Στο σημερινό 4σέλιδο «Διεθνή και Οικονομία» φιλοξενούμε τα εξής θέματα:

-- Οδικοί άξονες: Εργα με γνώμονα την καπιταλιστική ανάκαμψη και τις προτεραιότητες του εγχώριου κεφαλαίου, όχι τις λαϊκές ανάγκες.

-- Ιρλανδία: Η «πρωταθλήτρια της Ευρώπης»; Τα πανηγύρια των αστών για την Ιρλανδία και η πείρα που τους διαψεύδει.

-- Τουρκία: «Ενεργειακός κόμβος», με γνώμονα τα συμφέροντα του κεφαλαίου.

-- Σαουδική Αραβία - Σουηδία: Ψύχρανση σχέσεων με φόντο τη διαπάλη μονοπωλίων.

Με άλλα λόγια, ο ΣΕΒ εντάσσει τους οδικούς άξονες στο πλέγμα συνολικά των «μεγάλων έργων» που έχει ανάγκη η διαδικασία της ανάκαμψης της οικονομίας για λογαριασμό του κεφαλαίου και είναι συνδεδεμένοι με τους αγωγούς του φυσικού αερίου, τα μεγάλα λιμάνια, το σιδηροδρομικό δίκτυο, τις συνδυασμένες μεταφορές, την εφοδιαστική αλυσίδα (logistics) κλπ. Δηλαδή, πρόκειται για έργα που δεν έχουν στο «οπτικό τους πεδίο» την ικανοποίηση των λαϊκών αναγκών.

Οι συμβάσεις κατασκευής των οδικών αξόνων αφ' ενός έρχονται να ικανοποιήσουν την επιδίωξη της εγχώριας αστικής τάξης, για τη μετατροπή της χώρας - αξιοποιώντας τη γεωστρατηγική της θέση - σε διαμετακομιστικό και ενεργειακό κόμβο, προκειμένου να αναβαθμίσει το ρόλο της στην ευρύτερη περιοχή και αφ' ετέρου εξασφαλίζουν δισεκατομμύρια ρευστό στους μεγάλους κατασκευαστικούς ομίλους . Είναι έργα «επιλέξιμα», τα οποία μπορούν να διασφαλίσουν γρήγορη απόσβεση της αρχικής επένδυσης και εξασφάλιση της μέγιστης απόδοσης των επενδεδυμένων κεφαλαίων. Την ίδια στιγμή το περιφερειακό οδικό και μεταφορικό δίκτυο, αυτό που είναι περισσότερο άμεσα συνδεδεμένο με τις ανάγκες των εργατικών - λαϊκών οικογενειών, καταρρέει, γιατί δεν αφορά τους μεταφορικούς επιχειρηματικούς ομίλους, δεν έχει τα προσδοκώμενα κέρδη για το κεφάλαιο.

Eurokinissi

Τη θέση της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ απέναντι στις επιδιώξεις του κεφαλαίου τη διατύπωσε με τον πιο ξεκάθαρο τρόπο ο υπουργός Οικονομίας, Υποδομών, Ναυτιλίας και Τουρισμού Γ. Σταθάκης, μιλώντας, στις 18 Μάρτη, στην Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου της Βουλής: «Επί της αρχής, όλοι θέλουν να ολοκληρωθούν τα έργα και θα ολοκληρωθούν, δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα επ' αυτού, πρέπει να ολοκληρωθούν», ανέφερε, ενώ σε ό,τι αφορά τις συμβάσεις, που ο ΣΥΡΙΖΑ προεκλογικά τις χαρακτήριζε ληστρικές, σημείωσε: «Τα έργα ως γνωστόν στην Ελλάδα εγείρουν πάρα πολλά θέματα, τα οποία αποτυπώνονται και σε αυτές τις συμβάσεις. Εγείρει το θέμα της κοστολόγησης ενός έργου. (...) Το ένα πρόβλημα είναι το κόστος των έργων, το οποίο γενικώς θα μπορούσε να είναι χαμηλότερο, εάν άλλαζαν τον τρόπο προσδιορισμό των τιμών. Το δεύτερο πρόβλημα είναι η ποιότητα των συμβάσεων και αν διασφαλίζεται η ισότιμη αντιμετώπιση του δημόσιου συμφέροντος και των συμφερόντων των ιδιωτών. Προφανώς, υπάρχει ένα τεράστιο πεδίο κριτικής στη δομή αυτών των συμβάσεων, στα χαρακτηριστικά τους, στις προδιαγραφές τους. Πρόθεσή μας είναι στο μέτρο του δυνατού, και αυτό το υπογραμμίζω και είναι δέσμευση της κυβέρνησης, να μελετήσουμε τις συμβάσεις με πρόθεση να τις αναθεωρήσουμε, προκειμένου να φέρουν αυτή την ισορροπία».

Κατ' αρχάς σε ό,τι αφορά αυτό καθεαυτό τις συμβάσεις τα πράγματα έχουν ως εξής:

Στις 10 Δεκέμβρη του 2013, ΝΔ και ΠΑΣΟΚ ενέκριναν στη Βουλή την αναθεώρηση των συμβάσεων κατασκευής 4 μεγάλων οδικών αξόνων που είχαν υπογραφεί αρχικά το 2007. Με το νόμο αυτόν, σε πρώτη φάση και στο όνομα της επανεκκίνησης των «μεγάλων έργων», η κυβέρνηση εξασφάλισε στους κατασκευαστικούς ομίλους έως το τέλος του τρέχοντος έτους, δηλαδή το 2015, πρόσθετη άμεση χρηματοδότηση ως και 1,15 δισ. ευρώ, τα οποία θα προέρχονται από δάνεια της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων και ιδιωτικών τραπεζών (με εγγύηση βέβαια του Ελληνικού Δημοσίου), από τα κονδύλια του ΕΣΠΑ, αλλά και με άμεση κρατική χρηματοδότηση. Σύμφωνα με το νόμο, «το Δημόσιο αναλαμβάνει την υποχρέωση να διαθέτει» στα μονοπώλια «μέρος των αναλογούντων σε αυτό εσόδων από την εκμετάλλευση των έργων». Δηλαδή, μέρος των όσων εισπράττει το Δημόσιο από τα διόδια. Μάλιστα, ο υπουργός Μεταφορών της προηγούμενης συγκυβέρνησης, Μ. Χρυσοχοΐδης, επέβαλε στην αρχή του 2014 αυξήσεις στα διόδια που έφτασαν ως 60%! Σύμφωνα με τους πιο ήπιους υπολογισμούς, το ποσό που θα δοθεί στους ομίλους ανέρχεται στα 8 δισ. ευρώ!

Η «διασφάλιση της ισότιμης αντιμετώπισης του δημόσιου συμφέροντος και των συμφερόντων των ιδιωτών», που κατά τον Γ. Σταθάκη επιδιώκει η κυβέρνηση με την αναθεώρηση των συμβάσεων, δεν αλλάζει την ουσία, που είναι ότι σε κάθε περίπτωση, δηλαδή είτε με την άμεση χρηματοδότηση των επιχειρηματικών ομίλων, όπως προβλέπουν οι συμβάσεις, είτε με την έμμεση, που προτείνει ο Γ. Σταθάκης, αυτός που θα πληρώσει θα είναι οι εργαζόμενοι, ο λαός.

Ομως ο υπουργός Γ. Σταθάκης δεν έμεινε εκεί. Αφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο να ιδιωτικοποιηθεί η «Εγνατία Οδός ΑΕ», ενώ όχι μόνο θα διατηρήσει τους σταθμούς των διοδίων σε όλους τους αυτοκινητόδρομους, αλλά προανήγγειλε και την αύξησή τους!

Οσον αφορά την Εγνατία Οδό, ο υπουργός ανέφερε ότι εξετάζονται όλες οι περιπτώσεις. Οπως το να «πάει» η Εγνατία στο ΤΑΙΠΕΔ, κάτι που -όπως ανέφερε- θα έπρεπε να γίνει εντός του πρώτου τριμήνου, ωστόσο σημείωσε ότι από την κυβέρνηση «θα εξεταστούν όλα τα περιθώρια και οι δυνατότητες που έχουμε για να βρούμε άλλη λύση ή μια λύση την οποία θεωρούμε συμβατή με τις δικές μας προτεραιότητες», όπως είναι η Σύμπραξη Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα, δηλαδή ιδιωτικοποίηση με άλλη μέθοδο.

Οσον αφορά τα διόδια, στα ήδη 7 που υπάρχουν θα προστεθούν άλλα 6 στον άξονα της Εγνατίας και άλλα 5 στους κάθετους άξονες. Αυτό σημαίνει πρακτικά, σύμφωνα με τα στοιχεία της ίδιας της κυβέρνησης, ότι «τα έσοδα από τα διόδια σήμεραείναι περίπου 60 εκατομμύρια ευρώ το έτος.Σε σχέση με το σχεδιασμό που υπάρχει στην Εγνατία και το αν υλοποιηθεί, δηλαδή αν μπουν και τα άλλα διόδια, τα έσοδα της Εγνατίαςθα ξεπεράσουν τα 80 εκατ. ευρώ»!

Δηλαδή, η συγκυβέρνηση προσθέτει και νέα διόδια στην πλάτη του λαού, χαράτσι που θα το πληρώνει με όποια πατέντα εφεύρει η κυβέρνηση για να «χρυσώσει το χάπι», όπως είναι τα «ηλεκτρονικά - αναλογικά διόδια» που πρότεινε ο Γ. Σταθάκης ή ποιος ξέρει τι άλλο.

Τις θέσεις του ΚΚΕ ανέπτυξε κατά την ψήφιση των συμβάσεων στη Βουλή ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΚΚΕ Ν. Καραθανασόπουλος, που είπε ανάμεσα σε άλλα:

«Ο μονόδρομος για το ΚΚΕ είναι ο ενιαίος κοινωνικοποιημένος φορέας των κατασκευών, που θα συγκεντρώνει όλα τα απαραίτητα μέσα και πόρους που υπάρχουν και θα ασχολείται με όλα τα έργα, από τη φάση της μελέτης μέχρι και τη φάση της κατασκευής και της λειτουργίας της. Πρόκειται για έργα τα οποία θα βασίζονται στη συνδυασμένη ικανοποίηση των λαϊκών αναγκών. Κατασκευή των απαραίτητων έργων με τις κατάλληλες προτεραιότητες.

Αυτές οι προτεραιότητες στις μεταφορές είναι οι εξής: Προτεραιότητα στη μαζική μεταφορά σε σχέση με τις ατομικές, δηλαδή στις χερσαίες σταθερής τροχιάς -σιδηρόδρομο- για το ηπειρωτικό τμήμα της Ελλάδας, στις ακτοπλοϊκές για τις παράκτιες και νησιωτικές περιοχές.

Αξιοποιείται ο κοινωνικοποιημένος τομέας της ναυπηγοεπισκευαστικής βιομηχανίας για την κατασκευή, μετασκευή, επισκευή και συντήρηση σύγχρονων και ασφαλών πλοίων και σιδηροδρομικού υλικού. Σχεδιάζονται, με κριτήριο τη διασύνδεση και τη συμπληρωματικότητα, όσον αφορά τη λειτουργία τους, οι οδικές, αεροπορικές και όλες οι μορφές μαζικών μεταφορών, με στόχο τη γρήγορη, φθηνή μετακίνηση προσώπων και προϊόντων, την εξοικονόμηση Ενέργειας, την ισόρροπη παρέμβαση του ανθρώπου στο περιβάλλον, τη σχεδιασμένη ανάπτυξη για την εξάλειψη της περιφερειακής ανισότητας, τον πλήρη έλεγχο της άμυνας και της ασφάλειας ενός άλλου, όμως, κράτους, του εργατικού λαϊκού κράτους.

Για να γίνουν αυτά, προϋπόθεση είναι η κοινωνικοποίηση των μονοπωλίων, ο επιστημονικός κεντρικός σχεδιασμός της οικονομίας, με εργατικό έλεγχο και αποδέσμευση από την Ευρωπαϊκή Ενωση».

Από διαδήλωση στην Ιρλανδία ενάντια στους λογαριασμούς ύδρευσης

Η έκδοση λογαριασμών ύδρευσης ξεκίνησε από το Γενάρη του 2015 στο πλαίσιο του προγράμματος για έξοδο της χώρας από την κρίση. Αυτό το μέτρο εντάσσεται στο επταετές πακέτο λιτότητας, ύψους 30 δισ. ευρώ, που θα πληρώσει ο λαός. Μέχρι σήμερα η ύδρευση στην Ιρλανδία χρηματοδοτούνταν από τη γενική φορολογία. Το σχέδιο, που προωθεί η κυβέρνηση, προβλέπει πως κάθε νοικοκυριό θα πληρώνει περίπου 300 με 500 ευρώ το χρόνο για την κατανάλωση του νερού. Το πακέτο μέτρων έρχεται μετά από αλλεπάλληλα πακέτα μέτρων μείωσης της τιμής της εργατικής δύναμης από τη δεκαετία του '90 ακόμη, που οδήγησαν στο λεγόμενο ιρλανδικό θαύμα, με τη μεγάλη αύξηση ρυθμών του ΑΕΠ, που στη συνέχεια οδήγησε σε μεγάλη καπιταλιστική οικονομική κρίση και νέα αντεργατικά, αντιλαϊκά μέτρα.

Το λέμε γιατί η Κομισιόν εκτιμά ως «πρωταθλήτρια Ευρώπης» στην ανάπτυξη την Ιρλανδία και στηρίζεται όχι μόνο στην πρόβλεψη για το 2015, αλλά και στα αποτελέσματα του 2014. Πανηγυρίζουν οι Ευρωπαίοι αστοί γιατί η Ιρλανδία ήταν σε πρόγραμμα μνημονίου για να αντιμετωπίσει την καπιταλιστική οικονομική κρίση και τώρα αναπτύσσεται ραγδαία, λένε. Βεβαίως, δεν είναι πρώτη φορά που βγάζουν τα ίδια συμπεράσματα για την Ιρλανδία και τους διαψεύδει η ζωή, όπως θα δείξουμε παρακάτω, αλλά φαίνεται πως έχουν ενθουσιαστεί, επειδή η ανάπτυξη το 2014 στην Ιρλανδία κινήθηκε σε ετήσιο ρυθμό 4,8%, επιβεβαιώνοντας για μία ακόμη φορά την ισχυρή ανάκαμψη της οικονομίας από την κρίση χρέους της Ευρωζώνης και την επιτυχή αποδέσμευσή της από το δανειοδοτικό πρόγραμμα του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, της Ευρωπαϊκής Ενωσης και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας προ ενός έτους. Η ανάπτυξη στην Ιρλανδία κυμάνθηκε στα υψηλότερα επίπεδα σε σχέση με κάθε άλλο κράτος-μέλος της Ευρωζώνης, μια εντυπωσιακή απόδοση που οφείλεται στην εκτεταμένη παρουσία των πολυεθνικών ομίλων στη χώρα που δημιουργούν θέσεις εργασίας. Το Δουβλίνο υπολογίζει σε ρυθμό ανάπτυξης 3,9% μέσα στο 2015, παρατείνοντας τη δυναμική ανάπτυξη της ιρλανδικής οικονομίας που είχε παγιδευθεί σε βαθιά και πολυετή ύφεση από τη χρηματοπιστωτική κρίση το 2008. Οι πολυεθνικές επεκτάθηκαν κατά 30,2%. Η Ιρλανδία επωφελείται ειδικότερα από τις στενές οικονομικές σχέσεις που έχει με τις ΗΠΑ και τη Βρετανία, οι οικονομίες των οποίων αποδίδουν αρκετά καλά το τελευταίο διάστημα. Το ρεπορτάζ είναι από τον αστικό Τύπο και σχεδόν πανομοιότυπο.

Εχει σημασία όμως να σταθούμε στην επισήμανση που κάνουν, ότι η ανάπτυξη οφείλεται βασικά στην «εκτεταμένη παρουσία των πολυεθνικών ομίλων στην Ιρλανδία», που επεκτάθηκαν κατά 30,2% και ότι επωφελείται από τις στενές οικονομικές σχέσεις που έχει με τις ΗΠΑ και τη Βρετανία.

Πράγματι, στην Ιρλανδία διαθέτουν μεγάλα εργοστάσια ή εγκαταστάσεις εταιρείες κατασκευής ηλεκτρονικών υπολογιστών και εταιρείες λογισμικού, όπως οι APPLE, DELL, COMPAQ, GATE 2000 και AST, MICROSOFT, LOTUS, CLARIS, ORACLE, ΙΒΜ και NOVELL, αλλά και επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον κλάδο της Υγείας και του Φαρμάκου, όπως οι ABBOTT, SCHERING PLOUGH, MERCK, JOHNSON & JOHNSON. Βεβαίως, η παραγωγή έχει εξαγωγικό προσανατολισμό.

Ενα πρόσφατο παράδειγμα επενδύσεων στην Ιρλανδία είναι αυτό της APPLE. Αυτός ο αμερικανικός επιχειρηματικός όμιλος, διεθνικό μονοπώλιο-κολοσσός, όπως τον χαρακτηρίζει μερίδα των αστικών ΜΜΕ, ανακοίνωσε ότι θα χτίσει στην Ιρλανδία κέντρο που θα δημιουργήσει εκατοντάδες θέσεις εργασίας και θα είναι φιλικά προς το περιβάλλον, καθώς θα λειτουργούν αποκλειστικά με Ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές, για τις εφαρμογές της APPLE, όπως iTunes Store, App Store, iMessage, Χάρτες and Siri. Θα είναι μία από τις δύο μεγαλύτερες επενδύσεις της APPLE στην Ευρώπη: 850 εκατομμύρια ευρώ θα κατευθυνθούν στην Ιρλανδία.

Ο σημαντικότερος παράγοντας της «ανάπτυξης» στην Ιρλανδία, όπως παραδέχονται και τα ρεπορτάζ του αστικού Τύπου, είναι η μεγάλη εισαγωγή ξένων κεφαλαίων (κυρίως αμερικανικών).

Δεν είναι τυχαίο που η αστική προπαγάνδα και στην Ελλάδα επισημαίνει την ανάγκη δημιουργίας συνθηκών -σχέδιο λένε ότι πρέπει να επεξεργαστεί η κυβέρνηση- για προσέλκυση ξένων κεφαλαίων για επενδύσεις σε εξαγωγικούς τομείς.

Βεβαίως, αυτός ο παράγοντας, δηλαδή οι ξένες επενδύσεις, συνέβαλε τα μέγιστα και στην καπιταλιστική ανάπτυξη της Ιρλανδίας πριν την καπιταλιστική οικονομική κρίση στην καπιταλιστική της οικονομία, που την ανάγκασε να μπει σε μνημόνιο, ιδιαίτερα στη δεκαετία του '90 και στα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του 2000.

Πράγματι, το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) της Ιρλανδίας αυξήθηκε το 1994 κατά 5,8% και τα επόμενα χρόνια ακολούθησε μια επίσης ανοδική πορεία (το 1995 9,8%, το 1996 8,1%, το 1997 10,8%, το 1998 8,5%, το 1999 10,7%, το 2000 9,2%).

Ενας παράγοντας είναι η πάμφθηνη φορολογία κεφαλαίου, η χαμηλότερη στην ΕΕ, που είναι στο 12,5% και παραμένει αμετάβλητη.

Ο άλλος και πιο ουσιαστικός είναι η πάμφθηνη εργατική δύναμη.

Τα αντεργατικά μέτρα που εφαρμόστηκαν στη δεκαετία του '90 και συνεχίζουν να εφαρμόζονται, μαζί βεβαίως με αυτά που πάρθηκαν λόγω μνημονίων, στηρίχτηκαν στο λεγόμενο Εθνικό Κέντρο Partnership (Συνεταιρισμός), στο οποίο συμμετέχουν από κοινού πολιτικά κόμματα, εκπρόσωποι της Τοπικής Διοίκησης, συνδικαλιστικές οργανώσεις και ενώσεις εργοδοτών.

Μέσω του «Εθνικού Κέντρου Συνεταιρισμού» έκαναν τοπικές και κλαδικές συμφωνίες για την προώθηση των λεγόμενων Προγραμμάτων Σταθεροποίησης και Ανάπτυξης. Υποτιθέμενος στόχος των συμφωνιών η απασχόληση. Οι συμφωνίες που έκαναν προέβλεπαν:

Συγκράτηση μισθών. Μερική απασχόληση. Ευελιξία στην απασχόληση. Ευελιξία του χρόνου εργασίας. Ετήσια διευθέτηση του χρόνου εργασίας. Ευελιξία στον τρόπο πληρωμής. Διάλειμμα καριέρας κ.ά. Δηλαδή, μέτρα φτηνέματος των εργατών για να αυξάνεται η εκμετάλλευση και η κερδοφορία.

Στην Ιρλανδία δεν υπάρχουν κατώτατοι διασφαλισμένοι μισθοί. Υπάρχει υψηλό ποσοστό «μερικής απασχόλησης», όπου «μερική απασχόληση» εννοούν τους εργαζόμενους που κατά τη διάρκεια της βδομάδας κάνουν οποιαδήποτε εργασία για τουλάχιστον μία ώρα!!!

Η εφαρμογή της «ευελιξίας στον τρόπο πληρωμής» σημαίνει ότι η εργοδοσία, ανάλογα με τις ανάγκες της, πληρώνει είτε με τη μορφή της «συμμετοχής των εργαζομένων στα κέρδη, είτε με το μοίρασμα μετοχών».

Το λεγόμενο διάλειμμα καριέρας είναι υποχρεωτική παύση της εργασίας σε εργαζόμενους, με το πρόσχημα της επανεκπαίδευσης και της απόκτησης ικανοτήτων, για να συμβάλει στην κινητικότητα της απασχόλησης. Στην ουσία, είναι ένας προσχηματικός τρόπος απόλυσης.

Τα συστήματα συνταξιοδότησης που ισχύουν στην Ιρλανδία είναι άθλια. Σύμφωνα με στοιχεία της Γιούροστατ, όταν στην ΕΕ η μέση πληρωμή συντάξεων κινούνταν γύρω στο 13% του ΑΕΠ, στην Ιρλανδία κινούνταν στο 5,8% του ΑΕΠ το 1993, ενώ το 2003 το σχετικό ποσοστό έπεσε στο 3,9%. Οταν ο μέσος όρος ηλικίας συνταξιοδότησης στην ΕΕ ήταν στα 60 χρόνια, στην Ιρλανδία η αντίστοιχη ηλικία ξεπερνούσε τα 63 χρόνια, ενώ για τις γυναίκες είναι η ηλικία των 63,5 χρόνων.

Οι εργοδοτικές ασφαλιστικές εισφορές είχαν μειωθεί από 3,2% του ΑΕΠ (το 1988) σε 2,7% το 1996 (το χαμηλότερο σε ολόκληρη την ΕΕ). Η ένταση της εκμετάλλευσης της εργατικής τάξης πήρε νέες, μεγαλύτερες διαστάσεις, ιδιαίτερα τους τρεις κλάδους που κυριαρχούνταν από το αμερικανικό κεφάλαιο (πληροφορική, ηλεκτρονικά, φάρμακα), όπου ο όγκος της παραγωγής αυξήθηκε κατά 375% (τη δεκαετία 1990-1999), ενώ η απασχόληση αυξήθηκε μόνο κατά 73%. Δηλαδή, η παραγωγή ανά εργαζόμενο αυξήθηκε κατά 215%!

Βεβαίως, στη συνέχεια, με την καπιταλιστική οικονομική κρίση αρχές της δεκαετίας του 2000 στις ΗΠΑ, η αντανάκλαση στην Ιρλανδία έφερε αρνητικές συνέπειες, αφού η κρίση χτύπησε βασικά τον τομέα της πληροφορικής, δηλαδή το τμήμα του αμερικανικού κεφαλαίου που έκανε τις μεγάλες επενδύσεις στην Ιρλανδία, η οικονομία της οποίας βεβαίως σταδιακά πέρασε σε κρίση. Με συνέπεια, την άνοδο της ανεργίας, τη μεγάλη κρίση της στέγης, το μεγαλύτερο ποσοστό φτώχειας στην Ευρωπαϊκή Ενωση (το 29% ζούσε το 2005 κάτω από το όριο της φτώχειας) κλπ.

Ετσι μπήκε σε μνημόνιο και εφαρμόστηκαν νέα αντεργατικά, αντιλαϊκά μέτρα όπως:

Δραστική μείωση των λεγόμενων κοινωνικών δαπανών και των μισθών στο Δημόσιο, από 5% έως 20%, ανάλογα με το ύψος των αποδοχών, δραστικές περικοπές των συντάξεων του Δημοσίου. Ελαχιστοποίησαν τα επιδόματα ανεργίας, τα επιδόματα παιδιών, αύξησαν υπέρογκα τους έμμεσους φόρους.

Εφαρμόστηκαν μέτρα δημοσιονομικής προσαρμογής για την περίοδο 2011-2014, συνολικού ύψους 15 δισ. ευρώ. Με νέες περικοπές σε κοινωνικές δαπάνες, με φορολογία των συντάξεων, αύξηση του ΦΠΑ από 21% σε 22% το 2013 και σε 23% το 2014, φόρο «τοπικών υπηρεσιών» (θα τον εφαρμόζουν τα τοπικά κρατικά όργανα), ενώ ξαναμειώθηκαν οι μισθοί.

Τώρα, βεβαίως, υπάρχει καπιταλιστική ανάπτυξη. Αλλά στηρίζεται στα ερείπια των εργασιακών δικαιωμάτων και στη φτώχεια του λαού, όπως και η προηγούμενη που έφερε τη νέα κρίση. Στηρίζεται στα αντεργατικά, αντιλαϊκά μέτρα και των δύο περιόδων που εφαρμόστηκαν οι αναδιαρθρώσεις μείωσης της τιμής της εργατικής δύναμης. Και προετοιμάζει τη νέα κρίση υπερσυσσώρευσης.

Η πείρα της Ιρλανδίας αποκαλύπτει επίσης ότι η ταξική συνεργασία, για να υπάρξει ανάπτυξη, αποβαίνει τραγικά σε βάρος των εργαζομένων. Και σε περιόδους ανάπτυξης και σε περιόδους κρίσης. Το επισημαίνουμε επειδή γίνεται προσπάθεια ανάπτυξης κινήματος στήριξης της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ που έχει την ίδια στόχευση, την ανάκαμψη της καπιταλιστικής οικονομίας με ενίσχυση των επιχειρηματικών ομίλων και αυτή η επιδίωξη ωθεί όχι απλά σε παραίτηση από την ταξική πάλη, αλλά σε λαϊκό κίνημα στήριξης του κεφαλαίου, άρα και υποταγής του λαού στα συμφέροντά του.

Τέλος, η πάλη για την ικανοποίηση των εργατικών - λαϊκών αναγκών συνδέεται άμεσα με την πάλη για την ανατροπή του καπιταλισμού. Που τώρα σημαίνει διεκδίκηση κάλυψης όλων των απωλειών της περιόδου της κρίσης, κατάργησης όλου του αντεργατικού, αντιλαϊκού οπλοστασίου, ρήξη με το κεφάλαιο, την ΕΕ και την εξουσία τους.

Από την επίσκεψη στην Τουρκία του Ρώσου Προέδρου, όπου προτάθηκε και η δημιουργία του «Τουρκικού Ρεύματος»

Τα παραπάνω επισήμανε ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στις 17 Μάρτη, στα εγκαίνια των έργων κατασκευής του τουρκικού τμήματος του αγωγού ΤΑΝΑΡ, ο οποίος είναι ένας μόνο από τους ενεργειακούς «διαδρόμους» που εξυπηρετούν τα σχέδια μετατροπής της χώρας του σε «ενεργειακό κόμβο». Δηλαδή, σε ένα «σταυροδρόμι» κρίσιμο για τη μεταφορά πολύτιμων ενεργειακών πόρων από μεγάλους παραγωγούς (όπως είναι πολλές από τις χώρες της Μέσης Ανατολής και της Ασίας) σε μεγάλες αγορές (όπως είναι η Ευρώπη), κάτι που τη μετατρέπει σε «ελκυστικό» προορισμό για πολλά μονοπώλια: Οσα δραστηριοποιούνται σε όλη τη φάση της παραγωγής Ενέργειας, όσα δραστηριοποιούνται στη διαδικασία της μεταφοράς και διανομής, αλλά και σε όσα ασχολούνται με κλάδους που αναπτύσσονται παράλληλα, όπως αυτός του Μετάλλου, που σχετίζεται με την κατασκευή αγωγών εκατοντάδων χιλιομέτρων (υπολογίζεται ότι μόνο για τις ανάγκες του ΤΑΝΑΡ τα επόμενα χρόνια θα χρειαστεί να παραχθούν στην Τουρκία 1,1 εκατομμύρια τόνοι χάλυβα).

Θριαμβολογώντας για την έναρξη του έργου, ο τουρκικός Τύπος σημείωνε μεταξύ άλλων: «Ακολουθώντας την ακύρωση του σχεδίου "South Stream" (Νότιο Ρεύμα) από τη Ρωσία προς όφελος του σχεδιασμένου "Τurkish Stream" (Τουρκικό Ρεύμα), η στρατηγική ενεργειακή συνεργασία της Τουρκίας με το Αζερμπαϊτζάν, με τη Ρωσία και την Περιφερειακή Διοίκηση στο Ιράκ (σ. σ. το Ιρακινό Κουρδιστάν) διατηρούνται κατά μήκος αυτόνομων τροχιών... Ο ΤΑΝΑΡ αντιπροσωπεύει ένα αληθινά διεθνές σχέδιο με σημαντικές διακλαδώσεις για τον κλάδο της Ενέργειας παγκοσμίως, όπως και μια θαυμάσια ευκαιρία για την εταιρική ωρίμανση της BOTAS (σ. σ. είναι η κρατική ενεργειακή εταιρεία της Τουρκίας που ασχολείται κύρια με μεταφορά φυσικού αερίου και πετρελαίου) ως ενός διεθνούς ενεργειακού παίκτη» («Σαμπάχ», 20/3/2015).

Τα σχέδια ανάδειξης της Τουρκίας σε έναν κρίσιμο «κρίκο» για τις μπίζνες σε έναν κλάδο με στρατηγική σημασία για την οικονομία, όπως είναι η Ενέργεια, σίγουρα γεννούν νέα δεδομένα στις ήδη οξυμένες «διεργασίες» ανάμεσα στα ιμπεριαλιστικά κέντρα. Το πλέον χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το «Τουρκικό Ρεύμα» που ίσως σηματοδοτήσει ευρύτερη σύσφιξη της ρωσο-τουρκικής οικονομικής συνεργασίας σε μια περίοδο που η «ρήξη» στις σχέσεις Ρωσίας - Δύσης έχει ευρύτερες συνέπειες.

Παράλληλα, δεν αποκλείεται να υπάρξουν και εξελίξεις που λίγο καιρό πριν θα «ξένιζαν». Για παράδειγμα, πολλοί λένε ότι ήδη εξετάζεται η κατασκευή υποθαλάσσιου αγωγού που θα μεταφέρει ισραηλινό φυσικό αέριο μέσω Τουρκίας στην Ευρώπη και κάνουν λόγο για «μια 25ετή συμφωνία αερίου μεταξύ Τουρκίας και Ισραήλ που θα βελτιώσει τις σχέσεις των δύο χωρών» (βλέπε δημοσιεύματα «Μιλιέτ», αλλά και «Ρόιτερς» που επικαλούνταν Τούρκους κυβερνητικούς αξιωματούχους), σε μια περίοδο - θυμίζουμε - που οι σχέσεις και των δύο με την Ουάσιγκτον «δοκιμάζονται».

Βέβαια, ο χάρτης των ενδοϊμπεριαλιστικών σχέσεων και παζαριών είναι πολύ σύνθετος, όπως επίσης και πολύ ρευστός, ειδικά σε συνθήκες που η οικονομική κρίση και στασιμότητα επιταχύνει «κόντρες» και ανακατατάξεις. Γι' αυτό πρέπει να αποφεύγονται τα απόλυτα συμπεράσματα, αλλά και ταυτόχρονα να είναι καθαρό ότι τα επιτελεία των ιμπεριαλιστών και των μονοπωλίων επεξεργάζονται μια σειρά εναλλακτικά σχέδια που όλα τους όμως έχουν ένα στόχο: Την ένταση της εκμετάλλευσης των εργατών, την αρπαγή των φυσικών πόρων των λαών, τη συγκέντρωση του πλούτου σε όλο και λιγότερα χέρια.

Στη 14η Τουρκική Διεθνή Συνδιάσκεψη Πετρελαίου και Φυσικού Αερίου (TUROGE), που έγινε 16-17 Μάρτη στην Αγκυρα, ακούστηκε μεταξύ άλλων ότι τα 3/4 των παγκόσμιων διαπιστωμένων αποθεμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου βρίσκονται σε περιοχές που γειτονεύουν με την Τουρκία. Η ίδια η γεωγραφική θέση της Τουρκίας ενισχύει τέτοια συμπεράσματα, αφού βρίσκεται στα σύνορα Ευρώπης - Ασίας και δίπλα σε χώρες της Κεντρικής Ασίας και της Μέσης Ανατολής με μεγάλα αποθέματα πετρελαίου και φυσικού αερίου.

Εκτός από το «Τουρκικό Ρεύμα» και τον αγωγό αερίου ΤΑΝΑΡ [που θα μεταφέρει αζέρικο αέριο από το κοίτασμα «Σαχ Ντενίζ» στην Ευρώπη μέσω Τουρκίας και Γεωργίας, ως τμήμα του «Νότιου Διαδρόμου Φυσικού Αερίου» (Southern Gas Corridor), που περιέχει μεταξύ άλλων και τον Διαδριατικό Αγωγό γνωστό ως ΤΑΡ], η Τουρκία διαπερνάται από διάφορους ακόμα αγωγούς, που είτε λειτουργούν ήδη είτε βρίσκονται στα σκαριά. Για παράδειγμα, υπάρχει ήδη ο «Blue Stream» («Μπλε Ρεύμα»), που διασχίζοντας τη Μαύρη Θάλασσα μεταφέρει εδώ και χρόνια ρωσικό φυσικό αέριο στην Τουρκία. Επίσης, στην Τουρκία καταλήγει και ο «Αγωγός Νότιου Καυκάσου» που μεταφέρει αζέρικο αέριο από το «Σαχ Ντενίζ» (άλλωστε η Τουρκία καλύπτει τις ενεργειακές της ανάγκες μόλις κατά 26% από εγχώριους πόρους).

Την ίδια στιγμή προχωρούν συμφωνίες ενεργειακής συνεργασίας με το Ιρακινό Κουρδιστάν, ώστε μέσω Τουρκίας η αυτόνομη κουρδική περιφέρεια του Ιράκ να μπορέσει (σύμφωνα με αναλυτές) να «σπρώχνει» στις αγορές μέσω Τουρκίας 20-30 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου. Τον περασμένο Δεκέμβρη, ανακοινώνοντας την υπογραφή μιας συμφωνίας συνεργασίας 50 ετών με την Τουρκία, ο υπουργός Ανακατασκευών και Ανάπτυξης του Ιρακινού Κουρδιστάν Ντερμπάς Ρεσούλ δήλωσε ότι «το σχέδιο είναι το αέριο να "κινηθεί" μέχρι το 2017». Μάλιστα, πολλοί εκτιμούν ότι η δυναμική «εμφάνιση» του ιρακινού αερίου στις αγορές θα προκαλέσει διάφορες αλυσιδωτές αντιδράσεις, εξηγώντας ότι το ιρακινό αέριο είναι πολύ φτηνότερο από το ιρανικό (μέχρι και 50%).

Δημοσίευμα του αραβικού δικτύου «Αλ Μόνιτορ», τον περασμένο Δεκέμβρη, με τον τίτλο «Στο φυσικό αέριο όλοι οι αγωγοί διασχίζουν την Τουρκία», κατέγραφε ότι, πλέον, και Ιράν - Τουρκμενιστάν έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον να συνδεθούν με τον ΤΑΝΑΡ (προφανώς αναζητώντας δίκτυα που θα σπρώξουν το αέριό τους στις αγορές, ενόψει και νέων δεδομένων, όπως μιας πιθανής «αποκατάστασης» των σχέσεων Ιράν - Δύσης).

Ενδεικτική των διεργασιών στα ιμπεριαλιστικά κέντρα είναι και η κοινή δήλωση που στις 16 Μάρτη έδωσαν στη δημοσιότητα Αγκυρα και Βρυξέλλες, μετά από την επίσκεψη του Επιτρόπου Ενέργειας της ΕΕ, Μάρος Σέφκοβιτς στην τουρκική πρωτεύουσα και την υπογραφή «Μνημονίου Συνεργασίας» ανάμεσα στις δύο πλευρές για τη σύσφιξη της συνεργασίας στην Ενέργεια, αλλά και άλλους τομείς.

Στο πλαίσιο της έναρξης «Ενεργειακού Διαλόγου Υψηλού Επιπέδου», αλλά και της «Στρατηγικής Ενεργειακής Συνεργασίας ΕΕ - Τουρκίας», η Κοινή Δήλωση σημειώνει ότι «η Τουρκία αποτελεί μια φυσική ενεργειακή γέφυρα και έναν ενεργειακό κόμβο μεταξύ ενεργειακών πηγών στη Μέση Ανατολή και τις περιοχές της Κασπίας και τις ενεργειακές αγορές της ΕΕ», αλλά και ότι «η ΕΕ και η Τουρκία αποδίδουν μεγάλη σημασία στη μεταξύ τους συνεργασία στον κλάδο της Ενέργειας».

Η Δήλωση καταγράφει την εκτίμηση ότι «η προσαρμογή της ενεργειακής νομοθεσίας της Τουρκίας ως προς το "ενεργειακό κεκτημένο" (σ.σ. δηλαδή τις προϋποθέσεις που η ΕΕ ορίζει ως πεδίο ενίσχυσης της μονοπωλιακής δράσης) έχει ολοκληρωθεί... Υπό αυτό το πρίσμα, οι δύο πλευρές συμφώνησαν από κοινού να βελτιώσουν τη συνεργασία και τον πολιτικό τους διάλογο στον ενεργειακό τομέα, που παίζει ρόλο - κλειδί στις σχέσεις τους. Η Τουρκία και η ΕΕ έχουν δηλώσει τη βούλησή τους να συνεργαστούν περαιτέρω για τη διασφάλιση και τη διαφοροποίηση των ενεργειακών τους προμηθειών και τη διασφάλιση ανταγωνιστικών ενεργειακών αγορών».

Μάλιστα, υπογραμμίζεται ότι «η έναρξη του Διαλόγου Υψηλού Επιπέδου αντανακλά καθαρά τη δέσμευση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, όπως αντανακλάται και στη Στρατηγική Ευρωπαϊκής Ενωσης που υιοθετήθηκε στις 25 Φλεβάρη 2015, για την ανάπτυξη στρατηγικών ενεργειακών εταιρικών σχέσεων με αυξανόμενα σημαντικές χώρες παραγωγής και μεταφοράς Ενέργειας».

Ακόμα, η Δήλωση σημειώνει ότι ως «εταίροι» τα δύο μέρη προωθούν την ανάπτυξη του «Νότιου Διαδρόμου» και «θα συνεχίσουν να συνεργάζονται για την υλοποίηση του σχεδίου που αφορά τον ΤΑΝΑP», που χαρακτηρίζουν «ζωτικής σημασίας για την ασφάλεια προμηθειών της ΕΕ και της Τουρκίας». Καταλήγει, σημειώνοντας ότι αποτελεί «αμοιβαίο συμφέρον» η ανάδειξη της Τουρκίας σε «περιφερειακό ενεργειακό κόμβο» και τονίζοντας ότι «μια τακτική ανταλλαγή πληροφοριών για ενεργειακή συνεργασία σε διεθνές και περιφερειακό επίπεδο θα λειτουργούσε προς όφελος και των δύο πλευρών».

Τα παραπάνω καταγράφουν αν μη τι άλλο την «πρόθεση» σημαντικής μερίδας των ευρωενωσιακών μονοπωλίων να «εμπιστευτούν» στην Τουρκία ρόλο βασικού τους διαμετακομιστή Ενέργειας, δηλαδή βασικού κρίκου σε όλη την παραγωγική διαδικασία. Αν κάτι τέτοιο προχωρήσει το επόμενο διάστημα, δεν αποκλείεται να σηματοδοτήσει ευρύτερες ανακατατάξεις στις σχέσεις της Τουρκίας με την ΕΕ. Είναι κατανοητό ότι το ενδεχόμενο η Τουρκία να αναλάβει ρόλο «εγγυητή» της «ενεργειακής της ασφάλειας» της ΕΕ δε θα μπορούσε, παρά να επιδράσει και στις ελληνο-τουρκικές σχέσεις, αλλά και στο Κυπριακό, γενικά στις «ισορροπίες» στην Ανατολική Μεσόγειο.

Το πώς θα εξελιχθούν τα ενδοϊμπεριαλιστικά παζάρια μένει να το δούμε. Ομως, από αυτά, προσδοκίες μπορούν να έχουν μόνο τα μονοπώλια, αφού όπως κι αν διαμορφωθούν παλιές και νέες συμμαχίες, αυτές θα αφορούν την καταλήστευση του πλούτου των λαών και την εκμετάλλευση των εργαζομένων, ενώ και το αντίστοιχο παράδειγμα του άλλου «ενεργειακού κόμβου» αυτού της Ουκρανίας είναι ιδιαίτερα διδακτικό για το πού μπορούν να οδηγήσουν οι αστικές τάξεις τα πράγματα.

Από πρόσφατη επίσκεψη του Σουηδού βασιλιά Κάρολου ΙΣΤ' στη Ριάντ

Στις 11 Μάρτη ήρθε η ανακοίνωση της σουηδικής κυβέρνησης πως δεν θα ανανεώσει το πενταετές συμβόλαιο στρατιωτικής συνεργασίας και παροχής υψηλής τεχνολογίας ύψους άνω του μισού δισεκατομμυρίου δολαρίων που είχε ξεκινήσει προ 10ετίας. Η απόφαση, ωστόσο, φαίνεται πως είχε ληφθεί καιρό πριν από την κεντροαριστερή σουηδική κυβέρνηση Σοσιαλδημοκρατών και Πρασίνων, προκαλώντας την αντίδραση μέρους του σουηδικού μεγάλου κεφαλαίου.

Στις 6 Μάρτη, 31 διευθυντικά στελέχη σουηδικών βιομηχανιών και αλυσίδων λιανικής, όπως οι SAAB, «Atlas Copco», Η&Μ, ΙΚΕΑ, «Ericsson», «Electrolux AB», «Invester AB», «Volvo» κ.ά. δημοσίευσαν στη μεγαλύτερης κυκλοφορίας σουηδική εφημερίδα «Dagens Nyheter» ανοικτή επιστολή με την οποία ζητούσαν ανανέωση της πενταετούς στρατιωτικής συμφωνίας με τη Σαουδική Αραβία, σημειώνοντας ότι «οι μπίζνες και το εμπόριο είναι το καλύτερο εργαλείο για την εξωτερική πολιτική» και το πλέον αποτελεσματικό «μέσο προώθησης ανθρωπιστικού δικαίου και δημοκρατίας». Σημείωναν ακόμη ότι σε περίπτωση τερματισμού του πενταετούς χρυσού συμβολαίου, «θα θιχτεί η αξιοπιστία της χώρας» στους εταίρους, θα χαθούν κέρδη δισεκατομμυρίων σουηδικών κορονών και «μακροπρόθεσμα σουηδικές θέσεις εργασίας».

Ακολούθησε η ανάκληση του Σαουδάραβα πρέσβη από τη Στοκχόλμη και η απόφαση της Ριάντ να σταματήσει την ανανέωση βίζας για Σουηδούς επιχειρηματίες που βρίσκονται στη Σ. Αραβία.

Η κλιμάκωση της έντασης στις διμερείς σχέσεις πήρε ευρύτερες διαστάσεις όταν τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα ανακάλεσαν επίσης τον πρεσβευτή τους από τη Στοκχόλμη, θεωρώντας πως οι δηλώσεις της υπουργού Εξωτερικών δεν συνιστούν απλές επικρίσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα στη Σ. Αραβία, αλλά ευρύτερη αποδοκιμασία για το Ισλάμ και τον ισλαμικό νόμο (σαρία) που εφαρμόζει η Ριάντ. Ακολούθησαν παρόμοιες αντιδράσεις και από άλλες χώρες του Αραβικού Συνδέσμου.

Στο μεσοδιάστημα ο Σουηδός βασιλιάς Κάρολος ΙΣΤ' κλήθηκε να αναλάβει διαμεσολαβητικό ρόλο, ανακοινώνοντας ότι θα συναντηθεί με την υπουργό Εξωτερικών Μ. Βάλστρομ στις 30 Μάρτη.

Η απόφαση για τερματισμό του στρατιωτικού πενταετούς συμβολαίου με τη Σαουδική Αραβία, που το 2014 αναδείχθηκε η πρώτη παγκοσμίως στις εισαγωγές όπλων, προκαλεί προβληματισμό. Η Σουηδία είναι ο 12ος εξαγωγέας όπλων παγκοσμίως και το πενταετές συμβόλαιο στρατιωτικών εξοπλισμών, που περιελάμβανε μαχητικά «Gripen», της εταιρείας «Saab», μέχρι αντιαεροπορικούς πυραύλους και υψηλή τεχνολογία αιχμής σε τηλεπικοινωνίες και ραντάρ, απέφερε στους Σουηδούς βιομηχάνους πάνω από 560.000.000 δολάρια μεταξύ 2011-2014. Μόνον πέρσι τα κέρδη από τις εξαγωγές της Σουηδίας στη Σ. Αραβία στο πλαίσιο του συμβολαίου πλησίασαν τα 40.000.000 δολάρια.

Οπως είδαμε παραπάνω, η απόφαση μη ανανέωσης του πενταετούς συμβολαίου δεν είχε την πλήρη στήριξη όλων των σουηδικών καπιταλιστικών ομίλων. Ωστόσο, φαίνεται πως μάλλον δεν ήταν ούτε σπασμωδική, ούτε βιαστική κίνηση, καθώς δείχνει να αντανακλά την επιλογή ενός άλλου μέρους της σουηδικής αστικής τάξης να χρησιμοποιήσει το πρόσχημα των «ανθρωπίνων δικαιωμάτων» στη Σ. Αραβία για να προετοιμάσει το μάλλον πρόσφορο έδαφος για μπίζνες στο Ιράν: Μια άλλη σημαντική χώρα της περιοχής, ανταγωνιστή όχι μόνον των Σαουδαράβων και άλλων μοναρχιών του Περσικού Κόλπου, αλλά και των Ισραηλινών και των Τούρκων, που επίσης δεν βλέπουν με καλό μάτι την πιθανότητα επίτευξης διεθνούς συμφωνίας για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα.

Δεν είναι τυχαίο πως η επιλογή αυτή γίνεται σήμερα, περίοδο ολοκλήρωσης των μαραθώνιων πολύμηνων σκληρών παζαριών που πραγματοποιούνται ανάμεσα στις πέντε χώρες-μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ (ΗΠΑ, Βρετανία, Γαλλία, Ρωσία, Κίνα) και τη Γερμανία (γνωστή ως Ομάδα 5+1). Ως τις 31 Μάρτη υποτίθεται πως θα πρέπει να έχει επιτευχθεί μία κατ' αρχήν συμφωνία-πλαίσιο, εάν βεβαίως δεν δοθεί άλλη μία παράταση μέχρι την επιτυχή ολοκλήρωση της διαπραγμάτευσης. Εάν αυτή τελικά επιτευχθεί (όπως φαίνεται να θέλουν οι ΗΠΑ και ορισμένες από τις ισχυρότερες χώρες της Ευρώπης), τότε θα πρέπει κανείς να αναμένει σημαντικές γεωπολιτικές αλλαγές, ανακατατάξεις και ευρύτερο «ανακάτεμα» της τράπουλας από δεκάδες ξένα μονοπώλια που συνωστίζονται εδώ και καιρό στην αυλή της Τεχεράνης, επιδιώκοντας μπίζνες στο «παρθένο» για τα ξένα καπιταλιστικά κέντρα έδαφος του Ιράν, λόγω των πολυετών διεθνών κυρώσεων. Είναι, για παράδειγμα, ενδεικτικό του «τρελού χορού» δισεκατομμυρίων δολαρίων που ορέγονται να στήσουν τα μονοπώλια στο Ιράν η εκτίμηση ορισμένων οικονομικών αναλυτών ότι μόνο για την αναβάθμιση του ενεργειακού δικτύου της χώρας και την αύξηση των εξαγωγών πετρελαίου και φυσικού αερίου απαιτούνται επενδύσεις πάνω από 200 δισεκατομμύρια δολάρια!

Επίσης το Ιράν διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στα νέα δίκτυα αγωγών και των εμπορικών «δρόμων του μεταξιού», που προωθεί και η Κίνα.

Επιπλέον, η άρση των διεθνών κυρώσεων έναντι του Ιράν έχει να σημάνει πολλά και για την ΕΕ μεταξύ άλλων και σε ό,τι αφορά την πολυπόθητη ενεργειακή απεξάρτησή της από τη Ρωσία. Γενικότερα οι συμμαχίες ανάμεσα σε καπιταλιστικά κράτη και με δεδομένο το ρόλο και άλλων αναδυόμενων οικονομικών δυνάμεων, όπως οι Κίνα, Ινδία, αναδιαμορφώνονται συνεχώς, με γνώμονα τα συμφέροντα των μονοπωλίων.

Στο πλαίσιο αυτό φαίνεται ότι εκφράζεται και η στάση μέρους των σουηδικών μονοπωλίων και της σουηδικής αστικής τάξης, που εκφράζεται εν μέρει και από τη σημερινή κυβέρνηση Λέφβεν, να επιχειρούν να προλάβουν καταστάσεις και να πιάσουν θέση για ένα καλό κομμάτι από την «πίτα» του Ιράν, εν μέσω σφοδρού ανταγωνισμού.

Αυτές οι ευνοϊκές για το σουηδικό κεφάλαιο συνθήκες επιχειρούνται έντονα να δημιουργηθούν από τις αρχές του 2014. Στις 21/1/14 ο Μάγκνους Σουλτς, εκ μέρους του σουηδικού τραπεζικού ομίλου SEB, μετέβη στην Τεχεράνη, ανακοινώνοντας ότι είναι πρόθυμος για «μόνιμες μπίζνες» και ότι το μόνο που απομένει είναι η άρση των διεθνών κυρώσεων. «Οι σουηδικές εταιρείες δεν ενδιαφέρονται απλώς να πουλήσουν τα προϊόντα τους στο Ιράν, αλλά να σχεδιάσουν ειδικά προϊόντα για αυτή την αγορά», είπε ο Σουλτς, τονίζοντας τις προοπτικές που «ανοίγονται για μια σημαντική ανάπτυξη των εμπορικών διμερών σχέσεων».

Βέβαια, ο Σουηδός πρέσβης στο Ιράν Κρίστοφρερ Γκιλενστριέρνα είχε από το 2007 παρατηρήσει το ζωηρό ενδιαφέρον Σουηδών βιομηχάνων και επιχειρηματιών για την ιρανική αγορά, ιδιαίτερα στους τομείς της βιομηχανίας, των ορυκτών και της Ενέργειας, των τηλεπικοινωνιών.

Ομως πιο πρόσφατα, τον περασμένο Γενάρη, αντιπροσωπεία 12 εταιρειών που συμμετέχουν στο σκανδιναβικό βιομηχανικό φορέα FKG (Fordons Komponent Gruppen), που ειδικεύεται στο χώρο του αυτοκινήτου και εκπροσωπεί σουηδικά βιομηχανικά μεγαθήρια όπως η «Volvo», η «Saab» και η «Scania», μετέβη στην Τεχεράνη. Σε ανακοίνωση του FKG σημειώθηκε η προθυμία των Σουηδών επιχειρηματιών για «αναβίωση των ιστορικών επιχειρηματικών δεσμών» με την Τεχεράνη, «ενώ αναμένεται η άρση των διεθνών κυρώσεων»... Ενα δίμηνο νωρίτερα,ο FKG είχε διοργανώσει ετήσιο συνέδριο στο Γκέτενμποργκ της Σουηδίας με το κεντρικό χαρακτηριστικό θέμα: «Ιράν: Η Νέα - Παλιά Αγορά»...

Δεν είναι μόνο η Σουηδία που δοκιμάζει τις σχέσεις της με τη Σαουδική Αραβία. Η κυβέρνηση της καγκελαρίου Μέρκελ στη Γερμανία μήνες τώρα εμφανίζεται «διχασμένη», μπλοκάροντας την πώληση 800 αρμάτων μάχης «Λέοπαρντ-2» στη Σ. Αραβία. Παράλληλα, ο Σοσιαλδημοκράτης κυβερνητικός εταίρος της Μέρκελ, αντικαγκελάριος Ζίγκμπαρ Γκιάμπριελ μετέβη στη Ριάντ, συναντήθηκε με τον βασιλιά Σαλμάν, διατύπωσε με τρόπο «ανησυχίες» για τα «ανθρώπινα δικαιώματα» και εξήγησε ότι οι γερμανικές εταιρείες επιφυλάσσονται να επενδύσουν στη Σαουδική Αραβία «λόγω ανησυχιών για τη σταθερότητα της χώρας»! Ο ίδιος δεν δίστασε να πει στο γερμανικό δίκτυο ZDF ότι οι εξαγωγές οπλικών συστημάτων προς τη Σ. Αραβία θέτουν ερωτήματα εάν αυτά θα χρησιμοποιηθούν σε βάρος του σαουδαραβικού πληθυσμού ή θα βρεθούν στα χέρια τζιχαντιστών του «Ισλαμικού Κράτους» σε Συρία και Ιράκ που έχουν απειλήσει να επιτεθούν και στη Σ. Αραβία.

Είναι συνεπώς προφανές πως το μόνο που δεν βρίσκεται πίσω από την πρόσφατη ένταση στις σχέσεις της Σουηδίας (και της Γερμανίας...) με τη Σαουδική Αραβία είναι η καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, που άλλωστε οι ίδιοι οι ιμπεριαλιστές καταπατούν για να ανοίγουν το δρόμο στα μονοπώλιά τους. Το ίδιο κάνουν και τώρα με άλλον τρόπο.