ΔΙΕΘΝΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

Ισπανία και Βρετανία κάτω από το... μηδέν

Παπαγεωργίου Βασίλης

Η μια μετά την άλλη, οι χώρες μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης, επιστρέφουν στην ύφεση. Η εξέλιξη καταρρίπτει, μεταξύ άλλων, το μύθο περί «κρίσης χρέους». Αναδεικνύεται έτσι ο πραγματικός χαρακτήρας της καπιταλιστικής κρίσης υπερσυσσώρευσης και επιβεβαιώνονται οι εκτιμήσεις για την εξέλιξή της. Η σοβαρότητα της κατάστασης αποτυπώνεται στις κινήσεις σύγχυσης των επιτελείων που αναζητούν διέξοδο για να αποφύγουν μια κοινωνική έκρηξη που είναι πιθανόν να θίξει τη θεμελιώδη συνθήκη του συστήματος.

ΔΥΟ ΗΜΕΡΕΣ ΜΕΤΑ την ανακοίνωση της Μαδρίτης για επιστροφή της τέταρτης μεγαλύτερης οικονομίας της Ευρωζώνης σε περιβάλλον ύφεσης κατά το α΄ τρίμηνο, την Τετάρτη ήταν η σειρά της Βρετανίας να ανακοινώσει την επιστροφή της σε ρυθμούς ύφεσης. Το βρετανικό ΑΕΠ παρουσίασε στο α΄ τρίμηνο πτώση 0,2%, μετά τη συρρίκνωση 0,3% που είχε καταγράψει στο δ΄ τρίμηνο του 2011.

Σημειώνεται ότι πρόκειται για την πρώτη φορά που η Βρετανία επιστρέφει σε ύφεση ύστερα από σύντομο χρονικό διάστημα, φαινόμενο γνωστό και ως διπλή ύφεση, από τη δεκαετία του '70. Εκτός αυτού, η Βρετανία αποτελεί τη μοναδική χώρα που βρίσκεται σε περιβάλλον ύφεσης και αξιολογείται με την κορυφαία αξιολόγηση ΑΑΑ και από τους τρεις οίκους. «Τα τελευταία στοιχεία είναι απογοητευτικά και η ανάκαμψη θα χρειαστεί περισσότερο χρόνο», σημείωσε ο Βρετανός πρωθυπουργός Ντ. Κάμερον, «ωστόσο, το ένα πράγμα που θα μπορούσε να καταστήσει χειρότερη την κατάσταση είναι να εγκαταλείψουμε το σχέδιο λιτότητάς μας».

ΑΥΤΗ ΤΗ ΣΤΙΓΜΗ δέκα από τις δεκαεπτά χώρες μέλη της «Ευρωζώνης» βρίσκονται σε ύφεση. Είναι η Ιταλία, η Ισπανία, η Ολλανδία, η Ιρλανδία, το Βέλγιο, η Πορτογαλία, η Τσεχία, η Δανία, η Σλοβενία και η Ελλάδα. Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο εκτιμά ότι κατά το 2012 θα σημειωθεί στην Ευρωζώνη μείωση του ΑΕΠ κατά 1,8% και με δυσοίωνες προοπτικές για το 2013.

Την ίδια ώρα, οι ανταγωνισμοί στο εσωτερικό της ΕΕ εντείνονται καθώς από την ακολουθούμενη πολιτική άλλοι καταστρέφονται και άλλοι επωφελούνται. Στην πλευρά των επωφελούμενων είναι βεβαίως η Γερμανία. Την περασμένη Πέμπτη η γερμανική κυβέρνηση επιβεβαίωσε ότι όχι απλώς δε θα επιστρέψει φέτος σε ύφεση, αλλά και ότι θα διπλασιάσει το ρυθμό ανάπτυξής της κατά το επόμενο έτος. Συγκεκριμένα, οι τελευταίες εκτιμήσεις της γερμανικής κυβέρνησης κάνουν λόγο για ανάπτυξη από 0,6% έως 0,9% το 2012 και από 1,6% έως 1,9% το 2013, καθώς και υποχώρηση της ανεργίας από το 6,7% του 2012 στο νέο ιστορικό χαμηλό του 6,5% για το επόμενο έτος.

Τιμωρία

Η απόφαση της κυβέρνησης της Αργεντινής να επανα-κρατικοποιήσει την πετρελαϊκή εταιρεία ΥΡF, ακυρώνοντας τη συμφωνία με την ισπανική Repsol, προκάλεσε (όπως αναμενόταν) μεγάλες αντιδράσεις.

Αν και η «κρατικοποίηση» δεν είναι παρά ελιγμός της αργεντίνικης κυβέρνησης στο πλαίσιο των ανταγωνισμών για τον έλεγχο των λατινοαμερικάνικων πετρελαίων, οι αντιδράσεις τόσο από την Ευρωπαϊκή Ενωση, όσο και τις ΗΠΑ, δείχνουν ακριβώς το μέγεθος αυτών των ανταγωνισμών.

Μετά την κυβέρνησης της Ισπανίας που απάντησε με απειλές για πάσης φύσεως αντίποινα, το λόγο πήρε η Ευρωπαϊκή Ενωση, η οποία ανακοίνωσε ότι μελετά προσφυγή κατά της Αργεντινής, στο πλαίσιο του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου, για τους περιορισμούς που επιβάλλει στις εισαγωγές της.

Σ' αυτόν, τον εμπορικό πόλεμο, η ΕΕ αναζητεί συμμάχους και είναι πολύ πιθανόν να τους βρει, καθώς ΗΠΑ, Ιαπωνία, Νότια Κορέα, Αυστραλία και άλλοι έχουν εκφράσει δυσαρέσκεια για τους περιορισμούς αυτούς.

Το ενδιαφέρον είναι ότι όλοι οι προσφεύγοντες κατά της Αργεντινής έχουν καταφύγει κατ' επανάληψη σε μέτρα προστασίας των προϊόντων τους με επιβολή δασμών επί των εισαγωγών, ή παροχή κινήτρων στις εξαγωγές τους.

Την είδηση περί σχεδίων προσφυγής στον ΠΟΕ επιβεβαίωσε την περασμένη Τετάρτη ο επίτροπος Εμπορίου της ΕΕ, Κάρελ ντε Γκουχτ, τονίζοντας πως η κρατικοποίηση της YPF «προκάλεσε σοκ στη διεθνή επιχειρηματική κοινότητα». Ο Ευρωπαίος επίτροπος προειδοποίησε ότι «οι επιπτώσεις στην οικονομική ανάπτυξη της Αργεντινής θα γίνονται αισθητές για πολύ καιρό» και η ΕΕ θα κάνει «ό,τι μπορεί» για να στηρίξει το αίτημα της Μαδρίτης για πλήρη αποζημίωση.

Η συμμετοχή στην επιχείρηση «τιμωρίας» της Αργεντινής (η οποία ουσιαστικά ζήτησε μόνο μια αλλαγή των όρων) αποδεικνύει ότι οι ιμπεριαλιστές ξεχνούν κάθε μεταξύ τους διαφορά, όταν πρόκειται να υπερασπιστούν τα συμφέροντά τους.

ΗΠΑ - ΕΠΙΤΟΚΙΑ Η ομοσπονδιακή Κεντρική Τράπεζα των Ηνωμένων Πολιτειών, η Fed, διατήρησε σε ισχύ το βασικό δανειστικό επιτόκιο της στο εύρος από 0,00% έως 0,25%, την περασμένη Πέμπτη. Η Νομισματική Επιτροπή της Fed εκτιμά ότι αυτό το επιτόκιο θα ισχύει «τουλάχιστον μέχρι το τέλος του 2014» και διαπιστώνει ότι «ο ρυθμός πληθωρισμού (στις Ηνωμένες Πολιτείες) είναι προς ώρας υψηλός, κυρίως λόγω της παροδικής επίπτωσης από την ανατίμηση καυσίμων».

ΙΣΠΑΝΙΑ - ΥΠΟΒΑΘΜΙΣΗ Ο οίκος αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας Standard & Poor's (S&P) ανακοίνωσε ότι υποβάθμισε το αξιόχρεο της Ισπανίας κατά δύο βαθμίδες, από Α στο BBB+.

Ο οίκος υποβάθμισε παράλληλα την προοπτική της Ισπανίας σε «αρνητική», κάτι το οποίο σημαίνει ότι είναι πιθανό να προχωρήσει και σε νέα υποβάθμιση του αξιόχρεου της χώρας-μέλους της ευρωζώνης το προσεχές χρονικό διάστημα. Η υποβάθμιση σημαίνει ότι η Ισπανία θα αναγκαστεί να καταβάλλει υψηλότερα επιτόκια δανεισμού.

VOLKSWAGEN - ΚΕΡΔΗ Ιδιαίτερα «επιτυχή έναρξη» του έτους χαρακτηρίζει η γερμανική «Volkswagen» την πορεία της στο πρώτο τρίμηνο του 2012, καθώς τα καθαρά της κέρδη σχεδόν διπλασιάστηκαν. Σε ανακοίνωσή της, η μεγαλύτερη αυτοκινητοβιομηχανία της Ευρώπης, (που περιλαμβάνει μεγάλες μάρκες όπως οι «Audi», «Skoda», «Seat» και «Bentley»), αναφέρει άνοδο κερδών κατά 86%, στα 3,186 δισ. ευρώ (έναντι 1,71 δισ. ευρώ στην αντίστοιχη περσινή περίοδο). Σημαντική ήταν και άνοδος πωλήσεων κατά 26,3%, στα 47,326 δισ. ευρώ.