Η έκπληξη του ιατροδικαστή, δεν ήταν έκπληξη για την αστυνομία. Γι' αυτή ήτανε τρόμος. Ακόμα δεν είχε καταλαγιάσει ο κρότος από την έκρηξη στην πρεσβεία και να μια τρομοκρατική δολοφονία! Ο «ο ...», ήτανε μέρος του συστήματος, κεφάλαιο για την κυβέρνηση και το κόμμα της πλειοψηφίας. Με μιας έσπασαν τα τηλέφωνα και οι ασύρματοι. Και όσο ξετυλίγονταν το κουβάρι, τόσο τα πράγματα μπερδεύονταν περισσότερο! Σε μισή ώρα, όμως, όλα είχαν διαλευκανθεί! (Είχαν;) Το Στέλεχος του συστήματος, αποφάνθηκε η αστυνομία, δεν έπεσε από τα πυρά των τρομοκρατών. Το έγκλημα ήταν «κοινό». Το θύμα υπέκυψε στις οργισμένες μπουνιές του άντρα της ερωμένης του! Η κυβέρνηση ανακουφίστηκε! (Αλλο σεξ, άλλο τρομοκρατία).

Ανακουφίστηκε; Δε θα το 'λεγα! Οσο προχωρούσε η νύχτα νέοι εφιάλτες έμπαιναν στην υπόθεση. Εφιάλτες που μπροστά τους το σεξ είναι πταίσμα! Οι δημοσιογράφοι και τα αδηφάγα κανάλια, θύματα (και αυτά) του ανταγωνισμού τους, χωρίς σοβαρά θέματα το τελευταίο διάστημα, σοβαρά όπως αυτά τα εννοούν, βρήκαν το Θέμα! Ερωτα, αίμα, χρήμα, πολιτική! Η ερωμένη, πέρα από ερωμένη, ήταν και το «δεξί χέρι» του θύματος. Και πέρα από «δεξί χέρι», ήταν και υπεύθυνη για τις προμήθειες. Ενας τομέας που το χρήμα ρέει, όπως ο Αμαζόνιος!

Ο ιατροδικαστής, στο μεταξύ, σκυμμένος πάνω στο νεκρό Στέλεχος(για το οποίο, ειρήσθω εν παρόδω, δεν ακούστηκαν ηθικοί χαρακτηρισμοί, όμοιοι με αυτούς που ακούστηκαν για την ερωμένη, λες και αυτός, όταν έκαναν έρωτα έπλενε τα χέρια του, όπως ο Πιλάτος ας πούμε, και παραδίδονταν αγνός στην κοινωνία που έχει πρότυπό της το «πατρίς, θρησκεία, οικογένεια» - αλλά αυτό είναι ιστορία, για μια άλλη ταινία), προσπαθεί να βρει τις ακριβείς αιτίες του θανάτου. Εφταιγαν μόνο οι μπουνιές ή και η κλονισμένη καρδιά του εραστή; Στις τσέπες του, λένε οι φυλλάδες, βρέθηκαν δυο βιάγκρα!

Παράλληλα σε όλα τα κλιμάκια της κυβέρνησης, στο φιλικό της Τύπο και τα ραδιοτηλεοπτικά κανάλια, που την υποστηρίζουν - και τη στηρίζουν - γίνονται απεγνωσμένες προσπάθειες να μετριαστεί το κακό (γιατί κακό, οπωσδήποτε, θα προκύψει). Προσπαθούν με νύχια και με δόντια να διατηρήσουν την ηθική τους (ηθική με τη στενή έννοια), γιατί πάνω σε αυτή έχουν, χρόνια τώρα, οικοδομήσει το κοινωνικό προφίλ τους. Αυτοί δεν παραβαίνουν καμία από τις εντολές του Κυρίου, και ιδιαίτερα, βέβαια, αυτή της μοιχείας! (Τα πράγματα, φυσικά, τους διαψεύδουν).

Εγώ ένα μόνο πράγμα θέλω να τονίσω! Ενα τυχαίο γεγονός και βγήκε τέτοια μπόχα! Μπόχα ηθική, ας την πούμε έτσι, για να συνεννοηθούμε, και μπόχα πολιτική. «Πατρίς, θρησκεία, οικογένεια»; Κουμπωθείτε!

Κάθε χρόνο, την άνοιξη, εκείνη θυμόταν με πόνο τον αδικοχαμένο αδερφό της... Ομως, δεν ήταν μόνο την άνοιξη που τον θυμόταν, αλλά όλες τις μέρες του χρόνου, κάθε χρόνο, εδώ και σαράντα χρόνια. Από τότε, που άνανδρα τον δολοφόνησαν, στη διάρκεια του Εμφυλίου. Ο «πανδαμάτωρ χρόνος» δεν ίσχυε για εκείνη. Σκότωσαν τον μονάκριβο αδελφό της, τον αγωνιστή και ποιητή Νίκο Παπακόγκο με προδοσία: Σαν τον Ισπανό ποιητή, τον Λόρκα, που εκτελέστηκε κι αυτός σ' έναν άλλον Εμφύλιο. Τον Νίκο δεν το σκότωσαν γιατί ήταν ποιητής, αλλά γιατί ήταν κομμουνιστής. Χωρίς καν να περάσει από στρατοδικείο. Στα μουλωχτά...

Σαράντα χρόνια μετά, η Βάγια Παπακόγκου, αντάρτισσα τότε του Δημοκρατικού Στρατού και αγωνίστρια της Αντίστασης, αποκαλύπτει την αλήθεια για το θάνατο του αδελφού της: Ενα έγκλημα μετά από προδοσία... Με οδύνη, αλλά και μεθοδικότητα, είχε ερευνήσει και ανακάλυψε είκοσι χρόνια πριν όλες τις λεπτομέρειες για το θάνατο του Νίκου. Εφτασε μέχρι τον τόπο που τον εκτέλεσαν, συγκέντρωσε στο μαγνητόφωνο τις μαρτυρίες, άλλοτε φανερά κι άλλοτε κρυφά... Ομως, οι αναμνήσεις ήταν πολύ οδυνηρές. Χρειαζόταν δύναμη να τις αντιμετωπίσει. Και συνθέτοντας την προσωπογραφία του αδελφού της, δίνει την ατμόσφαιρα μιας ολόκληρης εποχής, στο βιβλίο της, που μόλις κυκλοφόρησε, με τον τίτλο «Κάθε χρόνο στις 27 Απριλίου».

Το χρονικό μιας γενιάς που έδωσε τα πάντα για τα ιδανικά της. Εκείνη, η μεγάλη αδελφή, που ανάστησε τον μικρότερο με καθημερινή επικοινωνία και φροντίδα. Στο χωριό Παχτούρι των ορεινών Τρικάλων. Η φωτογραφία του Νίκου, μωρό... η φωτογραφία του όταν πήγαινε στο Δημοτικό: Ενα ορμητικό και ατίθασο αγόρι. Εκείνη, το βράδυ του 'λεγε παραμύθια. Μια μεγάλη πολυμελής ενωμένη οικογένεια, σε εποχή φτώχειας και δυσκολίας επιβίωσης. Ο πατέρας, παπάς και δάσκαλος, με δημοκρατικές ιδέες, λόγιος, προσπαθεί να σπουδάσει και τα κορίτσια του. Η Βάγια, η πρώτη, γίνεται δασκάλα. Παρακολουθεί τον αδελφό της στις πρώτες του επαναστατικές εξάρσεις: Πώς έγινε κομμουνιστής, πώς ήρθε σε ιδεολογική αντίθεση με τον πατέρα του, πώς με τη δική του επιρροή ο πατέρας έγινε ΕΑΜίτης. Και πιο πριν, πώς ο Νίκος Παπακόγκος έγινε μέλος της ΟΚΝΕ, στο Γυμνάσιο ακόμα.

Απ' όλα τα αδέλφια, επτά τον αριθμό, φαίνεται ότι τη μεγαλύτερη και πιο βαθιά ψυχική επικοινωνία είχε ο Νίκος με την Βάγια: Μαζί στην καθημερινή ζωή, μαζί στους προβληματισμούς, μαζί και στον αγώνα. Μαζί και στην Αθήνα, όπου ο Νίκος αρχίζει να σπουδάζει στη Νομική. Ομως, ο πόλεμος θα διακόψει τα όνειρα των νέων: Ο Νίκος, που μέχρι τότε η ποίησή του θύμιζε Κρυστάλλη και Βαλαωρίτη, εμπνέεται από την Αντίσταση του λαού και γράφει τους πρώτους αντιστασιακούς του στίχους. Με τη βοήθεια δυο γυναικών εξόριστων κομμουνιστριών, της Αλέγρας Φελούς και της Διονυσίας, η Βάγια και ο Νίκος, μαζί και ο ποιητής Στάθης Πρωταίος, συγκροτούν παράνομο κομματικό πυρήνα (1940-'41).

...Στο χωριό Παλαιομονάστηρο Τρικάλων, το σπίτι της δασκάλας Βάγιας γίνεται έδρα των πρώτων ΕΑΜικών οργανώσεων της περιοχής. Ο Νίκος, κομματικός καθοδηγητής, παίρνει μέρος στη Μάχη της Μερίτσας και την απαθανατίζει με τους στίχους του. Το 1943 ο ποιητής εκλέγεται μέλος της Περιφερειακής Επιτροπής Τρικάλων και αναλαμβάνει την καθοδήγηση της Αχτίδας Μεσοχώρας. Μέλος της ΠΕ και η Βάγια. Ανάμεσα στα αντιστασιακά τραγούδια που έγραψε ο Νίκος ήταν και το χορευτικό: «Βγήκαν αντάρτες στα βουνά/ τα ρουμελιώτικα παιδιά/ και το πρώτο παλικάρι/ όλοι το φωνάζουν Αρη». Μετά τη Μάχη της Μερίτσας, η μάχη των δυο Στενών, Πόρτας - Μουζακίου. Ο Νίκος συμμετέχει σ' όλες τις κινητοποιήσεις του λαού. Θα υμνήσει τη μέρα της Απελευθέρωσης, όπως γιορτάστηκε στο χωριό τους, το Παχτούρι, με την καμπάνα να χτυπά για τη λευτεριά «Χριστός Ανέστη σήμερα, πάνε τα βάσανα όλα».

Αλίμονο! Τίποτα δεν τέλειωσε. Το καλοκαίρι του 1946, βρίσκει τα αδέλφια Βάγια και Νίκο και μαζί τους την Αρετή και τη Σοφία στην Αθήνα, όπου έχουν έρθει για να γλιτώσουν από τους παρακρατικούς τρομοκράτες. Η Βάγια έχει απολυθεί από δασκάλα, εξαιτίας της αντιστασιακής της δράσης. Προσπαθούν να επιβιώσουν με στοιχειώδη μεροκάματα τα τέσσερα αδέλφια, που τόσα προσέφεραν στην Αντίσταση. Και ο Νίκος, μακριά από τη γυναίκα και τα παιδιά, γυρνά στους δρόμους της Αθήνας πουλώντας φρούτα.

Από το καλοκαίρι του 1946, εργάζεται στο «Ριζοσπάστη». Ομως, γρήγορα θα φύγει εθελοντικά για το βουνό, στον Κόζιακα. Τοποθετείται στο Επιτελείο με ιδιαίτερη υπευθυνότητα τον Τύπο και τη γενική διαφώτιση.

Η άνοιξη του 1947 είναι η τελευταία για τον Νίκο, που ακόμα δεν έχει κλείσει τα τριάντα του χρόνια - γεννήθηκε το 1918. Πιστός στη γενική διαταγή του Γενικού Αρχηγείου, μπαίνει μέσα στο χωριό του Αρχηγείου Κόζιακα - στα μετόπισθεν - και μέσα στις ίδιες τις κυβερνητικές δυνάμεις συλλαμβάνεται και οδηγείται στη Μεσοχώρα. Τρεις μέρες βασανίζεται για να ομολογήσει μυστικά και αφού δεν πετυχαίνουν το σκοπό τους οι δήμιοι τον εκτελούν στη θέση «Αρμυρες» χωρίς δίκη. Αγνωστο για χρόνια πού ακριβώς εκτελέστηκε και πού ο τάφος του...

Το 1960 κυκλοφόρησαν στο Βουκουρέστι από την ΚΕ του ΚΚΕ στις «πολιτικές και λογοτεχνικές εκδόσεις» τα ποιήματά του και το 1982 από τη «Σύγχρονη Εποχή» οι στίχοι του με τον τίτλο «Ματωμένος Ηλιος».

Τα χρόνια πέρασαν... η Βάγια ταξίδεψε μακριά. Πολιτική πρόσφυγας στη Σοβιετική Ενωση έζησε μιαν άλλη ζωή. Ομως, η ανάμνηση του Νίκου δεν την εγκατέλειψε ποτέ. Επέστρεψε στην Ελλάδα το 1966. Στις 16 Αυγούστου του 1988 συναντά στο Παχτούρι, το χωριό της, ένα φίλο οικογενειακό που είναι γιατρός. Αυτός θα τις δώσει τις πρώτες πολύτιμες πληροφορίες, την αρχή του νήματος για να βρει τους ανθρώπους που θα την οδηγήσουν στον τόπο της θυσίας του αδελφού της - και εκεί που πίστευε ότι θα βρει τον τάφο του. Οι συγχωριανοί της ξέρουν ότι ψάχνει για να μάθει την αλήθεια για τις ακριβείς συνθήκες της δολοφονίας. Κι εκείνη, σα ντετέκτιβ της ιστορίας, της μνήμης, αλλά και της βαθιάς αγάπης για τον αδικοσκοτωμένο ποιητή, θα παραμερίσει τα αισθήματα οδύνης και θα ερευνήσει, διασταυρώνοντας μαρτυρίες. Στις 24 Αυγούστου του 1988 φθάνει επιτέλους μαζί με φίλους και συγγενείς στον τόπο του μαρτυρίου. Μαζί της και η αδελφή της Αρετή, ψυχή άλλοτε της ΕΠΟΝ στην περιοχή Δυτικής Θεσσαλίας. Αντικρίζουν τον τόπο, όπου ο Νίκος έζησε τα τελευταία δευτερόλεπτα της ζωής του. Κεραυνοβολημένες σωματικά και ψυχικά, βλέπουν τη «νεροφαγιά» και τον κέδρο, όπου ο Νίκος άφησε την τελευταία του πνοή πυροβολημένος (πιο πέρα εκτέλεσαν και άλλους δυο αγωνιστές).

Η Βάγια δε θα σταματήσει εκεί: Εφοδιασμένη μ' ένα μαγνητόφωνο συγκεντρώνει μαρτυρίες. Και στο βιβλίο, που θα γράψει είκοσι χρόνια αργότερα, αποτυπώνονται οι διάλογοι σα θεατρικό έργο, διάλογοι μιας τραγωδίας. Ψηφίδα - ψηφίδα, σπαράγματα του Εμφυλίου...