Στο θέατρο «Βασιλάκου», η «Διαδρομή», με «Το παράξενο ζευγάρι» του σπουδαίου μάστορα της σύγχρονης αμερικανικής κωμωδίας, Νιλ Σάιμον, προσφέρει μια από τις πιο γελαστικές - αλλά ποιοτικά γελαστική - παραστάσεις. Εμψυχωτής της ποιοτικής, ευφρόσυνης, γοργόρυθμης παράστασης είναι ο Γιώργος Μιχαλακόπουλος, ως σκηνοθέτης και ερμηνευτής του ενός «σκέλους» του αρσενικότατου «παράξενου ζευγαριού», με την εύφορη υποκριτική κατάθεση καλών ηθοποιών και τη δημιουργική συνεργία αξιότατων συντελεστών. Του Ερρίκου Μπελιέ, με την ευθύβολη, χυμώδη μετάφρασή του. Του Γιάννη Μετζικώφ, με το χαρακτηριστικά αμερικανικό ρεαλιστικό σκηνικό και τα χαρακτηριστικά του αμερικανικού ενδυματολογικού «γούστου» κοστούμια του. Του Νίκου Καβουκίδη, με τα δύο εναρμονισμένα επίπεδα των φωτισμών του, ένα εσωτερικό, με το άπλετα φωτισμένο σαλόνι ενός διαμερίσματος σε ουρανοξύστη, και ένα εξωτερικό, με τις νυχτερινές ανταύγειες της μεγαλούπολης. Της Ηλέκτρας Παπακώστα, με την κεφάτη μουσική επιλογή της.

Η κωμωδία, για τον Σάιμον, δεν είναι θέατρο έξω από την κοινωνική πραγματικότητα, έξω από τη ζωή, το χαρακτήρα, την ψυχοσύνθεση, τη συμπεριφορά, τις συνήθειες, τα προβλήματα του ανθρώπου. Βγαίνει από αυτά, μόνον που δε «βυθίζεται» σ' αυτά, επιπλέει ανάλαφρα και λοξοκοιτά την κωμικότητα που συχνότατα κρύβει ένα ανθρώπινο δράμα. Και, βέβαια, δράμα είναι ο χωρισμός - ίσως και χωρίς ουσιαστικό λόγο - από τη γυναίκα τους των δυο μεσηλίκων, οι οποίοι συμβιώνουν στο σπίτι του ενός, αλληλοανέχονται τα κουσούρια τους για να αντέξουν τη μοναξιά και τη διάλυση της οικογένειάς τους και χαρτοπαίζουν με φίλους για να σκοτώνουν τον άδειο χρόνο τους. Προβλήματα και αυτά τεραστίων διαστάσεων, που ως μολυσματική νόσος παγκοσμιοποιούνται.

«Δάφνες και πικροδάφνες»

Ο αλησμόνητος ΕΑΜίτης δραματουργός, πεζογράφος και μεταφραστής ξένων κλασικών συγγραφέων, Σωτήρης Πατατζής, ευεργέτησε το θέατρό μας και με δύο εξαίρετες διασκευές των «κλασικών» μυθιστορημάτων «Ο καλός στρατιώτης Σβέικ» και «Δον Καμίλο», με πρώτο διδάξαντα και στα δύο έργα τον, επίσης, αλησμόνητο Μίμη Φωτόπουλο. Βαθιά καλλιεργημένος, στοχαστικός και ευαίσθητος άνθρωπος, πολύτροπος «μάστορας» του λόγου ο Πατατζής, διέθετε αίσθηση και του δραματικού και του κωμικού. Ηξερε να σέβεται το πνεύμα και την πρόθεση του πρωτοτύπου, αλλά και να αναδείχνει την κύρια ουσία του, σε απόλυτη αρμονία με τα επί μέρους στοιχεία του μύθου και των προσώπων. Ο Πατατζής δε διάλεξε τυχαία τον «Καλό στρατιώτη Σβέικ», με το οποίο ο Τσέχος συγγραφέας Γιαροσλάβ Χάσεκ καυτηρίασε τον ιμπεριαλιστικό Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Το διάλεξε όχι για να κωμωδιογραφήσει, αλλά για να καταδικάσει - και εκείνος - και τους δύο ιμπεριαλιστικούς παγκόσμιους πολέμους. Για να αναδείξει την κατακτητική σκοπιμότητα, τη «λογική», την «ηθική», τις ανθρωποβόρες μηχανές του ιμπεριαλισμού και της εξουσίας του και τα κάθε λογής ακούσια και εκούσια στηρίγματά του στις κατεχόμενες χώρες. Στρατιωτικά και αστυνομικά όργανα, χαφιέδες, ατομιστές, βολεψάκηδες, δειλούς, αφελείς, βλακόμουτρα.

Οπως ο Χάσεκ, έτσι και ο Πατατζής, απέναντι στους φορείς της εξουσίας (βασιλιάδες και μεγαλοαστούς) και στα όργανα και στα στηρίγματα του ιμπεριαλισμού, αντιπαραθέτει ένα αφελές, αλλά καταλυτικά αποκαλυπτικό και δαιμόνια σαρκαστικό στην παρορμητική αλήθεια που αναβλύζει από τη φαινομενικά αφέλειά του, ιστορικό πρόσωπο. Τον Σβέικ, έναν φουκαρά, καλόκαρδο, αυθόρμητο μοναχούλη ανθρωπάκο, που φυτοζωούσε πουλώντας σκύλους, και ξάφνου τον επιστράτευσαν, τον έκαναν πειραματόζωο, και τον έστειλαν στο μέτωπο, όπου η αφέλειά του γελοιοποιεί την ηλιθιότητα των ανωτέρων του. Με την ευκαιρία η υπογράφουσα να σημειώσει, εξ ιδίας πείρας, ότι ο «μύθος» του Σβέικ, τον οποίο γνώρισε ο Χάσεκ, «ζει» ακόμα στην παλιά λαϊκή μπιραρία της Πράγας, όπου έπινε την μπίρα του (η μπιραρία αυτή λειτουργεί και σήμερα).

Το έργο και ο ήρωας των Χάσεκ-Πατατζή βρήκε τον ιδανικό ενσαρκωτή του. Τον Θύμιο Καρακατσάνη. Μόνο με ένα τάλαντο σαν του Καρακατσάνη, το οποίο κατέχει την τέχνη να αναδείχνει το κωμικοτραγικό σ' όλο το μεγαλείο του, μπορούσε το έργο και ο πρωταγωνιστικός ρόλος να αποκτήσουν την πλέρια, δισυπόστατη ουσία και σημασία τους. Να γίνουν μια κραυγή ενάντια στην τραγωδία του πολέμου, μέσα από το «προσωπείο» της κωμωδίας. Μη χάσετε τη μοναδική απόλαυση που προσφέρει η πολύσημη ερμηνεία του Θ. Καρακατσάνη, σε μια καλοκουρδισμένη σκηνοθεσία του Γιώργου Ρεμούνδου, με χυμώδη μουσική του Γιώργου Τσαγκάρη, και ωραία κοστούμια και σκηνικά της Κατερίνας Καρακατσάνη. Παράλληλα θα χαρείτε το κληρονομημένο, ευέλικτο υποκριτικό χάρισμα της Αλεξάνδρας Καρακατσάνη. Την εκφραστικότατη κωμικότητα των Ζαχαρία Ρόχα, Κώστα Ευριπιώτη, Ιλιάδας Λαμπρίδου και τις αξιόλογες ερμηνείες των Νίκου Βανδώρου, Δημήτρη Λιόλιου, Νίκου Καραγιώργη, Τάσου Πολιτόπουλου.

Κοινός τόπος θα ήταν να ξαναπούμε πόσο σπουδαίο, πόσο μαστορικό, πόσο σημαντική θέση καταλαμβάνει μέσα στο «σώμα» της σύγχρονης ελληνικής δραματουργίας το έργο των Δημήτρη Κεχαΐδη - Ελένης Χαβιαρά «Δάφνες και πικροδάφνες». Κοινός τόπος είναι και το να πούμε πόσο διαχρονικό είναι και πόσο επίκαιρο, ειδικά αυτήν την περίοδο. Γιατί; Γιατί όσο κι αν έχει «εκσυγχρονιστεί» η πολιτική των κομμάτων της ελληνικής άρχουσας τάξης, όσο κι αν έχει αμερικανοποιηθεί η ανταγωνιστική συμπεριφορά τους στην εκλογική διαδικασία, η «λογική», ο ανταγωνισμός, τα προσωπικά κίνητρα, συμφέροντα, αμαρτήματα των τοπικών κομματαρχών, καλά κρατούν και φουντώνουν στην προεκλογική περίοδο. Δείτε τα πρωτευουσιάνικα και περιφερειακά «μαχαίρια» που έβγαλαν κομματάρχες και παραγοντίσκοι ενόψει των εκλογών στις 7 Μάρτη, σχετικά με τις λίστες υποψηφίων για τις βουλευτικές έδρες και τους υπουργικούς θώκους, τα γκάλοπ και τα στοιχήματα για το ποιο κόμμα θα γίνει κυβέρνηση και θα καταλάβετε πόσο διαχρονικό και πόσο επίκαιρο είναι το έργο αυτό. Οι συγγραφείς μέσα από τέσσερα πρόσωπα, με δηλητηριώδη, γελοιοποιητικό σαρκασμό, αποκαλύπτουν σε όλες της τις διαβαθμίσεις τη ρουσφετολογική, συμφεροντολογική, αλληλοαρπακτική, αλληλοσυκοφαντική, αλληλομηχανοραφική, έως και αλιτήρια εκλογική δράση των τοπικών παραγόντων, δράση ανάλογη των πολιτικών «αφεντικών» τους.

Η αξία και η επικαιρότητα του έργου επιβεβαιώνονται με την αρμόζουσα στη σατιρική φύση του έργου σκηνοθεσία του Γιάννη Μόρτζου, μέσα στο λιτό ρεαλιστικό σκηνικό του Φαίδωνα Πατρικαλάκη. Κυρίαρχος υποκριτικά είναι ο Κώστας Καζάκος, ο οποίος με αμεσότητα, αλήθεια, δίνει μια διαφορετική από τις μέχρι τώρα ερμηνείες του ρόλου του Κώστα. Πλάθει μια εκδοχή ενός ενοχικού μεν, αλλά ιδεολόγου, πιστά αφοσιωμένου στο κόμμα του «στρατηγού». Ο Γιάννης Καρατζογιάννης (Αλέκος) πλάθει έναν κουτοπόνηρο «προπαγανδιστή» του στρατηγού. Ο Γιάννης Μόρτζος και ο Θάνος Καληώρας προσωποποιούν δυο αρπακτικές «παντιέρες», δυο λεχρίτες της πολιτικής κουζίνας.