Σε αυτούς τους ανταγωνισμούς συμμετείχε και συμμετέχει ενεργά και η Τουρκία, με στόχο την υπεράσπιση των συμφερόντων της τουρκικής άρχουσας τάξης και την ενίσχυσή της ως περιφερειακής δύναμης. Η ενεργός εμπλοκή της Τουρκίας στις εξελίξεις στη Συρία, οι πολεμικές επιχειρήσεις που διεξήγαγε στο βόρειο τμήμα της, όπου κατοικούν πληθυσμοί κουρδικής καταγωγής, οι σχέσεις με το "Ισλαμικό Κράτος" την έφεραν αρκετές φορές σε αντιπαράθεση με παραδοσιακούς συμμάχους της, π.χ. ΗΠΑ, ΝΑΤΟ κι άλλους.

Οπωσδήποτε, απαιτείται περαιτέρω διερεύνηση των γεγονότων και στοιχείων που οδήγησαν στην απόπειρα πραξικοπήματος και στην τελική επικράτηση της κυβέρνησης Ερντογάν. Κυρίως, χρειάζεται να διερευνηθεί ποιες δυνάμεις στήριξαν το πραξικόπημα, εγχώριες και ξένες, ποιες ήταν οι στοχεύσεις τους, ο ρόλος των λεγόμενων "κεμαλικών" και "κοσμικών" δυνάμεων ή των δυνάμεων του ιμάμη Γκιουλέν, που το καθεστώς Ερντογάν "δείχνει" ως υπαίτιους, "ξηλώνοντας" χιλιάδες από τον κρατικό μηχανισμό, ο ρόλος των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ, η πραγματική κατάσταση στον τουρκικό στρατό και σε τμήματά του, πιθανοί συμβιβασμοί και ανταλλάγματα που υπήρξαν και έκριναν την έκβαση του πραξικοπήματος.

Χρειάζεται περαιτέρω διερεύνηση της στάσης των ΗΠΑ κι άλλων ΝΑΤΟικών δυνάμεων, οι οποίες στην αρχή εκδήλωσης του πραξικοπήματος έκαναν λόγο για "ανάγκη συνέχειας του κράτους" και στην πορεία, όταν η πλάστιγγα είχε γείρει υπέρ των δυνάμεων Ερντογάν, τάχθηκαν υπέρ της "δημοκρατικά εκλεγμένης κυβέρνησης της Τουρκίας". Επίσης, πρέπει να συνυπολογιστούν οι κινήσεις της τουρκικής ηγεσίας, το τελευταίο διάστημα, για εξομάλυνση των σχέσεων με τη Ρωσία και το Ισραήλ.

Η οργανωμένη κίνηση σημαντικών δυνάμεων του στρατού, η απόπειρα δολοφονίας του Ερντογάν, ο αριθμός των νεκρών, τραυματιών και συλληφθέντων, ανάμεσά τους και πολλοί στρατηγοί, οι πολύωροι βομβαρδισμοί στην Αγκυρα, οι οδομαχίες σε άλλες πόλεις, δεν δικαιολογούν τη θέση για "σκηνοθετημένο" πραξικόπημα ή πραξικόπημα - οπερέτα. Ο χρόνος θα ξεκαθαρίσει πολλά από αυτά, όπως και το ποιος τελικά ωφελείται ή θα ωφεληθεί από αυτήν την κατάσταση.

Σε κάθε περίπτωση, οι ενδοαστικές, αλλά και οι ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις και οι ανταγωνισμοί, εξ ορισμού, δεν προμηνύουν τίποτα το καλό για τους λαούς της περιοχής και κυρίως για τον τουρκικό λαό, ο οποίος όλο το προηγούμενο διάστημα ήρθε αντιμέτωπος με τη διαρκή αντιλαϊκή πολιτική των κυβερνήσεων του AKP, του κόμματος του Ερντογάν. Οι υψηλοί ρυθμοί ανάπτυξης της τουρκικής οικονομίας τα προηγούμενα χρόνια και η βελτίωση της θέσης ορισμένων μεσαίων στρωμάτων, σε καμιά περίπτωση δεν εξάλειψαν τη φτώχεια, την ανεργία, την καταστολή, την άγρια εκμετάλλευση της εργατικής τάξης και των λαϊκών στρωμάτων στην Τουρκία.

Η πολιτική αυτή δεν παραγράφεται από το γεγονός ότι ο Ερντογάν κατάφερε τελικά να ελέγξει την κατάσταση. Ούτε, βέβαια, η απάντηση στην αντιλαϊκή πολιτική μπορεί να είναι πραξικοπήματα που εκφράζουν διαφορετικές μερίδες της αστικής τάξης, ούτε να δικαιολογήσει τα περί "αποκατάστασης της δημοκρατίας" στην Τουρκία ή τις αυταπάτες που ορισμένοι καλλιεργούν ότι μπορεί το καθεστώς Ερντογάν να "πάρει το μήνυμα" ότι χρειάζονται περισσότερα κοινωνικά δικαιώματα και πολιτικές ελευθερίες. Τέτοιες προσδοκίες καταρρίπτονται ήδη από τα όσα συμβαίνουν τις πρώτες μέρες μετά την απόπειρα του πραξικοπήματος, που δείχνουν ότι η επίθεση δεν θα περιοριστεί στους "πρωταίτιους" του πραξικοπήματος και τα στηρίγματά τους στον κρατικό μηχανισμό, αλλά θα κλιμακωθεί κατά του λαού, των αστικών δικαιωμάτων του, αλλά πολύ περισσότερο των εργατικών, λαϊκών και συνδικαλιστικών ελευθεριών. Την ίδια ώρα, είναι γνωστές και εκφρασμένες οι επιθετικές θέσεις της αστικής τάξης της Τουρκίας και του τουρκικού κράτους για το Αιγαίο, η αμφισβήτηση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας, αλλά και στο Κυπριακό που παραμένει ανοιχτό.

Τα γεγονότα στην Τουρκία έδειξαν, για μια ακόμη φορά, ότι η κατάσταση στην περιοχή "μυρίζει μπαρούτι" και σημαδεύεται από τις έντονες αντιθέσεις και τους ανταγωνισμούς ισχυρών ιμπεριαλιστικών κέντρων, με απρόβλεπτες συνέπειες. Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ έχει τεράστιες ευθύνες, γιατί συμμετέχει ενεργά στους ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς για λογαριασμό του ελληνικού κεφαλαίου, στήριξε τις πρόσφατες επικίνδυνες αποφάσεις της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ, που σηματοδοτούν κλιμάκωση των ανταγωνισμών, κυρίως ανάμεσα σε ΝΑΤΟ - Ρωσία, ενώ καλλιεργεί ψεύτικες ελπίδες ότι η Ελλάδα μπορεί να είναι "νησίδα" σταθερότητας σε μια ταραγμένη περιοχή.

Σήμερα, περισσότερο από κάθε άλλη φορά, απαιτείται λαϊκή αγωνιστική ετοιμότητα ενάντια στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο και τις επεμβάσεις, τη συμμετοχή της χώρας μας σε αυτές. Απαιτείται, επίσης, ο κάθε λαός να μην εγκλωβίζεται στο ένα ή το άλλο εχθρικό - για τα συμφέροντά του - σενάριο, στις ενδοαστικές αντιθέσεις. Αντίθετα, έχει κάθε συμφέρον να αναπτύξει τη δική του αυτοτελή, μαζική δράση, να προετοιμάζει και να διεκδικεί σε κάθε καμπή και στιγμή τη δική του λύση, με κριτήριο τις δικές του ανάγκες και με στόχο την ανατροπή της εξουσίας του κεφαλαίου, την αποδέσμευση από τις διάφορες ιμπεριαλιστικές συμμαχίες.

Το ΚΚΕ εκφράζει την αλληλεγγύη του στην εργατική τάξη και το λαό της Τουρκίας, στο αδελφό Κομμουνιστικό Κόμμα στην Τουρκία, το οποίο σε συνθήκες ενός εξαιρετικά αρνητικού συσχετισμού, διεξάγει αυτόν το δύσκολο, αλλά μοναδικά ελπιδοφόρο αγώνα.

ΑΘΗΝΑ 19/7/2016

ΤΟ ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ ΤΗΣ ΚΕ ΤΟΥ ΚΚΕ»

Ορισμένα μόνο χαρακτηριστικά παραδείγματα καταγράφουμε εδώ:

• Οι διεθνείς αντιδράσεις με ενδιαφέρον. Σε αυτές εντάσσεται και η αντίδραση του Ιράν, που χαιρέτισε την αποτυχία του πραξικοπήματος. Ενδιαφέρον είχαν δημοσιεύματα ιρανικών ΜΜΕ, όπως του δικτύου «Javan Online», που, επικαλούμενο δηλώσεις του συμβούλου του προέδρου της ιρανικής βουλής, Αλί Λαριτζανί, κατηγόρησε ΗΠΑ, Ισραήλ, Αίγυπτο και Σαουδική Αραβία για την απόπειρα ανατροπής της κυβέρνησης ΑΚΡ. Το ιρανικό πρακτορείο ειδήσεων FARS μετέδωσε δηλώσεις του βουλευτή Γκολαμρεζά Τζαφαρτζαντέχ, που, επικαλούμενος ενημέρωση του κοινοβουλίου, κεκλεισμένων των θυρών, από τον Ιρανό υπουργό Εξωτερικών, Μοχάμεντ Τζαβάντ Ζαρίφ, ανέφερε πως η Σαουδική Αραβία ήταν πιθανότατα πίσω από το πραξικόπημα. Το ιρανικό δίκτυο «Press TV», επικαλούμενο, επίσης, δηλώσεις του Μ. Τζ. Ζαρίφ, μετέδωσε πως «ορισμένες χώρες όπως η Σ. Αραβία και το Κατάρ προτιμούσαν την κλιμάκωση της απόπειρας πραξικοπήματος κατά της τουρκικής κυβέρνησης». Ο ίδιος ο Ζαρίφ μέσω Τουίτερ χαιρέτισε την άμυνα της δημοκρατίας και της εκλεγμένης κυβέρνησης του τουρκικού λαού, λέγοντας ότι «αποδεικνύουν πως τα πραξικοπήματα δεν έχουν θέση στην περιοχή μας και είναι καταδικασμένα να αποτύχουν», ενώ σε άλλο μήνυμά του σημείωσε πως «η σταθερότητα, η δημοκρατία και η ασφάλεια του τουρκικού λαού είναι σημαντικά» και είναι «επιτακτική η ενότητα και η σύνεση». Από την πλευρά του, ο βασιλιάς Σαλμάν της Σ. Αραβίας κάλεσε τον Ερντογάν για να τον συγχαρεί για την αποτυχία του πραξικοπήματος. Το σαουδαραβικό πρακτορείο ειδήσεων SPA, επικαλούμενο πηγές του υπουργείου Εξωτερικών, σημείωσε ότι οι σαουδαραβικές αρχές παρακολούθησαν «με μεγάλη ανησυχία την απόπειρα πραξικοπήματος που απείλησε την αποσταθεροποίηση της σταθερότητας και ασφάλειας της Τουρκίας».
• Ο «ρόλος» που διαδραμάτισε ο συσχετισμός σε νευραλγικά σημεία, όπως η βάση στο Ιντσιρλίκ, που πολλά δημοσιεύματα εμφανίζουν ως έδρα των πραξικοπηματιών. Η συγκεκριμένη βάση έχει κομβική σημασία για τις στρατιωτικές επιχειρήσεις σε Συρία - Ιράκ. Τον τελευταίο μήνα, μάλιστα, βρέθηκε στο επίκεντρο και της «δυσαρέσκειας» που προκάλεσε στη Γερμανία η άρνηση της τουρκικής κυβέρνησης να επιτρέψει σε Γερμανούς βουλευτές να επισκεφτούν τα γερμανικά στρατεύματα που σταθμεύουν εκεί (στο πλαίσιο της συμμετοχής τους στις επιχειρήσεις κατά του «Ισλαμικού Κράτους»). Μάλιστα, η άρνηση αυτή έκανε μέλη της γερμανικής Βουλής να δηλώνουν πως «αν η Τουρκία εξακολουθεί να εμποδίζει επισκέψεις Γερμανών αξιωματούχων, θα πρέπει να υπάρξουν συνέπειες... θα πρέπει να δούμε πού μπορούμε εναλλακτικά να συνεχίσουμε αυτή την αποστολή». Ο επικεφαλής των γερμανικών Ενόπλων Δυνάμεων, Αντρέ Βούστνερ, ανέφερε ότι «γρήγορες αντιδράσεις είναι λάθος», υποστηρίζοντας ότι μια αποχώρηση των γερμανικών δυνάμεων θα βοηθούσε το «Ισλαμικό Κράτος» και αναφερόμενος στον Τούρκο Πρόεδρο, Ταγίπ Ερντογάν, δήλωσε ότι «έχει σκάψει μόνος του το λάκκο του και πρέπει να δούμε πώς θα βγει από αυτόν χωρίς να πληγεί η εικόνα του». Να σημειωθεί ότι αμερικανικά ΜΜΕ αναφέρουν πως στη βάση του Ιντσιρλίκ έγινε διακοπή ηλεκτροδότησης το βράδυ της Παρασκευής και ότι έως σήμερα γίνεται με γεννήτριες η ηλεκτροδότηση των αμερικανικών εγκαταστάσεων στη βάση όπου βρίσκονται περίπου 2.700 Αμερικανοί στρατιωτικοί, ενώ πιστεύεται πως υπάρχουν αμερικανικά «μικρά» τακτικά πυρηνικά όπλα. Ερωτηθείς σχετικώς, ο εκπρόσωπος του Πενταγώνου απέφυγε να σχολιάσει την ύπαρξη των αμερικανικών πυρηνικών όπλων στη βάση Ιντσιρλίκ ή τις επιπτώσεις από τις συλλήψεις ανώτερων Τούρκων στρατιωτικών αξιωματούχων στις αμερικανο-τουρκικές στρατιωτικές σχέσεις.
• Οι ενδείξεις όξυνσης των παζαριών της Τουρκίας με στενούς της εταίρους. Μέρος των αμερικανικών ΜΜΕ επέμενε χτες ότι ο Τούρκος υπουργός Αμυνας, Φίκρι Ισίκ, δε θα παραστεί στη σημερινή συνάντηση των υπουργών Αμυνας του «συνασπισμού» κατά του ΙΚ (βλ. σχετικό θέμα στα Διεθνή), απουσία στην οποία αναφέρθηκε στη χτεσινή ενημέρωση συντακτών και ο εκπρόσωπος του Πενταγώνου Πίτερ Κουκ. Ο ίδιος αναφέρθηκε και στην «περιορισμένη επικοινωνία» Αμερικανών - Τούρκων στρατιωτικών αξιωματούχων μετά την απόπειρα πραξικοπήματος. Στο μεταξύ, η ειδησεογραφική ιστοσελίδα «Military Times», επικαλούμενη αξιωματούχους του Πενταγώνου, σημείωσε πως Κάρτερ και Ισίκ «δεν έχουν μιλήσει» και αντ' αυτού υπάρχουν επικοινωνίες σε κατώτερο επίπεδο, κυρίως σε «ζητήματα επιχειρησιακά και επιμελητηριακής υποστήριξης».