Σάββατο 20 Απρίλη 2019 - Κυριακή 21 Απρίλη 2019
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Η 21η Απρίλη και οι ναζί - φασίστες

Πέρασαν 52 χρόνια από την αποφράδα νύχτα όταν αντιδραστικοί, φασίστες αξιωματικοί, που δεν σεβάστηκαν ούτε τον όρκο τους, μυημένοι στον «Ιερό Δεσμό Ελλήνων Αξιωματικών» (ΙΔΕΑ) και στην «Εθνική Ενωση Νέων Αξιωματικών» (ΕΕΝΑ), κινητοποίησαν το στρατό, με τις ευλογίες των «Δυτικών συμμάχων», και κατέλαβαν την πρωτεύουσα, αναστέλλοντας βασικά άρθρα του Συντάγματος. Ετσι, η χώρα μας κηρύσσεται σε «κατάσταση πολιορκίας». Οι δικτάτορες δικαιολόγησαν το πραξικόπημα επικαλούμενοι τον «κομμουνιστικό κίνδυνο», πράγμα που δεν υπήρχε, και έστησαν έναν σκληρό αστυνομικό - στρατιωτικό μηχανισμό για να ελέγξουν τα πάντα και τις ιδέες.

Η πρωτοπορία του εργατικού - λαϊκού κινήματος και χιλιάδες αγωνιστές συνελήφθησαν, βασανίστηκαν, φυλακίστηκαν και εξορίστηκαν σε όλη τη χώρα. Μεγάλη η συμβολή της αντιδικτατορικής πάλης, του ΚΚΕ, της ΚΝΕ, με φυλακές, εξορίες κ.λπ. Ακόμα και το αξιόμαχο των Ενόπλων Δυνάμεων υποβαθμίζεται από τους «εθνοσωτήρες», αφού αποτάχθηκαν περίπου 3.000 δημοκρατικά, έμπειρα και ικανά στελέχη τους. Η μεταπολίτευση του 1974 για την αστική τάξη δεν ήταν τίποτα άλλο από τη μετάβαση από δικτατορική διακυβέρνηση σε κοινοβουλευτική. Ετσι, η κυβέρνηση Καραμανλή διατήρησε για τις Ενοπλες Δυνάμεις τον ίδιο γεωπολιτικό προσανατολισμό, παρά την προσωρινή αποχώρησή μας από το στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ λόγω της τραγωδίας της Κύπρου.

Σε κάθε μαύρη επέτειο του πραξικοπήματος, αντί να τιμούμε τα θύματα και να διδασκόμαστε από την Ιστορία, μια μερίδα των αστικών Μέσων Ενημέρωσης δημοσιεύουν κείμενα με χυδαίο αντικομμουνισμό, σε συγχορδία με τους νοσταλγούς της δικτατορίας, ναζί - φασίστες της υπόδικης Χρυσής Αυγής. Ολοι μαζί στοχευμένα εξαπολύουν κάθε λογής επιθέσεις με σοβινιστικά συνθήματα και με απύθμενο μίσος, χύνουν το φασιστικό τους φαρμάκι παντού. Στοχεύουν ιδιαίτερα τους μαθητές, τους στρατιωτικούς και τα Σώματα Ασφαλείας, με σκοπό να τους στρέψουν εναντίον του εργατικού - λαϊκού κινήματος. Η δική μας ευθύνη, ως απόστρατοι, είναι να επαγρυπνούμε, να ενημερώνουμε, να αποκαλύπτουμε το ρόλο τους, να απομονώνουμε τη δράση τους και την επιρροή τους στους συναδέλφους εν ενεργεία και εν αποστρατεία, γιατί δεν έχουν θέση ανάμεσά μας.

Για να τους δώσουμε λοιπόν μια πιο ηχηρή απάντηση, πρέπει να συμπορευτούμε με το εργατικό - λαϊκό κίνημα ενάντια στο βρώμικο καπιταλιστικό σύστημα που τους τρέφει και χρησιμοποιεί τους ναζί - φασίστες. Είναι το ίδιο σύστημα που γεννά τους πολέμους, τη φτώχεια, την εκμετάλλευση και την καταπίεση των λαών. Μόνο η οργανωμένη πάλη θα τους τσακίσει και θα πάρει ο λαός την τύχη στα χέρια του, με τη δική του, εργατική εξουσία. Υπάρχει και άλλος δρόμος, ο ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟΣ.


Μιχάλης ΣΟΦΙΚΙΤΗΣ
Ταξίαρχος ΠΖ ε.α., υποψήφιος ευρωβουλευτής με το ΚΚΕ

ΑΠΡΙΛΙΑΝΗ ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑ
Με όπλο τον αντικομμουνισμό για την εδραίωση της αστικής εξουσίας

Άρματα μάχης στην οδό 3ης Σεπτεμβρίου, λίγες ώρες από την επιβολή της στρατιωτικής δικτατορίας
Άρματα μάχης στην οδό 3ης Σεπτεμβρίου, λίγες ώρες από την επιβολή της στρατιωτικής δικτατορίας
Το γεγονός: Στις 21 Απρίλη του 1967, με βάση το σχέδιο «Προμηθεύς», πραγματοποιείται στρατιωτικό πραξικόπημα υπό τους Γ. Παπαδόπουλο, Στ. Παττακό και Ν. Μακαρέζο. Ο στρατός καταλαμβάνει μια σειρά καίρια σημεία της πρωτεύουσας (κυβερνητικά κτίρια, ΟΤΕ, ΕΙΡ κ.ά.), βασικά άρθρα του Συντάγματος αναστέλλονται και η χώρα κηρύσσεται σε «κατάσταση πολιορκίας».

Καθ' όλη τη διάρκεια της μέρας διενεργήθηκαν χιλιάδες συλλήψεις μελών και στελεχών του ΚΚΕ, της ΕΔΑ, της ΔΝΛ και του συνδικαλιστικού κινήματος, οι οποίοι συγκεντρώθηκαν μαζικά στον ιππόδρομο του Φαλήρου, καθώς και στα γήπεδα του Απόλλωνα, της ΑΕΚ και του Ολυμπιακού. Συνελήφθησαν, επίσης, ορισμένα ηγετικά στελέχη των αστικών πολιτικών κομμάτων.

Το ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, σε προκήρυξή του προς τον ελληνικό λαό, που μεταδόθηκε την ίδια μέρα από τον ραδιοφωνικό σταθμό «Φωνή της Αλήθειας», κατήγγειλε τους πραξικοπηματίες, καλώντας λαό και στρατό σε αντίσταση: «Τα στρατευμένα παιδιά του λαού και οι πατριώτες αξιωματικοί καλούνται ν' αρνηθούν να γίνουν ανδράποδα της χούντας και δήμιοι των γονιών, των αδελφών και των παιδιών τους. Κάθε πόλη και χωριό, κάθε εργοστάσιο και γραφείο πρέπει να γίνει μετερίζι δημοκρατικής αντίστασης». Ταυτόχρονα, το ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ κατήγγειλε την εμπλοκή του αμερικανικού ιμπεριαλισμού στο πραξικόπημα, προειδοποιώντας για την «άμεση σοβαρότατη απειλή» που διαμορφωνόταν για την Κύπρο.

Οι σχέσεις της δικτατορίας με το μεγάλο κεφάλαιο της περιόδου υπήρξαν άριστες παρά τις ορισμένες αντιπλουτοκρατικές δημαγωγίες. Με θέρμη στηρίχτηκε από την πρώτη στιγμή από το εφοπλιστικό κεφάλαιο. Στις φωτογραφίες ο Γιώργος Παπαδόπουλος σε συναντήσεις με τον Αριστοτέλη Ωνάση και με τον Τομ Πάπας
Οι σχέσεις της δικτατορίας με το μεγάλο κεφάλαιο της περιόδου υπήρξαν άριστες παρά τις ορισμένες αντιπλουτοκρατικές δημαγωγίες. Με θέρμη στηρίχτηκε από την πρώτη στιγμή από το εφοπλιστικό κεφάλαιο. Στις φωτογραφίες ο Γιώργος Παπαδόπουλος σε συναντήσεις με τον Αριστοτέλη Ωνάση και με τον Τομ Πάπας
Στις 24 Απρίλη, το σύνθημα «Αντίσταση» εμφανίζεται στους τοίχους σπιτιών της Καισαριανής, του Παγκρατίου, του Περιστερίου και του Βύρωνα. Η αντιδικτατορική πάλη οργανώνεται σιγά σιγά στις εργατογειτονιές της Αθήνας και του Πειραιά.

Τι προηγήθηκε

Εχει υποστηριχτεί ότι τη χούντα την έφεραν τα «Ιουλιανά». Το γεγονός είναι ότι οι τριγμοί που υπέστη το αστικό πολιτικό σύστημα κατά τα «Ιουλιανά», καλλιέργησαν το έδαφος για τη δικτατορία, δεν αποτελούσαν, όμως, τη γενεσιουργό αιτία της. Οι βαθύτερες αιτίες που οδήγησαν στη στρατιωτική δικτατορία βρίσκονταν στις ενδοαστικές αντιθέσεις σε ολόκληρο το πλέγμα του αστικού κράτους, όπως θεμελιώθηκε με τη Συμφωνία της Βάρκιζας και κυρίως από το 1946. Εκδηλώνονταν σε συνθήκες αλληλεπίδρασης της διαπάλης ανάμεσα στο σοσιαλιστικό και το καπιταλιστικό σύστημα, τις ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις που οξύνονταν.

Από τις αρχές του 1965, η κρίση του πολιτικού συστήματος πήρε μεγαλύτερη διάσταση. Υπενθυμίζεται ότι την περίοδο Ιούλη του 1965 - Απρίλη του 1967 είχαν σχηματιστεί 5 κυβερνήσεις, δίχως να είναι βέβαιο ότι θα γινόταν απ' όλους αποδεκτό το αποτέλεσμα που θα προέκυπτε από τις εκλογές που είχε οριστεί να γίνουν στις 28 Μάη 1967.

Από την άλλη, ο Θρόνος, που η αίγλη του είχε μειωθεί (κυρίως στα αστικά κέντρα), δεν προσφερόταν πια για να λειτουργήσει ως συσπειρωτικός μοχλός των αστικών πολιτικών δυνάμεων, ρόλο που είχε διαδραματίσει στα χρόνια του ένοπλου ταξικού πολέμου 1946-1949. Αντίθετα, στη διαπάλη του με τα κόμματα, όσον αφορούσε μια σειρά αρμοδιότητες και πρακτικές στην άσκηση της αστικής διακυβέρνησης και εξουσίας, γινόταν όλο και περισσότερο παράγοντας αποσταθεροποίησης του πολιτικού συστήματος και τροχοπέδη στον εκσυγχρονισμό του. Και οι δύο συμμαχίες που ο Θρόνος είχε συνάψει, αρχικά με την ΕΡΕ του Κ. Καραμανλή και στη συνέχεια με την Ενωση Κέντρου του Γ. Παπανδρέου, είχαν διαρραγεί με ηχηρό τρόπο. Ο Καραμανλής είχε διαφύγει στη Γαλλία πνέων μένεα κατά του Θρόνου, ενώ είχε έρθει και σε ορισμένη αντίθεση με τις ΗΠΑ, προσβλέποντας κυρίως στη συμμαχία με τη Γαλλία και ενόψει προετοιμασίας για την ένταξη της Ελλάδας στην ΕΟΚ. Από την άλλη, ο Γ. Παπανδρέου, ο οποίος είχε παραιτηθεί από πρωθυπουργός στη σύγκρουση με τον Θρόνο, διατηρούσε επαφές και συνδιαλεγόταν μυστικά με τον Π. Κανελλόπουλο και τον Θρόνο, δίχως καμιά πλευρά να εμπιστεύεται την άλλη.

Ταυτόχρονα, τα δύο βασικά αστικά κόμματα, επίσης, διένυαν περίοδο κρίσης. Η Ενωση Κέντρου ήταν επί της ουσίας διασπασμένη (μία μεγάλη ομάδα βουλευτών της είχε συσπειρωθεί υπό τον Ανδρέα Παπανδρέου, που πρόβαλε ως διάδοχος στην ηγεσία του Κέντρου, εκφραστής του «αριστερού» ρεύματος του Κέντρου).

Ο αρχηγός της ΕΡΕ, Παναγιώτης Κανελλόπουλος, διατηρούσε ψυχρές σχέσεις με τον Καραμανλή, ενώ σημαντικές δυνάμεις της ΕΡΕ (Ροδόπουλος, Πιπινέλης κ.ά.) διαφωνούσαν με την πολιτική του συνδιαλλαγή με τον Γ. Παπανδρέου. Τέλος, οι βουλευτές του Κέντρου, οι επονομαζόμενοι «αποστάτες», είχαν περιέλθει σε πλήρη ανυποληψία.

Με το πραξικόπημα η αστική τάξη έδειξε ότι δεν έχει αδιέξοδα όταν το εργατικό - λαϊκό κίνημα δεν είναι σε θέση να της χαλάσει τα σχέδια.

Η στρατιωτική δικτατορία 1967-1974 υπήρξε ένα αστικό καθεστώς «ειδικού σκοπού» ή «έκτακτης ανάγκης», μία προσπάθεια λύσης των συσσωρευμένων αντιθέσεων στο πολιτικό σύστημα της Ελλάδας και με προορισμό την απρόσκοπτη συνέχιση της εξυπηρέτησης των αναγκών της κεφαλαιοκρατικής συσσώρευσης, τη διατήρηση του ελέγχου επί της εργατικής τάξης και του λαού της χώρας και την ισχυροποίηση και την αναβάθμιση, εντέλει, της ελληνικής αστικής τάξης μέσα στο διεθνές καπιταλιστικό σύστημα και ιδιαίτερα στο χώρο της Ανατολικής Μεσογείου.

Δεν ήταν μόνοι τους

Από τη μελέτη της δράσης της δικτατορίας προκύπτει ότι δεν ήταν «μόνοι τους» ή απομονωμένοι, αλλά, αντίθετα, εξέφραζαν ισχυρά τμήματα του μονοπωλιακού κεφαλαίου της χώρας, με τα οποία βρίσκονταν σε συνεχή επαφή και, επίσης, ότι έδειξαν σημαντικές ικανότητες πολιτικής διορατικότητας και ευελιξίας (ιδιαίτερα, ίσως, ο επικεφαλής στο μεγαλύτερο διάστημα της δικτατορίας, Γ. Παπαδόπουλος). Στάθηκαν, δηλαδή, πολιτικοί ηγέτες της αστικής τάξης της χώρας στο διάστημα 1967-1974 και συντέλεσαν στη σταθεροποίηση της καπιταλιστικής εξουσίας ακόμη και με την πτώση τους.

Ο πρέσβης των ΗΠΑ, Χ. Τάσκα, δήλωσε σχετικά στην υποεπιτροπή των Ενόπλων Δυνάμεων του Κογκρέσου (1972): «Η Ελλάδα είναι μία χώρα η οποία είχε πολλήν πολιτικήν αστάθειαν. Είχε δημοκρατίαν επί σειράν ετών και από πολλών απόψεων ελειτούργει κακώς. Ελειτούργει, όμως, αρκετά καλώς ώστε οι Ελληνες να διεξαγάγουν επιτυχώς έναν εμφύλιον πόλεμον κατά των κομμουνιστών. Αλλά η δημοκρατία κατέρρεε το 1967 και, όπως υπέδειξε τόσον ευγλώττως ο Καραμανλής (...) ήτο αναγκαία μία βασική μεταρρύθμισις»(«Κωνσταντίνος Καραμανλής. Αρχείο, Γεγονότα και Κείμενα», τόμ. 7, σελ. 142, εκδ. «Η Καθημερινή-Ι.Κ.Κ.-ΣΚΑΪ», Αθήνα, 2005).

«Η νέα κυβέρνηση», εκτιμούσε η γερμανική πρεσβεία στην Αθήνα (1967), «επιχειρεί με πολύ κόπο να βάλει τάξη στη διοίκηση, να την στρώσει και σε αυτό έχει ήδη πρώτες επιτυχίες. Αν ο ρους των γεγονότων είχε πάρει άλλη κατεύθυνση, η χώρα θα εμπλεκόταν σ' έναν άκρως ταραχώδη προεκλογικό αγώνα, του οποίου η έκβαση και οι περαιτέρω συνέπειες θα ήταν πολύ δυσάρεστες, αν όχι καταστροφικές»(Χάγκεν Φλάισερ, «Οψεις της (Δυτικό-)Γερμανικής πολιτιστικής πολιτικής απέναντι στην Ελλάδα των Συνταγματαρχών: Ο τετραγωνισμός του κύκλου», στο «Η δικτατορία των συνταγματαρχών & η αποκατάσταση της δημοκρατίας, Πρακτικά Συνεδρίου», σελ. 359, εκδ. «Ιδρυμα της Βουλής των Ελλήνων για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία», Αθήνα, 2016).

Ο αντικομμουνισμός

Δύο μέρες μετά από το πραξικόπημα των συνταγματαρχών, ο Γεώργιος Παπαδόπουλος απηύθυνε από την κρατική τηλεόραση ένα αντικομμουνιστικό διάγγελμα, στο οποίο ανέφερε, ανάμεσα σε άλλα: «Η χώρα διήρχετο μίαν κρίσιν, αναζητούσα διέξοδον εξ ενός πολιτικού αδιεξόδου εις το οποίον είχε εισέλθει (...) Η κατάστασις αυτή προστιθεμένη εις μίαν αναρχικήν αντίληψιν, η οποία είχε επιβληθεί σχεδόν εις όλα τα άτομα της κοινωνίας, είχε δημιουργήσει τον έσχατον κίνδυνον να αλωθεί η χώρα από τον κομμουνισμόν (...) Προ αυτής της καταστάσεως ο εθνικός στρατός, αι ένοπλαι δυνάμεις της χώρας (...) έκρινεν ότι όφειλε να παρέμβη διάνα αποτρέψη τον δρόμον προς τον κρημνόν». Την επίκληση από τη χούντα του λεγόμενου «κομμουνιστικού κινδύνου» αναπαρήγαγαν και τα έντυπα φερέφωνά της, όπως, για παράδειγμα, η εφημερίδα «Μακεδονία», η οποία δημοσίευσε άρθρο υιοθετώντας το προβοκατόρικο δημοσίευμα βελγικής εφημερίδας. Με τίτλο «ΑΝΩ ΤΩΝ 100.000 ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΟΣΥΜΜΟΡΙΤΩΝ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΘΗΣΑΝ ΕΙΣ ΤΑ ΣΥΝΟΡΑ ΚΑΤΑ ΤΑΣ ΠΑΡΑΜΟΝΑΣ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΕΩΣ», έγραψε: «...η κομμουνιστική και μόνον απειλή προεκάλεσε την επέμβαση του στρατού εις την Ελλάδα» («Μακεδονία», 3 Ιούνη 1967).

Η αντικομμουνιστική ρητορεία, που πήγαινε χέρι χέρι με τη δήθεν «υπεράσπιση της πατρίδας», δεν συνιστούσε πρωτοτυπία. Συνεχιζόταν ο κυρίαρχος στην αστική ιδεολογία αντικομμουνισμός προηγούμενων δεκαετιών, που είχε γίνει ο ακρογωνιαίος λίθος για να στηριχτούν η ανασυγκρότηση και η θωράκιση του καπιταλιστικού κράτους. Με σημαία αυτόν τον αντικομμουνισμό, που εξέφραζε και τους περισσότερους παράγοντες του Κέντρου, είχε συσπειρωθεί ο άλλος πυλώνας της αστικής εξουσίας («Δεξιά» - Παλάτι) από τα μέσα της δεκαετίας του 1940.

Τον χαρακτήρα και το εύρος της αντικομμουνιστικής υστερίας είχε αποτυπώσει επιγραμματικά ο Γεώργιος Παπανδρέου πολλά χρόνια πριν το πραξικόπημα (20 Ιούνη 1950): «...Το ΚΚΕ είναι το κόμμα της προδοσίας και του εγκλήματος».

Την παραπάνω τοποθέτηση του Γ. Παπανδρέου δεν συμμεριζόταν ένα μικρό μέρος των αστών πολιτικών, κάποιοι από τους οποίους, μάλιστα, τάσσονταν και υπέρ της νομιμοποίησης του ΚΚΕ. Ακολουθούσαν διαφοροποιημένη πολιτική απέναντί του. Ωστόσο, το 1952, όλα τα κόμματα της Βουλής, με εξαίρεση την ΕΔΑ, ψήφισαν νόμο που διατηρούσε σε ισχύ τα «έκτακτα μέτρα» του 1946-1949.

Η αστική τάξη είχε συνειδητοποιήσει ότι η νίκη της σε καμία περίπτωση δεν είχε εκμηδενίσει την επίδραση που ασκούσε στο λαό η δράση του ΚΚΕ στην Κατοχή και μετά από αυτή, σε συνδυασμό με τον διεθνή ρόλο της Σοβιετικής Ενωσης. Υπολόγιζε (σε συνθήκες, μάλιστα, ψυχροπολεμικής ιμπεριαλιστικής επιθετικότητας) και την παγκόσμια απήχηση που είχε ο καθοριστικός ρόλος της ΕΣΣΔ στη συντριβή του ναζιστικού - φασιστικού Αξονα στο κύριο θέατρο του πολέμου, την Ευρώπη (1941-1945). Ετσι, ο αντικομμουνισμός πήρε τις πιο ωμές μορφές παραχάραξης των ιστορικών γεγονότων, ανοιχτής κρατικής προβοκάτσιας, διώξεων και ιδεολογικής τρομοκρατίας.

Οι χαρακτηρισμοί για το ΚΚΕ «ξενοκίνητο», «κόμμα κατασκόπων», μαζί με άλλα χυδαία και αντικομμουνιστικά, όπως «ΕΑΜοβούλγαροι», «αντεθνικώς δρώντες» κ.λπ., βρίσκονταν στην ημερήσια διάταξη.

Ηταν η περίοδος που ακόμα και οι χρήστες της δημοτικής γλώσσας θεωρούνταν πιθανοί κομμουνιστές ή συνοδοιπόροι. Η προπαγάνδα του «κονσερβοκουτιού» οργίαζε, πρώτα απ' όλα, στους κρατικούς μηχανισμούς (Ενοπλες Δυνάμεις, Αστυνομία, Χωροφυλακή, Δημόσια Διοίκηση κ.λπ.), αποτελούσε σημείο αναφοράς τους.

Από το 1958 είχαν ενεργοποιηθεί διάφοροι νέοι μηχανισμοί του αστικού κράτους, ανάμεσά τους μια «άτυπη» επιτροπή, στην οποία συμμετείχαν βασικά στελέχη της κυβέρνησης και της αντικομμουνιστικής προπαγάνδας και προβοκάτσιας (Σάββας Κωνσταντόπουλος, Γεώργιος Γεωργαλάς, Αγγελος Προκοπίου, Γεώργιος Παπαδόπουλος κ.ά.). Ταυτόχρονα, δυνάμωνε η τάση της πιο άμεσης παρέμβασης του στρατού στις πολιτικές εξελίξεις. Σημείο αναφοράς της θεωρείται η τοποθέτηση ως αρχηγού ΓΕΣ του Βασίλη Καρδαμάκη (Νοέμβρης του 1959), που σηματοδοτούσε την έντονη δραστηριοποίηση του «ΙΔΕΑ», με στόχο την πιο άμεση ανάμειξη στις πολιτικές εξελίξεις («Ιερός Δεσμός Ελλήνων Αξιωματικών», ιδρύθηκε τον Οκτώβρη του 1944 και ήταν αντικομμουνιστική εθνικιστική οργάνωση).

Παράλληλα, η εφημερίδα «Ακρόπολις» είχε τοποθετηθεί με σαφήνεια. Αναφερόμενη στην κυβέρνηση της ΕΡΕ, υποστήριξε ότι, αν αποτύγχανε ο Καραμανλής, «άλλος δρόμος από την δικτατορίαν δεν υπάρχει». «Τότε μοιραίως», έγραφε, «ΘΑ ΕΧΕΤΕ ΤΗΝ ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑΝ!... Διότι, μην αμφιβάλλομεν, κάποιος θα συνεκινείτο από τον κίνδυνον μίας παρόμοιας καταστροφής».

Τα «έκτακτα μέτρα» διατηρήθηκαν μέχρι το 1974, ενώ μόλις το 1962 θεωρήθηκε ότι έληξε η «ανταρσία των κομμουνιστοσυμμοριτών».

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Τα στοιχεία για το σημερινό αφιέρωμα πάρθηκαν από το βιβλίο «Δικτατορία 1967-1974, κείμενα και ντοκουμέντα», που εκδόθηκε με επιμέλεια του Τμήματος Ιστορίας της ΚΕ του ΚΚΕ από τη «Σύγχρονη Εποχή».

ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΟ ΚΟΜΜΑ ΕΛΛΑΔΑΣ
Ολόψυχα στην αντιδικτατορική πάλη

«Αδούλωτη Αθήνα», Φλεβάρης 1968. Παράνομο φύλλο που δημοσιεύει την απόφαση της ΚΟΑ υπέρ της 12ης Ολομέλειας της ΚΕ του ΚΚΕ
«Αδούλωτη Αθήνα», Φλεβάρης 1968. Παράνομο φύλλο που δημοσιεύει την απόφαση της ΚΟΑ υπέρ της 12ης Ολομέλειας της ΚΕ του ΚΚΕ
Το πραξικόπημα του 1967 βρήκε το ΚΚΕ να είναι παράνομο από το 1947, έχοντας χιλιάδες μέλη και στελέχη του στις φυλακές και τις εξορίες καθώς και χιλιάδες ακόμα στην πολιτική προσφυγιά. Ακόμα χειρότερα, με τη γνωστή Απόφαση της 8ης Ολομέλειας της ΚΕ το 1958, το ΚΚΕ είχε αποφασίσει τη διάλυση των Κομματικών Οργανώσεων και την ένταξη των μελών του Κόμματος στην ΕΔΑ. Συνολικά η πολιτική του κατεύθυνση στη διεξαγωγή της ταξικής πάλης στην Ελλάδα την περίοδο μετά το 1950 δεν επέτρεπε να συνειδητοποιηθεί από πλατιά τμήματα της εργατικής τάξης η ανάγκη να κατευθύνεται η πάλη στην επίλυση της αντίθεσης κεφαλαίου - μισθωτής εργασίας. Ετσι, υπήρξε διπλό πρόβλημα: Ελλειψη οργανωτικής αυτοτέλειας και σωστής προγραμματικής κατεύθυνσης. Παράλληλα, βέβαια, και μέσα στο ΚΚΕ δινόταν μάχη ακόμα και για την ίδια την κομμουνιστική ύπαρξη και συνέχεια του Κόμματος, η οποία οδήγησε στη διάσπαση κατά τη 12η Ολομέλεια της ΚΕ (1968).

Παρότι, όμως, το Κόμμα βρισκόταν σε πολύ κακή κατάσταση, από την πρώτη στιγμή επιβολής της δικτατορίας αναμετρήθηκε με την ευθύνη εναντίωσης, πάλης με στόχο την ανατροπή της.

Αμεση προϋπόθεση για την οργάνωση της αντιδικτατορικής πάλης του ΚΚΕ αποτελούσε η συγκρότηση Κομματικών Οργανώσεων στην Ελλάδα. Η πάνω από 10 χρόνια απώλεια της ιδεολογικής, πολιτικής και οργανωτικής αυτοτέλειας του Κόμματος, οπωσδήποτε, έπαιξε ρόλο ώστε η αντίσταση κατά της δικτατορίας να καθυστερήσει. Ωστόσο, πριν περάσει ένας χρόνος από την επιβολή της δικτατορίας, κατάφερε να λύσει, έστω στοιχειωδώς, το βασικό ζήτημα, δηλαδή ν' απαλλαγεί από το βάρος των διαμορφωμένων σε φράξια οπορτουνιστών - λικβινταριστών, ν' ανασυγκροτήσει τις Κομματικές Οργανώσεις στην Ελλάδα, να ιδρύσει την ΚΝΕ, να επιχειρήσει την κατάκτηση και ισχυροποίηση ορισμένων μαρξιστικών - λενινιστικών χαρακτηριστικών.

Αυτοσχέδια παράνομα τρικ της ΚΟΑ για τα 50 χρόνια της Μεγάλης Οκτωβριανής Σοσιαλιστικής Επανάστασης. Μέλη και στελέχη του Κόμματος που είχαν διαφύγει της σύλληψης ρίχτηκαν αμέσως στη μάχη για δημιουργία αντιδικτατορικών και αυτοτελών Οργανώσεων του ΚΚΕ. Σε αυτήν την προσπάθεια πήραν μέρος πολλοί νέοι που δεν είχαν φάκελο στην Ασφάλεια, νέοι εργάτες, φοιτητές ακόμα και μαθητές
Αυτοσχέδια παράνομα τρικ της ΚΟΑ για τα 50 χρόνια της Μεγάλης Οκτωβριανής Σοσιαλιστικής Επανάστασης. Μέλη και στελέχη του Κόμματος που είχαν διαφύγει της σύλληψης ρίχτηκαν αμέσως στη μάχη για δημιουργία αντιδικτατορικών και αυτοτελών Οργανώσεων του ΚΚΕ. Σε αυτήν την προσπάθεια πήραν μέρος πολλοί νέοι που δεν είχαν φάκελο στην Ασφάλεια, νέοι εργάτες, φοιτητές ακόμα και μαθητές
Μετά από συνένωση υπό ενιαία καθοδήγηση των τριών μεγάλων ομάδων κομμουνιστών που δρούσαν στην Αθήνα καθώς και πολλών άλλων μικρότερων, συγκροτήθηκε η Κομματική Οργάνωση Αθήνας (ΚΟΑ) του ΚΚΕ τον Ιούνη του 1967. Ξεκίνησε και η συγκρότηση των Οργανώσεων της ΚΟΑ. Οι πρώτες Αχτίδες που δημιουργήθηκαν ήταν η Εργατική, οι Αχτίδες Περιστερίου και Καλλιθέας καθώς και άλλες μικρότερες Οργανώσεις. Στην πορεία συνδέθηκαν με την ΚΟΑ και άλλες ξεκομμένες ομάδες κομμουνιστών. Λίγο αργότερα, (τέλη του Ιούνη - αρχές του Ιούλη) ανασυγκροτήθηκε το Γραφείο Κομματικής Οργάνωσης Θεσσαλονίκης (ΚΟΘ), ενώ τον Αύγουστο του 1967 ξεκίνησε η κυκλοφορία της «Αδούλωτης Αθήνας», οργάνου της ΚΟΑ. Οργανώνονται οι πρώτες αντιδικτατορικές ενέργειες, που δίνουν κουράγιο στον λαό.

Η πείρα αυτής της περιόδου επιβεβαιώνει την ανάγκη προετοιμασίας, ετοιμότητας, επαγρύπνησης και λήψης των αντίστοιχων οργανωτικών και πολιτικών μέτρων, που το Κομμουνιστικό Κόμμα οφείλει να παίρνει, προκειμένου να ανταποκριθεί σε οποιεσδήποτε συνθήκες. Επίσης, επιβεβαιώνει πως είναι μονόδρομος για το εργατικό - λαϊκό κίνημα να διεξάγεται η πάλη του έτσι που να περιφρουρεί και ν' αναπτύσσει την αυτοτελή δράση του.

O αντιδικτατορικός αγώνας που ακολούθησε απέδειξε πως κανένας μηχανισμός καταστολής, όσο και αν εμφανίζεται ως παντοδύναμος και αιώνιος, δεν μπορεί τελικά να υπερκεράσει το οργανωμένο εργατικό - λαϊκό κίνημα.

Το ΚΚΕ δεν είχε ξεριζωθεί από την ελληνική κοινωνία. Και δεν μπορούσε να ξεριζωθεί ούτε και εξαιτίας των δικών του λαθεμένων αποφάσεων, ούτε πολύ περισσότερο λόγω διώξεων, εκτελέσεων, δολοφονιών, τρομοκρατίας.

Τον Απρίλη του 1967 διέθετε αντανακλαστικά που είχαν ριζώσει μέσα στην αγωνιστική δράση του και τις αμέτρητες θυσίες, που το είχαν καταξιώσει σ' ένα σημαντικό μέρος του λαού και διεθνώς. Παρέμενε ως παρακαταθήκη η μακρόχρονη προσφορά του σε μισονόμιμες, μη νόμιμες συνθήκες, στις συνθήκες της Κατοχής και κατά τη διάρκεια της ηρωικής ταξικής αναμέτρησης των 33 ημερών του Δεκέμβρη του 1944, του τρίχρονου ταξικού αγώνα του ΔΣΕ (1946 - 1949). Διέθετε αντανακλαστικά που οφείλονταν, επίσης, στην αναγνώριση του μαρξισμού - λενινισμού, του προλεταριακού διεθνισμού, της αναγκαιότητας πάλης για τον σοσιαλισμό, στην επιμονή του στη συνεπή υπεράσπιση του σοσιαλιστικού συστήματος κατά τη διαπάλη του με το διεθνές καπιταλιστικό σύστημα.

Αυτά τα αντανακλαστικά εκδηλώθηκαν από την πρώτη στιγμή με την απόφασή του να διαθέσει στον αγώνα, με κάθε θυσία, όσες δυνάμεις διέθετε στο εσωτερικό, να στρατολογήσει νέες αλλά και με αποστολές στελεχών από το εξωτερικό, προκειμένου άμεσα να ξεκινούσε η μαζική δράση για την ανατροπή της δικτατορίας.

Ηταν το μοναδικό κόμμα που δεν ανέθετε την ανατροπή της χούντας στον ιμπεριαλιστικό παράγοντα, ευρωπαϊκό ή αμερικανοΝΑΤΟικό, γενικότερα δεν την ανέθετε αποκλειστικά σε αστικές δυνάμεις. Προειδοποιούσε τον λαό ότι τα αστικά κόμματα, οι ηγέτες τους έκαναν συνεννοήσεις πίσω από την πλάτη του με παράγοντες της χούντας, των ΗΠΑ και άλλους Ευρωπαίους αστούς ηγέτες για να γίνει αλλαγή σκυτάλης, ώστε να χειραγωγηθεί και να ελεγχθεί ο λαϊκός παράγοντας.

Το ΚΚΕ, σε όλη τη διάρκεια της δικτατορίας, έριξε βάρος στον οργανωμένο αγώνα με αφετηρία και πεδίο δράσης τα εργατικά - λαϊκά αιτήματα και με στόχο να εξελιχτούν οι αγώνες σε μαζικές πολιτικές εκδηλώσεις κατά της χούντας. Πρόβαλε αιτήματα για την απελευθέρωση των κρατουμένων, τη χορήγηση γενικής αμνηστίας.

Ο αδιαμφισβήτητος ηρωικός ρόλος του Κόμματος στην πάλη κατά της στρατιωτικής δικτατορίας δεν πρέπει να βάλει σε δεύτερη μοίρα το γεγονός ότι το ΚΚΕ ακολουθούσε από πριν λαθεμένη στρατηγική, η οποία εκδηλώθηκε αναπόφευκτα και στη δικτατορία, στο επίπεδο της πολιτικής συμμαχιών, στη γραμμή συσπείρωσης, καθώς και στο τι έπρεπε να επιδιώξει ο λαός για την ανατροπή της χούντας και μετά από αυτήν.

Το ΚΚ στον καπιταλισμό πρέπει να έχει στρατηγική ανατροπής της καπιταλιστικής εξουσίας, ανεξάρτητα από τη μορφή της ή τις συνθήκες δράσης του Κόμματος (νόμιμες, ημινόμιμες, βαθιά παράνομες). Ακόμα, ανεξάρτητα αν η μορφή της καπιταλιστικής εξουσίας είναι κομματική κυβέρνηση στηριγμένη στο Κοινοβούλιο ή όχι, ή κυβέρνηση τεχνοκρατών ή στρατιωτικών εκπροσώπων της αστικής τάξης, σε εμπόλεμη ή μη εμπόλεμη κατάσταση.

Η πολύπλευρη ιδεολογική, πολιτική και οργανωτική ισχυροποίηση του Κόμματος μία και μόνη επίδραση μπορεί να έχει: Την ανάπτυξη και την ισχυροποίηση του εργατικού κινήματος, την πρόοδο της συμμαχίας του με τα λαϊκά στρώματα των αυτοαπασχολούμενων της πόλης και της υπαίθρου, την άνοδο της ταξικής πάλης, την ενίσχυση του αντικαπιταλιστικού - αντιμονοπωλιακού αγώνα με κατεύθυνση την εργατική εξουσία.



Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ