Στα τέλη Σεπτέμβρη η εταιρεία «Froneri» ανακοίνωσε το κλείσιμο του εργοστασίου παραγωγής παγωτού στον Ταύρο, το μεγαλύτερο εργοστάσιο παραγωγής παγωτού στην Ελλάδα. Το εργοστάσιο είχε εξαγοράσει το 2006 η «Nestle Hellas» από τη ΔΕΛΤΑ, ενώ η εταιρεία «Froneri» είναι προϊόν σύμπραξης της «Nestle» με τη βρετανική «R&R Ice Cream» από το 2016 και αποτελεί τη δεύτερη μεγαλύτερη εταιρεία παγωτού στον κόσμο.

Το διεθνικό μονοπώλιο, αφού ξεζούμισε τους εργάτες για χρόνια, αποφάσισε να κλείσει το εργοστάσιο του Ταύρου τον Αύγουστο, πετώντας στο δρόμο πάνω από 300 εργάτες: Εκατό «μόνιμοι» εργαζόμενοι διώχθηκαν με ένα πρόγραμμα «οικειοθελούς αποχώρησης», που βέβαια δεν ήταν και τόσο «οικειοθελής», αφού όποιος εργαζόμενος δεν συμμετείχε στο πρόγραμμα θα απολυόταν. Επιπλέον, στο δρόμο πετάχθηκαν, χωρίς να πάρουν τίποτα, 200 εποχιακοί εργάτες, στην πλειοψηφία τους γυναίκες, οι οποίες δούλευαν μερικούς μήνες κάθε χρόνο, για πολλά χρόνια, και είναι αυτές που σήκωναν το βάρος της παραγωγής, παλεύοντας για το μεροκάματο.

Για όλα αυτά, για τις συνθήκες εργασίας, για τον τρόπο που έβγαινε το μεροκάματο, ο «Ριζοσπάστης» συζήτησε με δύο εποχιακές εργάτριες που δούλευαν στο εργοστάσιο περίπου 15 χρόνια (τα ονόματά τους δεν αναφέρονται για ευνόητους λόγους και στο εξής θα αναφέρονται ως Α και Β εργαζόμενη).

Στη κουβέντα συμμετείχαν ακόμα ο Χρήστος Ασπιώτης, μέλος του ΔΣ του Συνδικάτου Γάλακτος - Τροφίμων - Ποτών Αττικής και «μόνιμος» εργαζόμενος στο εργοστάσιο, και ο Γ. Σχοινάς, πρόεδρος του Συνδικάτου.

-- Πείτε μας δυο λόγια για τους όρους με τους οποίους δουλεύατε.

Α: «Στο εργοστάσιο δούλευαν δύο βάρδιες. Στην παραγωγή ήμασταν κυρίως εποχιακοί. Δεν μας προσλαμβάνανε όλους μαζί. Οι προσλήψεις ξεκινούσαν από Γενάρη και γίνονταν μέχρι το Μάη. Μετά αρχίζανε σταδιακά και διώχνανε. Γενικά ένας εποχιακός δούλευε από 4 έως 8 μήνες το χρόνο. Για το πόσους μήνες θα δουλέψει η καθεμιά μας, μας βαθμολογούσαν οι εργοδηγοί. Μπορούσε να σου πει ότι δεν ήσουνα παραγωγική στη συσκευασία ή ότι δεν είσαι συνεργάσιμη και να σε πάρει για λιγότερο χρόνο».

-- Τι συμβάσεις υπογράφατε και ποιες ήταν οι αποδοχές σας;

Α: «Παλιότερα έπαιρνα 45 ευρώ μεροκάματο, αλλά από το 2015 και μετά μου δίνανε 30 ευρώ! Την ίδια χρονιά έγιναν μειώσεις και στους μόνιμους, από 5% έως 35%. Γενικότερα, σε μας τους εποχιακούς το μεροκάματο κυμαινόταν από 26 έως 36 ευρώ».

Β: «Και εγώ έπαιρνα 30 ευρώ. Οταν ξεκινούσαμε σε κάθε σεζόν τη δουλειά υπογράφαμε μηνιαίες συμβάσεις. Κάθε μήνα υπογράφαμε νέα σύμβαση. Δεν ήξερες πόσο θα δουλέψεις. Αυτό το κάνανε για να προσαρμόζουν το προσωπικό σύμφωνα με την παραγωγή».

Α: «Παλιότερα δούλευες πενθήμερο, τώρα είχε κοπεί αυτό. Τα τελευταία χρόνια δουλεύαμε τέσσερις μέρες και στο φουλ της παραγωγής μάς έβαζαν να δουλεύουμε πέντε μέρες. Αλλαγές όμως υπήρχαν και στον αριθμό των εργαζομένων. Οταν έπιασα για πρώτη φορά δουλειά, ήμασταν 420 εποχιακοί εργάτες και υπήρχαν 13 μηχανές. Τώρα έφθασαν να δουλεύουν περίπου 200 εποχιακοί εργάτες και πέντε μηχανές».

-- Αυτό σημαίνει ότι μειώθηκε η παραγωγή;

Α: «Οχι, φέρανε καινούργιες μηχανές, αυτοματοποιήσανε την παραγωγή και μπόρεσαν με λιγότερα χέρια και λιγότερες μηχανές να βγάλουν περισσότερη δουλειά από ό,τι πριν. Ο εκσυγχρονισμός σε ορισμένα πόστα έκανε τη δουλειά πιο εύκολη, αλλά και αφαίρεσε χέρια. Ανθρωποι χάσανε τη δουλειά τους, ενώ για εμάς που μείναμε στη δουλειά εντάθηκε η εργασία. Μια μηχανή γέμιζε με παγωτό 17.000 κυπελλάκια την ώρα...».

Β: «...Αυτά τα κυπελλάκια έπρεπε στην ίδια ώρα να τα συσκευάσουν τρεις εργάτριες. Την ίδια ώρα είχαμε το νου μας και σε άλλα πράγματα, όπως να είναι σωστοί οι κωδικοί στη συσκευασία».

Α: «Ενα άλλο παράδειγμα: Στο ξυλάκι κάναμε περίπου 2.500 κινήσεις την ώρα, 1.200 - 1.300 το κάθε χέρι. Ακόμα δουλεύαμε πολύ κοντά με σημεία όπου υπήρχαν πάρα πολύ χαμηλές θερμοκρασίες, όπως το τούνελ και οι δεξαμενές υγρού αζώτου».

Β: «Οσες δούλευαν στην καθαριότητα μέσα στο χώρο της παραγωγής, σε περίπτωση που δημιουργούνταν κάποιο κενό σε μια μηχανή τις έβαζαν "σφήνα", να αντικαταστήσουν τη συνάδελφο που έλειπε».

Α: «Πολλές φορές ήμασταν αναγκασμένες να κάνουμε πολύ βαριές δουλειές. Οπως τα σκουπίδια. Κούτες 40-45 κιλά, που πρέπει να τις σηκώσεις και να τις βάλεις σε καρότσι, να τις πας στην αποθήκη και να τις στοιβάξεις σε παλέτες. Και καλά η πρώτη σειρά που είναι χαμηλή. Για σήκωσε την κούτα όταν πρέπει να κάνεις τρεις ντάνες».

-- Τι επιπτώσεις είχαν όλα αυτά στην υγεία σας;

Β: «Πολλοί έβγαλαν πρόβλημα στη μέση τους. Εγώ δεν είμαι ούτε 50 κιλά και έπρεπε να σηκώσω 45 κιλά. Υπήρχε εργάτρια που αυτό το έκανε σχεδόν κάθε μέρα!».

Α: «Σε πολλές από εμάς τα χέρια μας είναι κατεστραμμένα. Επικονδυλίτιδα, τενοντίτιδα, κατεστραμμένος καρπιαίος σωλήνας. Μούδιασμα στα δάχτυλα».

Χρ. Ασπιώτης: «Υπήρχε γιατρός Εργασίας, όμως οι εργαζόμενες, ιδιαίτερα οι εποχικές, δεν προλάβαιναν να την επισκεφτούν λόγω του φόρτου εργασίας. Θα έπρεπε να υπάρχει επαρκές προσωπικό και ο εργοδότης να τηρεί τη δική του υποχρέωση, να προγραμματίζει τον αναγκαίο ιατρικό έλεγχο των εργαζομένων και να δίνει τη δυνατότητα να υλοποιείται».

Γ. Σχοινάς: «Ενας ακόμα λόγος που δεν πήγαιναν στη γιατρό Εργασίας ήταν ο φόβος, όταν είχαν ένα εργατικό "ατύχημα" πιέζονταν να το κρύψουν...».

Α: «Ναι, υπήρχαν φορές που δεν μιλούσαμε όταν χτυπάγαμε. Εγώ φέτος έπεσα την ώρα της δουλειάς και χτύπησα στο γόνατο, όμως συνέχισα να δουλεύω. Δεν είπα τίποτα. Το έκρυψα...».

-- Γιατί;

Α: «Γιατί δε σε βλέπουν σαν άνθρωπο, αλλά σαν νούμερο. Πόσα κομμάτια βγάζεις. Δεν τους ενδιαφέρει αν πονάς, αν έχεις δεμένα χέρια. Αν εγώ έλεγα ότι χτύπησα, τότε, στην "αξιολόγηση" που κάνουν οι εργοδηγοί, μπορεί να έβγαινα ότι είμαι "επιρρεπής στα ατυχήματα" και του χρόνου να μην με προσλάμβαναν από την αρχή της σεζόν. Αυτό έχει περάσει χρόνια τώρα, όσοι είναι επιρρεπείς στα "ατυχήματα" πάνε πιο πίσω στη σειρά για να μπούνε στη δουλειά. Και άρα δουλεύεις λιγότερο».

-- Και φέτος; Πώς πήγαινε η δουλειά μέχρι το κλείσιμο του εργοστασίου;

Α: «Φέτος δεν πήραμε ανάσα. Δεν έχει ξαναγίνει αυτό».

Β: «Φέτος ειδικά ήμουν σε χάλια κατάσταση. Εκλαιγα από μέσα μου. Δεν μας άφηναν ούτε να πάμε τουαλέτα. Πολλή πίεση».

Χρ. Ασπιώτης: «Βγάλανε παραγωγή πολύ πιο γρήγορα πριν φτάσουμε στις σημερινές εξελίξεις...».

Α: «Τον Ιούνη μας είπανε ότι δεν θα φύγει κανείς από τη δουλειά - ενώ τα προηγούμενα χρόνια φεύγαμε σταδιακά - και πως θα μείνουμε όλοι έως τις 25 Αυγούστου, γιατί έπρεπε η καινούργια εταιρεία να αλλάξει τα συστήματά της στα κομπιούτερ...».

Β: «...Στις 25 Αυγούστου φύγαμε χωρίς να ξέρουμε ότι θα κλείσει το εργοστάσιο. Μετά το μάθαμε, από τις τηλεοράσεις. Πολλές εργάτριες δεν μπήκανε στο Ταμείο Ανεργίας για λίγα ένσημα».

Εποχικότητα της εργασίας, αυξομείωση των ημερών εργασίας, μείωση του μεροκάματου, βαριές και ανθυγιεινές συνθήκες, ήταν όλα αυτά που βίωναν για χρόνια οι εργάτριες του εργοστασίου, μέχρι τη μέρα που το κεφάλαιο αποφάσισε ότι δεν τις χρειάζεται πια...

Η ίδια εργοδοσία, πριν λίγες μέρες, δεν δέχτηκε καν να συναντηθεί μαζί τους, στο πλαίσιο του αγώνα που δίνουν με το Συνδικάτο τους και την κλαδική Ομοσπονδία και με βασικό αίτημα την ενσωμάτωσή τους στις άλλες επιχειρήσεις του ομίλου «Nestle».

Κλείνοντας τη συζήτηση, ο Χρ. Ασπιώτης επισημαίνει:

«Οι εργαζόμενοι πρέπει να βγάλουν τα συμπεράσματά τους. Το παράδειγμα της "Nestle" απαντάει ξεκάθαρα στα ψέματα κυβέρνησης, αντιπολίτευσης, ΕΕ, ΣΕΒ περί "δίκαιης ανάπτυξης". Η "Nestle" εκμεταλλεύτηκε και εφάρμοσε όλες τις κατά παραγγελία του κεφαλαίου αντεργατικές διατάξεις των προηγούμενων κυβερνήσεων, αφού η δήθεν αριστερή κυβέρνηση δεν κατάργησε ούτε μία από αυτές.

Και σε αυτήν την περίπτωση επιβεβαιώνεται ότι τα εργοστάσια δεν τα κλείνουν οι αγώνες των εργαζομένων. Η "Nestle" και η κάθε "Nestle" ανοίγει και κλείνει εργοστάσια με μόνο γνώμονα αν μεγαλώνει ή όχι η κερδοφορία της. Είναι χαρακτηριστικό ότι το Σεπτέμβρη του 2017, που η "Nestle" έκλεισε 2 εργοστάσια παγωτού σε Ελλάδα και Γαλλία, εξαγόρασε έναντι 425 εκατομμυρίων δολαρίων μια βιομηχανία καφέ στις ΗΠΑ.

Αξιοποιώντας την πείρα και από το χαρακτηριστικό παράδειγμα της "Froneri", οι εργαζόμενοι συνολικά πρέπει να καταλάβουν ότι η αποδοχή μειώσεων στους μισθούς τους και στα δικαιώματά τους, το "βάλτε πλάτη" που λένε οι εργοδότες, δεν τους εξασφαλίζει ανοιχτά εργοστάσια. Οι εργαζόμενοι στον όμιλο να μη χάψουν το παραμύθι περί "ζημιογόνου" παγωτού και "κερδοφόρων" υπόλοιπων δραστηριοτήτων της "Nestle" (ζωοτροφές, δημητριακά, καφές, νερά κ.ά.), διότι συνολικά οι ιδιοκτήτες της "Nestle" κάθε χρόνο καταγράφουν κέρδη δισεκατομμυρίων ελβετικών φράγκων».