Ανησυχία για «δημοσιονομικούς κινδύνους» και «απαίτηση για δημοσιονομική πειθαρχία»
Σε χαμηλά επίπεδα διατηρούνται οι προβλέψεις για τους ρυθμούς ανάπτυξης της παγκόσμιας καπιταλιστικής οικονομίας, σύμφωνα με τη νέα, ενδιάμεση Εκθεση του Οργανισμού για την Οικονομική Συνεργασία και Ασφάλεια (ΟΟΣΑ) που δημοσιεύθηκε χτες και ανάμεσα σε άλλα επισημαίνει ότι ο πλήρης αντίκτυπος των νέων δασμών στις εισαγωγές προς ΗΠΑ (και αλλού) ακόμα δεν έχει αναδειχθεί.
Αναφέρει δε ότι σε μεγάλο βαθμό η διεθνής οικονομική ανάπτυξη υποστηρίζεται προσωρινά από επενδύσεις στην τεχνητή νοημοσύνη στις ΗΠΑ και από τη «δημοσιονομική στήριξη» στην Κίνα, όπως και ότι «οι επιχειρήσεις απορρόφησαν μέχρι στιγμής μεγάλο μέρος του σοκ, κυρίως μέσω μείωσης περιθωρίων κέρδους και αποθεματοποίησης προϊόντων».
Στη βάση αυτή, παρατηρούν ακόμα ότι σε πολλές περιπτώσεις εντοπίζεται ήδη αύξηση της ανεργίας και «λιγότερα ανοίγματα θέσεων εργασίας», επίμονη αύξηση στις τιμές των τροφίμων αλλά και επίμονος πληθωρισμός στις υπηρεσίες. Εκτιμά δε ότι «οι καθοδικοί κίνδυνοι διαφαίνονται μεγάλοι: περαιτέρω αυξήσεις των δασμών, αυξημένες ανησυχίες για δημοσιονομικούς κινδύνους, οι ανανεωμένες πιέσεις στον πληθωρισμό» που «θα μπορούσαν να επιβαρύνουν την ανάπτυξη», και γι' αυτό δίνει σύνθημα για να προχωρήσουν όλες οι απαραίτητες για το μεγάλο κεφάλαιο μεταρρυθμίσεις και αναδιαρθρώσεις.
«Απαιτείται δημοσιονομική πειθαρχία για τη διασφάλιση της μακροπρόθεσμης βιωσιμότητας του χρέους και τη διατήρηση του χώρου για την αντίδραση σε μελλοντικά σοκ. Αξιόπιστες μεσοπρόθεσμες δράσεις δημοσιονομικής προσαρμογής με ισχυρότερες προσπάθειες περιορισμού, η ανακατανομή των δαπανών και η ενίσχυση των εσόδων είναι το κλειδί για τη διασφάλιση της σταθεροποίησης των επιβαρύνσεων του χρέους», όπως αναφέρει μεταξύ άλλων ο Οργανισμός.
Οσον αφορά τις προβλέψεις του, για την παγκόσμια ανάπτυξη προβλέπεται ότι αυτή το 2025 θα κυμανθεί στο 3,2% (από 3,3% το 2024 και από 2,9% που ήταν η πρόβλεψη για το 2025 τον περασμένο Ιούνη). Για το 2026, η εκτίμηση διατηρείται στο 2,9%.
Στις ΗΠΑ, εκτιμάται ότι ο ρυθμός ανάπτυξης της οικονομίας το 2025 θα κυμανθεί μόλις στο 1,8% (από 2,8% το 2024 και από 1,6% που ήταν η πρόβλεψη για το 2025 τον περασμένο Ιούνη). Για το 2026, η πρόβλεψη παραμένει αμετάβλητη στο 1,5%.
Στην Κίνα, αναμένεται ανάπτυξη κατά 4,9% το 2025 (από 5% το 2024 και 4,7% που ήταν η πρόβλεψη για το 2025 τον Ιούνη). Για το 2026, εκτιμάται πτώση ρυθμού ανάπτυξης κατά 4,4%.
Στην Ευρωζώνη, το 2025 αναμένεται ανάπτυξη μόλις στο 1,2%, από 0,8% το 2024 και από 1% που ήταν η πρόβλεψη τον Ιούνη. Για το 2026, εκτιμάται πτώση ρυθμού ανάπτυξης, στο 1,0%.
Στην Ιαπωνία, για το 2025 αναμένεται 1,1% και για το 2026 0,5%.
Μέσα σε αυτές τις συνθήκες, χτες έγινε γνωστό ότι Ινδονησία και Ευρωπαϊκή Ενωση υπέγραψαν Συμφωνία Ελεύθερου Εμπορίου που διαπραγματεύονταν εδώ και χρόνια.
Η συμφωνία αφορά το 98% των δασμών που έως τώρα ίσχυαν στο διμερές εμπόριο. Μεταξύ άλλων, ο επίτροπος Μάρος Σέφτσοβιτς είπε ότι «η επιβάρυνση 50% στις εισαγωγές αυτοκινήτων θα μειωθεί σταδιακά μέσα σε πέντε χρόνια».
Η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, δήλωσε ότι «δεσμευτήκαμε να ενισχύσουμε τη διαφοροποίηση και τις στρατηγικές μας συνεργασίες, ώστε να στηρίξουμε περαιτέρω τις ευρωπαϊκές θέσεις εργασίας και να δώσουμε ώθηση στην ανάπτυξη», προσθέτοντας ότι η συμφωνία με την Ινδονησία «μας εξασφαλίζει μια σταθερή και προβλέψιμη προμήθεια κρίσιμων πρώτων υλών, απαραίτητων για την ευρωπαϊκή "καθαρή" τεχνολογία και τη χαλυβουργία».
Και «στροφή» από αμερικανικά εξοπλιστικά προγράμματα προς την ευρωπαϊκή πολεμική βιομηχανία
Επενδύσεις - ρεκόρ κυρίως στις υποδομές, με έμφαση στην προσπάθεια στήριξης της καπιταλιστικής ανάπτυξης, στην ανταγωνιστικότητα και τον στρατιωτικό εξοπλισμό, προβλέπει το σχέδιο προϋπολογισμού της Γερμανίας για το 2026, που παρουσίασε χθες στη Βουλή ο σοσιαλδημοκράτης υπουργός Οικονομικών και αντικαγκελάριος, Λαρς Κλίνγκμπαϊλ.
Είναι ο πρώτος προϋπολογισμός που καταρτίζεται στη Γερμανία μετά τη συνταγματική αναθεώρηση για άρση του «φρένου χρέους», με φόντο την παρατεταμένη στασιμότητα στη γερμανική καπιταλιστική οικονομία, την όξυνση των αντιθέσεων στο ευρωατλαντικό μπλοκ και την ένταση της πολεμικής προπαρασκευής.
Το σχέδιο προϋπολογισμού προβλέπει συνολικές δαπάνες ύψους 520,5 δισ. ευρώ και δάνεια 174,3 δισ., ενώ θα υπάρξουν επιπλέον δαπάνες από το ειδικό ταμείο για τις υποδομές και την προστασία του κλίματος, το ταμείο για τις ένοπλες δυνάμεις και το Ταμείο για το Κλίμα και τον Μετασχηματισμό. Συνολικά, η ομοσπονδιακή κυβέρνηση σχεδιάζει να δαπανήσει περίπου 630 δισ. ευρώ.
Προβλέπονται «επενδύσεις - ρεκόρ» συνολικού ύψους 126,7 δισ. ευρώ, που αντιπροσωπεύουν ποσοστό επενδύσεων άνω του 10%.
Ο Κλίνγκμπαϊλ μίλησε για «αλλαγή μοντέλου δημοσιονομικής πολιτικής». Ανέδειξε ως κεντρικές προτεραιότητες τη διασφάλιση της ανταγωνιστικότητας στη βαριά βιομηχανία της Γερμανίας και συγκεκριμένα στη χαλυβουργία και στην αυτοκινητοβιομηχανία.
«Δεν μπορεί να επιτραπεί στον φθηνό και βρώμικο χάλυβα από την Κίνα να έρθει εδώ και να εκτοπίσει τον εγχώριο χάλυβα» και το ίδιο ισχύει και για την αυτοκινητοβιομηχανία.
Η Γερμανία σχεδιάζει να επενδύσει περίπου 83 δισ. ευρώ για στρατιωτικούς σκοπούς έως τα τέλη του 2026.
Σύμφωνα με έγγραφο που επικαλείται το «Politico», μόνο το 8% των συμβάσεων αυτών (6,8 δισ. ευρώ) αφορά αμερικανικά οπλικά συστήματα, ενώ το υπόλοιπο ποσοστό ευνοεί κατά κύριο λόγο την ευρωπαϊκή πολεμική βιομηχανία, παρά τις πιέσεις της Ουάσιγκτον για αγορές αμερικανικών εξοπλισμών.
Μεγαλύτερο εξοπλιστικό πρόγραμμα είναι η φρεγάτα F-127 της TKMS, με κόστος 26 δισ. ευρώ.
Προβλέπεται ενίσχυση Eurofighter Tranche 5, με δαπάνες 4 δισ. ευρώ για νέα αεροσκάφη και 1,9 δισ. ευρώ για αναβάθμιση ραντάρ.
Εκσυγχρονισμός πυραύλων Taurus: 2,3 δισ. ευρώ.
Αντιαεροπορική άμυνα: Προβλέπονται επενδύσεις σε IRIS-T SLM, πλοιοκίνητους πυραύλους και μικρής εμβέλειας συστήματα.
Αναβάθμιση πολεμικού ναυτικού: Νέα ανθυποβρυχιακά, τορπίλες και εκσυγχρονισμός υπαρχουσών φρεγατών (F-123).
Η Γερμανία είχε εγκρίνει εξοπλιστικά ύψους 17 δισ. δολαρίων από τις ΗΠΑ την περίοδο 2020 - 2024, φθάνοντας τα 13,9 δισ. δολάρια μόνο το 2023, κυρίως λόγω της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία.
Ωστόσο, η νέα κατεύθυνση δείχνει σαφή προτεραιότητα στην ευρωπαϊκή και εγχώρια πολεμική βιομηχανία, με εταιρείες όπως οι Airbus, Rheinmetall, TKMS και Leonardo να κυριαρχούν στο νέο «αμυντικό» δόγμα της χώρας.
Στην προεδρία του σοσιαλδημοκρατικού Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP) επανεξελέγη ο Οζγκιούρ Οζέλ, μετά από έκτακτο συνέδριο που έγινε την Κυριακή, με φόντο τις εντεινόμενες ενδοαστικές διεργασίες στο πολιτικό σκηνικό της Τουρκίας. Σε σύνολο 917 συνέδρων που ψήφισαν οι 835 τάχθηκαν υπέρ του Οζέλ.
Πάντως από τη διαδικασία απουσίαζαν ξανά κεντρικές προσωπικότητες του κόμματος (του μεγαλύτερου της τουρκικής αντιπολίτευσης), όπως ο πρώην ηγέτης και υποψήφιος για την προεδρία της χώρας Κεμάλ Κιλιντσάρογλου, καθώς οι εσωκομματικές διαφωνίες δεν έχουν σταματήσει - όπως φάνηκε και μέσα από τις αποχωρήσεις διαφόρων, συμπεριλαμβανομένων και περιπτώσεων που προσχώρησαν στο κυβερνών AKP.
Θυμίζουμε ότι στις 24 Οκτώβρη αναμένεται δικαστική απόφαση σχετικά με προσφυγή που έγινε για να ακυρωθεί το συνέδριο που το CHP είχε κάνει το 2023, αν και πλέον υπάρχει νέα απόφαση για την επικράτηση Οζέλ στην ηγεσία του. Η προσφυγή έγινε μετά και από αγωγές στελεχών του CHP, που έκαναν λόγο για νοθείες, πιέσεις κ.λπ.
Στο μεταξύ χτες έγιναν συλλήψεις σε βάρος στελεχών του CHP και στην Αγκυρα. Συγκεκριμένα, με εντολή της Γενικής Εισαγγελίας συνελήφθησαν 13 στελέχη της δημοτικής αρχής (όπου εδώ και χρόνια πλειοψηφούν οι δυνάμεις του CHP), με την κατηγορία οικονομικών ατασθαλιών σε 32 συναυλίες που διοργάνωσε ο δήμος κατά τη χρονική περίοδο 2021 - 2024.