Οταν ο Μαρξ μελετούσε τον καπιταλισμό στην Αγγλία, προειδοποιούσε το Γερμανό εργάτη λέγοντάς του ότι αυτά που συμβαίνουν σήμερα στην Αγγλία, είναι ο προάγγελος αυτών που θα συμβούν αύριο στη Γερμανία. «Για σας μιλάει ο μύθος», προειδοποιούσε τους Γερμανούς εργάτες ο μεγάλος επαναστάτης. Κάτι αντίστοιχο, ίσως και σε πιο προχωρημένη μορφή, συμβαίνει σήμερα στην Ελλάδα και τον τύπο κοινωνίας που θέλουν να μορφοποιήσουν οι «εκσυγχρονιστικές» πολιτικές. Ας πάρουμε για παράδειγμα την υπερχρέωση των νοικοκυριών, που τώρα αρχίζει να γίνεται ιδιαίτερα αισθητή και στην Ελλάδα, ενώ στις αναπτυγμένες καπιταλιστικές χώρες έχει αποκτήσει προ πολλού στοιχεία νομοτέλειας. Στις ΗΠΑ, για παράδειγμα, η υπερχρέωση των νοικοκυριών έχει φτάσει σε ύψος ρεκόρ, με συνέπεια οι Αμερικανοί να οφείλουν στις τράπεζες περισσότερα από το αμερικανικό ΑΕΠ!

Τα ελληνικά νοικοκυριά βέβαια δε βρίσκονται σε αυτή την κατάσταση, καθώς τα ανεξόφλητα δάνειά τους τους στις τράπεζες βρίσκονται, σήμερα, κάτω από το 20% του ΑΕΠ. Αλλά τα στοιχεία των τελευταίων χρόνων, είναι ιδιαίτερα ανησυχητικά. Η «απελευθέρωση» του τραπεζικού συστήματος συνδέθηκε και με την απλοποίηση χορήγησης καταναλωτικών και στεγαστικών δανείων, προϊόντα τα οποία ουσιαστικά στηρίζουν σήμερα την κερδοφορία των τραπεζών. Ο δε ρυθμός αύξησής τους είναι κυριολεκτικά φρενήρης. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδας, στο δωδεκάμηνο Φλεβάρης 2001 - Φλεβάρης 2002, τα υπόλοιπα των στεγαστικών δανείων αυξήθηκαν με ρυθμό 39,4% και ειδικά των εμπορικών τραπεζών, με ρυθμό 43,9%. Ακόμα πιο ψηλά, με ρυθμό 58,1% αυξήθηκαν τα υπόλοιπα των πιστωτικών καρτών με τα τοκογλυφικά επιτόκια του 17%. Στον τομέα αυτό η ελληνική κοινωνία «αμερικανοποιείται» με ταχύτατους ρυθμούς κι αν δεν υπενθυμίσουμε στους Ελληνες καταναλωτές πως «για σας μιλάει ο μύθος», μάλλον θα είμαστε πίσω από τις εξελίξεις.

Η κατάσταση αυτή δημιουργεί μια εικόνα πλασματικής ευημερίας, που αποτυπώνεται με την εκρηκτική αύξηση των πωλήσεων στην αγορά ακινήτων και αυτοκινήτων με τραπεζικά δάνεια. Οι Ελληνες, μέσω των καρτών καταναλώνουν με πολύ υψηλότερους ρυθμούς απ' ό,τι τους επιτρέπει το εισόδημά τους. Ετσι, ενώ η αγοραστική δύναμη των μισθών τους μειώνεται συνεχώς - ελέω εισοδηματικών πολιτικών λιτότητας - οι εργαζόμενοι προσπαθούν να αντισταθμίσουν τις απώλειες και την υποβάθμιση του βιοτικού τους επιπέδου αυξάνοντας τον τραπεζικό δανεισμό. Ολοι ευτυχισμένοι λοιπόν! Η κυβέρνηση και οι επιχειρηματίες γιατί ενώ η ακρίβεια γονατίζει την αγορά και τις τσέπες των λαϊκών στρωμάτων, η διαμαρτυρία δεν είναι ανάλογη επειδή οι «τρύπες» καλύπτονται με δανεικά. Η ΓΣΕΕ υπογράφει Συμβάσεις ντροπής, αλλά οι εργαζόμενοι δεν ξεσηκώνονται επειδή και πάλι συμπληρώνουν το χαμένο εισόδημα μέσω των καρτών. Οι τράπεζες, επειδή κερδίζουν τρελά λεφτά...

Είναι όμως έτσι; Οχι βέβαια. Η Αμερική μας πληροφορεί πως το «όνειρο» της δανεικής ευημερίας ήταν τελικά εφιάλτης. Και θα είναι αργά, αν οι Ελληνες εργαζόμενοι το καταλάβουν όταν διαπιστώσουν πως τόσα χρόνια έχουν αλυσοδεθεί πισθάγκωνα από τις τράπεζες. Οταν θα αρχίσουν οι αναγκαστικές απαλλοτριώσεις σπιτιών, αυτοκινήτων, κινητής και ακίνητης περιουσίας. Οι υπόλοιπες αναπτυγμένες καπιταλιστικά χώρες μας δείχνουν το δρόμο...