«Τάση προς την κλιμάκωση των εντάσεων και της επιθετικότητας των δυνάμεων του Αζερμπαϊτζάν» σε περιοχές των συνόρων Αρμενίας - Αζερμπαϊτζάν, κατήγγειλε χτες ο υπηρεσιακός Αρμένιος πρωθυπουργός, Νικόλ Πασινιάν, ενώ το Σαββατοκύριακο είχαν προηγηθεί επαφές των δύο πλευρών σχετικά με την περιοχή Σιουνίκ στα σύνορα.

Σύμφωνα με το υπουργείο Αμυνας της Αρμενίας, οι Ενοπλες Δυνάμεις του Αζερμπαϊτζάν παραμένουν στην περιοχή, η οποία χαρακτηρίζεται αρμενικό έδαφος. Μετά το τέλος των εχθροπραξιών το περασμένο φθινόπωρο, 7 περιοχές γύρω από το Ναγκόρνο Καραμπάχ τέθηκαν υπό τον έλεγχο του Αζερμπαϊτζάν και τα νέα σύνορα Αρμενίας - Αζερμπαϊτζάν εκτείνονται κοντά στη Σιουνίκ.

Την περασμένη Τετάρτη, οι δυνάμεις του Αζερμπαϊτζάν επιχείρησαν να πραγματοποιήσουν «ορισμένες επιχειρήσεις» προκειμένου να «προσαρμόσουν τα σύνορα» στη Σιουνίκ και η αρμενική πλευρά κατήγγειλε ότι εισήλθαν κατά 3,5 χιλιόμετρα στο έδαφός της.

Πάντως οι αζέρικες δυνάμεις φέρεται να έχουν σταματήσει τις εργασίες οχυρωματικών έργων, ενώ σύμφωνα με τον Αζέρο Πρόεδρο, Ιλχάμ Αλίεφ, διεξάγονται διαπραγματεύσεις και η κατάσταση είναι σταθερή. Ωστόσο, πρόσθεσε, «η διαδικασία αποσαφήνισης των συνόρων βρίσκεται σε εξέλιξη και η αρμενική πλευρά αντιδρά σε αυτήν τη διαδικασία με ανεπαρκή τρόπο».

Ο Πασινιάν κάλεσε χτες τις Ενοπλες Δυνάμεις του Αζερμπαϊτζάν να αποσυρθούν από την αρμενική επικράτεια και να βρεθεί μια λύση με πολιτικά μέσα, διαφορετικά «πρέπει να ενεργοποιήσουμε στρατιωτικούς - πολιτικούς μηχανισμούς», πρόσθεσε.

Υπενθύμισε πως η Αρμενία ξεκινά διαδικασίες στο πλαίσιο του Οργανισμού Συνθήκης για τη Συλλογική Ασφάλεια (συμμετέχουν Ρωσία, Λευκορωσία, Αρμενία, Καζακστάν, Κιργιστάν, Τατζικιστάν) και της στρατηγικής στρατιωτικής συνεργασίας Αρμενίας - Ρωσίας.

Την Παρασκευή το βράδυ ο Πασινιάν απηύθυνε στον Πρόεδρο της Ρωσίας, Βλαντιμίρ Πούτιν, γραπτό αίτημα για παροχή στρατιωτικής βοήθειας λόγω της κατάστασης στα σύνορα με το Αζερμπαϊτζάν. Σύμφωνα με τον Πασινιάν οι δύο πλευρές συμφώνησαν ότι οι Αζέροι στρατιωτικοί θα εγκαταλείψουν το έδαφος της Αρμενίας, όμως αυτό συνέβη «μόνο εν μέρει», «παρά τα συμφωνηθέντα σε υψηλό επίπεδο».

Επίσης ισχυρίστηκε ότι η Γαλλία προτίθεται να θέσει το θέμα της Σιουνίκ στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, αλλά και ότι στο πλαίσιο εντολής του ΟΗΕ είναι έτοιμη να παράσχει στην Αρμενία στρατιωτική βοήθεια.

Αντιδρώντας το ΥΠΕΞ του Αζερμπαϊτζάν σημείωσε ότι οι εντάσεις στα σύνορα «θα μπορούσαν να εξαλειφθούν μέσω διμερών επαφών και εποικοδομητικού διαλόγου» και χαρακτήρισε «απαράδεκτες» τις προσπάθειες της Αρμενίας να «πολιτικοποιήσει» την κατάσταση.

Το Κρεμλίνο υπερασπίστηκε χτες ξανά την εύθραυστη τριμερή ειρηνευτική συμφωνία για το Ναγκόρνο Καραμπάχ συμπληρώνοντας ότι «καταβάλλονται ενεργές προσπάθειες για τη μείωση των εντάσεων και τη διευθέτηση της κατάστασης στα σύνορα».

Τη Δανία επισκέφτηκε χτες ο Αμερικανός ΥΠΕΞ, Αντονι Μπλίνκεν, ενώ στο πλαίσιο της νέας περιοδείας του θα επισκεφτεί ακόμα τη Γροιλανδία και την Ισλανδία, όπου την Πέμπτη θα συμμετάσχει στην υπουργική σύνοδο του Αρκτικού Συμβουλίου (ΗΠΑ, Καναδάς, Ρωσία, Δανία, Σουηδία, Ισλανδία, Νορβηγία, Δανία, Φινλανδία) στο Ρέικιαβικ.

Φέτος την κυλιόμενη διετή προεδρία του Συμβουλίου αναλαμβάνει η Ρωσία, στο φόντο της όξυνσης του ενδοϊμπεριαλιστικού ανταγωνισμού στην πλούσια σε πόρους και μεγάλης γεωπολιτικής σημασίας περιοχή της Αρκτικής. Εκτός των χωρών του Αρκτικού Συμβουλίου, μάλιστα, αξιοσημείωτες είναι και οι προσπάθειες της Κίνας να αυξήσει την επενδυτική της παρουσία στην περιοχή, ενώ αυτοπροσδιορίζεται ως κράτος «κοντά στην Αρκτική».

Κατά τη συνάντησή του με την πρωθυπουργό της Δανίας, Μέτε Φρεντέρικσεν, ο Μπλίνκεν υπογράμμισε τη σημασία «της αντιμετώπισης της κλιματικής κρίσης και της ανάπτυξης πράσινων τεχνολογιών». Τα παραπάνω αποτελούν πεδία για νέες χρυσοφόρες επενδύσεις συσσωρευμένων κεφαλαίων, την ίδια ώρα βέβαια που όλα τα κράτη της Αρκτικής βλέπουν ως ευκαιρία το λιώσιμο των πάγων, που ενδέχεται να ανοίξει νέους εμπορικούς δρόμους και να αποκαλύψει τον ορυκτό πλούτο της.

Οι Μπλίνκεν και Φρεντέρικσεν συζήτησαν επίσης την ενίσχυση του ΝΑΤΟ και της συνεργασίας «για την αντιμετώπιση άλλων προκλήσεων, συμπεριλαμβανομένης της ενεργειακής ασφάλειας».

Ο ΥΠΕΞ των ΗΠΑ συναντήθηκε ακόμη με τους ομολόγους του από τη Δανία, τα νησιά Φερόες και τη Γροιλανδία με θέμα την «ασφάλεια στην Αρκτική», το εμπόριο και τις επενδύσεις.

Στο περιθώριο του Αρκτικού Συμβουλίου στο Ρέικιαβικ και στο φόντο της παραπέρα επιδείνωσης στις σχέσεις ΗΠΑ - Ρωσίας, ο Μπλίνκεν θα έχει συνομιλίες με τον Ρώσο ομόλογό του, Σεργκέι Λαβρόφ, με θέμα - σύμφωνα με το Στέιτ Ντιπάρτμεντ - την οικοδόμηση μιας «πιο προβλέψιμης σχέσης με τη Ρωσία» στο πλαίσιο «κοινών συμφερόντων». Επίσης, θα συζητηθεί μια ενδεχόμενη συνάντηση του Αμερικανού Προέδρου, Τζο Μπάιντεν, με τον Ρώσο ομόλογό του, Βλαντιμίρ Πούτιν.

Ρωσία και ΗΠΑ πρέπει να θέσουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων όλα τα θέματα που επηρεάζουν τη «στρατηγική σταθερότητα» σε ολόκληρο τον κόσμο, σύμφωνα με τον Λαβρόφ, όπως τα πυρηνικά και μη όπλα, τα επιθετικά ή τα αμυντικά. Ο ίδιος είπε πως στη συνάντηση με τον Μπλίνκεν αναμένει να αποσαφηνιστούν «οι συγκεκριμένες προθέσεις των ΗΠΑ απέναντι στη Ρωσία και επίσης η θέση τους σε διεθνή θέματα που επηρεάζουν τα συμφέροντά μας».

Στο μεταξύ, η Τσεχία και οι ΗΠΑ καταχωρήθηκαν από τη Ρωσία στη μαύρη λίστα των μη φιλικών κρατών,«λόγω των εχθρικών ενεργειών τους εναντίον της Μόσχας», δήλωσε χτες ο Ρώσος ΥΠΕΞ. Η απόφαση σχετίζεται και με τις συνθήκες «στις οποίες εργάζονται οι διπλωματικές αποστολές μας στα εδάφη του άλλου».

Γαλλία, Γερμανία και Ισπανία μετά από πολύμηνες διαπραγματεύσεις ανακοίνωσαν χτες ότι κατέληξαν σε συμφωνία για τα επόμενα βήματα ανάπτυξης του Μελλοντικού Εναέριου Συστήματος Μάχης (SCAF). Συγκεκριμένα, συμφώνησαν στην υπογραφή των συμβολαίων μελέτης του SCAF, τα οποία θα οδηγήσουν στην κατασκευή ενός πρωτοτύπου το 2027, στο πλαίσιο της ενίσχυσης της «κοινής άμυνας» της ΕΕ. Το εκτιμώμενο κόστος του σχεδίου υπολογίζεται σε πάνω από 100 δισ. ευρώ.

Οπως επισημαίνεται, περισσότερο από ένα μαχητικό αεροσκάφος νέας γενιάς, το πρόγραμμα είναι ένα «σύστημα συστημάτων» που πλαισιώνουν ένα αεροσκάφος με συνοδευτικά drones. Το σύνολο συνδέεται μέσω ενός «cloud μάχης» με τα άλλα στρατιωτικά μέσα που χρησιμοποιούνται σε μία πολεμική επιχείρηση.

Οι υπουργοί Αμυνας της Γαλλίας, της Γερμανίας και της Ισπανίας Φλοράνς Παρλί, Ανεγκρέτ Κραμπ - Καρενμπάουερ και Μαργκαρίτα Ρόμπλες, αντίστοιχα, χαρακτήρισαν τη συμφωνία «ισορροπημένη». Το Μελλοντικό Εναέριο Σύστημα Μάχης, που ξεκίνησε το 2017 από τη Γαλλία και τη Γερμανία, θα αντικαταστήσει στον ορίζοντα του 2040 τα μαχητικά αεροσκάφη «Rafale» και «Eurofighter». Στην ανάπτυξή του συμμετέχουν η γαλλική «Dassault Aviation», η «Airbus» και η ισπανική «Indra».