1. Οι Θέσεις της ΚΕ αποτελούν σημαντικό ντοκουμέντο. Οι εκτιμήσεις τους επιβεβαιώνονται και από τα εξής:
α) Στις διεθνείς εξελίξεις: Το σπάσιμο του εμπάργκο στο Ιράκ από μια σειρά χώρες. Το «όχι» της Δανίας στο ευρώ. Τους χιλιάδες διαδηλωτές της Πράγας κατά του ΔΝΤ και της Παγκόσμιας Τράπεζας. Την κλιμάκωση των ιμπεριαλιστικών επεμβάσεων στη Γιουγκοσλαβία. Τις συγκρούσεις στην Παλαιστίνη με πάνω από 100 νεκρούς κ.ά.
β) Στην Ελλάδα: Τη διαμάχη για τα κονδύλια του Γ΄ Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης και για τα έργα της Ολυμπιάδας. Το νέο έγκλημα της ασυδοσίας των εφοπλιστών με 82 νεκρούς. Τα διαπλεκόμενα που τα βλέπουν και οι «τυφλοί». Το άρθρο του Β. Παπαγεωργίου, καθηγητή της Πολυτεχνικής του ΑΠΘ, για το ρόλο των Αμερικανών στα Βαλκάνια και για τη δυνατότητα ανάπτυξης της χώρας μας («Ρ» 28.9.2000).
γ) Για το ΚΚΕ και το ΑΑΔΜ: Η έξαρση του αντικομμουνισμού, που αναβαθμίζεται σε πολιτική της ηγεσίας του ΠΑΣΟΚ και επιστρατεύει ακόμη και την Ιερά Σύνοδο. Τα κύρια πυρά που συγκεντρώνουν οι αντίπαλοι και οι «φίλοι» του ΚΚΕ εναντίον της πολιτικής των συμμαχιών που ακολουθεί και του ΑΑΔΜ, που προσπαθεί να συγκροτήσει. Οι μηνύσεις στο «Ριζοσπάστη», οι απειλές προς το ΚΚΕ (κινείται τάχα στα όρια της νομιμότητας) κ.ά, βεβαιώνουν του λόγου του ΚΚΕ το αληθές.
2. Η συζήτηση των Θέσεων δείχνει ότι το ενδιαφέρον, ο προβληματισμός επικεντρώνεται:
α) Στο ΑΑΔΜ: Πώς, πρακτικά, αρχίζουμε; Ποια μορφή θα βοηθούσε το «ρυάκι» να χυθεί στο ποτάμι-Μέτωπο; Τι σχέσεις θα έχει (οργανωτικές και άλλες) το ΑΑΔΜ και πώς θα συντονίζει τη δράση του με δυνάμεις και προσωπικότητες, που συμφωνούν μόνο σε ορισμένα ζητήματα;
Το Συνέδριο πρέπει να δώσει απαντήσεις, όσο γίνεται πιο συγκεκριμένες, σε τέτοια ερωτήματα. Για να ξεκαθαριστούν και λαθεμένες αντιλήψεις, π.χ., σχετικά με τις πολιτικές δυνάμεις του ΑΑΔΜ, με τις παραχωρήσεις-συμβιβασμούς που επιβάλλονται ή αποκλείονται κ.ά. Χρήσιμο και αναγκαίο θεωρώ να επιμείνει το Κόμμα στη «Λαϊκή εξουσία». Να τη φωτίσει περισσότερο για να διαλυθούν συγχύσεις, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά τη σχέση της με την προηγούμενη - αστική - και την επόμενη - δικτατορία του προλεταριάτου. Επίσης και στη «Λαϊκή οικονομία» ως υλική βάση για την ευημερία των εργαζομένων.
β) Στις χώρες που επιχειρούν να οικοδομήσουν το σοσιαλισμό: Εκφράζονται έντονες ανησυχίες για το άνοιγμα, ιδιαίτερα της Κίνας, στο ξένο κεφάλαιο και γίνονται προτάσεις για πληρέστερη ενημέρωση.
γ) Οι παραπάνω προβληματισμοί φέρνουν, συνειρμικά, στο προσκήνιο την ανατροπή του σοσιαλισμού στην Ευρώπη και ιδιαίτερα την έναρξη της εκτροπής του ΚΚΣΕ και της ΣΕ από τη μαρξιστική-λενινιστική θεωρία για το σοσιαλισμό, για το κόμμα, για τη δικτατορία του προλεταριάτου κ.ά. Και πολλοί σύντροφοι εντόπιζαν, τότε, την «αρχή του κακού» στο 20ό Συνέδριο, που τελικά οδήγησε στην περεστρόικα και την αντεπανάσταση.
δ) Το ζήτημα του Μήτσου Κωστόπουλου με την τελευταία συνέντευξή του, κι αν ακόμα δεν το έβαζαν σύντροφοι, τίθεται αντικειμενικά, έτσι που κατ' ανάγκη θα απασχολήσει και το 16ο Συνέδριο.
3. Σωστά διαπιστώνεται η διαμάχη με τις οπορτουνιστικές και ρεφορμιστικές απόψεις, τόσο των διεθνών αντιιμπεριαλιστικών οργανώσεων, όσο και των επαναστατικών κομμουνιστικών δυνάμεων στο διεθνές κομμουνιστικό εργατικό κίνημα (Θέσεις 8 και 10) και επισημαίνεται, επίσης, η ανάγκη ισχυρού ταξικού συνδικαλιστικού κινήματος, ικανού... «να δώσει αποτελεσματική μάχη με τις κυρίαρχες ρεφορμιστικές αντιλήψεις και πρακτικές». Γιατί, όμως, δε γίνεται πουθενά λόγος, αν όχι για την εμφάνιση τέτοιων απόψεων στο Κόμμα, τουλάχιστο για την πολιτική επαγρύπνηση και ετοιμότητα ώστε να εξουδετερώνεται ο κίνδυνος να μπουν στις γραμμές του; Δεν επιδρούν καθόλου σ' εμάς οι διεθνείς και οι εσωτερικοί παράγοντες και εξελίξεις που εκτρέφουν τον οπορτουνισμό και το ρεφορμισμό; Και οι απόψεις του Μ. Κωστόπουλου και όσων τις υποστηρίζουν;
4. Σωστό είναι ότι πίσω από τις «διεργασίες που γίνονται... στα κόμματα ΝΔ και ΠΑΣΟΚ», βρίσκονται «η άρχουσα τάξη της χώρας μας και ηγετικές ιμπεριαλιστικές δυνάμεις». Νομίζω όμως ότι η διαπίστωση πρέπει να συμπληρωθεί, να συνυπολογιστούν, δηλαδή: α) Η επίδραση της δυσαρέσκειας πλατιών λαϊκών στρωμάτων από την πολιτική των δύο κομμάτων. β) Η απήχηση που βρίσκει η πρόταση του ΚΚΕ για την άλλη πολιτική και η ανησυχία που προκαλεί στο ΠΑΣΟΚ κυρίως. γ) Η προσπάθεια καλλιέργειας αυταπατών στις λαϊκές μάζες για ύπαρξη και φιλολαϊκών στελεχών στο ΠΑΣΟΚ και τη ΝΔ, ώστε να τις εγκλωβίσουν στην ίδια πολιτική.
5. Το ξεκλήρισμα μικρομεσαίων αγροτών δεν είναι βίαιο. Είναι αποτέλεσμα σειράς οικονομικών μέτρων που αποφασίζονται στην ΕΕ και υλοποιεί η κυβέρνηση. Η εγκατάλειψη των χωριών μπορεί να είναι αναγκαστική, όπως αναγκαστικά μένουν άνεργοι οι εργάτες που απολύονται, δεν τη λέμε, όμως, βίαιη.
6. «Βασικό καθήκον του Κόμματος παραμένει η ισχυροποίησή του, ιδεολογική, πολιτική, οργανωτική, αναπόσπαστα δεμένη με τη δράση για το χτίσιμο του ΑΑΔΜ». Προϋπόθεση και αποτέλεσμα της προσπάθειας υλοποίησής του αποτελεί η προώθηση και των άλλων καθηκόντων, με τη διάθεση περισσότερου χρόνου και αύξηση, γενικά, της προσφοράς στο Κόμμα και το Μέτωπο.
7. Οι δυσκολίες σχετικά με την οργάνωση της κομματικής ζωής κλπ. (Θέση 54), αφορούν ευρύτερα την εκπλήρωση του βασικού καθήκοντος, που προαναφέρω. Η ΚΕ ζητάει από τους κομμουνιστές να δίνουμε «όλο και περισσότερο χρόνο για το λαϊκό κίνημα, για το Κόμμα, για την υπόθεση του Μετώπου». Εγκρίνω και επαυξάνω, θεωρώντας ότι χρειάζονται περισσότερες θυσίες από τους κομμουνιστές σήμερα και ακόμα πιο πολλές μπορεί να απαιτηθούν αύριο. Αν θα είναι ανάλογες με της Κατοχής και του Εμφυλίου, με εκείνες που αναφέρω παρακάτω ή εντελώς νέες, είναι άγνωστο.
Ο Λένιν στο ΙΙΙ Πανενωσιακό Συνέδριο των Συνδικάτων - Απρίλης 1920, έλεγε: «Το 1918 και 1919 οι βιομηχανικοί εργάτες της χώρας κατανάλωναν μόνο 7 πούτια σιτηρά, ενώ οι αγρότες... 17 πούτια. Στην εποχή του τσάρου ο αγρότης, στην καλύτερη περίπτωση, κατανάλωνε 16 πούτια, ενώ στη δική μας εξουσία κατανάλωσε 17... Το προλεταριάτο δύο χρόνια πεινούσε αλλά με την πείνα αυτή φάνηκε ότι ο εργάτης μπορεί να θυσιάζει όχι μόνο τα συντεχνιακά του συμφέροντα αλλά και τη ζωή του... Οι εργάτες αυτοί είναι έτοιμοι για οποιαδήποτε θυσία, δημιουργούν την πειθαρχία, που σε υποχρεώνει να λες και να νιώθεις ακαθόριστα ότι τα ταξικά συμφέροντα βρίσκονται πάνω από τα συντεχνιακά συμφέροντα» (τ. 30, σ. 501).
Οι πρωτοπόροι είναι και στις θυσίες πρώτοι.
ΣΩΤΗΡΗΣ ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ
ΚΟ Θεσσαλονίκης
Πρώτο: Το ΚΚΕ διατύπωσε την πρόταση για τη συγκρότηση του αντιιμπεριαλιστικού, αντιμονοπωλιακού μετώπου, μια πρόταση συσπείρωσης αριστερών προοδευτικών, ριζοσπαστικών δυνάμεων, δηλαδή πρόταση συγκέντρωσης δυνάμεων για να πάμε, αν μπορέσουμε, παραπέρα στο στρατηγικό μας σκοπό, στο σοσιαλισμό. Αυτή η πρόταση ακυρώθηκε στην πράξη, γιατί η ηγεσία του Κόμματος φαίνεται δεν την πίστεψε και ανατρέπεται σήμερα καθαρά από το κείμενο των Θέσεων που έχουμε στα χέρια μας. Αυτό καταλαβαίνω εγώ διαβάζοντας τη Θέση 20, που μέσα σε μια παράγραφο μπερδεύει το Μέτωπο με την επαναστατική κυβέρνηση, με την εξουσία της εργατικής τάξης, με τη δικτατορία του προλεταριάτου. Και θέλουμε με τέτοιες διατυπώσεις να πάμε στον κόσμο και να του πούμε να περπατήσουμε μαζί για μέτωπο αντίστασης σήμερα! Τι δουλιά είχε να μπει στο κείμενο η προγραμματική μας θέση για τη δικτατορία του προλεταριάτου, αφού την περιλαμβάνει το πρόγραμμα; Τι μας ωφελεί στην καθημερινή μας δράση; Μήπως μ' αυτό θέλαμε να κόψουμε κάθε επαφή και προσπάθεια για συνεργασίες στο χώρο της Αριστεράς, για να μπορέσουμε να ανοίξουμε κάποιους δρόμους με αυτούς τους χώρους;
Δεύτερο: Για το συνδικαλιστικό: Οι Θέσεις (25, 26) θέλουν να επιβεβαιώσουν τη λαθεμένη γραμμή που ακολούθησε το Κόμμα τα τελευταία χρόνια χωρίς καν να μας ρωτήσει. Και μη μας πει κανείς ότι έγινε παλιότερα συνδιάσκεψη του Κόμματος που αποφάσισε τι θα κάνουμε στο συνδικαλιστικό κίνημα. Εμείς, παρακάτω, ούτε πήραμε χαμπάρι ότι είχε αποφασιστεί να φύγουμε από το προεδρείο της ΓΣΕΕ, λες και τόσα χρόνια που ήμασταν κάναμε προδοσία. Ούτε πήραμε χαμπάρι για το ΠΑΜΕ και τη διάλυση της ΕΣΑΚ. Ούτε πήραμε χαμπάρι ότι πάμε για άλλα «αγωνιστικά» συνδικάτα, όπως έγραψε ο σ. Κόφφας στο ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗ, γιατί τα σημερινά δε μας χωράνε! «Οταν το περιεχόμενο - έγραφε - ασφυκτιά στη δομή, σπάει τη δομή». Τι λέτε και τι κάνετε, αγαπητοί σύντροφοι της καθοδήγησης; Φταίει το γομάρι και θα την πληρώσει το σαμάρι. Δεν μπορούμε να πείσουμε τους εργαζόμενους που ψηφίζουν ρεφορμιστές και θα τους πείσουμε αν κάνουμε καινούρια συνδικάτα; Αυτό λέει ο Λένιν και ο λενινισμός; Κανένας δε διάβασε τον Αριστερισμό; Τα συνδικάτα ποτέ και πουθενά δεν τα διασπούν οι κομμουνιστές. Αυτά τα κάνουν οι κεφαλαιούχοι και οι πράκτορες της CIA, τύπου Ιρβινγκ Μπράουν, οι Μακρήδες και οι άλλοι εργατοπατέρες, που γνώρισε το κίνημα. Εμείς όταν μάς έδιωχναν, κάναμε ό,τι μπορούσαμε να μπούμε μέσα. Ας θυμηθούμε τα διαγραμμένα, τους «όρκους πίστης», τα «115» κλπ. Αυτό που κάνουν μερικοί σύντροφοι είναι τεράστιο λάθος, που θα το πληρώσουμε. Καθαρές κουβέντες. Και μη μας βάζει ο σ. Κόφφας το ψευτοδίλημμα: «με το Κόμμα ή με το συνδικαλιστικό κίνημα». Είναι σοβαρές κουβέντες αυτές; Με το Κόμμα βέβαια, αλλά δεν μπορούμε να σιωπήσουμε από το φόβο μήπως μας πουν αντικομματικούς όταν βλέπουμε να πηγαίνουμε σε στραβούς δρόμους.
Τρίτο: Στο 15ο Συνέδριο του Κόμματος έγινε πολλή συζήτηση για το «πέντε κόμματα δύο πολιτικές» και μερικοί σύντροφοι βρήκαν και το μπελά τους, δεν εκλέχτηκαν ούτε στην ΚΕ, γιατί έλεγαν ότι αυτό είναι λάθος. Τότε η καθοδήγηση έλεγε, δεν υπάρχει τέτοια θέση στο ΚΚΕ. Και όμως, εκεί σ' αυτή τη γραμμή κινηθήκαμε. Το ίδιο λέμε και σήμερα, αν διαβάσουμε την ανάλυση που κάνουν οι Θέσεις για τα κόμματα. (Θέση 30). Αυτές οι απλοποιήσεις δεν είναι μαρξιστική σκέψη και μας δυσκολεύουν στη δουλιά μας. Αμα λέμε αυτά που λέμε για το Συνασπισμό και το ΔΗΚΚΙ, πώς θα πάμε αύριο στον κόσμο να πούμε ότι τον θέλουμε στο Μέτωπο. Ισως κάποιος σύντροφος πει ότι το ιδεολογικό μέτωπο πρέπει να είναι ανοιχτό. Δε λέω το αντίθετο, αλλά σημασία έχει τι θέλουμε να πετύχουμε όταν λέμε κάτι τέτοιο. Αν και σε πολλά ζητήματα δεν το έχουμε ανοιχτό, όπως θα έπρεπε. Παράδειγμα, αυτά που γράφει η κ. Κανέλλη στο περιοδικό της, αυτά που λέει, σχεδόν καθημερινά, ο κ. Ζουράρις. Και όχι μόνο αυτό αλλά γράφουμε και βαθιά λαθεμένα πράγματα όταν λέμε ότι η θρησκεία δεν είναι το όπιο των λαών αλλά υπάρχει και καλό και κακό όπιο. (ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 11-6-2000).
Τέταρτο: Με απόφαση του Κόμματος, προφανώς, δόθηκε η εντολή τα στελέχη του που συμμετείχαν στην Ελληνική Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή, να αποχωρήσουν, γιατί είναι «θεσμός του αστικού κράτους». Η ίδια γραμμή ίσχυε και για την ευρωπαϊκή ΟΚΕ. Στο κείμενο των Θέσεων τα πράγματα πάνε μακρύτερα. (Θέση 30, παρ. 2). Αυτό που γράφεται «να μην εγκλωβίζεται το λαϊκό κίνημα στους θεσμούς που υπονομεύουν τα συμφέροντά του...», μπορεί να το ερμηνεύσει κανείς όπως θέλει. Να φύγουμε από παντού δηλαδή; Και από τον Οργανισμό Εργατικής Κατοικίας και από την Εργατική Εστία και από το ΙΚΑ και από την Τοπική Αυτοδιοίκηση και από τη Βουλή και από την Ευρωβουλή κλπ. Αυτό μάθαμε και κάναμε για 8 δεκαετίες τώρα; Οχι βέβαια. Η γραμμή μας ήταν να συμμετέχουμε και από μέσα να πολεμάμε. Αλλο πράγμα αν τα καταφέρνουμε ή όχι.
Τέλος, λίγες κουβέντες ακόμα: Οι σ. της Νομαρχιακής Επιτροπής Μαγνησίας μάς έχουν πει διάφορα πράγματα για να περάσουν την άποψη ότι κάποιοι σύντροφοι είναι εχθροί του Κόμματος. Αλλα όμως έλεγαν δημόσια για την προεκλογική δήλωση του σ. Μ. Κωστόπουλου και άλλα μέσα στις οργανώσεις. Μας χτυπάει με συκοφαντίες ο Ζουράρις σε συνέντευξη στη «Θεσσαλία», ζητάει να διαλυθεί το ΚΚΕ και δε βγαίνει ούτε μια ανακοίνωση από τη Νομαρχιακή, για να μη φανεί ότι είχαν δίκιο εκείνοι που έλεγαν να μην τον προτείνουμε για βουλευτή, δεν είναι καλός άνθρωπος, είναι στέλεχος του «δικτύου 21», είναι υβριστής. Δεν πρέπει να σιωπούμε για τέτοια πράγματα και μάλιστα να βάζουμε στο σημάδι καλούς συντρόφους ή και να τους διαγράφουμε επειδή είπαν τη γνώμη τους. Δεν μπορούμε να μην ανησυχούμε όταν διαβάζουμε την κραυγή αγωνίας του βετεράνου του Κόμματος Βάσου Γεωργίου ότι το Κόμμα ερωτοτροπεί με τον αναρχοσυνδικαλισμό! Η ΚΟΒ Γλαφυρών Βόλου προσπάθησε να πει ότι αυτά τα πράγματα δεν είναι καλά. Οταν είπαμε ότι κάποιος σύντροφός μας, που τον γνωρίζουμε καλά, είναι εντάξει άνθρωπος, όχι εχθρός, δε θέλαμε να τα βάλουμε με το Κόμμα. Θέλαμε να βοηθήσουμε το Κόμμα. Και η άποψή μας δεν ήταν ούτε συγγενική, ούτε φιλική. Ηταν κομματική. Αλλοι δείχνουν να μην ξέρουν αυτά τα στελέχη και με τον τρόπο τους προσπαθούν να τα σπρώξουν έξω από τις γραμμές μας και τα συκοφαντούν από πάνω μέσα από το ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗ.
Να κάνουμε αυτοκριτική σαν ΚΟΒ Γλαφυρών που είπαμε δημόσια ότι κάνει λάθος η καθοδήγηση. Να κάνουμε. Αλλά πριν κάνουμε εμείς αυτοκριτική, θα πρέπει να κάνει τη δική της αυτοκριτική η ίδια η ΚΕ που αναγκάζει συντρόφους να βγουν δημόσια για να υπερασπίσουν την τιμή και την αξιοπρέπειά τους. Η ΚΕ πρέπει να κάνει αυτοκριτική που αφήνει να περπατάνε ψίθυροι ότι κάποια στελέχη μας πατρονάρονται από το ΠΑΣΟΚ και το ΣΥΝ όταν μιλάνε για την ενότητα του συνδικαλιστικού κινήματος και την κοινή δράση των εργαζομένων. Που επιτρέπει να γράφονται στο ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗ χοντροκομμένες ανακρίβειες, όπως πρόσφατα στο άρθρο του συντρόφου Μαρίνου ότι τάχα ο Μ. Κωστόπουλος βάζει το 35ωρο όπως ο ΣΥΝ και το ΠΑΣΟΚ. Φαίνεται ούτε που το διάβασε το βιβλίο ο σύντροφος. Αυτά τα πράγματα δεν είναι καλά και δεν μπορούμε να κλείνουμε τα μάτια. Εξάλλου, όλοι ξέρουμε ποιοι έδωσαν τη μάχη στο 13ο Συνέδριο για να μη χάσει τα χαρακτηριστικά του το ΚΚΕ. Τίποτα δεν πρέπει να ξεχνάμε!