Τη λειτουργία Ειδικών Οικονομικών Ζωνών (ΕΟΖ) στην ελληνική επικράτεια προανήγγειλε, χτες, η κυβέρνηση, κάνοντας ένα ουσιαστικό βήμα μεταφοράς στην Ελλάδα της αθλιότητας που έχουν επιβάλει οι πολυεθνικές εταιρείες σε μια σειρά από άλλες χώρες. Συνώνυμες της απόλυτης εξαθλίωσης των εργαζομένων, αλλά και των κατοίκων τους συνολικά, οι ζώνες αυτές αποτελούν «παράδεισο» για τα μονοπώλια και «κόλαση» για τους εργάτες. Η σχετική ανακοίνωση από τον υφυπουργό Ανάπτυξης, Ν. Μηταράκη, συνοδεύτηκε από την επισήμανση ότι «κομβικός μας στόχος είναι να φέρουμε στην Ελλάδα επενδύσεις και κεφάλαια και να δημιουργήσουμε ποιοτικά αγαθά και υπηρεσίες που θα μπορούν να εξαχθούν στο σύγχρονο παγκοσμιοποιημένο και κατεξοχήν ανταγωνιστικό διεθνές περιβάλλον».

Ο υφυπουργός, μιλώντας από το βήμα του συνεδρίου του «Εκόνομιστ», πρόσθεσε ότι «ειδικά για την προσέλκυση επενδύσεων και την άμεση δημιουργία θέσεων εργασίας διερευνάται, στα πλαίσια των δυνατοτήτων που μας δίνει η ευρωπαϊκή νομοθεσία, η λειτουργία Ειδικών Οικονομικών Ζωνών. Με προστασία βέβαια των εργασιακών δικαιωμάτων». Ωστόσο, οποιαδήποτε έννοια προστασίας των εργαζομένων είναι εντελώς αντίθετη με την ύπαρξη και λειτουργία των ΕΟΖ, που από τη φύση τους έρχονται να καταρρίψουν τα «εμπόδια» της εργατικής νομοθεσίας, αλλά και να εξασφαλίσουν ευνοϊκότερο ειδικό νομικό και φορολογικό καθεστώς στις εταιρείες που θα προσέλθουν. Η εμπειρία από τις περισσότερες από 3.000 ΕΟΖ που υπάρχουν διάσπαρτες στον κόσμο, προκαλεί φρίκη, αφού τα 12ωρα, ακόμη και 16ωρα εργασίας είναι καθεστώς, οι αμοιβές μηδαμινές, οι υποχρεώσεις των εταιρειών υποτυπώδεις, με αποτέλεσμα να αμφισβητείται τελικά και το όποιο όφελος για την οικονομία της κάθε χώρας.

Το θέμα της ΕΟΖ είχε μπει επιτακτικά από στελέχη της γερμανικής κυβέρνησης σε επισκέψεις τους στην Ελλάδα, ενώ εκφράστηκε ως απαίτηση του γερμανικού κεφαλαίου μέσα από πλήθος δημοσιεύσεων στα γερμανικά ΜΜΕ. Τους τελευταίους μήνες, κλείνοντας τα μάτια στις τραγικές συνέπειες και προεκτάσεις που μπορεί να έχει το συγκεκριμένο καθεστώς σε ολόκληρες περιοχές της χώρας, οι πλειοψηφίες στα Περιφερειακά Συμβούλια της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, όσο και της Πελοποννήσου έσπευσαν με αποφάσεις τους να ζητήσουν τη λειτουργία ΕΟΖ! Προεκλογικά, στελέχη της ΝΔ είχαν αναφερθεί θετικά στο θέμα, ενώ ο ίδιος ο πρόεδρος της ΝΔ, Αντ. Σαμαράς, είχε προτείνει σε σύνοδο του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος την ευρεία υιοθέτηση του πολωνικού μοντέλου ΕΟΖ.

Η συνολική τοποθέτηση του Ν. Μηταράκη στο συνέδριο δεν αφήνει καμιά αμφιβολία για τον κυβερνητικό στόχο της αποκλειστικής εξυπηρέτησης των συμφερόντων του μεγάλου κεφαλαίου. Ανακοίνωσε και τη δημιουργία «Ειδικής Υπηρεσίας Απεμπλοκής Επενδύσεων», λέγοντας ότι «για κάθε επένδυση ανοίγει ειδικός φάκελος, τον οποίον παρακολουθούν και ξεμπλοκάρουν όποτε χρειαστεί στελέχη της διοίκησης».

Τις θέσεις και τις αρνητικές εκτιμήσεις των μεγαλοεπιχειρηματιών του τουρισμού για τη φετινή χρονιά «κατάπιε αμάσητες» και μετέφερε χτες στο συνέδριο του «Εκόνομιστ», η υπουργός Τουρισμού Ο. Κεφαλογιάννη, η οποία απέρριψε τους μέχρι τώρα πολιτικούς χειρισμούς στον τομέα του τουρισμού, για να επαναλάβει όμως μια σειρά από επιδιώξεις οι οποίες συμπίπτουν με όσα έχουν χιλιοειπωθεί από προκατόχους της τα τελευταία χρόνια. Η τόνωση της προβολής, ο εκσυγχρονισμός του προϊόντος, η λειτουργία της κοινής εταιρείας μάρκετινγκ κλπ.

Στο ίδιο συνέδριο, ο ...ελληνικός τουρισμός έδειξε το δημοκρατικό του πρόσωπο με τον πρόεδρο του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ) Α. Ανδρεάδη να ζητά λύση στο θέμα των διαδηλώσεων και της εγκληματικότητας στην Αθήνα. Ο Γ. Βερνίκος, πρόεδρος της «Vernikos Yachts», έφερε στο προσκήνιο τις ειδικότερες αξιώσεις των εφοπλιστών της ακτοπλοΐας, μιας και δεν πρόλαβε να αναλάβει σχετικές πρωτοβουλίες ο ίδιος ως υφυπουργός Ναυτιλίας. Τόνισε ότι «η ακτοπλοΐα βρίσκεται στα όρια της κατάρρευσης. Χρειάζονται γενναίες πολιτικές για να αποφύγουμε αυτή την εξέλιξη». Ο πρόεδρος της ξενοδοχειακής εταιρείας «ΤΕΜΕΣ», Α. Κωνσταντακόπουλος, επέκρινε τη χαμηλή οικονομική αποδοτικότητα των επενδύσεων στην Ελλάδα, τη «γραφειοκρατία» και την έλλειψη υποδομών (στο παρελθόν οι κυβερνήσεις της ΝΔ είχαν φροντίσει για σημαντική χρηματοδότηση της συγκεκριμένης εταιρείας), για να προσθέσει ότι υπάρχουν σημαντικές προοπτικές για γκολφ και εξοχικές κατοικίες.

Αν όλα τα παραπάνω μπορούν να σκιαγραφήσουν τα σημεία για τα οποία το τουριστικό κεφάλαιο απαιτεί διορθωτική παρέμβαση υπέρ των συμφερόντων του, στο συνέδριο του «Εκόνομιστ» υπήρξαν πολλές ακόμη τοποθετήσεις από άλλες επιχειρήσεις, που συμπληρώνουν το «παζλ» των επιχειρηματικών αξιώσεων. Για παράδειγμα, ο Ζ. Λουμπέρ, διευθύνων σύμβουλος της «Carrefour Marinopoulos», αφού περιέγραψε το «κοινωνικό» έργο της εταιρείας του, εκτίμησε ως μέτρο αναστροφής του αρνητικού οικονομικού κλίματος τη λειτουργία των σούπερ μάρκετ στις τουριστικές περιοχές και τις ...Κυριακές!

«Ξεμπλοκάρισμα» επενδύσεων, αναθεώρηση φόρων, αναδιάρθρωση του οικονομικού μοντέλου της Ελλάδας πρότεινε ο Γ. Τσοπέλας, διευθύνων σύμβουλος της γνωστής «McKinsey», που για λογαριασμό του ΣΕΒ και της τότε κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ είχε διαμορφώσει το 10ετές πρόγραμμα οικονομικής ανάπτυξης, το οποίο «όλως τυχαίως» δεν άφηνε τίποτα όρθιο από κανόνες και ρυθμίσεις που οι μεγαλοεπιχειρηματίες θεωρούν ως «εμπόδια» στη δραστηριότητά τους.

Μόλις 10 από τις 2.500 περίπου επιχειρήσεις ενοικίασης αυτοκινήτων που λειτουργούν στη χώρα καρπώνονται το 70% του κλάδου. Αυτό προκύπτει από κλαδική μελέτη της ICAP, ορισμένα από τα συμπεράσματα της οποίας δόθηκαν στη δημοσιότητα.

Οπως διαπιστώνουν οι συντάκτες της μελέτης, η συγκεκριμένη αγορά χαρακτηρίζεται από υψηλό βαθμό συγκέντρωσης «γεγονός που οφείλεται στην κυριαρχία λίγων εταιρειών και ιδιαίτερα αυτών που κατά κύριο λόγο εκπροσωπούν διεθνή εμπορικά σήματα». Εντονη είναι και η γεωγραφική συγκέντρωση των επιχειρήσεων του κλάδου καθώς η πλειοψηφία τους εδρεύει σε τουριστικές περιοχές της χώρας και κυρίως στην Κρήτη, στα Δωδεκάνησα και στα νησιά του Ιονίου.

Η συνολική αγορά των ενοικιάσεων αυτοκινήτου σε αξία παρουσίασε μέσο ετήσιο ρυθμό αύξησης της τάξης του 7% την περίοδο 2000 - 2010 καταγράφοντας σημαντική μείωση το 2008 και μικρότερη το 2009 και το 2010. Οι μακροχρόνιες μισθώσεις αντιπροσωπεύουν το 77% της αγοράς και το υπόλοιπο 23% οι τουριστικές βραχυχρόνιες μισθώσεις. Σημειώνεται, ακόμη, ότι το μεγαλύτερο μέρος της ζήτησης προέρχεται από τον εισερχόμενο τουρισμό.

Αξιοσημείωτο είναι ότι παρά τη μικρή μείωση κατά 1,4% των συνολικών πωλήσεων για 53 επιχειρήσεις του κλάδου το 2010 τελικά καταγράφτηκε σημαντική αύξηση κερδών.

Σε «εθνικό ζητούμενο» αξιώνουν οι εξαγωγείς να αναχθεί η στήριξη με κάθε τρόπο του κεφαλαίου που εκπροσωπούν. Αυτό προκύπτει από τις δηλώσεις της προέδρου του Πανελλήνιου Συνδέσμου Εξαγωγέων (ΠΣΕ) Χρ. Σακελλαρίδη. Η πρόεδρος του Συνδέσμου, σχολιάζοντας τα συμπεράσματα ανάλυσης για τις εξαγωγικές δραστηριότητες το πρώτο τρίμηνο του 2012, ανέφερε μεταξύ άλλων ότι «αποτελούν άμεσες προτεραιότητες τόσο σε επίπεδο επίσημης πολιτείας όσο και του συνόλου των παραγωγικών δυνάμεων της χώρας ως εθνικό ζητούμενο η τόνωση της ρευστότητας των εξαγωγικών επιχειρήσεων και η εδραίωση σταθερού επιχειρηματικού περιβάλλοντος (...)».

Ο «χάρτης» των εξαγωγών του πρώτου τριμήνου, που περιλαμβάνει τα 100 πιο εξαγώγιμα προϊόντα και τους 100 κυριότερους προορισμούς, φαίνεται να αναδεικνύει νέες αγορές για τη δράση του εξαγωγικού κεφαλαίου και αυξημένες προσδοκίες ιδίως για τις χώρες της Β. Αφρικής και τον τομέα του εφοδιασμού πλοίων. «Οι χώρες της Β. Αφρικής μπορούν να αποτελέσουν τα Νέα Βαλκάνια για ελληνικές επενδύσεις και ενισχυμένες εμπορικές σχέσεις».

Μεταξύ άλλων, από την έρευνα του ΠΣΕ προκύπτει ότι στη λίστα των 100 πιο εξαγώγιμων προϊόντων «μπήκαν» 15 κατηγορίες σε σχέση με το αντίστοιχο πρώτο τρίμηνο του 2011 που αφορούν κυρίως προϊόντα μηχανολογικού εξοπλισμού, δομικά υλικά, κοσμήματα και πολύτιμα μέταλλα, όπως ο χρυσός, και είδη οικιακής χρήσης.

Πρώτα στη λίστα εμφανίζονται τα καύσιμα με ποσοστό 34,6% επί του συνόλου των εξαγωγών (στην πραγματικότητα πρόκειται για εικονικό δείκτη που «ανεβάζει» πλασματικά το σύνολο των εξαγωγών, αφού περιλαμβάνει τα ναυτιλιακά καύσιμα και τα καύσιμα με τα οποία εφοδιάζεται η ναυσιπλοΐα). Ακολουθούν τα δομικά υλικά με ποσοστό 12,15%, τα τρόφιμα και ποτά με 11,03%, τα μηχανήματα και ο μηχανολογικός εξοπλισμός με 5,76% και τα φάρμακα και καλλυντικά με 4%.

Κατά 500 εκατ. ευρώ διευρύνθηκαν μέσα στο μήνα Μάη οι εμφανιζόμενες ληξιπρόθεσμες οφειλές του στενού και ευρύτερου δημόσιου τομέα προς ιδιώτες - μεγαλοεπιχειρηματίες, όπως προμηθευτές νοσοκομείων, κατασκευαστικούς Ομίλους και άλλους.

Σύμφωνα με τα στοιχεία από το υπουργείο Οικονομικών, το σχετικό κονδύλι φτάνει στα 6,8 δισ. ευρώ και η εξόφλησή του είναι στις άμεσες προτεραιότητες της νέας συγκυβέρνησης στο πλαίσιο του λεγόμενου «αναπτυξιακού πακέτου» της «τόνωσης της αγοράς που επαγγέλλονται για τους μεγαλοεπιχειρηματίες.

Τα στοιχεία από το υπουργείο Οικονομικών εμφανίζουν ως μεγαλύτερους οφειλέτες τους Οργανισμούς Κοινωνικής Ασφάλισης με ποσά ύψους 2,9 δισ. ευρώ, νοσοκομεία (1,98 δισ. ευρώ) υπουργεία (837 εκατ. ευρώ) και ΟΤΑ (781 εκατ. ευρώ).