ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Κυριακή 19 Νοέμβρη 2000
Σελ. /24
ΕΝΘΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ: "7 ΜΕΡΕΣ ΜΑΖΙ"
ΠΥΡΑΥΛΟΣ VASIMR
Εφαλτήριο για τους πλανήτες

Το VASIMR περιέχει ηλεκτρομαγνήτες που αποκαλούνται και μαγνητικά κάτοπτρα. Αυτοί οδηγούν τα ιονισμένα σωματίδια σε μια σπειροειδή τροχιά προς την έξοδο του κινητήρα, όπου ένας άλλος ηλεκτρομαγνήτης διαμορφώνει το ρεύμα, έτσι ώστε να έχει ελεγχόμενη ροή. Η μετατροπή του ιονισμένου αερίου σε πλάσμα γίνεται με θέρμανση σε δύο φάσεις με μικροκύματα
Το VASIMR περιέχει ηλεκτρομαγνήτες που αποκαλούνται και μαγνητικά κάτοπτρα. Αυτοί οδηγούν τα ιονισμένα σωματίδια σε μια σπειροειδή τροχιά προς την έξοδο του κινητήρα, όπου ένας άλλος ηλεκτρομαγνήτης διαμορφώνει το ρεύμα, έτσι ώστε να έχει ελεγχόμενη ροή. Η μετατροπή του ιονισμένου αερίου σε πλάσμα γίνεται με θέρμανση σε δύο φάσεις με μικροκύματα
Με τους σημερινούς πυραύλους ένα ταξίδι στον Αρη θα χρειαζόταν 10 μήνες διαμονής μέσα σε ένα ευάλωτο και με περιορισμένο χώρο διαστημόπλοιο. Ο χώρος για χρήσιμο φορτίο θα ήταν ελάχιστος. Περισσότερη από τη μάζα του πυραύλου και του διαστημοπλοίου θα καταλάμβανε το προωθητικό καύσιμο και το οξειδωτικό, τα οποία θα χρησιμοποιούνταν μόνο σε ριπές κατά διαστήματα, αφήνοντας το διαστημόπλοιο να τρέχει από κεκτημένη ταχύτητα κατά το μεγαλύτερο μέρος του ταξιδιού. Το σώμα και το πνεύμα των αστροναυτών θα ταλαιπωρούνταν σημαντικά κάτω από τις συνθήκες αυτές. Μήνες έκθεσης σε συνθήκες έλλειψης βαρύτητας θα αδυνάτιζαν τους μύες και τα κόκαλά τους και η ακτινοβολία του Διαστήματος θα είχε επιπτώσεις στο ανοσοποιητικό τους σύστημα. Η ψυχολογία τους, λόγω της μακρόχρονης απομόνωσης μαζί με τους ίδιους δυο - τρεις ανθρώπους, δε θα ήταν η καλύτερη και δεν μπορεί να αποκλειστεί η ψυχολογική κατάρρευση κάποιου από τους αστροναύτες.

Για να είναι ασφαλής μια διαπλανητική πτήση πρέπει να είναι όσο πιο σύντομη γίνεται και να επιτρέπει τη ματαίωσή της σε περίπτωση βλάβης. Τα προωθητικά συστήματα θα πρέπει να καλύπτουν όχι μόνο τη φάση της ελεύθερης κίνησης του ταξιδιού, αλλά και τις φάσεις των ελιγμών κοντά στους πλανήτες αναχώρησης και προορισμού. Αν και οι χημικοί πύραυλοι είναι αποτελεσματικοί για τοποθέτηση φορτίων σε τροχιά, νέες τεχνολογίες χρειάζονται αν θέλουμε να στείλουμε ανθρώπους στους πλανήτες και αργότερα ίσως και πιο μακριά.

Μια ριζικά νέα σχεδίαση πυραυλοκινητήρα, με μήκος μόλις 3 μέτρα, παράγει ρεύμα αερίων με ταχύτητα χωρίς προηγούμενο: 300 χιλιόμετρα το δευτερόλεπτο! Το παράθυρο δεξιά αποκαλύπτει το λαμπερό πλάσμα στο εσωτερικό της μηχανής
Μια ριζικά νέα σχεδίαση πυραυλοκινητήρα, με μήκος μόλις 3 μέτρα, παράγει ρεύμα αερίων με ταχύτητα χωρίς προηγούμενο: 300 χιλιόμετρα το δευτερόλεπτο! Το παράθυρο δεξιά αποκαλύπτει το λαμπερό πλάσμα στο εσωτερικό της μηχανής
Τέτοια τεχνολογία είναι οι πυραυλοκινητήρες πλάσματος (το πλάσμα είναι η τέταρτη κατάσταση της ύλης μετά τη στερεά, την υγρή και την αέρια). Χρησιμοποιώντας ιονισμένα αέρια που επιταχύνονται κάτω από την επίδραση ηλεκτρομαγνητικών πεδίων, αυξάνουν την απόδοση του κινητήρα πέρα από τις δυνατότητες των χημικών κινητήρων. Ο μηχανικός Φράνκλιν Τσανγκ Ντίαζ, πολλές φορές αστροναύτης με το Διαστημικό Λεωφορείο της ΝΑΣΑ είναι ο σχεδιαστής της καλύτερης μέχρι σήμερα παραλλαγής κινητήρα πλάσματος, του VASIMR (από τα αρχικά στα αγγλικά της ονομασίας Πύραυλος Μαγνητοπλάσματος Μεταβλητής Ειδικής Πρόωσης).

Αξιοποιώντας την εμπειρία του από τη χρήση ηλεκτρομαγνητικών πεδίων στην έρευνα γύρω από μεθόδους ελεγχόμενης πυρηνικής σύντηξης, σχημάτισε τη θεωρία ότι μια κατάλληλη διάταξη θα μπορούσε να δημιουργήσει ένα μαγνητικό ακροφύσιο σαν το συμβατικό, που να αντέχει, όμως, πολύ μεγαλύτερες θερμοκρασίες. Περαιτέρω έρευνα έδειξε ότι αυτό όχι μόνο ήταν εφικτό, αλλά ήταν δυνατός και ο έλεγχος της ροής των αερίων εξόδου, έτσι που ο κινητήρας να αποδίδει κατάλληλα ανάλογα με τις συνθήκες πτήσης (μεγάλη προωθητική δύναμη στους ελιγμούς, μικρότερη αλλά πιο οικονομική σε καύσιμο κατά την επιτάχυνση στο διαπλανητικό Διάστημα).

Το VASIMR πέρα από λύση στο πρόβλημα του πυραύλου, που θα χρησιμοποιηθεί για επανδρωμένη πτήση στον Αρη, θα μπορούσε να αποτελέσει και τον πρόγονο ενός πυραυλοκινητήρα πυρηνικής σύντηξης με ισχύ 10 έως 100 γιγαβάτ. Ενας τέτοιος κινητήρας θα ήταν δυνατό να χρησιμοποιηθεί όχι μόνο για διαπλανητικά, αλλά και για διαστρικά ταξίδια. Αν και η ελεγχόμενη σύντηξη δεν έχει επιτευχθεί ακόμα με τρόπο αποδοτικό για τέτοια χρήση, οι ερευνητικές προσπάθειες είναι συνεχείς και δείχνουν να αποδίδουν αργά αλλά σταθερά.


Επιμέλεια:
Σταύρος ΞΕΝΙΚΟΥΔΑΚΗΣ
Πηγή: «Scientific American», «Discover»


Η Μεγάλη Σύνοδος

Πριν από μερικές μέρες μερικοί συμπολίτες μας σε ακριτικές περιοχές, όπου ο ουρανός τη νύχτα είναι καθαρός και σκοτεινός, κοιτάζοντας τη λαμπερή Αφροδίτη νόμισαν ότι είδαν UFO (Αγνώστου Ταυτότητας Ιπτάμενο Αντικείμενο). Αλλά στο βραδινό ουρανό του Νοέμβρη εμφανίζεται και ένα πραγματικά αξιόλογο αστρονομικό φαινόμενο, φανερό και εντυπωσιακό ακόμα και με γυμνό μάτι. Πρόκειται για τη Μεγάλη Σύνοδο, δηλαδή το πλησίασμα σε ελάχιστη γωνιακή απόσταση των δύο μεγαλύτερων πλανητών του συστήματός μας, του Δία και του Κρόνου.

Το φαινόμενο αυτό, που συμβαίνει περίπου κάθε 20 χρόνια, είναι φέτος πιο εντυπωσιακό από κάθε άλλη φορά τα τελευταία 60 χρόνια. Τρεις είναι οι λόγοι. Ο πρώτος είναι ότι ο Δίας βρίσκεται κοντά στο περιήλιο (δηλαδή την κοντινότερη απόστασή του από τον Ηλιο, άρα και τη μικρότερη απόστασή του από τη Γη). Θα κάνει 10 χρόνια για να ξαναφανεί τόσο λαμπρός όσο τώρα.

Ο δεύτερος λόγος είναι ότι ο Κρόνος πλησιάζει σε μια ακόμη πιο σπάνια φάση του. Δεν ήταν τόσο λαμπρός όσο τώρα, για ένα τέταρτο του αιώνα. Αν και λιγότερο φωτεινός από το Δία, είναι σήμερα το τρίτο σε φωτεινότητα αστέρι του βόρειου ημισφαιρίου.

Ο τρίτος λόγος είναι ότι οι δύο πλανήτες συναντιούνται (οπτικά) αυτή τη φορά σε μια περιοχή του ουρανού, τον αστερισμό του Ταύρου, που είναι ιδανικός για παρατήρηση από τις εύκρατες περιοχές του βορείου ημισφαιρίου, επειδή ανεβαίνει πολύ ψηλότερα από τον ορίζοντα. Στις 26 Νοέμβρη, ο Δίας θα βρίσκεται στη μικρότερη απόστασή του από τη Γη. Εκτός αυτού, γύρω στα μεσάνυχτα, το ζευγάρι των πλανητών περνά κοντά από το φωτεινό πορτοκαλί αστέρι του Ταύρου που λέγεται Αλδεμπαράν, κάνοντας το θέαμα ακόμη πιο εντυπωσιακό.

Ο καλός καιρός του φετινού Νοέμβρη βοηθάει. Εμπρός, λοιπόν, για μια σύντομη παρατήρηση του έναστρου ουρανού και των όμορφων και θαυμαστών φαινομένων του. Κι αν έχετε ένα ζευγάρι καλά κιάλια ή κάποιο μικρό τηλεσκόπιο, τότε ο Δίας θα σας αποκαλυφθεί σαν ένας δίσκος ίδιου μεγέθους με το δίσκο του φεγγαριού, όπως το βλέπουμε με γυμνό μάτι. Ορατοί θα είναι και οι τέσσερις μεγαλύτεροι δορυφόροι του γιγάντιου πλανήτη.



Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ