- Πες μας για τις συνθήκες που αντιμετώπισαν οι Αλβανοί μετανάστες και οι οικογένειές τους όταν ήρθαν, ποια είναι η κατάσταση σήμερα.

- Οι συνθήκες που βιώνουν οι Αλβανοί μετανάστες σε γενικές γραμμές είναι παρόμοιες. Τόσο από αφηγήσεις της οικογένειας, συγγενών και φίλων, αλλά και τα δικά μου βιώματα ως παιδί μεταναστών της δεκαετίας του '90, επιβεβαιώνουν την εκμετάλλευση που αντιμετώπισαν οι πρώτες γενιές μεταναστών.

Γεννήθηκα και μεγάλωσα σε νησί, και ξέρω από προσωπική εμπειρία τι σημαίνει να εργάζεσαι σεζόν για να τα βγάλεις πέρα έναν ολόκληρο χρόνο. Πριν ακόμη γεννηθώ, η μητέρα μου, χωρίς «χαρτιά» και βίζα τότε, αναγκάστηκε να δουλεύει «μαύρα», ακόμη και όταν ήταν οκτώ μηνών έγκυος. Ο εργοδότης της, εκμεταλλευόμενος την αδυναμία της, την απέλυσε χωρίς ποτέ να την πληρώσει.

Οι δυσκολίες δεν σταματούσαν εκεί. Δεν υπήρξε καμία κρατική στήριξη στην οικογένεια. Από μικρή ηλικία ήμουν μόνη μου στο σπίτι, γιατί η οικονομική ανάγκη απαιτούσε και οι δύο γονείς να εργάζονται αδιάκοπα. Στο σχολείο, η προσαρμογή ήταν εξίσου δύσκολη: Η γλώσσα ήταν εμπόδιο, δεν υπήρχε η απαραίτητη υποστήριξη από το εκπαιδευτικό σύστημα, ενώ οι γονείς μου δεν γνώριζαν επαρκώς Ελληνικά για να με βοηθήσουν.

Μπορεί σήμερα αυτή η φουρνιά μεταναστών να ζουν καλύτερα από τότε, όμως τίποτα δεν τους χαρίστηκε και συνεχίζουν να τα βγάζουν πέρα πάρα πολύ δύσκολα. Μας λένε πως για τα δεινά μας έφταιγε ο Χότζας και το σοσιαλιστικό σύστημα. Ομως το μεταναστευτικό ρεύμα από την Αλβανία συνεχίζεται μέχρι και σήμερα, γιατί τη φτώχεια και τον ξεριζωμό τα γεννάει ο καπιταλισμός. Και εκεί και εδώ, οι Αλβανοί μετανάστες έρχονται αντιμέτωποι με το αντιλαϊκό αστικό κράτος.

- Πώς ήρθες σε επαφή με το οργανωμένο κίνημα και τους κομμουνιστές;

- Μέσα από τη γνωριμία μου με τους συντρόφους, στις αρχές της φοιτητικής μου ζωής. Εκεί βρήκα πραγματικά διέξοδο και απαντήσεις στους προβληματισμούς και τις ανησυχίες μου. Προβληματισμούς όπως ότι δεν φταίω εγώ εν τέλει που η ζωή μου είναι έτσι, γεμάτη εμπόδια μπροστά μου, όσο σκληρά και να δουλεύω. Οτι από πίσω είναι ένα σύστημα ραμμένο και στρωμένο για τις ανάγκες των καπιταλιστών και όχι για τις δικές μου. Εκεί, η ζωή μου έπαψε να μοιάζει με ένα ακόμα χαμένο κύμα στον ωκεανό, έγινε η ίδια φουρτούνα, γεμάτη νόημα, μέσα από τις γραμμές του Κόμματος.

Ζώντας και δρώντας με τους κομμουνιστές της σχολής μου, σε κάθε μικρό και μεγάλο ζήτημα με βοήθησε να βγάλω γρήγορα συμπεράσματα. Κατάλαβα πως είναι η πολιτική του κόστους - οφέλους, της εμπορευματοποίησης που έχει τσακίσει κάθε λαϊκή οικογένεια εδώ αλλά και στην Αλβανία. Κατάλαβα πως η πολυπόθητη (από την αστική τάξη της Αλβανίας) ΕΕ και οι κατευθύνσεις της έχουν φέρει την Ελλάδα και την Αλβανία σε ένα ασφυκτικό πλαίσιο ζωής για τον λαό. Κατάλαβα πως προτεραιότητά τους δεν είμαστε εμείς και οι οικογένειές μας, αλλά πώς θα κλέψουν ακόμα περισσότερο και θα εκμεταλλευτούν τα μπράτσα και τον ιδρώτα των γονιών μας.

Ως παιδί μεταναστών, πέρα από κάποια ιδιαίτερα ζητήματα που βιώνουμε, συνειδητοποίησα πως όλα τα υπόλοιπα - η ακρίβεια, το καθημερινό άγχος, η αβεβαιότητα στην επαγγελματική αποκατάσταση, οι κόφτες στις σπουδές, ο ρόλος μας ως αυριανοί επιστήμονες, η υποβάθμιση της αξίας των πτυχίων, ακόμα και οι ιμπεριαλιστικοί πόλεμοι που διεξάγονται αυτήν τη στιγμή από ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ, είναι αυτά που μας ενώνουν βαθιά, πέρα από κάθε σημαία. Είναι ο κοινός βίος, τα κοινά αδιέξοδα, τα κοινά προβλήματα που με έφεραν στην οργάνωση με το φοιτητικό κίνημα πλάι στους εργαζόμενους και στο ΚΚΕ.

- Μπροστά και στις εκλογές στην ιδιαίτερη πατρίδα σου, τι κουβεντιάζεται μεταξύ των συμπατριωτών σου; Τα διλήμματα περί προόδου και συντήρησης τι απήχηση έχουν;

- Στον δικό μου κύκλο, η γενιά των παιδιών των Αλβανών μεταναστών νιώθει πλέον βαθιά απογοητευμένη, χωρίς καμία εμπιστοσύνη προς το κράτος - είτε αυτό εκφράζεται μέσω της ελληνικής είτε μέσω της αλβανικής αστικής τάξης. Κυριαρχεί έντονος προβληματισμός για τις πραγματικές αιτίες της κοινωνικής αδικίας και της φτώχειας, τον ρόλο του συστήματος και των πολέμων που αυτό γεννά.

Κι ενώ οι γονείς μας κουβαλούν ακόμα την πίκρα και το βάρος της πρώτης μετανάστευσης, η συζήτηση για ένα νέο κύμα φυγής - αυτήν τη φορά από την Ελλάδα - παραμένει ζωντανή στη νεολαία. Γιατί όσο η οικονομία και ο πλούτος παραμένουν στα χέρια των λίγων, η μετανάστευση, η προσφυγιά και οι πόλεμοι δεν πρόκειται να σταματήσουν. Είναι φαινόμενα που γεννιούνται από την ίδια μήτρα: Την εκμετάλλευση, την ανισότητα.

Σε ό,τι αφορά τις εκλογές στην Αλβανία, δεν υπάρχει κανένα πολιτικό κόμμα που να εκφράζει εμάς και τα προβλήματά μας. Σε αυτήν τη φάση, η αποχή ή το άκυρο είναι ο μόνος τρόπος να εκφράσουν την αντίθεσή τους με την υπάρχουσα κατάσταση.

Εμείς, ως μια γενιά που μεγαλώσαμε βιώνοντας από πρώτο χέρι τι σημαίνει εκμετάλλευση, ρατσισμός, γνωρίζουμε ότι η μόνη λύση βρίσκεται στην οργάνωση. Στους συλλόγους μας, στα σωματεία μας - και αντίστοιχα στην Αλβανία - για να δυναμώσει το κύμα αμφισβήτησης απέναντι στην κυρίαρχη πολιτική και το ίδιο το σύστημα. Ενα κύμα που πρέπει να φτάσει να πάρει επαναστατικό χαρακτήρα, ώστε οι ίδιοι οι εργαζόμενοι να πάρουν στα χέρια τους τα «κλειδιά» της παραγωγής και του σχεδιασμού. Να έχουν την εξουσία στα χέρια τους, για να οικοδομήσουν μια νέα κοινωνία, τον σοσιαλισμό - κομμουνισμό.

Οι μετανάστες εργαζόμενοι αντιμετωπίζουν παντού και πάντα άδικες διακρίσεις, απ' όποια χώρα κι αν έφυγαν, σε όποια χώρα κι αν έφτασαν. Οι Ελληνες μετανάστες στο εξωτερικό έχουν άλλωστε πλούσια πείρα.

Ενα χαρακτηριστικό παράδειγμα της ιστορίας των τελευταίων χρόνων στην Ελλάδα (χώρα προέλευσης, αλλά ταυτόχρονα και προορισμού μεταναστών, στις συνθήκες της καπιταλιστικής εξέλιξης) είναι το παράδειγμα των Αλβανών εργατών, που ζουν και εργάζονται στη χώρα μας για δεκαετίες. Οι περισσότεροι ήρθαν μέσα στη δεκαετία του 1990, χωρίς χαρτιά, «παράνομοι», έχτισαν το θαύμα των Ολυμπιακών Αγώνων και της κατασκευαστικής εκτόξευσης σ' εκείνη την περίοδο, έστησαν εδώ το σπιτικό τους, πήραν τελικά «χαρτιά» μετά από αρκετά χρόνια, γέννησαν τα παιδιά τους. Τα παιδιά τους μεγάλωσαν, πήγαν στο σχολείο, σπούδασαν και τώρα δουλεύουν εδώ, έχοντας αποκτήσει την ελληνική ιθαγένεια (με πολλά εμπόδια και απίστευτη ταλαιπωρία).

Κι όμως αυτοί οι εργαζόμενοι, άντρες και γυναίκες, με χιλιάδες ημέρες εργασίας και ένσημα, πολλά στην κατηγορία βαρέων και ανθυγιεινών, δεν δικαιούνται ολόκληρη σύνταξη, όπως οι υπόλοιποι εργαζόμενοι...

Με το άρθρο 7 παρ. 2 του ν. 4387/2016 (ο γνωστός νόμος Κατρούγκαλου), προβλέπεται ότι για τη χορήγηση πλήρους εθνικής σύνταξης στους αλλοδαπούς εργαζόμενους, ακόμα κι αν έχουν συμπληρωθεί ο απαιτούμενος χρόνος Ασφάλισης και τα αναγκαία ένσημα, επιπρόσθετη προϋπόθεση είναι τα 40 χρόνια μόνιμης και νόμιμης παραμονής στην Ελλάδα! Η διάταξη αφορά κατ' εξοχήν τους Αλβανούς εργάτες της δεκαετίας του 1990, οι οποίοι δεν μπορούν να καλύψουν αυτή την προϋπόθεση, αφού τα πρώτα χρόνια της διαμονής και εργασίας τους στην Ελλάδα δεν ήταν «νόμιμοι», αλλά νομιμοποιήθηκαν αρκετά αργότερα. Για κάθε έτος που υπολείπεται της συμπλήρωσης των 40 χρόνων, υφίστανται περικοπή 1/40 στην ήδη πενιχρή σύνταξή τους!

Η παραπάνω άδικη διάκριση, άλλωστε, είναι ένας από τους λόγους που πολλοί Αλβανοί μετανάστες της πρώτης γενιάς, γονείς Ελλήνων πλέον, προσπαθούν να αποκτήσουν την ελληνική ιθαγένεια. Ομως, η διαδικασία της πολιτογράφησης είναι εξίσου άδικη, με εξωπραγματικά εισοδηματικά κριτήρια, υπέρογκα παράβολα, γραπτές εξετάσεις με απαράδεκτες ερωτήσεις, που ούτε οι Ελληνες δεν γνωρίζουν τις απαντήσεις, όπως π.χ. πόσες επιτροπές έχει η ελληνική Βουλή.

Σε μια προσπάθεια να αμβλύνει τις αντιδράσεις από την παραπάνω άδικη περικοπή, η κυβέρνηση της ΝΔ αποφάσισε το 2022 να εισάγει μια ευνοϊκότερη δήθεν ρύθμιση για τους ομογενείς από την Αλβανία (όπως και από την πρώην Σοβιετική Ενωση), μειώνοντας την προϋπόθεση νόμιμης διαμονής στη χώρα στα 30 χρόνια. Ετσι, οι ομογενείς υφίστανται περικοπή 1/30 στην ήδη πενιχρή σύνταξή τους, για κάθε έτος που υπολείπεται της συμπλήρωσης των 30 χρόνων! Τέτοια «γαλαντομία»...

Χρειάζεται, μάλιστα, να υπογραμμιστεί ότι πολλοί από αυτούς τους εργάτες έχουν αρκετά ένσημα από την προηγούμενη δουλειά τους στην Αλβανία, τα οποία ουσιαστικά «χάνονται». Γιατί καμία από τις διαδοχικές ελληνικές και αλβανικές κυβερνήσεις δεν έχουν φροντίσει να υπογράψουν μια διακρατική συμφωνία για την αναγνώριση των ασφαλιστικών ενσήμων...

Κατά τ' άλλα, ο Ελληνας πρωθυπουργός μιλά για τη θετική πείρα από την ένταξη των Αλβανών εργατών στην ελληνική κοινωνία... Ενώ τα αλβανικά κόμματα, που έχουν κυβερνήσει όλα αυτά τα χρόνια στη γειτονική χώρα, ζητούν σήμερα την ψήφο των Αλβανών του εξωτερικού. Οι Αλβανοί μετανάστες εργαζόμενοι έχουν αντιμετωπίσει το πιο εχθρικό πρόσωπο του αστικού κράτους τόσο από τις ελληνικές όσο και από τις αλβανικές κυβερνήσεις. Οι ίδιοι γνωρίζουν πολύ καλά ότι μοναδικός δρόμος για τη διεκδίκηση των δικαιωμάτων τους είναι ο κοινός αγώνας με τους Ελληνες εργαζόμενους, όπως τότε, στα εργοτάξια του αεροδρομίου των Σπάτων και των Ολυμπιακών έργων, που με το Συνδικάτο Οικοδόμων έδιναν σκληρές μάχες για ίσα μεροκάματα και δικαιώματα και τις κέρδιζαν!

Οι παραπάνω άδικες νομοθετικές ρυθμίσεις πρέπει να καταργηθούν. Το ΚΚΕ στηρίζει αυτό το πάγιο δίκαιο αίτημα και καταγγέλλει την υποκρισία όλων των ελληνικών κυβερνήσεων, που «χτυπούν το χέρι στην πλάτη» των Αλβανών μεταναστών, αλλά δεν λύνουν ούτε αυτό το στοιχειώδες ζήτημα της πλήρους συνταξιοδότησής τους.