Η αποκαλούμενη «αυτοτέλεια», «αυτοδιοίκηση» ή «αυτονομία» των πανεπιστημίων είναι ένα αίτημα κοινό στη ΝΔ, στο ΠΑΣΟΚ, στο ΣΥΝ. Το επιχείρημα είναι ότι με αυτόν τον τρόπο τα δημόσια πανεπιστήμια θα αναβαθμιστούν, θα αναπτυχθούν, θα λειτουργήσουν καλύτερα, καθώς θα απεγκλωβιστούν από το «σφιχτό εναγκαλισμό» με το κράτος και θα ξεφύγουν από τις «γραφειοκρατικές» δομές.

Στην πραγματικότητα, η «αυτοτέλεια» είναι το μέσο για την καλύτερη προσαρμογή της εκπαίδευσης στις αντιδραστικές αναδιαρθρώσεις. Η οικονομική και διοικητική αυτοτέλεια είναι ο δρόμος για να αποδεσμευτεί το κράτος από την υποχρέωση ισότιμης χρηματοδότησης των ιδρυμάτων. Αυτό φαίνεται ξεκάθαρα στο προσχέδιο του νέου νόμου - πλαισίου, όπου προβλέπεται η «αυτοτέλεια» των ιδρυμάτων και ορίζεται η σύναψη τετραετούς «συμβολαίου» του ιδρύματος με το υπουργείο Παιδείας, όπου θα καθορίζονται οι στόχοι του ιδρύματος. Με βάση αυτό το «συμβόλαιο» θα ελέγχεται αν το ίδρυμα εκπληρώνει τους στόχους που από κοινού θα έχουν συμφωνηθεί και αναλόγως θα χρηματοδοτείται από το υπουργείο. Στο ίδιο πλαίσιο προβλέπεται και η εισαγωγή μάνατζερ, για τη διαχείριση των οικονομικών του πανεπιστημίου.

Αντίθετα, η απαλλαγή του κράτους από την υποχρέωση της χρηματοδότησης των ιδρυμάτων σημαίνει ότι το ίδρυμα για να καταφέρει να επιβιώσει θα ψάξει μόνο του να βρει πόρους. Και το πρώτο μέρος που θα κοιτάξει είναι οι επιχειρήσεις που θα «επενδύσουν» στην έρευνα, καθώς και οι φοιτητές που θα καταβάλλουν δίδακτρα. Η εξάρτηση της βιωσιμότητας του ιδρύματος από τη χρηματοδότηση από ιδιώτες θα το αναγκάσει να «πάρει μέτρα» ώστε να γίνει πιο ελκυστικό στους επιχειρηματίες: Να υιοθετήσει τις αναδιαρθρώσεις, να υποχωρήσει σε πλευρές της λειτουργίας ή του προγράμματός του που μπορεί να μην ικανοποιούν τους «επενδυτές», να προσαρμόσει τους σκοπούς του σε διδασκαλία και έρευνα ανάλογα με τι προτιμούν οι «επενδυτές» κλπ. Το πανεπιστήμιο δηλαδή θα κληθεί να κάνει σκόντο τόσο από το πρόγραμμα και τη λειτουργία του όσο και από την ίδια την επιστήμη.

Το αίτημα για «αυτοτέλεια» του πανεπιστημίου είναι ένα αίτημα απόλυτα ευθυγραμμισμένο με την ουσία και τον προσανατολισμό των αντιδραστικών αναδιαρθρώσεων. Και εμφανίζεται ως «σημαία» στην προπαγάνδα της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ. Το ίδιο αίτημα υποστηρίζει και ο ΣΥΝ και η νεολαία του. Ο ΣΥΝ παρουσιάζει τη δική του πρόταση για αυτονομία, ως μια άλλη αυτονομία, «εφικτή», μια αυτονομία και από το κράτος και από τις επιχειρήσεις. Ετσι, και υποστηρίζει το δρόμο για τις αντιδραστικές αλλαγές και διαφοροποιείται φραστικά προς το δήθεν προοδευτικότερο από το ΠΑΣΟΚ και τη ΝΔ. Ομως αποδεικνύεται και από τα παραπάνω ότι αυτοτέλεια από το κράτος σημαίνει στενότερο δέσιμο με τις επιχειρήσεις. Από πού θα χρηματοδοτούνται τα πανεπιστήμια αν όχι από το κράτος και μάλιστα ισότιμα;