Κομβικής σημασίας για την τροπή που θα λάβουν οι εξελίξεις στη Συρία τόσο σε επίπεδο μαχών όσο και στο διπλωματικό πεδίο είναι όπως όλα δείχνουν η επικράτηση του συριακού στρατού με τη βοήθεια των ενόπλων της «Χεζμπολάχ» στην πόλη Κουσάιρ πολύ κοντά στη μεθόριο με το Λίβανο. Το Κουσάιρ βρίσκεται μόλις 30 χιλιόμετρα νοτίως της Χομς και απέχει 15 χιλιόμετρα από τα σύνορα με το βόρειο Λίβανο. Χτισμένο σε υψόμετρο δίνει τη δυνατότητα εποπτείας ενός μεγάλου τμήματος της μεθορίου.

Ο λεγόμενος «Ελεύθερος Συριακός Στρατός» επεδίωξε και πέτυχε, περίπου από τον Νοέμβρη του 2011, να διατηρεί γραφεία στην πόλη από τα οποία συντόνιζε τη διανομή εξοπλισμού που έπαιρνε από διάφορες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις αλλά και ενόπλων -κυρίως ξένων- στις πέριξ περιοχές στις οποίες περιλαμβάνεται η Χομς, την οποία οι αντικαθεστωτικοί μετέτρεψαν σε προπύργιο αλλά και σε δεύτερη φάση το Χαλέπι. Είναι γνωστό επίσης ότι στο Κουσάιρ μεταφερόταν ένας πολύ μεγάλος αριθμός ενόπλων αντικαθεστωτικών, όταν τραυματίζονταν κατά τις πολύμηνες μάχες στη Χομς.

Κατά συνέπεια, το Κουσάιρ, των 30.000 κατοίκων, ήταν σημαντικό για τα σχέδια των αντικαθεστωτικών. Ωστόσο, στην πόλη οι κάτοικοι με τη δημιουργία επιτροπών, κατάφεραν να μην προκληθούν συγκρούσεις μεταξύ τους καθώς στην πόλη κατοικεί και ένας σημαντικός αριθμός χριστιανών. Η προσπάθεια αυτή απέδωσε όσο οι μάχες γίνονταν στην περίμετρο της πόλης. Από το καλοκαίρι του 2012 και μετά, οπότε οι αντικαθεστωτικοί του «Ελεύθερου Συριακού Στρατού» διακήρυξαν ότι έχουν τον πλήρη έλεγχο της πόλης μετά από σειρά επιθέσεων σε κυβερνητικά κτίρια και εγκαταστάσεις, τα πράγματα άλλαξαν.

Οι μάχες μεταφέρθηκαν από συνοικία σε συνοικία. Στις αρχές Μάη δόθηκε προθεσμία λίγων ημερών στους εναπομείναντες πολίτες να εγκαταλείψουν το Κουσάιρ, πριν ο στρατός εξαπολύσει την ευρεία επιχείρηση ανακατάληψης που έληξε επιτυχώς στα μέσα της βδομάδας.

Αντικειμενικά, η κατάληψη του Κουσάιρ και των γύρω περιοχών από το συριακό στρατό προκαλεί σοβαρό πονοκέφαλο στους αντικαθεστωτικούς, καθώς χάνουν ίσως μία από τις σημαντικότερες βάσεις συντονισμού και ελέγχου που κατείχαν εντός Συρίας και μάλιστα σε μια περιοχή, στα βορειοδυτικά της χώρας, την οποία, ως ένα σημαντικό βαθμό, έχουν θέσει υπό τον έλεγχό τους, τους τελευταίους μήνες. Επίσης, χάνουν τον έλεγχο μιας μεθοριακής περιοχής από την οποία εισέρχονταν όπλα και κυρίως μαχητές, Λιβανέζοι και άλλοι, από το βόρειο τμήμα της γειτονικής χώρας. Από την άλλη, με την ανακατάληψη του Κουσάιρ, η Συρία αποκαθιστά τη συντομότερη και ασφαλέστερη οδό επικοινωνίας της με τα δυτικά παράλια στη Μεσόγειο και την ευρύτερη περιοχή της Λαττάκειας. Εκτός του ότι στην περιοχή, κατοικεί σημαντικός αριθμός που στηρίζει την κυβέρνηση, αποκαθίσταται και η δίοδος της Δαμασκού προς τη θάλασσα με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Επίσης, ανακτάται ως ένα βαθμό ο έλεγχος της μεθορίου με το βόρειο Λίβανο. Οι συνέπειες της εξέλιξης αυτής, σε επίπεδο στρατιωτικό, εκτιμάται ότι θα είναι σημαντικές. Εμμέσως, αυτό το αναγνώρισαν και οι ίδιοι οι αντικαθεστωτικοί με τις ανακοινώσεις επιβεβαίωσης της τελικής υποχώρησής τους.

Οι εξελίξεις στο Κουσάιρ, όμως, είναι προφανές ότι θα επιδράσουν και στους διαγκωνισμούς που βρίσκονται σε εξέλιξη τόσο μέσα στους κόλπους των ίδιων των αντικαθεστωτικών όσο και σε ενδο-ιμπεριαλιστικό επίπεδο. Καταρχήν, χρονικά συμπίπτουν με την προετοιμασία της Διεθνούς Συνόδου που αποφάσισαν να προωθήσουν από κοινού ΗΠΑ και Ρωσία, με στόχο την επίτευξη πολιτικής μεταβατικής λύσης στη Συρία. Οι δύο ιμπεριαλιστικές δυνάμεις έχουν, ήδη, προχωρήσει σε σειρά διμερών επαφών, αλλά και πολλών άλλων με τρίτα μέρη, για το λόγο αυτό. Τελευταία η πρώτη προπαρασκευαστική συνάντηση σε επίπεδο υφυπουργών Εξωτερικών στη Γενεύη με την παρουσία του ειδικού απεσταλμένου του ΟΗΕ και του Αραβικού Συνδέσμου, Λακχντάρ Μπραχίμι. Η συνάντηση, από την οποία δεν υπήρξε σαφές αποτέλεσμα πέρα από την επαναδιατύπωση και των δύο πλευρών της αποφασιστικότητάς τους να πραγματοποιηθεί η Σύνοδος, συνέπεσε με την κατάληψη του Κουσάιρ. Σε μεγάλο «αγκάθι» εξελίσσεται το ζήτημα των συμμετεχόντων όπως και το πλαίσιο διαπραγμάτευσης στη Σύνοδο. Θέματα, που εν πολλοίς, επηρεάζονται από την ισορροπία ισχύος που εκφράζεται και στο πεδίο της μάχης.

Ενα επιπλέον «συν» στο διαπραγματευτικό πεδίο για τη ρωσική ηγεσία είναι το ότι μπορεί να δηλώνει ότι όσον αφορά στη δική της υποχρέωση να «πείσει» τη συριακή ηγεσία να συμμετάσχει στη Σύνοδο, έχει ολοκληρώσει την αποστολή της: Η Δαμασκός ανακοίνωσε ότι θα στείλει τον υπουργό Εξωτερικών Ουαλίντ Μουάλεμ. Αντίθετα, οι ΗΠΑ, και οι υπόλοιπες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις που στηρίζουν τους αντικαθεστωτικούς, δεν έχουν, μέχρι στιγμής, καταφέρει να ξεδιαλύνουν το «κουβάρι» που έχει δημιουργηθεί με τις διάφορες αντικαθεστωτικές συνιστώσες να προωθούν η κάθε μία τα πιο ειδικά συμφέροντα των δυνάμεων με τις οποίες έχουν άμεση σχέση.

Το αποτέλεσμα του όλου εσωτερικού ανταγωνισμού είναι η μη κατάληξη σε τελική θέση εκ μέρους της «Εθνικής Συριακής Συμμαχίας» -που στήθηκε από τις ιμπεριαλιστικές δυνάμεις υπό ασφυκτική πίεση και κυριαρχείται από δυνάμεις προσκείμενες στους ισλαμιστές «Αδελφούς Μουσουλμάνους», οι οποίες φέρονται μέχρι στιγμής να έχουν στενότερη σχέση με το Κατάρ και την Τουρκία. Επιπλέον, μετά από ημέρες συνομιλιών που δεν κατέληξαν σε αποτέλεσμα ούτε για την εκλογή νέας ηγεσίας στη Συμμαχία, πολλές από τις οργανώσεις που συμμετείχαν σε αυτήν εξαρχής απέσυραν την εμπιστοσύνη τους. Σε αυτό το «κουβάρι» θα πρέπει να προστεθεί και το γεγονός ότι οι δυτικές ιμπεριαλιστικές δυνάμεις είναι ολοένα και πιο ξεκάθαρο ότι επιδιώκουν με κάθε τρόπο να αποκτήσουν όσο το δυνατό καλύτερο έλεγχο επί των ενόπλων εντός Συρίας. Δεν κρύβουν πια επίσης ότι δυσφορούν με τον ολοένα μεγαλύτερο ρόλο που διαδραματίζουν στις στρατιωτικές εξελίξεις οι ακραίες ισλαμιστικές δυνάμεις στις οποίες πρόσβαση και επιρροή ασκούν οι πετρελαιομοναρχίες. Αυτό δε σημαίνει ότι χαλαρώνουν οι πιέσεις προς τη συριακή ηγεσία, ούτε οι προσπάθειες «αναπλήρωσης» του «πλεονεκτήματος» σε διαπραγματευτικό επίπεδο που χάθηκε στο πεδίο της μάχης στο Κουσάιρ. Η νέα αναμόχλευση του ζητήματος της «χρήσης χημικών όπλων» -παρά το ότι ακόμη και τώρα η ειδική επιτροπή του ΟΗΕ επιμένει να μιλά για «περιορισμένη» χρήση «εκατέρωθεν»- είναι ξεκάθαρο ότι προσπαθεί να «διαμορφώσει» κλίμα.

Δεν είναι τυχαίο ότι η συμμετοχή -επίσημη πλέον- της λιβανικής σιιτικής «Χεζμπολλάχ» στις μάχες -με επίκεντρο το Κουσάιρ- χρησιμοποιείται κατά κόρον ως καταγγελία κατά της Δαμασκού από τους αντικαθεστωτικούς με ολοένα σκληρότερους όρους, όπως π.χ. τα περί «κατοχής» της Συρίας από τη «Χεζμπολάχ» που δήλωνε ο προσωρινός επικεφαλής της «Εθνικής Συριακής Συμμαχίας» την Παρασκευή. Την ίδια ώρα, φυσικά, τόσο οι αντικαθεστωτικοί όσο και οι υποστηρικτές τους αφήνουν στο απυρόβλητο την παρουσία, εδώ και πάρα πολλούς μήνες, χιλιάδων μισθοφόρων στις γραμμές ισλαμιστικών οργανώσεων όπως «το Μέτωπο αλ Νούσρα», οι οποίες, επί της ουσίας, πρωτοστατούν και στις μάχες που διεξάγονται.