Είκοσι τρεις Φλεβάρη 1943. Στην οδό Δουκίσσης Πλακεντίας 3, στους Αμπελόκηπους στην Αθήνα, οι εκπρόσωποι των νεολαιίστικων οργανώσεων συνεδριάζουν, μετά από πρωτοβουλία της ΟΚΝΕ. Η ίδρυση της Ενιαίας Πανελλαδικής Οργάνωσης Νέων, η ηρωική και ιστορική ΕΠΟΝ έμελλε να γράψει με τον αντιφασιστικό αγώνα της και τις θυσίες της, τις πιο λαμπρές σελίδες του κινήματος. Στο βωμό της λευτεριάς έπεσαν: Η Ηρώ Κωνσταντοπούλου, που εκτελέστηκε στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής, στις 5 Σεπτέμβρη 1944 απ' τους χιτλεροφασίστες κατακτητές, στα 17 χρόνια. Η 17χρονη ΕΠΟΝίτισσα Παναγιώτα Σταθοπούλου - Ο Θανάσης Τεριάκης - ο Θωμάς Χατζηθωμάς, τον Ιούλιο του 1943, ενώνονται με τα ορμητικά νιάτα - ρυάκια, που φουσκώνουν - ενώνονται, γίνονται ένα τεράστιο πολύβουο ποτάμι, που πλημμυρίζει την Ομόνοια - Σταδίου - Πανεπιστημίου, απ' τις ιαχές: «ΕΑΜ, ΕΠΟΝ». Τα πλακάτ υψώνονται: «Λευτεριά στην ελληνική Μακεδονία και Θράκη, Οχι στην επέκταση της βουλγαρικής κατοχής στη Μακεδονία!». Η ΕΠΟΝ καταδικάζει την απόφαση των Γερμανών να επεκτείνουν τη βουλγαρική κατοχή στη Μακεδονία. Τότε ξεπρόβαλαν τα χιτλερικά - φασιστικά τανκς, σκούρα, σιδερένια μεγαθήρια, ξερνώντας φωτιά και θάνατο και πέφτουν οι ΕΠΟΝίτες, τη στιγμή που ακούγεται ο Εθνικός Υμνος. Ενας λαός με μια θέληση να αγωνιστεί για το μέγιστο αγαθό της ελευθερίας, απέναντι στην ωμή σιδερόφραχτη βία. Οι διαδηλωτές - ΕΠΟΝίτες είχαν νικήσει. Η επέκταση της βουλγαρικής - μοναρχοφασιστικής κατοχής ματαιώνεται.

Η ΕΠΟΝ ήταν ο μεγάλος τροφοδότης του αγώνα. Χιλιάδες ανταρτόπαιδα - αετόπουλα έγιναν φωτεινά παραδείγματα για το λαό και τη νεολαία, φωτίζοντας με τα ιδανικά τους το δρόμο της ανειρήνευτης πάλης. Στελέχωσαν τον ΕΛΑΣ και αργότερα το ΔΣΕ, με τον οποίο έδωσαν εξίσου λαμπρό αγώνα. Στις πόλεις, στα πανεπιστήμια, σχολεία, εργοστάσια, στις γειτονιές, πάλεψαν, για το ψωμί και τη λευτεριά, οργάνωσαν λέσχες μάθησης πολιτικής - πολιτιστικής, βοήθησαν καθοριστικά στις εκλογές της ΠΕΕΑ (μυστικά, τον Απρίλη του 1944), όπως μου ανέφεραν συναγωνιστές στις Κορυσχάδες Καρπενησίου έδωσαν μάχη ενάντια στα ναρκωτικά, που οι Εγγλέζοι ιμπεριαλιστές προσέφεραν «απλόχερα» στην επαναστατημένη νεολαία μετά την απελευθέρωση. Και μετά την ήττα, συνέχισαν τον αγώνα για την απελευθέρωση των πολιτικών κρατουμένων, την υπεράσπιση των δημοκρατικών δικαιωμάτων του λαού.

Ο Νίκος Μπελογιάννης, στην απολογία του, μπροστά στους στρατοδίκες, είχε πει: «Ετσι αγαπάμε εμείς την πατρίδα μας, με το αίμα μας και με τη ζωή μας». Απ' το σπίτι του Υμηττού, όπου στο «Κάστρο της ελευθερίας» (28/4/44), τρία άξια και θαυμαστά Ελληνόπουλα πολέμησαν και βρήκαν το θάνατο. Τα παιδιά της ΕΠΟΝ (Κώστας Φωτόπουλος, Θάνος Κιοκμενίδης, Δημήτρης Αυγέρης). Στο σπίτι στην οδό Μπιζανίου στην Καλλιθέα, στους τοίχους του, σκαλίζονται τα ονόματα ηρώων που έπεσαν: Ιωακειμίδης, Πουλημένος, Γαλάτσης, Βασιλειάδης, Παπαδόπουλος, Γυμνόπουλος, Μυριδινός, Βιτζέντζος (23/7/44), σε ανάλογα ολοκαυτώματα σε Θεσσαλονίκη - Μακεδονία - Θεσσαλία - Ρούμελη και στο Μοριά, τα νιάτα της Ελλάδας μάχονται, τραγουδάνε και πέφτουν με το χαμόγελο στα χείλη. Για τα πανάκριβα ιδανικά. Μια ιστορία που συνεχίζεται. Στο δρόμο της ΕΠΟΝ.