γίνεται μια απολαυστική ταινία, γυρισμένη σε Γερμανία, Ινδία και Μεξικό. Σεξ, ναρκωτικά και ροκ-εν-ρολ, είναι τα συστατικά της ταινίας αυτής, που λειτουργεί και σαν ένα ιστορικό αλμανάκ... Μια γεύση από το Βερολίνο του 1968, ένα κρυφό κοίταγμα από την κλειδαρότρυπα στα δωμάτια των Rolling Stones, ένα μακρύ ταξίδι στα βάθη της Αφρικής και της Ινδίας, ένας ύμνος στην ελευθερία και την αγάπη για τη ζωή».

Τα παραπάνω είναι μέρος της περίληψης της ταινίας. Σας τα μεταφέρω ατόφια για να καταλάβετε για τι είδους καλλιτεχνικό έργο μιλάμε! Μιλάμε για μια ταινία, η οποία δεν έχει ούτε την ελάχιστη καλλιτεχνική και κοινωνική ευθύνη. Ηρωοποιεί άκριτα, για να μην πω σκόπιμα, ένα άδειο κορίτσι, που στα δεκαέξι του έφυγε από το σπίτι του και αφού σπατάλησε τη ζωή του «στο σεξ, τα ναρκωτικά και το ροκ-εν-ρολ», χωρίς να την ακουμπήσει η πολιτική, ούτε καν το ξεσήκωμα του '68, ούτε ο πόλεμος στο Βιετνάμ, παρότι δίπλα της έβραζε ο τόπος, και σήμερα, πια, κουρασμένη από την έντονη ζωή «ζει πλούσια σε κάποιο τροπικό νησί». Η κυρία αυτή, για να βρίσκει χρήματα για τα ταξίδια της και την «ανέμελη» ζωή της, δάνειζε το γυμνό κορμί της στα εξώφυλλα του Playboy και σε άλλα του ιδίου φυράματος περιοδικά.

Αυτή η «θαυμάσια» γυναίκα, αυτό το πρότυπο «χειραφέτησης», στην ταινία του κ. Μπορνχάκ παρουσιάζεται σαν ένα άξιο και γοητευτικό κοινωνικό πρότυπο. Σαν παράδειγμα για μίμηση! Το ευτυχισμένο τέλος της, άλλωστε (σήμερα ζει πλούσια και ευτυχισμένη σε ένα τροπικό νησί), διώχνει κάθε φόβο για αναποδιές! Ούτε μια κριτική ματιά. Ούτε ένα κριτικό σχόλιο! Και μετά απορούμε, πώς γεμίζουν οι κοινωνικές χωματερές σύριγγες! Πώς το κάθε νόστιμο κοριτσάκι γίνεται γλάστρα και κουνάει τα γυμνά οπίσθιά του χειροκροτούμενο από τη μάνα της και τον πατέρα της, κάτω από την καθοδήγηση του κάθε τηλεοπτικού μικροαπατεωνίσκου!

Φαίνεται να ξεπέφτω σε ηθικολογία! Δεν έχω, δυστυχώς, άλλα όπλα! Θέλω να προειδοποιήσω. Αυτά τα έργα, παρότι μοιάζουν, δεν είναι καθόλου αθώα. Λειτουργούν σαν προπομποί! Σαν κράχτες! Καλλιεργούνε το έδαφος, λειαίνουν τις συνειδήσεις και στέλνουν χιλιάδες κορίτσια στην μπάρα! Θυμίζω, απλώς, πως η βιομηχανία πορνό είναι η τέταρτη κατά σειρά σε κέρδη βιομηχανία στον κόσμο.

Παίζουν: Ναταλία Αβελον, Ματίας Σβεϊνγκχόφερ, Μίλαν Πέσχελ, Γκιόργκ Φρίντιχ, κ.ά.

..