«Η κατάσταση της εργατικής τάξης στη Ρωσία είναι φρικτή, μας λέει ο Β. Γκάμοφ, και συνεχίζει: Για παράδειγμα, εγώ προέρχομαι από έναν κλάδο της βιομηχανίας μας, την πολεμική βιομηχανία. Δουλεύω εκεί ήδη 37 χρόνια. Αν πάρουμε τη σοβιετική περίοδο ο εργάτης έπαιρνε 400 ρούβλια κι εγώ ως επιστημονικός συνεργάτης της επιχείρησης έπαιρνα 260 ρούβλια. Με εκείνον το μισθό ο εργαζόμενος σε μερικά χρόνια αγόραζε αυτοκίνητο, κάλυπτε τα έξοδα του σπιτιού (ρεύμα, νερό, τηλέφωνο κλπ.) που ήταν πάμφθηνα σε σχέση με σήμερα. Είχε μια σειρά επίσης από φθηνές παροχές, όπως, π.χ., οι παιδικοί σταθμοί. Σ' ό,τι αφορά στη διατροφή ένας μεγάλος αριθμός των εργαζομένων έτρωγε πάμφθηνα στα εστιατόρια των επιχειρήσεων, αλλά και γενικά δεν υπήρχε η σημερινή ακρίβεια στα τρόφιμα. Ελάχιστα ήταν και τα έξοδα που έπρεπε να κάνει μια οικογένεια για να μεγαλώσει και να σπουδάσει τα παιδιά της. Τότε, στα σοβιετικά χρόνια, περίπου ο μισός μισθός έμενε στον εργάτη αξόδευτος.

Σήμερα η κατάσταση έχει καταστροφικά αλλάξει. Ο μέσος μισθός του εργάτη είναι σήμερα 5.000 ρούβλια, αλλά έχει αλλάξει η δομή των τιμών. Ολες οι τιμές προϊόντων και υπηρεσιών έχουν αυξηθεί, αρχίζοντας από το νερό, το φυσικό αέριο, τη θέρμανση, έως και τα τρόφιμα. Για τις δημοτικές δαπάνες και τις δαπάνες για τις υπηρεσίες των δημόσιων οργανισμών (νερό, ρεύμα, τηλέφωνο) φεύγει ήδη το 25% του μισθού.

Οποιος αντιδρά σ' αυτήν την κατάσταση γίνεται στόχος της εργοδοσίας. Προσωπικά εμένα, ως ηγέτη του συνδικάτου στην επιχείρησή μου, κάνουν τα πάντα να με διώξουν. Δεν μπορούν να με απολύσουν, γιατί το δοκίμασαν και συνάντησαν την αντίδραση των εργαζομένων. Ετσι προσπαθούν να μου κάνουν τις συνθήκες δουλιάς δύσκολες. Π.χ. αν και μαθηματικός-σχεδιαστής, μου αφαίρεσαν το κομπιούτερ... Την ίδια ώρα ένα 10% περνά πολύ καλά, έχει τα πάντα, βίλες, παλάτια ολόκληρα, αυτοκίνητα. Αυτό είναι κάτι το πρωτοφανές για μας».

«Η βασική ιδιαιτερότητα του εργατικού κινήματός μας, λέει ο Β. Γκάμοφ, βρίσκεται στο ότι η εργατική τάξη είναι μέσα σ' αυτές τις καπιταλιστικές μεταρρυθμίσεις εντελώς απροστάτευτη οργανωτικά. Το ΚΚ, που αριθμούσε 19 εκατομμύρια μέλη, διαλύθηκε. Τα συνδικάτα, που ήταν πανίσχυρα, τώρα είναι εντελώς ανίσχυρα. Γιατί αυτό που επί ΕΣΣΔ ήταν θετικό και αυτονόητο, τώρα είναι αφύσικο και αντιδραστικό. Τι εννοώ; Επί ΕΣΣΔ τα διευθυντικά στελέχη ήταν επίσης εργαζόμενοι, ήταν στην ίδια θέση με τους άλλους εργαζόμενους και φυσιολογικά βρίσκονταν στο ίδιο σωματείο. Σήμερα, στον καπιταλισμό, εξακολουθούμε να έχουμε στο ίδιο σωματείο τον διευθυντή, που μπορεί να είναι και ιδιοκτήτης, και τον εργάτη! Στην πράξη αυτό λειτουργεί ως εξής: Ολη η ηγεσία, κυρίως η κλαδική των συνδικάτων, από τα πάνω έως τα κάτω, "διορίζεται" από τους επιχειρηματίες και από το αντίστοιχο υπουργείο του κλάδου!

Εκτός αυτού, εκείνο που "κληρονόμησαν" τα σημερινά συνδικάτα από εκείνα τα συνδικάτα που υπήρχαν επί ΕΣΣΔ δεν ήταν ο χαρακτήρας της υπεράσπισης των εργαζομένων, αλλά ο χαρακτήρας της οργάνωσης πολιτιστικών, αθλητικών εκδηλώσεων, της ξεκούρασης και του ελεύθερου χρόνου των εργαζομένων. Τα συνδικάτα ασχολούνταν με τέτοια πράγματα. Ειδικά τα τελευταία χρόνια του σοσιαλισμού υπήρχε μια συνδικαλιστική γραφειοκρατία κι ένα στρώμα γύρω από αυτήν που "λυμαίνονταν" όλα αυτά τα προνόμια, που παραχωρούσε το κράτος. Η ψυχολογία που επικράτησε στην εργατική τάξη είναι ότι ακριβώς αυτός ο ρόλος του "διανομέα" των προνομίων είναι ο ρόλος του συνδικάτου. Με αυτή την κατάσταση άρχισε το "βούλιαγμα" της χώρας μέσα στον καπιταλισμό».

«Αυτήν την κατάσταση, το ότι δηλαδή η μορφή των σημερινών συνδικάτων, οι λειτουργίες τους δε συμβαδίζουν με τη νέα κατάσταση, δηλαδή με τον καπιταλισμό, αρχίσαμε σιγά σιγά να την καταλαβαίνουμε. Το πρώτο "ανεξάρτητο" συνδικάτο δημιουργήθηκε με μια βαλίτσα δολάρια που ήρθε από την Αμερική στην περιοχή Βορκουτά, από την AFL-CIO. Ορισμένοι λένε ότι ήταν χρήματα απευθείας από τη CIA, αλλά βέβαια ίσως η σχέση να μην είναι τόσο "ευθεία". Με την ίδια "πατέντα" εμφανίστηκαν και τα "Κοινωνικά συνδικάτα". Δεν πρέπει να αποκλείσουμε ότι ακόμη και σήμερα κάποιες συνδικαλιστικές δομές εξακολουθούν να χρηματοδοτούνται από το εξωτερικό. Στην πορεία εμφανίστηκε και το εργατικό συνδικάτο "ΖΑΣΙΤΑ", πρώτα στην πόλη Αρζαμάς-16 και το 1995 στην περιοχή του Αστραχάν. Σ' αυτές τις δύο περιοχές υπάρχει ισχυρή επιρροή της "ΖΑΣΙΤΑ" και τώρα επεκτείνεται στην περιοχή της Βορκουτά.

Σήμερα είμαστε σε μια φάση όπου η αστική τάξη έχει πολύ καλά καταλάβει ότι τα συνδικάτα μπορούν να παίξουν αποφασιστικό ρόλο στην οργάνωση της εργατικής τάξης και προσπαθεί να ελέγξει την κατάσταση στο εργατικό κίνημα με "νύχια και με δόντια". Δεν είναι τυχαίο ότι, από το 1996 σε όλες τις περιοχές της Ρωσίας όπου γίνεται προσπάθεια εμφάνισης των συνδικάτων "ΖΑΣΙΤΑ", οι αρχές προσπαθούν με διάφορους νομικούς τρόπους να εμποδίσουν την επικύρωσή τους από τα αρμόδια δικαστικά όργανα. Με τις πιο διαφορετικές δικαιολογίες. Εχουν καταλάβει τον κίνδυνο, παρά το γεγονός ότι δεν είμαστε ακόμη ένα μεγάλο μαζικό συνδικάτο».

Ρωτάμε τον Β. Γκάμοφ αν η «Ζασίτα» έχει σχέσεις και συνεργάζεται με τα άλλα συνδικάτα που υπάρχουν στη Ρωσία. «Κοντά μας είναι τα "Κοινωνικά συνδικάτα", λέει το συνδικαλιστικό στέλεχος του ΚΕΚΡ-ΚΚΡ, που τυπικά το καταστατικό τους είναι αρκετά κοντά στο δικό μας, κι ορισμένα από τα συνδικάτα που έχουν ενταχθεί στα "Κοινωνικά συνδικάτα" θα μπορούσαμε επίσης να τα χαρακτηρίσουμε "ταξικά", όπως αυτό που υπάρχει στην πόλη Τολιάτι (αυτοκινητοβιομηχανίας). Ομως, το κυρίαρχο σ' αυτά τα "Κοινωνικά συνδικάτα" θα έλεγα ότι είναι η "δικαστική βλακεία", που τα χαρακτηρίζει. Κάνουν ειδικά σεμινάρια στα μέλη τους για την εργατική νομοθεσία, το πώς θα πρέπει με δικαστικό και μόνον τρόπο να απαντάνε όταν αυτή παραβιάζεται. Αντίθετα, η δική μας εμπειρία, η εμπειρία της "ΖΑΣΙΤΑ", λέει ότι αυτά που κερδίσαμε τα κερδίσαμε χάρη στον αγώνα μας κι όχι από τις προσφυγές στα δικαστήρια. Τυπικά, δηλαδή, με βάση τις διακηρύξεις, αυτά τα "κοινωνικά συνδικάτα" θα μπορούσαν να ήταν και σύμμαχοί μας, στην πράξη όμως μετατρέπονται σε συστατικό στοιχείο του αστικού συστήματος».

Στη Ρωσία όμως τη μεγαλύτερη δύναμη εξακολουθούν να έχουν τα λεγόμενα και «παλιά» συνδικάτα, που ανήκουν στην «Ομοσπονδία των Ανεξάρτητων Συνδικάτων Ρωσίας». Τι γίνεται; Δρουν εκεί οι ταξικές δυνάμεις; ρωτάμε τον Β. Γκάμοφ.

«Προσπάθειες γίνονται, μας λέει, αλλά εκεί η κατάσταση είναι άσχημη. Για παράδειγμα, είχαμε το εργοστάσιο μηχανοκατασκευών στο Λένινγκραντ, όπου βρίσκονται εκλεγμένα και ορισμένα μέλη του ΚΕΚΡ-ΚΚΡ στη διοίκηση του σωματείου. Μόλις άρχισαν να κινητοποιούνται, να βάζουν ζητήματα, με εντολή "από τα πάνω", όχι μόνον τους "πέταξαν" έξω από τη διοίκηση, αλλά κατάφεραν να τους διαγράψουν κι από το σωματείο! Τώρα φτιάχτηκε εκεί, σ' αυτό το εργοστάσιο, κι ένα μικρό σωματείο της "ΖΑΣΙΤΑ", αλλά αυτό δε σημαίνει ότι οι σύντροφοι θα καταφέρουν να το κρατήσουν και να το ισχυροποιήσουν, αφού το τι θα τραβήξουν κι οι ίδιοι δεν το ξέρουν».

Αναφερόμενος, τέλος, στους στόχους του ταξικού συνδικαλιστικού κινήματος στη Ρωσία ο Β. Γκάμοφ σημείωσε: «Υπάρχουν πολλά παραδείγματα, όπως το εργοστάσιο κατασκευής τρακτέρ στο Τσεμποξάρι, ή το εργοστάσιο χαρτιού στο Βίμπορσκ, όπου οι εργάτες τα προηγούμενα χρόνια ξεσηκώθηκαν, αλλά επικράτησαν λαθεμένα συνθήματα, του είδους "εμπρός να προστατέψουμε την εθνική παραγωγή!". Αλλά αναρωτιέται κανείς, όταν οι εργάτες έχουν χάσει το δικό τους κράτος, για ποια "εθνική παραγωγή" μπορεί να γίνει λόγος; Ο στόχος που θα έπρεπε να είχαμε σε εκείνες τις συνθήκες ήταν η διατήρηση των θέσεων εργασίας, της οργάνωσης των εργατών, άσχετα από το σε ποια χέρια θα πέρναγαν οι επιχειρήσεις. Σήμερα, εκεί, αλλά και σε άλλες επιχειρήσεις, έχουμε υποχώρηση του συνδικαλιστικού κινήματος. Σήμερα βασικός στόχος μας είναι να στήσουμε όσο γίνεται περισσότερα πρωτοβάθμια σωματεία της "ΖΑΣΙΤΑ" με στόχο την υπεράσπιση των εργαζομένων, την οργάνωση της πάλης τους για τα δικαιώματά τους, αλλά και για γενικότερες ριζοσπαστικές αλλαγές. Χωρίς οργάνωση δεν μπορούμε να πετύχουμε τίποτα!».