Το νερό είναι ο πιο ζωτικός φυσικός πόρος στον πλανήτη. Η ίδια η ζωή προήλθε από αυτό, η ίδια η ζωή εξαρτάται από αυτό. Και όμως, σήμερα, όλο και περισσότερα λέγονται και γράφονται για την έλλειψη νερού. Δυσοίωνες προβλέψεις, ότι «οι πόλεμοι στον 21ο αιώνα θα οφείλονται στους υδατικούς πόρους», έρχονται στο φως της δημοσιότητας. Η «λειψυδρία» - την οποία όλο και περισσότερο επικαλούνται και στη χώρα μας - είναι «προ των πυλών».

Ολα τα παραπάνω, όμως, τι είναι; Τίποτα άλλο, παρά τα αποτελέσματα της μετατροπής του νερού από φυσικό πόρο σε εμπόρευμα. Τα αποτελέσματα αυτής της κατάστασης τα βιώνουμε και στην Ελλάδα, με πρώτο αντίκτυπο, στην τσέπη των εργαζομένων και των αγροτών, την κατακόρυφη αύξηση στα τέλη παροχής νερού. Ολα αυτά, όμως, δεν είναι μια ελληνική πρωτοτυπία. Είναι απόρροια της συνολικής εμπορευματοποίησης του περιβάλλοντος για την αποκόμιση κερδών από τις πολυεθνικές, στο πλαίσιο του καπιταλιστικού συστήματος. Ετσι συμβαίνει και στο νερό: Αντί για άντληση υδάτων προς όφελος της κοινωνίας, έχουμε άντληση κερδών από μια χούφτα πολυεθνικές. Ο νόμος της συγκέντρωσης και συγκεντροποίησης του κεφαλαίου εμφανίζεται και στην περίπτωση των φυσικών πόρων και, φυσικά, στον σημαντικότερο απ' αυτούς, το νερό.

Ο «Ρ», σήμερα, ανοίγει το τεράστιο κεφάλαιο «υδατικοί πόροι». Η διαχείρισή τους, η πολιτική της ΕΕ, η συγκέντρωση του κεφαλαίου, η πολιτική των κυβερνήσεων της Ελλάδας, οι αυξήσεις στα τιμολόγια της ΕΥΔΑΠ, της ΕΥΑΘ. Ολα αυτά θα επιχειρήσουμε να τα βάλουμε κάτω από το «μικροσκόπιο» και να δούμε τι είναι τελικά αυτό που πραγματικά μολύνει τους υδάτινους πόρους: Τα μικροσωματίδια ή η εμπορευματοποίησή τους στο όνομα του κέρδους;..

Το πρώτο ερώτημα που μπαίνει είναι: Ποια είναι η κατάσταση που επικρατεί ανά τον κόσμο, όσον αφορά τους υδάτινους πόρους;

• Περισσότεροι από 1,5 δισ. άνθρωποι αντιμετωπίζουν προβλήματα υγείας εξαιτίας της κατανάλωσης μολυσμένου νερού, το οποίο ενοχοποιείται ως κύρια αιτία θανάτου 15 εκατ. παιδιών, κάτω των 5 ετών.
• Σύμφωνα με έκθεση του υπουργείου Αμυνας της Βρετανίας (2002), έως το 2025 τα 2/3 του πληθυσμού του πλανήτη θα υποφέρουν από έλλειψη νερού. Η θέρμανση του πλανήτη (οι περίφημες κλιματικές αλλαγές) θα δημιουργήσει πλημμύρες, θα απειλήσει εγκαταστάσεις και οικολογικά συστήματα, όπως εκτιμούν οι επιστήμονες.

Ομως, αυτά τα - εκ πρώτης όψεως - αντιφατικά φαινόμενα, όπως η λειψυδρία και οι πλημμύρες, σε συνδυασμό με τη μόλυνση των υδάτων, γεγονότα που έχουν εισβάλει και στη χώρα μας, είναι τα αποτελέσματα της πολιτικής που ακολουθείται και όχι «ακραίων φυσικών φαινομένων», όπως συχνά λένε οι κυβερνήσεις.

Στην παγκόσμια αγορά κυριαρχούν δέκα πολυεθνικές. Οι τέσσερις κολοσσοί είναι οι «Suez RWE», «Vivendi Enviroment», «Thames Water» και «Wessex Water». Στην αγορά των υδάτινων πόρων - που υπολογίζεται ότι αντιστοιχεί σε περισσότερα από 400 δισ. δολάρια - κυριαρχούν οι δύο πρώτες εταιρείες, γαλλικής προέλευσης, που μαζί ελέγχουν πάνω από το 70% της αγοράς. Η «Vivendi» δραστηριοποιείται σε 90 χώρες και η «Suez» σε 130. Σύμφωνα με δημοσιεύματα, η δεύτερη ενδιαφέρεται και για τις ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ.

Από το 1990 και μετά υπήρξαν σαρωτικές ιδιωτικοποιήσεις. Πάνω από 460 εκατ. άνθρωποι στον κόσμο εξαρτώνται από ιδιωτικές εταιρείες ύδρευσης, από μόλις 51 εκατ. το 1990. Προβλέπεται ενίσχυση των σχετικών τάσεων σε 1,16 δισ. ανθρώπους το 2015. Ειδικοί αναλυτές προβλέπουν ότι περισσότερο από το 75% της ευρωπαϊκής και το 65% της αμερικανικής αγοράς θα ιδιωτικοποιηθούν έως το 2015. Κάτω την πίεση των πολυεθνικών, η συνδιάσκεψη του Τόκιο δε δέχτηκε ούτε καν ότι το νερό αποτελεί «ανθρώπινο αγαθό».

Αν και μέχρι σήμερα το 95% των υπηρεσιών ύδρευσης και αποχέτευσης σε ολόκληρο τον κόσμο παρέχεται από δημόσιες επιχειρήσεις, εντούτοις οι παραπάνω «γίγαντες» περιμένουν στη γωνία και επιδιώκουν να εδραιώσουν την κυριαρχία τους στις αγορές που πρόκειται να ιδιωτικοποιηθούν, αναφέρει η «LE MONDE», τον Απρίλη του 2005. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της κατάστασης είναι τα όσα δρομολογούνται στην ΕΥΔΑΠ και στην ΕΥΑΘ, που πολιορκούνται από τις ιδιωτικές πολυεθνικές. Πολιορκητικός κριός σε αυτή την κατεύθυνση είναι οι ίδιες οι κυβερνήσεις της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ...

Στη χώρα μας, το πρόβλημα της διαχείρισης των υδάτινων πόρων δε θα μπορούσε να μην κάνει την εμφάνισή του. Τι συμβαίνει, όμως, στην πραγματικότητα; Γιατί τα τέλη της ΕΥΔΑΠ στην Αθήνα και της ΕΥΑΘ στη Θεσσαλονίκη αυξάνονται κατακόρυφα; Τι κάνουν οι ελληνικές κυβερνήσεις;

Οι εργαζόμενοι, τα πλατιά λαϊκά στρώματα, εκείνο που πρώτα βλέπουν είναι τις αυξήσεις στους λογαριασμούς της ΕΥΔΑΠ και της ΕΥΑΘ. Αυτές οι αυξήσεις, όμως, είναι άμεσο αποτέλεσμα της πολιτικής μετοχοποίησης που έχει ξεκινήσει η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, το 1999, και συνεχίζει σήμερα η κυβέρνηση της ΝΔ.

Το μπαράζ αυξήσεων ξεκίνησε όταν, στις 21 Δεκέμβρη 1999, η διοίκηση της ΕΥΔΑΠ ανακοίνωσε τις πρώτες αυξήσεις με ορίζοντα το 2004. Ετσι, την 1η Ιούλη 2000, η πρώτη αύξηση ήταν 4,20%. Μέχρι και το Δεκέμβρη του 2004, υπήρχαν αυξήσεις που έφταναν το ύψος του πληθωρισμού. Ετσι, τον Απρίλη του 2002, αυξήθηκαν κατά 4,9%. Στις 15 Δεκέμβρη 2004, νέες αυξήσεις 2,8%. Από 1η Φλεβάρη 2007 κι άλλη αύξηση 3%, μεσοσταθμικά, που σημαίνει ότι σε κάποιες κατηγορίες καταναλωτών θα είναι μεγαλύτερη!

Και έπεται συνέχεια: Τα τέλη αποχέτευσης (υπολογίζονται επί του ποσοστού κατανάλωσης) το 1999 ήταν 40% και το 2007 αναπροσαρμόζονται σε 65%. Αύξηση 61,54%! Επίσης το νερό των δικτύων των δήμων από 0,19 ευρώ (65 δραχμές) το 1999 έφτασε τα 0,46 ευρώ το 2007. Αύξηση 142%! Με αυτόν τον τρόπο η ΕΥΔΑΠ ΑΕ, επιδιώκει οι δήμοι να παραδώσουν τα δίκτυά τους στην εταιρεία. Επιπλέον, αυτό το κόστος, μετακυλίεται στους καταναλωτές. Η ΕΥΑΘ (στη Θεσσαλονίκη), από την πλευρά της, προχωρά σε αυξήσεις μέχρι και 33%, για την περίοδο 2007-2011, όπως πρόσφατα ανακοίνωσε!

Για το ίδιο διάστημα επίσης είδαν το φως της δημοσιότητας τα εξής δύο στοιχεία: Το έτος 2000 - 2001, η ΕΥΔΑΠ ΑΕ (δηλαδή οι μέτοχοι) είχε αύξηση των προ φόρων κερδών κατά 67,5%, σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά. Το 2002 - 2003, νέα αύξηση των προ φόρων κερδών κατά 28,2%. Ποιους ευνόησε, λοιπόν, η μετοχοποίηση; Μα φυσικά τους επενδυτές, οι οποίοι είχαν αυξήσεις των κερδών τους, ενώ την ίδια ώρα οι καταναλωτές χαρατσώνονταν διαρκώς. Μάλιστα, η διοίκηση της ΕΥΔΑΠ (μαζί με τις κυβερνήσεις ΝΔ και ΠΑΣΟΚ) «πανηγύριζε» για αυτή την εξέλιξη, διότι, με αυτόν τον τρόπο θα προσέγγιζε επενδυτές. Και κάτι τέτοιο, όντως, δεν άργησε να γίνει...

«Η προηγούμενη κυβέρνηση μας είχε προτείνει να συμμετάσχουμε στη διαδικασία ιδιωτικοποίησης της ΕΥΔΑΠ, αλλά τότε αυτό το θέμα δεν προχώρησε. Σήμερα δημιουργούνται νέες προοπτικές και εμείς ως όμιλος έχουμε μεγάλη υπομονή». Τα λόγια αυτά ανήκουν στον Ερικ Γκιμπάλι, αντιπρόεδρο Ανάπτυξης της πολυεθνικής εταιρείας «Suez», και ειπώθηκαν στις 28 Ιούνη 2006.

Η «Suez», κατέχει το 4,7% της ΕΥΑΘ και ένα πολύ μικρότερο μερίδιο της ΕΥΔΑΠ. Την ίδια μέρα, ο κ. αντιπρόεδρος είχε πει: «Εχουμε και ένα πολύ μικρό μετοχικό ποσοστό της ΕΥΔΑΠ και ενδιαφερόμαστε και για περιβαλλοντικά έργα, ευρέως φάσματος και στην Αττική, όπως η διαχείριση της λυματολάσπης. Ιδιαίτερα μας ελκύει η δυνατότητα των ΣΔΙΤ και έχουμε συζητήσει για αυτό το θέμα και με τα αρμόδια ελληνικά υπουργεία»! Τα σχόλια είναι περιττά...

Και ενώ η διαχείριση των υδάτων βρίσκεται πολιορκημένη από τις πολυεθνικές, οι κυβερνήσεις της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ, ανοίγουν δρόμους στις εταιρείες, στο όνομα της... ανάπτυξης!

Η μετοχοποίηση της μεγαλύτερης εταιρείας παροχής νερού στη χώρα, της ΕΥΔΑΠ, από το ΠΑΣΟΚ (με τη συναίνεση της ΝΔ) είναι απλά η κορυφή του παγόβουνου. Διευκολύνοντας όσο δεν παίρνει τους ιδιώτες, έκαναν την εξής «πρωτοτυπία» στην ΕΥΔΑΠ. «Εσπασαν» τη μητρική ΕΥΔΑΠ σε δύο εταιρείες, την «ΕΥΔΑΠ Παγίων» και την «ΕΥΔΑΠ ΑΕ» (τη μετοχοποιημένη εταιρεία, η οποία διαχειρίζεται τους υδάτινους πόρους). Η «ΕΥΔΑΠ Παγίων» είναι 100% κρατική επιχείρηση. Στη διαχείρισή της έχει μόνο τους ταμιευτήρες (πχ Μόρνος, Υλίκη κλπ) και το εξωτερικό δίκτυο, δηλαδή τους αγωγούς μέχρι τις δεξαμενές της ΕΥΔΑΠ ΑΕ. Μόνο που έχει και μια... μικρή υποχρέωση! Να συντηρεί και να επισκευάζει το εξωτερικό δίκτυο, παρέχοντας μόνιμα νερό στην ΕΥΔΑΠ ΑΕ. Δηλαδή; Το κράτος (σ.σ. διάβαζε οι εργαζόμενοι φορολογούμενοι), θα ξοδεύει χρήματα για να κάνει έργα τα οποία στη συνέχεια θα διαχειρίζεται η ιδιωτική εταιρεία, που τώρα είναι «απλά» μετοχοποιημένη, αύριο, όμως, θα είναι πλήρως ιδιωτική!

Στην ουσία, οι κυβερνήσεις της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ, δεν κάνουν άλλο τι, από το να εφαρμόζουν την καταστροφική οδηγία της ΕΕ του '98, περί ιδιωτικοποίησης των υδάτινων πόρων...