ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

1925: Πραξικόπημα και δικτατορία του Θ. Πάγκαλου

Λίγες μέρες πριν από το πραξικόπημα, στις 18 Ιούνη του 1925, ο «Ριζοσπάστης» προειδοποιούσε για τις κινήσεις της αντίδρασης και κατήγγειλε την ασυδοσία των ξένων μονοπωλίων στην Ελλάδα

Το 1925, παρά τα μέτρα που είχε πάρει η κυβέρνηση Μιχαλακοπούλου ενάντια στο λαϊκό κίνημα, δεν μπόρεσε να εξασφαλίσει πολιτική σταθερότητα για την άρχουσα τάξη, και καθώς οξύνθηκαν οι κοινωνικές αντιθέσεις και οι αντιθέσεις στο ίδιο το στρατόπεδο της άρχουσας τάξης, ορισμένες πολιτικές και στρατιωτικές ομάδες προσανατολίστηκαν στην οργάνωση στρατιωτικού πραξικοπήματος για την επιβολή δικτατορίας.

Τη νύχτα της 25ης προς την 26η Ιούνη 1925, ο στρατηγός Θ. Πάγκαλος, ανέτρεψε την κυβέρνηση Μιχαλακοπούλου και σχημάτισε δική του, στην οποία εκδήλωσαν την εμπιστοσύνη τους όλα τα αστικά πολιτικά κόμματα, μαζί και η «Δημοκρατική Ενωση» του Α. Παπαναστασίου.

Στις 30 Σεπτέμβρη του 1925 ο Θ. Πάγκαλος διέλυσε τη Βουλή και εξαπέλυσε άγρια τρομοκρατία κατά του ΚΚΕ και του εργατικού κινήματος. Απαγόρευσε την έκδοση του «Ριζοσπάστη», της «Κομμουνιστικής Επιθεώρησης» και της «Νεολαίας» (οργάνου της ΟΚΝΕ). Δυνάμωσε τους διωγμούς και πολλαπλασίασε τις συλλήψεις. Παρέπεμψε σε στρατοδικείο, με την κατηγορία της εσχάτης προδοσίας, ηγετικά στελέχη του ΚΚΕ και της ΟΚΝΕ (Πουλιόπουλο, Μάξιμο, Σκλάβο, Μοναστηριώτη, Νικολινάκο, Φίτσο κ.ά.). Αλλά, στις δίκες οι κατηγορούμενοι ανέτρεψαν με τα επιχειρήματά τους τις συκοφαντικές κατηγορίες και υπερασπίστηκαν σθεναρά τις αρχές και την πολιτική του ΚΚΕ.

Το Κόμμα με την επιβολή της δικτατορίας αντιμετώπισε σοβαρή δοκιμασία και πέρασε στην παρανομία. Στηριγμένο στις αποφάσεις του Εκτάκτου Συνεδρίου του και στον ηρωισμό και την αυταπάρνηση των μελών και στελεχών του, κατέβαλε επίμονες προσπάθειες για να διατηρήσει και να αναδιοργανώσει τις δυνάμεις του και αποφεύγοντας, όσο ήταν δυνατό, τα πλήγματα της δικτατορίας, να αναπτύξει την αντιδικτατορική του δράση.

Η δικτατορία Πάγκαλου ακολούθησε σοβινιστική πολιτική: στις 18 Οκτώβρη του 1925, με πρόσχημα συνοριακό επεισόδιο, τμήματα του ελληνικού στρατού εισέβαλαν στη Βουλγαρία και κατέστρεψαν το Πετρίτσι. Ο τυχοδιωκτισμός αυτός στοίχισε στην Ελλάδα ακριβά. Υποχρεώθηκε να πληρώσει στη Βουλγαρία αποζημίωση (20 εκατομμύρια λέβα).

Το ΚΚΕ, δουλεύοντας σε συνθήκες παρανομίας, συνέχισε την αντιδικτατορική - αντιφασιστική του πάλη και κατέβαλε επίπονες προσπάθειες για το συντονισμό της δράσης των δημοκρατικών δυνάμεων στην πάλη για την ανατροπή της δικτατορίας.

1892 Γεννιέται στο Χίλσμπορο της δυτικής Βιρτζίνια η Περλ Μπακ. Αμερικανίδα συγγραφέας. Κόρη ιεραποστόλων, έζησε ως το 1933 στην Κίνα. Εγραψε περισσότερα από 65 βιβλία, πολλά από τα οποία απεικονίζουν τη ζωή σ' αυτή τη μεγάλη χώρα και τον αγώνα των ανθρώπων της για την επιβίωση. Το απλό, άμεσο ύφος και η ανησυχία της για τις θεμελιώδεις αξίες της ανθρώπινης ζωής οφείλονται και στη μελέτη της κινέζικης λογοτεχνίας. Κέρδισε το βραβείο Νόμπελ λογοτεχνίας το 1938. Μεταξύ των έργων της κορυφαία θέση έχει το μυθιστόρημα «Η καλή γη» (1931), μια δραματική ιστορία της Κίνας στη δεκαετία του '20, για το οποίο έλαβε βραβείο «Pulitzer» το 1932. Από το βιβλίο αυτό απέκτησε διεθνή φήμη. Εγραψε διάφορα μυθιστορήματα με το ψευδώνυμο Τζον Σέτζες, και δημοσίευσε μια δίτομη αυτοβιογραφία. Πέθανε το 1973.

ΑΛΛΑ ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΣΤΙΣ 26 ΤΟΥ ΙΟΥΝΗ

1930 Απόσπασμα χωροφυλακής κυκλώνει το χωριό Αργυρούπολη Κρήτης και ζητάει από τους 600 κατοίκους να πληρώσουν τους φόρους του ανέρχονται σε 90.000 δραχμές. Παρόμοιοι μαζικοί διωγμοί αγροτών και επαγγελματιών γίνονται σ' όλη την Ελλάδα. Στη Δράμα υποκύπτει στα βασανιστήρια ο λαχανοπώλης Παναγιώτης Αμυγδαλάς, που συνελήφθη γιατί χρωστούσε στο κράτος 800 δραχμές.

1945 Η ΚΕ του ΕΑΜ με τηλεγράφημά της στους αρχηγούς των τριών μεγάλων δυνάμεων (Σοβιετικής Ενωσης, Ηνωμένων Πολιτειών και Βρετανίας), καταγγέλλει τα τρομοκρατικό όργιο στην Ελλάδα. Μέσα σε 4 μήνες, από την υπογραφή της Συμφωνίας της Βάρκιζας, οι δολοφονημένοι αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης ξεπερνούν τους 500 και οι φυλακισμένοι τους 30.000. Οι ληστοσυμμορίες την υπαίθρου φθάνουν τις 150 και οι παράνομα οπλοφορούντες τρομοκράτες της Δεξιάς τις 20.000.

1974 Σε διάσκεψη κορυφής στις Βρυξέλλες, οι αρχηγοί των κρατών - μελών του ΝΑΤΟ υπογράφουν τον νέο Ατλαντικό Χάρτη της Συμμαχίας, που είχαν εγκρίνει οι υπουργοί Εξωτερικών του ΝΑΤΟ πριν από λίγες μέρες στην Οτάβα. Ο νέος χάρτης αντανακλά την αποκατάσταση των σχέσεων εμπιστοσύνης μεταξύ των ΗΠΑ και της Ευρώπης.

1976 Αγνωστοι πυροβολούν και ρίχνουν χειροβομβίδα στα κεντρικά γραφεία του ΚΚΕ στην Αθήνα. Η ενέργεια αυτή εντάσσεται σε μια αλυσίδα βομβιστικών επιθέσεων (στον Αρειο Πάγο, σε γραφεία κομμάτων, βιβλιοπωλεία κλπ) εκείνης της περιόδου.

Σε όλη τη χώρα αρχικά προβλέπεται αίθριος καιρός, αλλά το απόγευμα στα βορειοηπειρωτικά θα αναπτυχθούν τοπικές νεφώσεις και είναι πιθανό να εκδηλωθούν σποραδικές καταιγίδες στην ανατολική Μακεδονία και τη Θράκη κυρίως στα ορεινά. Οι άνεμοι θα πνέουν βόρειοι στα δυτικά μέτριοι, στα ανατολικά μέχρι ισχυροί και τοπικά στο Αιγαίο πολύ ισχυροί. Η θερμοκρασία θα κυμανθεί στα βόρεια από 14-30, στα υπόλοιπα ηπειρωτικά από 17-31, στα νησιά από 18-28 και στη Θεσσαλονίκη από 18-30 βαθμούς.

Για την Αττική προβλέπεται αίθριος καιρός. Οι άνεμοι θα πνέουν βόρειοι μέχρι μέτριοι. Η θερμοκρασία θα κυμανθεί από 19-31 βαθμούς.

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΟΙ με τους κινδύνους που απειλούν την υγεία, αλλά και με σοβαρότατα προβλήματα λόγω της μόλυνσης, είναι χιλιάδες άνθρωποι, εξαιτίας του πλουτωνίου και άλλων πολύ ραδιενεργών στοιχείων, που βρίσκονται στις ποσότητες του ουρανίου που ανακυκλώθηκε, στο πλαίσιο του προγράμματος πυρηνικών όπλων των ΗΠΑ τα τελευταία 50 χρόνια (σελίδα 18)

ΤΟΥΛΑΧΙΣΤΟΝ είκοσι πέντε ανθρώπους, που διαμαρτύρονταν για την κατάσταση στις φυλακές της Τουρκίας διαδηλώνοντας στην πλατεία Ταξίμ, συνέλαβε την Κυριακή η τουρκική αστυνομία (σελίδα 19)

ΜΕΤΑ από πολλά χρόνια, η ΠΑΣΚΕ απώλεσε την αυτοδυναμία στη διοίκηση της Ομοσπονδίας Σωματείων Πολιτικής Αεροπορίας (σελίδα 22)

ΔΕΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΕΤΑΙ το οξύτατο πρόβλημα σχολικής στέγης στη Θεσσαλονίκη, ούτε με το πρόγραμμα χρηματοδότησης ύψους περίπου 60 δισ., που ανήγγειλαν το ΥΠΕΠΘ, ο ΟΣΚ ΑΕ και η Νομαρχία (σελίδα 28)

ΑΠΟΔΟΚΙΜΑΣΤΗΚΕ έντονα χτες η αντιεκπαιδευτική πολιτική της κυβέρνησης, στο πρόσωπο του υπουργού Παιδείας, στη διάρκεια των εργασιών της 70ής Γενικής Συνέλευσης της Διδασκαλικής Ομοσπονδίας Ελλάδας, οι οποίες ολοκληρώνονται σήμερα (σελίδα 29)

ΑΠΟ ΤΗΝ περασμένη Δευτέρα 18 Ιούνη, ένα πολύ μεγάλο τμήμα της πρωτεύουσας ζει διαρκώς με τον κίνδυνο να πει το νερό - νεράκι, χωρίς, όμως, αυτό να είναι αποτέλεσμα της λειψυδρίας (σελίδα 32)

ΕΙΚΟΣΙ εννέα χρόνια μετά, το Εθνικό Θέατρο ανεβάζει, φέτος, την τριλογία του Αισχύλου «Ορέστεια», εγκαινιάζοντας μ' αυτήν τα Επιδαύρια 2001 (σελίδα 34)

ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΩΝ συνέχεια για τη συναυλία του Β. Παπαθανασίου στο Ολυμπιείο. Μετά το Σύλλογο Αρχαιολόγων, το Επιμελητήριο Εικαστικών Τεχνών Ελλάδος, σε ανακοίνωσή του, «διαμαρτύρεται για τη βάνδαλη χρήση του Αρχαιολογικού Χώρου του Ολυμπιείου» (σελίδα 35)

ΤΗΝ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ της στην προβολή του «Μεγάλου Αδελφού» από τη νέα τηλεοπτική σεζόν στον ΑΝΤΕΝΝΑ, εκφράζει, με ανακοίνωσή της, η Πανελλήνια Ομοσπονδία Εκδοτών - Βιβλιοπωλών (σελίδα 37)

ΤΕΛΙΚΑ το 4ο συνεχόμενο πρωτάθλημα μπάσκετ ήταν και το πιο γλυκό για τον Παναθηναϊκό, αφού οι «πράσινοι» δεν είχαν γευτεί τη χαρά ενός ευρωπαϊκού τίτλου, ούτε καν ενός ελληνικού (κύπελλο) και το μόνο που απέμενε ήταν το πρωτάθλημα (σελίδα 39)