Ο Ερντογάν στην προεκλογική συγκέντρωση του κόμματός του στο Σαράγεβο

«Στις 24 Ιούνη οι ψηφοφόροι δεν θα επιλέξουν μόνο Πρόεδρο και βουλευτές. Θα κάνουν ταυτόχρονα και επιλογές που θα επηρεάσουν τη χώρα όλο τον ερχόμενο αιώνα», τόνισε ο Πρόεδρος της Τουρκίας (ηγέτης του ισλαμοσυντηρητικού ΑΚΡ αλλά και εκ νέου υποψήφιος Πρόεδρος με τη στήριξη του ΑΚΡ και του εθνικιστικού ΜΗΡ), Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, από την πρωτεύουσα της Βοσνίας - Ερζεγοβίνης, Σαράγεβο, όπου το Σάββατο το κόμμα του οργάνωσε κεντρική προεκλογική συγκέντρωση με οπαδούς του από όλη την Ευρώπη. Η συγκέντρωση έγινε ενόψει των διπλών εκλογών - προεδρικών και βουλευτικών - που προκηρύχθηκαν πρόωρα για τις 24 Ιούνη, αναδεικνύοντας τη σημασία που η τουρκική πλουτοκρατία δίνει στα Βαλκάνια και το ρόλο που θα επιδιώξει να ενισχύσει σε μια περιοχή - κρίσιμο σταυροδρόμι για τις επιδιώξεις ισχυρών μονοπωλιακών και γεωπολιτικών συμφερόντων.

Εκτός από τη συγκέντρωση του Σαββάτου, το πρόγραμμα του Ερντογάν είχε μια σειρά επαφών, αφού έκανε διήμερη επίσημη επίσκεψη στη χώρα, συνοδευόμενος μάλιστα από τους υπεύθυνους σημαντικών χαρτοφυλακίων της κυβέρνησης, όπως τους υπουργούς Εξωτερικών, Οικονομίας, Μεταφορών, Τουρισμού, τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης Χακάν Τσαβούσογλου αλλά και τον επικεφαλής της Προεδρίας Θρησκευτικών Υποθέσεων, Αλί Ερμπάς.

Στο μεταξύ, αίσθηση προκάλεσαν οι ανοιχτές καταγγελίες που έκανε ακόμα και ο ίδιος ο Ερντογάν για νέα σχέδια ανατροπής της κυβέρνησής του. Απευθυνόμενος στη συγκέντρωση, μίλησε για πληροφορίες που οι τουρκικές αρχές διασφάλισαν από τις Μυστικές Υπηρεσίες και σε συνεργασία με άλλες χώρες (μίλησε συγκεκριμένα για τις αρχές των Σκοπίων), προειδοποιώντας για πιθανές «απειλές δολοφονίας» ενάντια στον ίδιο. Είχαν προηγηθεί δηλώσεις και του αντιπροέδρου της τουρκικής κυβέρνησης, Μπεκίρ Μποζντάγ, ότι «μάθαμε πως κύκλοι που δεν αισθάνονται άνετα με έναν τόσο μεγάλο ηγέτη... θέλουν να τον ξεφορτωθούν. Αυτές οι απειλές δεν είναι καινούριες, πάντα υπήρχαν». Ενώ ο ίδιος ο Ερντογάν κατήγγειλε ξανά την οργάνωση του ισλαμιστή επιχειρηματία Φετουλάχ Γκιουλέν (που κανονικά λέγεται «Χιζμέτ» αλλά οι τουρκικές αρχές αποκαλούν πλέον «FETO», εννοώντας «Fetullah Gulen Terrorist Organization»), υποστηρίζοντας ότι «η FETO προσπαθεί να επιβιώσει σα χταπόδι που απλώνει τα πλοκάμια του γύρω από όλα τα τμήματα ενός κυβερνητικού μηχανισμού».

Θυμίζουμε ότι η FETO και ο Γκιουλέν θεωρούνται πρωτεργάτες της απόπειρας πραξικοπήματος του Ιούλη του 2016, ενώ η Αγκυρα επανειλημμένα έχει καταδικάσει όσους δεν υιοθετούν τη δική της προσέγγιση για τα μέλη της FETO, ως αντιπάλους τους, με ευθείες βολές καταρχάς ενάντια στις ΗΠΑ, όπου ο Γκιουλέν συνεχίζει να μένει («αυτοεξόριστος») παρά τις επανειλημμένες εκκλήσεις για την έκδοσή του στην Τουρκία.

Στο μεταξύ, τις τελευταίες βδομάδες έχει αναζωπυρωθεί το κύμα διώξεων (κατηγορούμενων ως) μελών της FETO. Χτες, δικαστήριο στη Σμύρνη καταδίκασε 104 πρόσωπα σε ισόβια κάθειρξη για ανάμειξη στην απόπειρα πραξικοπήματος του 2016. Τουρκικά ΜΜΕ σχολίαζαν ότι πρόκειται για κάποιες από τις βαρύτερες ποινές που έχουν επιβληθεί μετά την απόπειρα.

Σε μια παράλληλη εξέλιξη, η τουρκική λίρα υποχώρησε χτες σε νέα ιστορικά χαμηλά επίπεδα - ρεκόρ, κάτω ακόμα και από το όριο των 4,55 λιρών ανά δολάριο (που ήταν η χαμηλότερη ισοτιμία έως τώρα).

Από τη συνάντηση Πούτιν - Μέρκελ στο Σότσι

Με έμφαση στις οικονομικές σχέσεις, στα ενεργειακά σχέδια και τις ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις σε Μέση Ανατολή και Ουκρανία, η Γερμανίδα καγκελάριος, Αγκελα Μέρκελ, και ο Ρώσος Πρόεδρος, Βλαντιμίρ Πούτιν, συνομίλησαν την Παρασκευή στο Σότσι.

Χαρακτηριστική ήταν η εκτενής αναφορά του Βλ. Πούτιν στη σημασία των οικονομικών σχέσεων των δύο κρατών, σημειώνοντας την αύξηση των διμερών εμπορικών σχέσεων και των επενδύσεων τα τελευταία χρόνια. «Πιστεύουμε ότι οι κυβερνήσεις και στις δύο χώρες πρέπει να συνεχίσουν να συμβάλλουν στην περαιτέρω ανάπτυξη της εμπορικής και τεχνολογικής συνεργασίας», είπε, τονίζοντας τη σημασία του τομέα της Ενέργειας. Για τον υπό κατασκευή αγωγό «Nord Stream 2» σημείωσε - όπως και η καγκελάριος - ότι είναι «ένα καθαρά οικονομικό σχέδιο» και «πέρα από κάθε πολιτική διαδικασία». Επίσης, είπε ότι θα διατηρηθεί η διέλευση του ρωσικού φυσικού αερίου μέσω της Ουκρανίας, «αν είναι οικονομικά σημαντική και αποτελεσματική». Η Μέρκελ χαρακτήρισε «στρατηγικής σημασίας» τη διέλευση ρωσικού φυσικού αερίου μέσω Ουκρανίας και τις «εγγυήσεις που παρέχονται για την Ουκρανία», κάτι που απαιτεί και η αμερικανική κυβέρνηση. Οι ΗΠΑ αντιτίθενται έντονα στην κατασκευή του αγωγού που θα μειώσει τις αμερικανικές εξαγωγές υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) προς την Ευρώπη.

«Θεωρούμε το έργο επικερδές για εμάς και θα αγωνιστούμε γι' αυτό το έργο», είπε με έμφαση ο Ρώσος Πρόεδρος.

Η Αγκ. Μέρκελ υπογράμμισε τους «ισχυρούς διατλαντικούς δεσμούς», παρά τη «διάσταση απόψεων», με την αμερικανική κυβέρνηση. Και πρόσθεσε: «Εχουμε στρατηγικό συμφέρον να έχουμε καλές σχέσεις με τη Ρωσία. Ακόμη και στις πιο δύσκολες στιγμές, εργάστηκα για να διασφαλίσω ότι ο διάλογος ΝΑΤΟ - Ρωσίας συνεχίζεται και ότι υπάρχουν πάντα επαφές από πλευράς ΕΕ». Ο Πούτιν, από την πλευρά του, είπε ότι οι ρωσογερμανικές σχέσεις «δεν χρειάζεται να συσχετίζονται με τις σχέσεις μας με τρίτα κράτη», έχουν «τη δική τους δυναμική και σημασία».

Σχετικά με το νόμο που συζητιέται στη ρωσική Βουλή, σύμφωνα με το οποίο ξένες εταιρείες θα πρέπει να μη συμμορφώνονται με τις αμερικανικές κυρώσεις κατά της Ρωσίας, αλλιώς θα τιμωρούνται (αντι-κυρώσεις), ο Βλ. Πούτιν δήλωσε πως «θα πρέπει να είναι ισορροπημένος», ώστε «να μη βλάψει την οικονομία μας και τους εταίρους μας που είναι επιμελείς στη Ρωσία». Πάντως, πρόσθεσε πως υπάρχει αντίστοιχος νόμος στην Ευρώπη και κυβερνήσεις της ΕΕ «θέλουν να τον ενεργοποιήσουν για να προστατεύσουν τα συμφέροντά τους από τις λεγόμενες διασυνοριακές κυρώσεις - από τις ΗΠΑ στην προκειμένη περίπτωση».

Σχετικά με τη συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, την αποχώρηση των ΗΠΑ και τις οικονομικές κυρώσεις που θα επιβληθούν στις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται εκεί, η Αγκ. Μέρκελ είπε: «Παραμένουμε στη συμφωνία» και «συζητάμε στις Βρυξέλλες για τον λεγόμενο κανονισμό αποκλεισμού» των επιχειρήσεων από τις αμερικανικές κυρώσεις. Ομως, «δεν πρέπει να καλλιεργήσουμε αυταπάτες, αυτό δεν θα είναι αποζημίωση σε μεγάλη κλίμακα. Πρόκειται για οικονομικές αποφάσεις που θα πάρουν οι εταιρείες», πρόσθεσε.

Για τη Συρία η Μέρκελ ζήτησε να ενταθούν «οι πολιτικές συζητήσεις που μπορούν σταδιακά να οδηγήσουν σε λύση», ενώ ο Πούτιν ζήτησε «αποπολιτικοποίηση» της βοήθειας των Ευρωπαίων για την ανασυγκρότηση της Συρίας και «να παρέχεται κάθε βοήθεια σε συνεννόηση με τη νόμιμη κυβέρνηση (Ασαντ)».

Για τη σύγκρουση στην Ουκρανία δήλωσαν για ακόμη μια φορά ...δεσμευμένοι στις συμφωνίες του Μινσκ και στο σχήμα της Νορμανδίας (Γαλλία, Γερμανία, Ρωσία, Ουκρανία), ενώ θα εξετάσουν το θέμα της αποστολής κυανόκρανων των Ηνωμένων Εθνών.