Η στήλη είχε «ξαναβρεθεί» παλαιότερα στο Κάιρο και την Αλεξάνδρεια. Σήμερα όμως, θα γνωρίσουμε μια άλλη όψη τους. Αφορμή, το ταξίδι που έκανε εκεί ο φίλος αναγνώστης Διονύσης Καμινάρης. Το κείμενο δεν είναι ένα συνηθισμένο οδοιπορικό. Πρόκειται περισσότερο για σχολιασμό των εικόνων που απαθανάτισε με το φακό του. Μέσα από τις λέξεις και τις φωτογραφίες παρουσιάζει όσα - μη συνηθισμένα - τον εντυπωσίασαν. Παρότι βρέθηκε εκεί μέσω ενός τουριστικού πρακτορείου, αποφάσισαν με την παρέα του να μην ακολουθήσουν πιστά το πρόγραμμα του «πακέτου». Αυτό τους το εγχείρημα - χωρίς ιδιαίτερο ρίσκο - τους έδωσε την ευκαιρία να δουν και να ζήσουν καταστάσεις που σίγουρα δε συμπεριλάμβανε το «πακέτο».

Αλήθεια είναι ότι η ζωή δεν είναι ρόδινη όπως (σχεδόν όλα τα πρακτορεία) θέλουν να παρουσιάσουν. Καλό είναι να αναδεικνύονται οι ομορφιές ενός τόπου, αλλά και τα κακώς κείμενα θα πρέπει να καταγράφονται για να μπορέσουν κάποτε να αντιμετωπιστούν...

«Την περασμένη άνοιξη, πραγματοποιήσαμε ένα "ταξίδι στο χρόνο". Τριγύρω μας χρώματα, μυρωδιές και εικόνες, σε μια χώρα που μεσαία τάξη δεν υπάρχει! Η απόλυτη φτώχεια και ο απόλυτος πλούτος κυριολεκτικά δίπλα... Κάθε βράδυ μετά τα μεσάνυχτα, στο "πεντάστερο" ξενοδοχείο, μας περίμεναν πεντάχρονα παιδιά, με το χέρι απλωμένο για 20 ή 50 λεπτά του ευρώ. Αργότερα, μάθαμε ότι το μεροκάματο δεν ξεπερνά τα 5 ευρώ...

Το Κάιρο είναι μια πόλη 20 εκατομμυρίων ανθρώπων, με τεράστιες ξενοδοχειακές μονάδες. Εκεί συναντάμε και τα μεγαλύτερα και πιο καινούργια κτίρια. Δε μένουμε όμως κοιτάζοντας μόνο αυτά. Περπατάμε - με κάποια προσοχή - στους δρόμους και στα σοκάκια για να δούμε την "πραγματική" ζωή. Οι άνθρωποι φιλόξενοι και χαρούμενοι. Σα να "διασκεδάζουν" τη φτώχεια τους. Και αγαπούν τους Ελληνες πολύ. Οι περισσότεροι μιλούν πολλές ελληνικές λέξεις. Φυσικά όλοι θέλουν "μπακσίς" (ένα ευρώ, είναι πάρα πολλά γι' αυτούς)!

Η αγορά στο Αλ Χαλίλι είναι σαν τη δικιά μας στο Μοναστηράκι. Με πολλά αλλά συνεχώς ίδια πράγματα. Θέλει πολύ ψάξιμο για να βρεις κάτι καλό, αλλά η επίσκεψη εκεί αξίζει.

Αυτό που αφήνει μια από τις καλύτερες αναμνήσεις, είναι η επίσκεψη σε ένα παραδοσιακό καφενείο μέσα στο Αλ Χαλίλι! Ο ναργιλές, το τσάι από φύλλα μέντας σερβιρισμένο σε ένα παλιό εμαγέ τσαγερό και ο κόσμος που πηγαινοέρχεται, μένουν αξέχαστα.

Ο Νείλος, αυτό το τεράστιο ποτάμι που "κόβει" το Κάιρο στα δύο, προσφέρει μεγάλη ομορφιά και την ημέρα, αλλά κυρίως το βράδυ. Στην παράλληλη οδό που ονομάζεται Κορνίς, χιλιάδες κόσμου την "καταλαμβάνει", κυρίως για βόλτα. Πορνεία δεν είδαμε - τουλάχιστον όπου εμείς βρεθήκαμε.

Το φαγητό είναι υπέροχο. Με ασφάλεια όμως τρώμε κυρίως στα μεγάλα ξενοδοχεία (σχετικά φθηνά γι' αυτό που προσφέρουν).

Οι πυραμίδες είναι να τις βλέπεις από μακριά... Βρωμιά και κόσμος απίστευτος. Εμείς πήραμε καμήλες και πήγαμε από την πίσω μεριά, μέσα από την έρημο. Διαφορετικά, θα χάναμε το μεγαλείο τους. Η «γνωριμία» με την πυραμίδα κοστίζει 3 ευρώ και ομολογουμένως είναι αρκετά δύσκολη. Ξεκινήσαμε από ένα πολύ στενό κατέβασμα 30 μέτρων και ένα ίδιο σε κλίση ανέβασμα (άλλα 30 μέτρα) που οδηγεί στο θάλαμο του βασιλιά. Αδειος, φυσικά, αφού όλα τα ευρήματα έχουν μεταφερθεί στο Αρχαιολογικό Μουσείο του Καΐρου. Λίγο φως και ακόμα λιγότερο οξυγόνο, αλλά "πανηγυρίζουμε", αφού καταφέραμε να βρεθούμε στα "σωθικά" της πυραμίδας. Μας περιμένει βέβαια και ο ίδιος δρόμος για την επιστροφή...

Μεγαλύτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι βαθμιδωτές πυραμίδες που είναι και οι πιο παλιές στην Αίγυπτο. Βρίσκονται στην αρχή της ερήμου στην περιοχή Σακάρα σε τόπο καθαρό και ήσυχο. Δίνοντας 20 ευρώ, "αποκτήσαμε" δικό μας ξεναγό που με τις κατάλληλες συνεννοήσεις με φύλακες, μας γνώρισε χώρους που δεν επισκέπτονται οι τουρίστες, όπως οι "κλειστοί τάφοι των βασιλέων", αλλά και πληροφορίες για το χτίσιμο ολόκληρου του συγκροτήματος, το οποίο αφού τελείωσε, θάφτηκε όλο κάτω από τόνους άμμου!

Εκείνο που κυριολεκτικά μας συγκλόνισε ήταν η επίσκεψή μας στη νεκρόπολη. Οι Αιγύπτιοι δε μιλούν γι' αυτήν, αλλά και κανένα ταξιδιωτικό πρακτορείο δεν πάει εκεί τους τουρίστες. Ο λόγος προφανής: Η απόλυτη εξαθλίωση.

Οσοι Αιγύπτιοι έχουν την οικονομική δυνατότητα, χτίζουν εκεί τους οικογενειακούς τους τάφους που μοιάζουν με μικρά σπιτάκια. Οσοι από τους τάφους αυτούς δεν έχουν - ακόμα - χρησιμοποιηθεί ως τέτοιοι, κατοικούνται από πάμπτωχους ανθρώπους. Σε αυτά, δεν υπάρχουν - φυσικά - ούτε νερό, ούτε ρεύμα, ούτε τουαλέτα. Μόνη τους ελπίδα η ελεημοσύνη της ...Παρασκευής. Γιατί κάθε Παρασκευή, οι ιδιοκτήτες αυτών των τάφων, πηγαίνουν να "επισκεφτούν" τους νεκρούς τους και δίνουν και σε αυτούς τους εξαθλιωμένους λίγο φαγητό, ή κάποια ρούχα. Σίγουρα, δεν πρόκειται για "αξιοθέατο". Ανάμεικτα συναισθήματα - ντροπής και οργής - για το "θέαμα" που αντικρίσαμε. Κατεβήκαμε από το αυτοκίνητο στιγμιαία, για να φωτογραφίσουμε, με μοναδικό σκοπό την "καταγγελία"...

Μέσα στο ταξιδιωτικό "πακέτο" ήταν και ο προορισμός για την Αλεξάνδρεια. Φτάσαμε εκεί, διασχίζοντας τον αυτοκινητόδρομο μέσα από την έρημο, η οποία πλέον είναι καταπράσινη από τις εντατικές καλλιέργειες!

Η άλλοτε δοξασμένη πόλη, στέκει πλέον παρηκμασμένη, δίχως χρώμα και χαρακτήρα. Ενα μάλλον κακό "μείγμα" ευρωπαϊκού και αιγυπτιακού πολιτισμού...

Οι λόγοι για να την επισκεφτεί κάποιος είναι δύο: Η προσφάτως ανακαινισμένη βιβλιοθήκη και το σπίτι του Καβάφη...».

Πραγματικά είναι σχεδόν απίστευτο πόση σοφία, ποίηση, χιούμορ και επιστημοσύνη χωράνε σε 119 σελίδες. Αναφερόμαστε στην «Κοινωνία και Ζώα: αναζητώντας το δαχτυλίδι του Σολομώντα», που κυκλοφορεί από το βιβλιοπωλείο της «ΕΣΤΙΑΣ». Οι συγγραφείς αυτού του τόμου, επιστήμονες με μεγάλες ευαισθησίες, αλλά και με προσωπική γνώση των θεμάτων τους, αποδεικνύουν ότι η επικοινωνία με τα ζώα είναι απαραίτητη, τόσο για να έχουμε ποιότητα ζωής όσο και για να προλάβουμε - όσο υπάρχει χρόνος - την ορατή διά γυμνού οφθαλμού οικολογική καταστροφή που καραδοκεί να μας αφανίσει.

Η Πόπη Αλεβιζάκη - διδάκτορας Ιατρικής του Πανεπιστημίου Αθηνών και ο Βασίλης Μαντούβαλος νευρολόγος - ψυχίατρος, αναπληρωτής καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, χαρίζουν στον αναγνώστη τις απέραντες γνώσεις τους για τις σχέσεις ανθρώπων - ζώων. Για τις μεταβαλλόμενες αντιλήψεις, για τα ζώα στα αρχαία έπη, τους Ελληνες φιλοσόφους, τους ορθολογιστές, αλλά και για τα σύγχρονα οικολογικά κινήματα. Κυρίως όμως, οι συγγραφείς της πολύτιμης αυτής μελέτης θυμίζουν στους επιλήσμονες το θρύλο του βιβλικού Σολομώντα και το δαχτυλίδι που φορούσε για να του επιτραπεί η συνομιλία με όλα τα ζωντανά της Γης, και τους προτρέπουν να το φορέσουν κι εκείνοι, νοερά φυσικά, για να κατανοήσουν, αλλά και να επικοινωνήσουν με όλα τα τετράποδα.

Ο Βασίλης Μαντούβαλος, στον ελκυστικό πρόλογό του, που, όπως λέει, μπορεί να διαβαστεί και ως επίλογος, μας προσκαλεί σε μια σύντομη, αλλά συγκλονιστική περιπέτεια μιλά για το δαχτυλίδι: Να σκιαγραφήσουμε την οδό (από το σημείο που βρισκόμαστε μοιάζει να είναι η μοναδική οδός) κάποιας επιστροφής στον Παράδεισο, μέσω της Ανθρωποζωολογίας. Εν ολίγοις, πρόκειται για ένα εξαιρετικό και ανιδιοτελές βιβλίο, που έχω διαβάσει. Είναι φανερό ότι οι συγγραφείς εργάστηκαν από αγάπη για τον άνθρωπο και για τα ζώα, χωρίς να υπολογίζουν σε προσωπικά οφέλη.

Μια ακόμη ιστορική - επιστημονική μελέτη προσέθεσε στην ήδη μεγάλη βιβλιογραφία του, ο σπουδαίος γιατρός και συγγραφέας, Γεράσιμος Ρηγάτος. Αυτή τη φορά, ασχολήθηκε με τη συμβολή του Ιπποκράτη στην Ιατρική, ο οποίος μετέτρεψε μια εμπειρική και θεουργική τέχνη σε επιστήμη. Από το σύνολο των βιβλίων που απαρτίζουν την Ιπποκρατική Συλλογή, ο συγγραφέας επέλεξε να παρουσιάσει και να αναλύσει πληροφορίες, που άντλησε από τα γραπτά που αναφέρονται στον κλάδο της Ψυχιατρικής. Ετσι προέκυψε το εξαιρετικά ενδιαφέρον βιβλίο του, «Ιπποκρατική Ψυχιατρική» (εκδόσεις «ASCENT»). Μια ολιγοσέλιδη αλλά περιεκτική έκδοση, μέσα από την οποία ο αναγνώστης γνωρίζει τη διαδρομή των ψυχικών νόσων πρώτα κατά την προϊπποκρατική περίοδο, όπου τα συμπτώματα αποδίδονταν σε πονηρά πνεύματα ή υπερφυσικές δυνάμεις και αντιμετωπίζονταν με θεουργικές, μεταφυσικές και «μαγικές» πρακτικές. Μέχρι που ο «πατέρας της Ιατρικής» σηματοδοτεί μια μείζονα αλλαγή στην ιατρική σκέψη, θέτοντας σαφή όρια ανάμεσα στην επιστήμη και τη δεισιδαιμονία. Επεδίωξε την ερμηνεία της αιτιοπαθογένειας των νοσημάτων, βάσει των φυσικών δυνάμεων και φαινομένων, βέβαιος ότι για εκείνα που δε γνωρίζει, οι μεταγενέστεροι γιατροί θα δώσουν τις απαντήσεις, στηριγμένοι στη γνώση των παλαιότερων, την παρατήρηση, τον πειραματισμό και το συνολικό γνωστικό και φιλοσοφικό υπόβαθρο. Ειδικότερα για τις ψυχικές παθήσεις, ο Ιπποκράτης τις αποδίδει σε διαταραχή των χυμών του σώματος και σε επιδράσεις του περιβάλλοντος, ενώ για τα κυριότερα ψυχιατρικά νοσήματα θεωρεί πως το αίτιο βρίσκεται στον εγκέφαλο.

Στο βιβλίο υπάρχουν ακόμα εκτιμήσεις του Ιπποκράτη, σχετικά με το ρόλο των ονείρων, του ύπνου, τις επιπτώσεις της χρήσης του οίνου, όπως και για τις διαφορές ατόμων με εξαιρετική νοημοσύνη παρά τη φαινομενικώς αποκλίνουσα συμπεριφορά τους.

Από το 1994 ο Ζήσης Πρωτοπαπάς ξεκίνησε μια έρευνα που απέδωσε καρπούς και έφτασε στη συγγραφή του πολύ ενδιαφέροντος βιβλίου «Ιστορία του Σιδηροδρομικού Συνδικαλιστικού Κινήματος». Κατά την έρευνα αυτή, εντόπισε και τη λειτουργία (από το 1892) ενός «ξεχασμένου» σιδηροδρόμου, που σε κανένα βιβλίο, λεύκωμα ή περιοδικό, δεν αναφερόταν τίποτα γι' αυτόν. Ετσι, έπειτα από επίπονες προσπάθειες, έφτασε στο καινούριο του βιβλίο «Ο άγνωστος σιδηρόδρομος Αγ. Μαρίνας - Λαμίας - Μπεκής (1892-1905». Ερευνώντας τον Αθηναϊκό και Λαμιακό Τύπο της εποχής, άντλησε πληροφορίες και δοκίμασε εκπλήξεις, που ανέτρεψαν τις μέχρι σήμερα θεωρίες για τον εν λόγω σιδηρόδρομο. Το έργο του αποτελεί μια συμβολή στη διάσωση της ιστορίας των ελληνικών σιδηροδρόμων, αλλά και της τοπικής ιστορίας.