Η ισραηλινή κατοχή συχνά χρησιμοποιεί πραγματικά πυρά κατά των Παλαιστινίων που αντιστέκονται

Θέτοντας χαμηλά τον πήχη των προσδοκιών, ο ίδιος ο Ομπάμα έχει διαμηνύσει ότι δεν κομίζει κανένα νέο «ειρηνευτικό σχέδιο» κατά την επίσκεψή του. Επέλεξε, επίσης, να επισκεφτεί τη Ραμάλα στη Δ. Οχθη και να συναντήσει εκεί τον Παλαιστίνιο Πρόεδρο Αμπάς. Η επιλογή αυτή από μόνη της αποτελεί είδηση, γιατί θα είναι η πρώτη φορά, που ένας Αμερικανός Πρόεδρος επισκέπτεται τα κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη. Ταυτόχρονα, αποφάσισε να μην απευθύνει ομιλία στην Κνέσετ, αλλά σε ένα ακροατήριο φοιτητών.

Και οι δύο αυτές επιλογές έχουν προκαλέσει την ισραηλινή δυσφορία. Και κυρίως η μετάβαση στη Ραμάλα, την οποία η Π. Αρχή έχει, ήδη, καταστήσει σαφές ότι θα επιδιώξει ν' αξιοποιήσει έτσι ώστε ιδίοις όμμασι να γίνει ξεκάθαρο τι σημαίνει «καθημερινότητα υπό κατοχή». Χαρακτηριστικό, ίσως, της δυσφορίας των ισραηλινών αρχών είναι ότι έχουν, ήδη, στήσει ένα υπερσύγχρονο κέντρο Τύπου στην Ιερουσαλήμ από όπου παρακινούν όλους τους δημοσιογράφους που θα συνοδεύουν τον Ομπάμα να παρακολουθήσουν την επίσκεψή του στη Ραμάλα «προκειμένου να διευκολυνθούν και ν' αποφύγουν τις οδικές μετακινήσεις και τις ενδεχόμενες ταλαιπωρίες σε φυλάκια κ.λπ.».

Είναι προφανές ότι στόχος των ισραηλινών «διευκολύνσεων» είναι να μεταβούν στο παλαιστινιακό έδαφος όσο το δυνατόν λιγότεροι δημοσιογράφοι. Παράλληλα, πληροφορίες φέρουν την ισραηλινή πλευρά να έχει ετοιμάσει ένα ιδιαίτερα «γεμάτο» πρόγραμμα επισκέψεων του Ομπάμα σε «διάφορα ιστορικά σημεία» της Ιερουσαλήμ, προκειμένου «να γίνει αντιληπτή στον Αμερικανό Πρόεδρο η ομορφιά, η ενότητα και η ιστορική συνέχεια - δηλαδή η εβραϊκή συνέχεια κατά την ισραηλινή πλευρά - της πόλης».

Η επιλογή του Αμερικανού Προέδρου να πραγματοποιήσει το ταξίδι αυτό και υπό τον τρόπο αυτό στην παρούσα φάση υποδηλώνει πάντως το ότι ο αμερικανικός ιμπεριαλισμός ενδιαφέρεται πάρα πολύ για τις εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής και της ανατολικής Μεσογείου, ιδιαίτερα και μετά τον εντοπισμό μεγάλων κοιτασμάτων υδρογονανθράκων. Το ταξίδι αυτό αποσκοπεί στο να στείλει μήνυμα ότι η Ουάσιγκτον είναι αποφασισμένη να διασφαλίσει, αλλά και να επιδιώξει να διευρύνει την επιρροή και τον έλεγχό της στην περιοχή.

Και είναι γνωστό ότι για να γίνει κάτι τέτοιο θα πρέπει με κάποιο τρόπο να καλλιεργήσει την εντύπωση ότι υπάρχει «πρόοδος» στο Παλαιστινιακό. Οχι από ξαφνικό πόνο για τις δεκαετίες των αγώνων και των θυσιών του παλαιστινιακού λαού, φυσικά. Αλλά γιατί το Παλαιστινιακό, ιστορικά, συναισθηματικά και συμβολικά έχει τεράστια αξία στην αραβική και μουσουλμανική κοινή γνώμη και μπορεί να λειτουργήσει ως μοχλός προώθησης (ή σε αντίθετη περίπτωση υποχώρησης) των αμερικανικών συμφερόντων.

Δεν είναι η πρώτη φορά που η προεδρία Ομπάμα έχει επιδιώξει να φιλοτεχνήσει ένα «πιο ουδέτερο» προφίλ ως προς το Παλαιστινιακό, προκειμένου να κατευνάσει την αραβική οργή για τις απροκάλυπτες αμερικανικές μεροληψίες υπέρ της ισραηλινής κατοχής. Προκειμένου ν' ανακτήσει έστω και ελάχιστη αξιοπιστία για να διαδραματίσει κάποιο διαμεσολαβητικό ρόλο ο Ομπάμα, κατά την πρώτη του θητεία, χαρακτήρισε παράνομη τη συνέχιση των εποικισμών (Ιούνης 2009, Κάιρο), προσπάθησε να ξεκινήσει έναν νέο γύρο ισραηλινο-παλαιστινιακών συνομιλιών (Σεπτέμβρης 2010, Ουάσιγκτον), δήλωσε ότι τα σύνορα ενός παλαιστινιακού κράτους θα πρέπει να βασίζονται σε αυτά του 1967 (Μάης 2011, Ουάσιγκτον).

Ακόμη και σε αυτές τις κινήσεις για τα «μάτια του κόσμου», η ισραηλινή ηγεσία υπό τον Νετανιάχου αντέδρασε. Συνέχισε με φρενήρεις ρυθμούς τους εποικισμούς, ανακοινώνοντας, μάλιστα, κάποια από τα σχέδιά της κατά τη διάρκεια επίσκεψης στο Ισραήλ του Αμερικανού αντιπροέδρου Τζο Μπάιντεν (Μάρτης 2010). Κίνηση που εκτιμήθηκε ως «περιφρόνηση» από την αμερικανική διπλωματία, η οποία φρόντισε να το δείξει κατά την επίσκεψη Νετανιάχου (Σεπτέμβρης 2010), που ακολούθησε στην Ουάσιγκτον. Κατά τη διάρκεια της καθιερωμένης συνάντησης στο Λευκό Οίκο δεν έγινε καμία δήλωση και δεν υπήρξαν φωτογραφίες.

Η άρση του «παγώματος» του εποικισμού αποτέλεσε το βασικό λόγο που κατέρρευσε η αμερικανική απόπειρα «αναβίωσης της ισραηλινο-παλαιστινιακής ειρηνευτικής διαδικασίας» τον ίδιο μήνα. Και το 2011, μία μέρα μετά τη δήλωση Ομπάμα για τα σύνορα του 1967, ενώπιον δημοσιογράφων στο Λευκό Οίκο, ο Νετανιάχου δήλωνε ξεκάθαρα ότι «το Ισραήλ είναι έτοιμο για γενναίες υποχωρήσεις, αλλά όχι για επιστροφή στα σύνορα του 1967».

Η διάσταση απόψεων ανάμεσα σε Τελ Αβίβ και Ουάσιγκτον - κυρίως σε επίπεδο χειρισμών και όχι τόσο επί της ουσίας - εκφράστηκε ανοιχτά και κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας στις ΗΠΑ. Ο Νετανιάχου, σχεδόν ανοιχτά, υποστήριξε τον υποψήφιο των Ρεπουμπλικανών, Μιτ Ρόμνεϊ, ο οποίος έγινε δεκτός με πανηγυρικό τρόπο στο Ισραήλ τον περασμένο Ιούλη, στο πλαίσιο των προεκλογικών του ταξιδιών.

Με δεδομένη την διαφωνία Νετανιάχου - Ομπάμα ως προς το χειρισμό καταστάσεων και εξελίξεων, αναλυτές και δημοσιογράφοι, τόσο στο Ισραήλ και στη Μέση Ανατολή όσο και στις ΗΠΑ, εκτιμούν ότι ένα από τα σημαντικότερα σημεία των επαφών του Αμερικανού Προέδρου με την ισραηλινή ηγεσία θα είναι ακριβώς αυτό: Η αποσαφήνιση κοινών σημείων και διαφωνιών. Για δεκαετίες, οι στοχεύσεις του αμερικανικού ιμπεριαλισμού και της ισραηλινής κατοχικής πολιτικής ταυτίζονταν σε πολλά σημεία, αν όχι σε όλα. Δεν είναι, όμως, ακριβώς έτσι πλέον.

Συγκεκριμένα, Ουάσιγκτον και Τελ Αβίβ φαίνεται να συμφωνούν ως προς την αναγκαιότητα όσο το δυνατόν γρηγορότερης αποκλιμάκωσης στη Συρία - προκειμένου να ελεγχθεί, όσο αυτό είναι εφικτό, ο κίνδυνος γενικότερης ανάφλεξης και μια διάχυση όπλων και ακραίων ισλαμιστών στην ευρύτερη περιοχή. Φαίνεται επίσης να συμφωνούν στο ότι η όποια επόμενη ημέρα μετά το καθεστώς Ασαντ θα πρέπει να βρει τη Συρία με μια ηγεσία και φίλα προσκείμενη προς τον αμερικανικό ιμπεριαλισμό και μη εχθρική απέναντι στο Ισραήλ, που συνεχίζει να κατέχει τα μισά υψώματα Γκολάν.

Αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό, με δεδομένη τη γενικότερη ενίσχυση των ισλαμιστών «Αδελφών Μουσουλμάνων» πέριξ του Ισραήλ, και κυρίως στην Αίγυπτο. Μέχρι στιγμής, οι «Αδελφοί» μοιάζουν να βρίσκουν «τρόπο συνεννόησης» με τον αμερικανικό ιμπεριαλισμό, πάντως, τόσο στην Αίγυπτο όσο και στη Συρία. Στη δεύτερη, μάλιστα, προσπαθώντας να τους αξιοποιήσουν και ως «ανάχωμα» απέναντι στην αυξανόμενη επιρροή ακραίων ισλαμιστικών στοιχείων που στηρίζονται από τις πετρελαιομοναρχίες.

Και αυτό είναι, κατά την άποψη ορισμένων, ένα «χαρτί» που η αμερικανική διπλωματία θα χρησιμοποιήσει απέναντι στην ισραηλινή ηγεσία. Φαίνεται ότι θα γίνει προσπάθεια να ξεκαθαριστεί ότι για να συνεχίσει να «ρίχνει το βάρος της» πίσω από την ανάγκη «ισραηλινής ασφάλειας» κ.λπ., θα πρέπει και το Τελ Αβίβ «να διευκολύνει» την κατάσταση κάπως τόσο σταματώντας τις απειλές για στρατιωτική επίθεση κατά του Ιράν όσο και περιορίζοντας τις προκλήσεις απέναντι στους Παλαιστινίους.

Ως προς το Ιράν, οι ΗΠΑ είναι ξεκάθαρο ότι θα εντείνουν τις πιέσεις τους προς την Τεχεράνη - χωρίς ν' αποκλείουν τη στρατιωτική επιλογή - αλλά και ότι δεν ενθουσιάζονται από μια ενδεχόμενη ισραηλινή αιφνιδιαστική κίνηση που θα πυροδοτήσει ανεξέλεγκτες αντιδράσεις σε όλη την περιοχή και θα προκαλέσει περαιτέρω αναστάτωση στις περιφερειακές «ισορροπίες» που ήδη βρίσκονται σε εξαιρετικά ευαίσθητο σημείο. Μια τέτοια αναστάτωση θα μπορούσε να «στρέψει» τις ισορροπίες αυτές σε βάρος των αμερικανικών συμφερόντων, ενισχύοντας άλλες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις.

Ως προς τους Παλαιστινίους, το ζήτημα δεν είναι η εξεύρεση μιας ειρηνευτικής λύσης βιώσιμης, δίκαιης, που θα δικαιώνει το αίμα που έχει χύσει ο παλαιστινιακός λαός. Το ζήτημα είναι η εξεύρεση μιας λύσης λεπτών ισορροπιών που θα δημιουργεί την αίσθηση της οριστικής διευθέτησης - αφήνοντας φυσικά πάντα το περιθώριο στον αμερικανικό ιμπεριαλισμό να «παρεμβαίνει» άρα και να είναι στην περιοχή της νοτιοανατολικής Μεσογείου με τον ενεργειακό πλούτο - ήδη αμερικανο-ισραηλινές κοινοπραξίες, όπως η Noble Energy δραστηριοποιούνται τόσο στα ισραηλινά όσο και στα κυπριακά κοιτάσματα. Μια τέτοια λύση, θα διευκολύνει τον αμερικανικό ιμπεριαλισμό να ενισχύσει τη θέση τους στην περιοχή απέναντι στους κύριους ανταγωνιστές του (Βρετανία, Γαλλία, Ρωσία) και να προωθήσει τους σχεδιασμούς τους συναντώντας λιγότερες αντιδράσεις από αραβικές και μουσουλμανικές χώρες και ηγεσίες.

Μια τέτοια λύση, ταυτόχρονα, απαιτεί από την όποια ισραηλινή ηγεσία να υποχωρήσει και σε ορισμένα ζητήματα, όπως π.χ. η επέκταση των εποικισμών σε Δ. Οχθη και ανατολική Ιερουσαλήμ. Και επί της ουσίας, αυτό ακριβώς φαίνεται ότι είναι το επίκεντρο της επίσκεψης Ομπάμα στο Ισραήλ: Να βολιδοσκοπηθούν μέχρι ποιου σημείου ταυτίζονται οι επιδιώξεις ΗΠΑ - Ισραήλ και πώς αυτό θα μπορέσει να ενταχθεί σε ένα «συμμαχικό πλαίσιο» που θα αποβεί αποδοτικό εκατέρωθεν χωρίς ανοιχτές αντιπαραθέσεις, όσο αυτό μπορεί να γίνει στο πλαίσιο ενδο-ιμπεριαλιστικών σχέσεων και ανταγωνισμών.