Οι Θέσεις της ΚΕ του ΚΚΕ για το 21ο Συνέδριο, με τις οποίες συμφωνώ, θέτουν επί της ουσίας το πάντα αναγκαίο και ιδιαίτερα επιτακτικό πλέον, ζήτημα της ακόμα πιο επιτελικής δουλειάς από το σύνολο του κομματικού δυναμικού. Απαιτείται δηλαδή, με όπλο τη βαθιά αφομοίωση των επεξεργασιών του Κόμματος, η ολοκληρωμένη παρέμβασή μας στους χώρους δουλειάς, στα σωματεία και στους μαζικούς φορείς, στις συνοικίες, στα πανεπιστήμια, στις πόλεις και τα χωριά, παντού όπου δουλεύει και ζει η εργατική τάξη και ο λαός.

Ολοκληρωμένη παρέμβαση σημαίνει πρωτίστως παρέμβαση σε όλες τις πλευρές που αφορούν στη ζωή και τη συνείδηση της εργατικής τάξης, των εργαζομένων, της νεολαίας, του λαού.

Από τη σκοπιά αυτή, το ζήτημα του Πολιτισμού σε όλες του τις μορφές και εκφάνσεις αποκτά ιδιαίτερη σημασία.

Με το σημείωμα αυτό θα ήθελα να συμβάλω στον προσυνεδριακό διάλογο με ορισμένες σκέψεις για την ξεχωριστή θέση που κατέχει η λογοτεχνία και ειδικότερα το μυθιστόρημα.

Λαμβάνοντας υπόψη ότι η Τέχνη, συνολικά, ως μορφή εργασίας του ανθρώπου λειτουργεί στην κατεύθυνση κατάκτησης της αλήθειας και κινητοποιεί τη σκέψη, το συναίσθημα και την βούληση του ανθρώπου για τον εξανθρωπισμό της πραγματικότητας, η λογοτεχνία και το μυθιστόρημα παίζουν σπουδαίο και αναντικατάστατο ρόλο.

Η λογοτεχνία, επειδή δεν χρησιμοποιεί εκ των προτέρων εικόνες, επιτρέπει την ακόμα πιο βαθιά καταγραφή του ανθρώπου, δηλαδή του συνόλου των κοινωνικών του σχέσεων, κινητοποιεί ακόμα περισσότερο τη σκέψη, τη φαντασία και τη βούληση, επιδρά, με δύο λόγια, πιο βαθιά στη συνείδηση.

Το μυθιστόρημα είναι γέννημα - θρέμμα μιας περιόδου επαναστατικών ανατροπών την εποχή που η αστική τάξη διαδραμάτιζε προοδευτικό ρόλο, και «μαχητής» και το ίδιο, καθιερώθηκε από τον 18ο αιώνα και μετά ως κορυφαία μορφή εκφοράς του γραπτού λόγου.

Στις σελίδες του μυθιστορήματος και πρώτα - πρώτα της μεγάλης κλασικής λογοτεχνίας, μέσα από τα πρόσωπα των ηρώων του συγγραφέα αποτυπώθηκαν με εξαιρετική δύναμη οι ζωές τους, οι αντιφάσεις τους και η στάση τους σε εποχές επαναστατικής θύελλας αλλά και ζόφου, σε εποχές φαινομενικής κοινωνικής στασιμότητας βαθιά μέσα στις οποίες προετοιμάζονταν τα επαναστατικά άλματα.

Ετσι, αποτυπώθηκαν ελπίδες και διαψεύσεις των δημιουργών, γόνιμες πορείες και άγονες περιπλανήσεις, αλλά και η επαναστατική στάση εκείνων των δημιουργών που έθεσαν και θέτουν την «πένα» τους στην υπόθεση του επαναστατικού κινήματος της εργατικής τάξης.

Διαβάζοντας τις σελίδες αυτές ο αναγνώστης πλουτίζει και τη δική του πείρα, καθώς μαθαίνει για καταστάσεις και χαρακτήρες που δεν θα μπορέσει ή δεν θα προλάβει να γνωρίσει και να ζήσει.

Μπορεί να ανακαλύψει με συναρπαστικό τρόπο πλευρές της ζωής, καθώς τουλάχιστον οι μεγάλοι του μυθιστορήματος μελετούσαν βαθιά πριν γράψουν την κοινωνική πραγματικότητα και τους χαρακτήρες που δρούσαν μέσα σ' αυτή. Ταυτόχρονα έρχεται σε επαφή και με τον πλούτο της γλώσσας και της γραφής που βοηθούν στη διαμόρφωση της σκέψης και στο ανέβασμα του επιπέδου της αισθητικής καλλιέργειας.

Το απόσταγμα όλου αυτού του απίστευτου πλούτου, η γνωριμία με αυτόν με το διάβασμα, η διαλεκτική αφομοίωσή του, η αλματώδης συνέχειά του πρέπει να περάσει στα «χέρια» της εργατικής τάξης και της συνειδητής πρωτοπορίας της, των κομμουνιστών.

Μια από τις πιο συγκινητικές, βαθύτατα σημαντικές και ελπιδοφόρες, «σταθερές» της πείρας των εκατό και πλέον χρόνων ύπαρξης και δράσης του ΚΚΕ, είναι η εικόνα του κομμουνιστή, στα μάτια των εργαζομένων και του λαού μας, ως ενός «αγωνιστή που διαβάζει» κάτω απ' όλες τις συνθήκες.

Εχει τεράστια σημασία η ταύτιση στη συνείδηση του λαού του μέλους του ΚΚΕ με τον μορφωμένο άνθρωπο και ακόμα περισσότερη σημασία έχει η «απαίτηση», η «προσμονή» από την εργατική τάξη και το λαό μας να συνεχίσουμε να είμαστε έτσι.

Πρόκειται για ένα καθήκον, με, έστω και καθ' υπερβολή, ασύλληπτο πολιτικό βάθος, γιατί αυτή η λαϊκή «απαίτηση» σημαίνει ότι στην πάλη των κομμουνιστών, στο επαναστατικό κίνημα της εργατικής τάξης, ο λαός «βλέπει» την προοπτική για το άνοιγμα του δρόμου για μια άλλη κοινωνία, την σοσιαλιστική - κομμουνιστική, όπου θα μπουν τα θεμέλια για τον ολοκληρωμένο άνθρωπο του μέλλοντος.

Αυτή η φωτιά, αυτή η ελπίδα, ας είναι κι ανομολόγητη, ας τρεμοπαίζει στην εποχή της αντεπανάστασης και του μαύρου των ημερών, σιγοκαίει και δεν σβήνει.

Ετσι θα προχωρήσουμε με όπλα μας την πολύτιμη κληρονομιά της ανθρώπινης δημιουργίας, παγκόσμιας και ελληνικής, και τις σύγχρονες επεξεργασίες προγραμματικές και ειδικότερες του Κόμματός μας.

Σε ό,τι αφορά ειδικά τη λογοτεχνία, η ΚΕ του ΚΚΕ με ευθύνη του Τμήματος Πολιτισμού έχει πραγματοποιήσει τα τελευταία χρόνια, και θα συνεχίσει και στα επόμενα, πέντε επιστημονικά συνέδρια τα οποία συνοδεύονταν από πολύπλευρες δράσεις: Συναυλίες, λογοτεχνικούς περιπάτους, θεατρικές παραστάσεις, μουσικά έργα, οπτικό υλικό, συνεντεύξεις.

Οι εισηγήσεις στα συνέδρια αυτά, με την ανεκτίμητη συμβολή φίλων και οπαδών του Κόμματος, αναλύουν σε πολύ μεγάλο βαθμό, καθώς η βαθιά επεξεργασία δεν «σταματά», με το φως του μαρξισμού - λενινισμού, τόσο το έργο κομμουνιστών δημιουργών (Γ. Ρίτσος, Κ. Βάρναλης, Μπ. Μπρεχτ, Ναζίμ Χικμέτ), όσο και τη «συνάντηση» της ελληνικής λογοτεχνίας με το κομμουνιστικό κίνημα, καταρχάς από τα τέλη του 19ου αιώνα - αρχές του 20ού αιώνα, έως το 1940.

Ιχνηλατούνται, από τη σκοπιά του επαναστατικού κινήματος της εργατικής τάξης, πλευρές της διαπάλης, η επιρροή στο λογοτεχνικό έργο των κομμουνιστών αλλά και των αντιπάλων τους, αστών και οπορτουνιστών.

Οι εισηγήσεις κάθε συνεδρίου και το συνοδευτικό υλικό είναι συγκεντρωμένο και έχει εκδοθεί από τη «Σύγχρονη Εποχή», είναι αναγκαία δε όχι μόνο η μελέτη του, από τα μέλη και στελέχη του Κόμματος, αλλά και η αξιοποίησή του σε δράσεις και εκδηλώσεις των Οργανώσεων, από τις ΚΟΒ έως τις Επιτροπές Περιοχής σε όλη την Ελλάδα που, κατά τη γνώμη μου, είναι αναγκαίο και να πολλαπλασιαστούν και να εμβαθύνουν σε περιεχόμενο.

Διότι το κύριο βρίσκεται στο ότι στη διαλεκτική - υλιστική μεθοδολογία που γίνεται προσπάθεια να εφαρμοστεί για την «γνωριμία» με το έργο των κομμουνιστών δημιουργών, υπάρχει «αρχή, μέση και τέλος» όχι μόνο για να καταλαβαίνουμε τι διαβάζουμε, αλλά και κάτι ακόμα περισσότερο:

Απέναντι στη σάπια αποδομητική, «χαώδη», μεταμοντέρνα αντίληψη της κυρίαρχης τάξης, αντιπαραθέτουμε τη συγκροτημένη επαναστατική αντίληψη που εδραιώνει τη βαθιά και δικαιωμένη από την ιστορική πείρα πεποίθησή μας ότι η εργατική τάξη μπορεί να γνωρίσει τους νόμους κίνησης της κοινωνίας και την αντανάκλασή τους στη συνείδηση, άρα και με το επαναστατικό της κίνημα και τη συνειδητή του πρωτοπορία, το ΚΚΕ, να αλλάξει τον κόσμο.

Στις Θέσεις αναδεικνύεται ο ανεβασμένος πήχης της επαναστατικής μας δράσης σε αντεπαναστατικές συνθήκες, που έχουν επιδράσει βαθιά στη συνείδηση των νέων. Το τελευταίο διάστημα, όλο και πιο έντονα εκδηλώνονται στη ζωή μας τα αδιέξοδα του συστήματος, κρίσεις, ιμπεριαλιστικοί ανταγωνισμοί, η ταξική διαχείριση της πανδημίας. Φαινόμενα που δημιουργούν αντικειμενικά σκιρτήματα αγανάκτησης και οργής. Ομως την ίδια ώρα κυριαρχεί η αντίληψη ότι ο καπιταλισμός, με τα στραβά του, μπορεί να αυτορρυθμίζεται, να είναι δημοκρατικός, με καλή διαχείριση να μας χωράει όλους. Γίνεται προσπάθεια το κίνημα είτε να απαξιώνεται, είτε να παίρνει τον ρόλο μιας «αντίδρασης πού και πού» με στόχο να βάζει όρια στην ασυδοσία.

Βασική πλευρά της ΚΝΕ, ως επαναστατικής νεολαίας του ΚΚΕ, είναι να προετοιμάζει αυτούς που σήμερα κάνουν το πρώτο βήμα της αμφισβήτησης του συστήματος, ώστε να γίνουν νέοι επαναστάτες, μέλη του ΚΚΕ.

Η αγανάκτηση απέναντι στην αδικία να μετουσιώνεται σε συνειδητή, αταλάντευτη στάση απέναντι στην καπιταλιστική εκμετάλλευση. Ο ενθουσιασμός και η μαχητικότητα να γίνονται επαναστατική δράση με μαζικούς όρους σε όλες τις συνθήκες. Ραχοκοκαλιά αυτής της πορείας είναι η ικανότητά μας να δένουμε το κάθε ζήτημα με την προοπτική του σοσιαλισμού - κομμουνισμού, με τη στοιχειοθέτηση ότι ΤΩΡΑ μπορεί να δώσει λύση.

Φυσικά δεν είναι απλό.

Δεν είναι μόνο οι δυσκολίες στον χρόνο, τα άστατα ωράρια, η ανεργία που βιώνουν οι νέοι και επιδρούν και στις γραμμές μας. Σχεδόν όλες οι επιλογές της καθημερινότητας έχουν το στίγμα ενός συστήματος που πάντα βάζει στο ζύγι τις σύγχρονες ανάγκες από την μία, τον «ρεαλισμό» από την άλλη, τον ατομικό δρόμο κόντρα στον συλλογικό αγώνα. Ας μην πάμε μακριά: Θα επιλέξω μια κακοπληρωμένη δουλειά γιατί αυτό βρίσκω τώρα, θα δουλέψω κάπου άσχετα με το πτυχίο μου, θα χρυσοπληρώσω το μεταπτυχιακό μου, θα δεχτώ την τηλεργασία γιατί δεν έχω πού να αφήσω το παιδί μου. Οπως μπαίνει στη Θ.32. «Είναι προβλήματα που έχουν μεγαλύτερο βάθος από αυτό που συχνά αντιλαμβανόμαστε, ότι σχετίζονται με τον τρόπο οργάνωσης της εργασιακής και κοινωνικής ζωής».

Είναι ζητήματα που βαραίνουν διαφορετικά ανά κλάδο, σχολή, ηλικία, φύλο. Είναι θέμα καθοδηγητικό να τα εντοπίζουμε και να προνοούμε.

Για παράδειγμα, είναι καθοδηγητικό ζήτημα των Κομματικών στελεχών χρεωμένα στην ΚΝΕ να καλλιεργήσουν σε μια νέα συντρόφισσα ότι δεν είναι στέλεχος τώρα επειδή έχει χρόνο ή δεν έχει άλλες υποχρεώσεις. Να βλέπει την αισιοδοξία και τη μαχητικότητα των γυναικείων κομματικών στελεχών. Να μαθαίνει για τη στάση των κομμουνιστριών που στις πιο άθλιες συνθήκες λέγανε «δεν θα λυγίσουμε», γιατί βλέπανε τον εαυτό τους ως κομμάτι του συλλογικού αγώνα. Νέες συντρόφισσες να γνωρίζουν τη θέση μας για το γυναικείο ζήτημα και τις σύγχρονες εκφράσεις της ανισοτιμίας, να εμπλακούν στον Σύλλογο Γυναικών, να δουν τα πρακτικά μέτρα στήριξης.

Αντίστοιχα, να προετοιμάσουμε τον μαθητή του ΕΠΑΛ για τις μάχες στο χώρο δουλειάς του, να μάθει για την κοινωνική συμμαχία, για τους αγώνες της τάξης μας. Θα είναι διαφορετικές οι απαιτήσεις αν δουλεύει στην οικογενειακή επιχείρηση, αν ψάχνει για δουλειά, αν θέλει να περάσει σε σχολή ή ΙΕΚ.

Σύντροφοι που έκαναν βήματα πίσω συχνά έβαζαν ότι «δεν συνέβαλα, δεν στρατολόγησα, άρα μπορώ να συνεχίσω και έξω από το Κόμμα». Νομίζω ότι αναδεικνύει τη δυσκολία να εκτιμάμε τη δουλειά μας μετά από κάθε μάχη. Οτι αυτά στα οποία μετριόμαστε είναι φυσικά η στρατολογία και οικοδόμηση, είναι όμως ταυτόχρονα πώς εμείς βελτιώνουμε το ιδεολογικοπολιτικό μας επίπεδο, πόσο βαθαίνει η συμφωνία ενός κόσμου με τη στρατηγική μας, πόσους νέους εντάσσουμε στον αγώνα, πόσο προχωράει η ανασύνταξη του κινήματος. Δεν φαίνονται όλα με την ατομική εμπειρία. Η φράση «μπορεί τώρα να μην κινητοποιείς, αλλά την κρίσιμη στιγμή θα σε ακούσουν» είναι σωστή, αλλά δεν φωτίζει το αντικειμενικό έδαφος που δρούμε, ούτε τα συλλογικά βήματα που μετράμε.

Βοηθάει σε αυτό η συζήτηση ευρύτερων συμπερασμάτων. Φάνηκε όταν συζητήσαμε την πείρα από τις μαθητικές κινητοποιήσεις, σημειώματα των Οργάνων, τις Αποφάσεις της ΚΕ στην πανδημία. Είναι ένας τρόπος δουλειάς που πρέπει να μείνει και στα ΤΣ και στις ΟΒ, για να ανέβει η συλλογική σκέψη, να μεταφέρεται η πείρα στα όργανα, να προχωράει παρακάτω.

Είναι συχνό φαινόμενο να σηκώνουμε ένα ζήτημα στην περιοχή, Κόμμα - ΚΝΕ, να βγάζουμε ανακοίνωση, να τη συζητάει η Οργάνωση με κόσμο, να έρχεται μια εικόνα στο ΤΓ - κι αυτή όχι δουλεμένη - και τέλος. Ούτε μεταξύ τους οι αντίστοιχοι καθοδηγητές στο Κόμμα και την ΚΝΕ τη συζητάνε, ούτε τα στελέχη, πόσο μάλλον οι ΟΒ - ΚΟΒ. Χρειάζεται να επιμείνουμε ώστε μετά από κάθε μάχη, αλλά κυρίως μέσα στη μάχη, ο κάθε κρίκος να παίξει το ρόλο του, να υπάρχει συνεργασία του ιδεολογικού υπεύθυνου του Οργάνου με τον γραμματέα, των αντίστοιχων υπευθύνων σε Κόμμα και ΚΝΕ, ώστε να μαζεύεται η συζήτηση, η διαπάλη, να μπαίνουν νέα επιχειρήματα.

Ετσι θα μπορεί να αντιμετωπίζεται η κάθε εξέλιξη, όπως βάζουν οι Θέσεις, και ως σταθμός ελέγχου της δουλειάς μας. Π.χ. με τα γεγονότα στη Ν. Σμύρνη χρειάζεται τα Οργανα να μετρήσουν: Η επιχειρηματολογία που έχουμε δώσει εδώ και καιρό για το κράτος και την καταστολή, αξιοποιήθηκε σε αυτή τη φάση από την Οργάνωση; Βοήθησε ώστε και ο περίγυρος να έχει κριτήριο; Πού χρειάζεται να ενισχύσουμε;

Τώρα που φουντώνουν τα αντιδεξιά καλέσματα, θα αξιοποιήσουμε για να πείσουμε την πείρα από την πάλη του Κόμματος με τον οπορτουνισμό και τη σοσιαλδημοκρατία διαχρονικά, τα συμπεράσματα από το Διεθνές Κομμουνιστικό Κίνημα, από τη δράση του ΕΑΜ - ΕΛΑΣ; Αρα θα μπει μπροστά η μελέτη του Δοκιμίου;

Υπάρχουν επεξεργασίες των Οργάνων του Κόμματος για διάφορους αστικούς στρατηγικούς σχεδιασμούς και γίνεται προσπάθεια εξειδίκευσης στους Τομείς, ειδικά στις εκλογές κάπως έφτασε και μέχρι τις ΚΟΒ - ΟΒ. Ομως χρειάζεται να υπάρχει ο προσανατολισμός ώστε να φτάνει και στα Οργανα της ΚΝΕ ή έστω στους καθοδηγητές των αντίστοιχων ΟΒ.

Σίγουρα δεν μπορούν όλα να συζητηθούν σε ξεχωριστή συνέλευση αυτοτελώς. Ομως χρειάζεται να υπάρχει ο προσανατολισμός από το ΤΓ σε Κόμμα και ΚΝΕ στο πώς θα φτάσουν με διάφορους τρόπους όλα τα ζητήματα που ιεραρχούμε χωρίς εκπτώσεις. Από ξεχωριστή συνέλευση, μέχρι εκδήλωση, προτάσεις για βιβλία, ταινίες κ.λπ. Να στηρίζουν πρωτοβουλίες με βοηθητικά σημειώματα. Αρα χρειάζεται ένα μάτι παραπάνω καθοδηγητικά που θα προσανατολίζει, θα ιεραρχεί, θα σχεδιάζει και δεν θα αφήνεται στο τι ενδιαφέρει γενικά, στο «να πουν οι σύντροφοι στην ΟΒ».

Χρειάζεται να παιδέψουμε το μυαλό μας ώστε το 1ο κείμενο των Θέσεων της ΚΕ, το οποίο είναι αναλυτικό για το Κόμμα, τη λειτουργία και τη δράση του, προσανατολίζει τη δουλειά μας, να το αξιοποιήσουμε χωρίς αναμονή με τον καλύτερο τρόπο. Για παράδειγμα, στην ύπαιθρο της Λάρισας χρειάζεται να εντάξουμε πλευρές του κειμένου μέσα σε βασικά θέματα που απασχολούν παραγωγούς και νέους αγρότες: Α) Πώς θα μπορέσει να ζει από τη γη του με ένα αξιοπρεπές εισόδημα, που τώρα δεν υπάρχει. Β) Οι συνθήκες διαβίωσης στην ύπαιθρο, η έλλειψη υποδομών και η εγκατάλειψη. Δεν σημαίνει πως όταν μπαίνουν τέτοιοι προβληματισμοί, δεν είναι η ώρα συζήτησης για τον ρόλο του Κόμματος, για τη συμβολή του φτωχομεσαίου παραγωγού στην υπόθεση που παλεύουμε.

Η πείρα δείχνει ότι ένας αγρότης που οργανώνεται στο Κόμμα ή στην ΚΝΕ (κάποιοι νέοι βλέπουν το μέλλον τους στην καλλιέργεια), όταν κατανοήσει τα βασικά ζητήματα της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης, την πρόταση του Κόμματος για ριζική αλλαγή της κοινωνίας, πως είναι όρος η κοινωνική συμμαχία στην πορεία για την ανατροπή της αστικής εξουσίας, μπορεί με ενθουσιασμό και όρεξη που θα του εμπνεύσει η οργάνωση να πρωτοστατήσει στη συσπείρωση αγροτών και νέων στην ύπαιθρο. Αυτήν την πολιτικοϊδεολογική παρέμβαση χρειάζεται να ενισχύσουμε συνδυάζοντας συζήτηση, «Ριζοσπάστη», ΚΟΜΕΠ, βιβλίο, τα site μας κ.λπ. Οπου το κάναμε και δεν πήγαμε με τη λογική «Πού να γίνουν αυτά στα χωριά;» είχαμε αποτελέσματα. Η αλήθεια είναι πως συναντάμε την αβεβαιότητα, την απογοήτευση σε μεγάλο κομμάτι αγροτών και αυτό πηγάζει από πολλούς παράγοντες.

Λένε πως έχουν γίνει τόσοι αγώνες αλλά «πάνε όλα από το κακό στο χειρότερο», κάποιους αγώνες μάλιστα τους αναφέρουν συνεχώς σαν «παλιά ανάμνηση» στο πλάι συντρόφων αγροτών αγωνιστών. Από τη μία είναι λογικό, εμείς όμως χρειάζεται να πάμε την κουβέντα στο σύλλογο, στο ρόλο του Κόμματος που διαπαιδαγωγεί αγωνιστές. Να αναδείξουμε από πού προέρχεται κάθε θετικό που μετράμε, πώς το κάνουμε εφόδιο για το αύριο.

Σήμερα αρκετοί παραγωγοί πουλάνε σε εξευτελιστικές τιμές, στρέφονται στο βαμβάκι που η τιμή του συνεχώς κατρακυλά, στο σιτάρι, στο κριθάρι, στο φιστίκι που οι τιμές τους είναι ανοιχτές. Σε αρκετές περιπτώσεις, σε μια δύσκολη χρονιά όπως η φετινή αυτοί που δεν έχουν μηχανήματα, δυνατότητα να καλύψουν το μεγάλο κόστος παραγωγής και τα μεροκάματα, θα βάλουν και από την τσέπη τους για να επιβιώσουν. Καθοριστικό ρόλο έπαιξαν οι επιπτώσεις της πανδημίας, οι καταστροφές από την κακοκαιρία στον κάμπο και στα ορεινά, χωρίς να αποζημιώνεται ο μεγάλος όγκος αγροτών με 100% για τη ζημιά ανεξαρτήτως αιτίας. Αυτή η κατάσταση ακουμπά και δικές μας δυνάμεις που είναι μέλη αγροτικών συλλόγων και ομοσπονδιών. Πνιγμένοι στα προβλήματα και τις δυσκολίες, στην προσπάθειά τους να νοικιάσουν επιπλέον στρέμματα για να εξασφαλίσουν το μέλλον το δικό τους και των παιδιών τους, τρέχουν από το πρωί μέχρι το βράδυ, αφήνοντας τα πάντα σε δεύτερη μοίρα, αφού δεν υπάρχει χρήμα για να πληρώσουν μεροκάματα και τα κάνουν όλα αυτοί. Αυτά συμβαίνουν σε ένα περιβάλλον πολλαπλάσιων αυταπατών που φυσικά υπάρχει και στους εργάτες - πόσο μάλλον στους αγρότες, με πιέσεις και επιλογές που αφήνουν έξω την κομματική δράση. Αυτό είναι μια πραγματικότητα που καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε. Την ίδια ώρα μεγαλοαγρότες στον κάμπο συγκεντρώνουν τεράστιες εκτάσεις, νοικιάζουν από μικρότερους που είναι πλέον μισθωτοί, οι οποίοι θέλουν να παίρνουν ενισχυτικά τις επιδοτήσεις, αλλά απομακρύνονται ουσιαστικά από τη γη. Μέσα σε όλα αυτά, πέρα από όσους εργάζονται παραδοσιακά ως εργάτες γης, υπάρχει και ένας κόσμος που σωστά δεν τον θεωρούμε αγρότη (εργάζεται στη Λάρισα π.χ. στον χώρο της εστίασης, της ψυχαγωγίας, ακόμα και μουσικοί) και λόγω της κατάστασης στράφηκε στη γη είτε ως μισθωτός, είτε αξιοποιώντας δική του ιδιοκτησία. Και με αυτούς όμως πρέπει να μιλήσεις, να αναπτύξεις δεσμούς. Ταυτόχρονα η ιδεολογική πίεση του αντιπάλου δεν σταματά, όπως για παράδειγμα η προπαγάνδα των σεμιναρίων του υπουργείου σε νέους αγρότες. Σε τέτοιες κυβερνητικές πρωτοβουλίες και εκπαιδευτικά προγράμματα ζυμώνονται σχεδιασμένα ο συμβιβασμός, οι αυταπάτες για «το μέλλον του έξυπνου επιχειρηματία αγρότη».

Η πίεση και τα όποια αποτελέσματα σε ιδιαίτερα προβλήματα κάθε περιοχής από τις κινητοποιήσεις με το πλαίσιο της Πανελλαδικής Επιτροπής των Μπλόκων δίνουν αρκετά παραδείγματα στη συζήτηση, βοηθάνε να γραφτούν νέοι στους αγροτοκτηνοτροφικούς συλλόγους. Είναι διεισδυτικό το σύνθημα «Ολα με αγώνες κατακτιούνται», το πετύχαμε με κόπο, υπομονή και χρόνο στον αγροτικό κόσμο. Τώρα χρειάζεται εδώ να ενισχύσουμε την κουβέντα για το έδαφος στο οποίο πατάνε όλα τα αγροτικά προβλήματα, να αναδείξουμε τον κοινό αντίπαλο με την εργατική τάξη καλύτερα. Να αξιοποιήσουμε μια σειρά από ζητήματα στην ύπαιθρο που αφορούν τα σχολεία, την Υγεία, τις υποδομές, την υποβάθμιση. Εδώ, στις δυσκολίες των αγροτικών συλλόγων μπορούν να παίξουν ρόλο να ξεσκαλώσει μια κατάσταση, οργανώνοντας μαζί τους πρωτοβουλίες οι πολιτιστικοί - μορφωτικοί σύλλογοι που παρεμβαίνουμε, οι σύλλογοι γονέων, οι σύλλογοι γυναικών. Μπορούν να δώσουν ώθηση, φυσικά με πρώτη ευθύνη της ΚΟΒ, γιατί τα μέλη της είναι μέσα σε αυτούς. Τέτοιες δράσεις πληθαίνουν αυτό το διάστημα μετά τον σεισμό.

Είναι σύνθετη και δύσκολη η κατάσταση που περιέγραψα. Ετσι όπως την αντιλαμβάνομαι. Είναι απαιτητική η δουλειά να μιλήσουμε σε όλο αυτόν τον κόσμο διαφορετικά και γειωμένα, είναι όμως μονόδρομος. Επιδιώκουμε να στρέψουμε τη δικαιολογημένη οργή λαϊκών ανθρώπων στην ύπαιθρο, σε οργανωμένο αγώνα, σε ενίσχυση των αγροτικών συλλόγων, μέσα σε αυτήν τη θολούρα και τον ανορθολογισμό που επικρατεί. Χρειάζεται πιο σταθερά να κουβεντιάζουμε με τις δυνάμεις μας την ανάγκη της στρατολογίας νέων αγροτών, τον σταθερό προσανατολισμό στην οικοδόμηση του Κόμματος σε κομβικές περιοχές που θα δώσουν ώθηση και σε αγροτικούς συλλόγους. Οι οποίοι με τη σειρά τους αποτελούν και δεξαμενές στρατολογίας όσο μαζικοποιούνται. Το ένα συμπληρώνει το άλλο. Μετράμε κάποια μικρά βήματα με βάση υπαρκτά αγροτικά προβλήματα να ενεργοποιήσουμε δυνάμεις μας αγρότες που παθητικά και τυπικά συμμετέχουν στη δράση. Το βασικό που μας λείπει ακόμα είναι να κανονίζει κάθε μέλος, κάθε στέλεχος του Κόμματος ένα καφέ με τέτοιο κόσμο, χρειάζεται η καλή προσωπική επαφή για να ξεμπλοκάρει ένας άνθρωπος, η κομματική παρέμβαση που πρέπει να πυκνώσει. Εδώ υπάρχουν παρατηρήσεις και ψεγάδια.

Το ξέρουμε, το Κόμμα έχει κύρος. Να το αξιοποιήσουμε καλύτερα! Γνωρίζουμε νέους αγρότες που είναι σε σύγχυση αλλά είναι δίπλα μας, μας ακούνε αλλά ίσως να είναι αλλού πολιτικά. Είναι στοίχημα το επόμενο διάστημα να δουλέψουμε με αυτούς!