Η συζήτηση στο Γιούρογκρουπ έχει βάση εκκίνησης σχετικό σημείωμα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, όπου μεταξύ άλλων διαπιστώνεται ότι ο αντίκτυπος της κρίσης «διαφέρει δραματικά» ανάμεσα σε τομείς της οικονομικής δραστηριότητας σε επίπεδο Ευρωζώνης. Μια τέτοια εξέλιξη φέρνει ξανά στην επιφάνεια τις συντελούμενες αναδιαρθρώσεις, ενώ βέβαια πυροδοτεί τα αντιλαϊκά παζάρια και τις διεργασίες αναφορικά με τα στοχευμένα μέτρα στήριξης που προωθεί η κάθε κυβέρνηση για λογαριασμό επιχειρηματικών ομίλων.

Ηδη η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κάνει λόγο για το ενδεχόμενο ανακατανομής πόρων μεταξύ τομέων της οικονομικής δραστηριότητας, καθώς όπως επισημαίνεται η κρίση έχει εντείνει τις υπάρχουσες τάσεις, δίνοντας το προβάδισμα στην ψηφιοποίηση, στις αλλαγές στις παγκόσμιες αλυσίδες αξίας και στην «πράσινη μετάβαση»...

Σε ό,τι αφορά το μείγμα δημοσιονομικής πολιτικής, η πλευρά της Ευρωπαϊκής Επιτροπής επισημαίνει ότι «μόλις μειωθούν οι υγειονομικοί κίνδυνοι, τα μέτρα θα πρέπει σταδιακά να γίνονται πιο στοχευμένα και να στρέφονται στη στήριξη μίας ανθεκτικής και βιώσιμης ανάκαμψης». Τονίζεται ακόμα ότι «η δημοσιονομική πολιτική θα πρέπει να παραμείνει ευέλικτη και να προσαρμόζεται στην εξελισσόμενη κατάσταση», ανάλογα βέβαια με τις ανάγκες στήριξης των επιχειρηματικών ομίλων.

Μάλιστα, εν αναμονή του πακτωλού των εκταμιεύσεων από το «Ταμείο Ανάκαμψης», που θα συνδυάζονται με την κλιμάκωση των αντιλαϊκών αναδιαρθρώσεων, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τονίζει ότι «το επίπεδο της οικονομικής δραστηριότητας στην ΕΕ ή στην Ευρωζώνη σε σύγκριση με τα προ κρίσης επίπεδα (τέλος του 2019) θα αποτελούσε το βασικό ποσοτικό κριτήριο για να προβεί η Επιτροπή στη συνολική αξιολόγηση της απενεργοποίησης ή της συνέχισης της εφαρμογής της γενικής ρήτρας διαφυγής».

Στο «διά ταύτα», η χαλαρή δημοσιονομική πολιτική - δηλαδή τα μέτρα στήριξης του κεφαλαίου μέσω των κρατικών προϋπολογισμών - αναμένεται να διατηρηθεί και για το 2022, προκειμένου η οικονομική δραστηριότητα να ανακάμψει στα επίπεδα του 2019.

Παράλληλα, εκτιμάται ότι οι εκταμιεύσεις του «Ταμείου Ανάκαμψης» θα έχουν σημαντική συνεισφορά στη δημοσιονομική πολιτική των κρατών - μελών, καθώς «θα προσφέρουν σημαντική ώθηση στην οικονομία τα επόμενα χρόνια, χωρίς αύξηση των κρατικών ελλειμμάτων και χρεών».

Η κυβέρνηση της ΝΔ, από την πλευρά της, βρίσκεται στα παζάρια με την Κομισιόν σχετικά με τη λίστα των έργων που θα ενταχθούν στο «Ταμείο Ανάκαμψης». Εν προκειμένω, σύμφωνα με πληροφορίες τα παζάρια δεν είναι και τόσο ανέφελα όσο εμφανίζονται από κάποιες πλευρές, ενώ σε κάθε περίπτωση ξεκαθαρίζεται ότι επενδύσεις που θα χρηματοδοτούνται από επιχορηγήσεις και δάνεια του «Ταμείου Ανάκαμψης» θα πρέπει να είναι πέρα και πάνω από αυτές που εντάσσονται στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων του ελληνικού κρατικού προϋπολογισμού.

Να σημειωθεί ότι το μοίρασμα των ενισχύσεων του «Ταμείου Ανάκαμψης» προς τους εγχώριους επιχειρηματικούς ομίλους προβλέπει ποσοστό χρηματοδότησης για «πράσινες» επενδύσεις στο 37%, ενώ τουλάχιστον το 20% από τα συνολικά κονδύλια θα διοχετευτεί σε ψηφιακές επενδύσεις.

Παράλληλα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει ξεκαθαρίσει ότι «τα σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας των κρατών - μελών θα πρέπει να αντιμετωπίζουν τις προκλήσεις οικονομικής πολιτικής που καθορίζονται στις ειδικές ανά χώρα συστάσεις των τελευταίων ετών», δηλαδή θα συνδυάζονται και με τις διαδικασίες των Ευρωπαϊκών Εξαμήνων.

Σε ό,τι αφορά την ελληνική οικονομία, η κρίση που εκδηλώνεται με φόντο τα περιοριστικά μέτρα φέρνει στην επιφάνεια τις τάσεις αναδιάρθρωσης του επιχειρηματικού πεδίου, προς όφελος βέβαια των ισχυρών επιχειρήσεων.

Με αφορμή τα στοιχεία που δημοσιοποίησε την περασμένη βδομάδα η ΕΛΣΤΑΤ σχετικά με την εξέλιξη του ΑΕΠ (πτώση 8,2% για το 2020), αλλά και για τις επιμέρους συνιστώσες του, σε σχετική μελέτη της Εθνικής Τράπεζας διαπιστώνεται πως «οι εξελίξεις, σε μακροοικονομικό επίπεδο, υποκρύπτουν διευρυνόμενες αποκλίσεις μεταξύ επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται σε διαφορετικούς κλάδους, καθώς και μεταξύ επιχειρήσεων διαφορετικών κατηγοριών εντός του ίδιου κλάδου».

Οπως χαρακτηριστικά τονίζεται, «οι μεγαλύτερες και πιο ανταγωνιστικές επιχειρήσεις (στους τομείς που παραμένουν σε λειτουργία) ανταποκρίνονται με μεγαλύτερη επιτυχία στις νέες απαιτήσεις και αυξάνουν τα μερίδιά τους και τις χρηματοοικονομικές τους επιδόσεις».

Στο Γιούρογκρουπ της Δευτέρας θα τεθεί προς συζήτηση και η 9η έκθεση ενισχυμένης εποπτείας, που εφαρμόζεται στην περίπτωση της ελληνικής οικονομίας.

Μεταξύ άλλων γίνεται λόγος για νέες παρεμβάσεις, όπως η συνέχιση των μεταρρυθμίσεων στον χρηματοπιστωτικό τομέα, στη λειτουργία της Δικαιοσύνης, στην ολοκλήρωση της μεταρρύθμισης για επενδυτικές άδειες σε συμφωνημένους τομείς, και βέβαια για την έγκριση του εκσυγχρονισμένου Εργατικού Κώδικα. Μάλιστα, όπως χαρακτηριστικά τονίζεται, η μεταρρύθμιση της Δικαιοσύνης πρέπει να ξεκινήσει εκ νέου, καθώς - όπως λένε - συνδέεται με την αποτελεσματικότητα και τη διασφάλιση της ταχείας υλοποίησης των επενδύσεων.

Σε ό,τι αφορά τις αναδιαρθρώσεις στο χρηματοπιστωτικό σύστημα και τη διαχείριση των «κόκκινων» δανείων, επισημαίνεται ότι η εφαρμογή ορισμένων βασικών μεταρρυθμίσεων έχει επίσης καθυστερήσει, αλλά συμφωνήθηκε ένα φιλόδοξο χρονοδιάγραμμα για την επόμενη «αξιολόγηση», που αναμένεται τον Μάη.

Υπογραμμίζεται ότι η εφαρμογή του Πτωχευτικού Κώδικα απαιτεί σημαντικές παρεμβάσεις, όπως οι λεπτομερείς προδιαγραφές για τη λειτουργία του και βέβαια η δημιουργία ηλεκτρονικής πλατφόρμας που θα διασυνδέεται με τις τράπεζες.

Σε κάθε περίπτωση, όπως αναφέρεται, «το πλήρες μέγεθος της πρόκλησης που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις και ο χρηματοπιστωτικός τομέας αναμένεται να γίνει εμφανές μόνο σε μεταγενέστερο στάδιο, με τη σταδιακή κατάργηση των μέτρων στήριξης, όπως και σε άλλα κράτη - μέλη»...

• ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ - ΕΥΡΩΖΩΝΗ: Μπαράζ αναδιαρθρώσεων με φρέσκα πακέτα στήριξης των επιχειρηματικών ομίλων
• ΟΜΙΛΟΙ - ΚΟΛΟΣΣΟΙ ΤΟΥ ΛΙΑΝΕΜΠΟΡΙΟΥ: Μαζικές απολύσεις και επιδείνωση των όρων δουλειάς για δεκάδες χιλιάδες εργαζόμενους

Copyright 2017 The Associated

Δύο όμιλοι - κολοσσοί του λιανεμπορίου ενδυμάτων στον κόσμο, η ισπανική «Inditex» και η σουηδική «H&M», με αμύθητα κέρδη όλα τα προηγούμενα χρόνια και κατέχοντας σημαντικό μερίδιο της παγκόσμιας αγοράς, ετοιμάζονται για χιλιάδες απολύσεις και λουκέτα σε εκατοντάδες καταστήματα, στην Ευρώπη και τον υπόλοιπο κόσμο. Προκειμένου να θωρακίσουν την ανταγωνιστικότητά τους και τα κέρδη τους στις συνθήκες της οικονομικής κρίσης και στις νέες εξελίξεις που επιταχύνθηκαν από την πανδημία, όπως είναι η σημαντική επέκταση του ηλεκτρονικού εμπορίου, προχωρούν σε μείωση του λεγόμενου «εργασιακού - λειτουργικού κόστους».

Δεκάδες χιλιάδες εργαζόμενοι του κλάδου καλούνται για μήνες να ζήσουν με ψίχουλα, άλλοι χάνουν τη δουλειά τους, ενώ όσοι παραμένουν είτε υποαπασχολούνται, είτε δουλεύουν ωράρια - λάστιχο ή «ήλιο με ήλιο». Επιπλέον, αναδεικνύεται και σε αυτήν την περίπτωση ότι η εξέλιξη της τεχνολογίας, αντί να βελτιώνει τους όρους εργασίας και διαβίωσης των εργαζομένων, στο πλαίσιο του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής αξιοποιείται για ένταση της εκμετάλλευσης και για ακόμα μεγαλύτερη εντατικοποίηση, ενώ τα εξευτελιστικά μεροκάματα παραμένουν.

Οι κολοσσοί του κλάδου «γκρινιάζουν» για τη μειωμένη κερδοφορία τους λόγω της πανδημίας και κλιμακώνουν την αντεργατική επίθεση.

Ο όμιλος «Inditex» ανακοίνωσε πριν από λίγες μέρες καθαρά κέρδη 1,1 δισ. ευρώ για το 2020, καταγράφοντας μείωση κατά 70% σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά. Με καθαρά κέρδη 453 εκατ. ευρώ στο δ' τρίμηνο, ωστόσο, ο όμιλος κατέγραψε σχετικά μικρότερη μείωση στα κέρδη του (53%), παρά την έξαρση του δεύτερου κύματος της πανδημίας, ενισχυόμενος σημαντικά από το διαδικτυακό εμπόριο και τη γρήγορη ανάκαμψη στην Κίνα. Συνολικά το 2020 οι πωλήσεις μειώθηκαν κατά 28% από πέρυσι, στα 20,4 δισ. ευρώ, με την αύξηση κατά 77% στις διαδικτυακές πωλήσεις να αντισταθμίζει εν μέρει τις αρνητικές επιπτώσεις από τα μέτρα κατά της πανδημίας... Ο όμιλος επιδιώκει μέχρι το 2022 να αυξήσει το ποσοστό διαδικτυακών πωλήσεων στο 25%, από 14% σήμερα.

Ο ισπανικός όμιλος, με σχεδόν 7.200 καταστήματα στον κόσμο, περιλαμβάνει αλυσίδες καταστημάτων ρούχων όπως «Zara», «Bershka», «Pull and Bear», «Stradivarius», «Massimo Duti», Oysho» κ.ά. Οπως ανακοίνωσε τον Ιούνη, σχεδιάζει να κλείσει 1.000 - 1.200 από τα μικρότερα, λιγότερο κερδοφόρα καταστήματά του παγκοσμίως μέχρι το τέλος του 2021 και παράλληλα να ενισχύσει το ηλεκτρονικό εμπόριο.

Στην Ισπανία θα κλείσουν τα πρώτα καταστήματα από τα περίπου 700 που αναμένεται να κλείσουν φέτος στην Ευρώπη, ενώ περίπου 100 θα κλείσουν στην Αμερική και 400 αλλού στον κόσμο. Μέχρι στιγμής η «Inditex» έχει ανακοινώσει το κλείσιμο 114 καταστημάτων στην Ισπανία, που επηρεάζουν 986 θέσεις εργασίας, ενώ συνολικά αναμένεται να κλείσουν φέτος μέχρι και 186 καταστήματα...

Για την προώθηση αυτού του «σχεδίου αναδιάρθρωσης», ο όμιλος προχωρά σε «συγκαλυμμένες απολύσεις» με βασικό στήριγμα τον εργοδοτικό - κυβερνητικό συνδικαλισμό, που ελέγχεται από τους σοσιαλδημοκράτες του κυβερνώντος κόμματος PSOE και του κυβερνητικού εταίρου «Podemos».

Οι συνδικαλιστικές συνομοσπονδίες Γενική Ενωση Εργαζομένων (UGT) και «Εργατικές Επιτροπές» (CCOO) τον περασμένο Δεκέμβρη υπέγραψαν με την «Inditex» συμφωνία που υποτίθεται ότι θα «προστάτευε» τις θέσεις εργασίας. Στους εργαζόμενους την παρουσίασαν ως «δέσμευση» του ομίλου να προσφέρει νέες θέσεις εργασίας για όσες καταργούνται με τα λουκέτα, προκειμένου να μην υπάρξουν αντιδράσεις και διεκδικήσεις...

Οπως αποκαλύπτεται, βέβαια, οι «εναλλακτικές» είναι αέρας κοπανιστός.

Συγκεκριμένα, ο μονοπωλιακός όμιλος μπορεί να προσφέρει στους εργαζόμενους των καταστημάτων που κλείνουν εναλλακτική θέση εργασίας δεκάδες χιλιόμετρα μακριά από την προηγούμενη. Στην περίπτωση μάλιστα που η νέα θέση είναι πιο μακριά από 25 χιλιόμετρα, ο όμιλος θα αποζημιώνει οδοιπορικά - το πολύ έως 90 ευρώ το μήνα - ενώ θα καλύψει ...τα έξοδα μετακόμισης εάν το προσωπικό επιλέξει να αλλάξει τόπο διαμονής.

Επιπλέον, ο όμιλος δεν δεσμεύεται να διατηρήσει τους προηγούμενους όρους εργασίας, τα ωράρια και τους μισθούς, ούτε τα δικαιώματα που είχαν οι εργαζόμενοι ανάλογα με τα χρόνια προϋπηρεσίας.

Ετσι, σύμφωνα με ρεπορτάζ του «Reuters» περίπου το 40% των νέων θέσεων που προσφέρει η εταιρεία βρίσκονται εκτός της επαρχίας όπου δούλευαν πριν οι εργαζόμενοι, σε ορισμένες δε περιπτώσεις στην άλλη άκρη της χώρας. Μέχρι στιγμής 1 στους 4 εργαζόμενους που είχε πρόταση για νέα θέση έχει παραιτηθεί, με τη συμφωνία του εργοδοτικού συνδικαλισμού να προβλέπει ως «τυράκι» την παροχή αποζημίωσης σε όσους παραιτούνται, σαν να είχαν απολυθεί.

Ενδεικτικά, σε πολλούς εργαζόμενους που προηγουμένως δούλευαν 30 - 40 ώρες τη βδομάδα προσφέρθηκε δουλειά κάτω των 20 ωρών τη βδομάδα, και μακριά από τον τόπο κατοικίας τους. Επίσης, οι βάρδιές τους άλλαξαν και καλούνταν να εργαστούν βράδια και Σαββατοκύριακα.

«Οι κενές θέσεις που πρόσφεραν σε εργαζόμενους στο κατάστημά μας ήταν 8 ή 16 ώρες εβδομαδιαίως, πάντα τα Σαββατοκύριακα ή και μόνο τις Κυριακές, όταν σχεδόν όλο το προσωπικό είχε 20 - 40 ώρες τη βδομάδα. Μας κοροϊδεύουν, μας προκαλούν να φύγουμε», σημειώνει εργαζόμενη σε κατάστημα «Zara» έξω από τη Μαδρίτη.

Με τέτοιους τρόπους και με μείωση ωρών, «ο αριθμός των κενών θέσεων που προσφέρονται μέχρι στιγμής ισοδυναμεί με το 126% των θέσεων εργασίας που καταργούνται», ισχυρίζεται εκπρόσωπος της «Inditex»...

«Αυτή η συμφωνία ήταν λευκή επιταγή για την εταιρεία», η οποία «δεσμεύτηκε για αντίστοιχη ποσότητα εργασιακών θέσεων, αλλά όχι για ποιότητα», δήλωσε εργαζόμενος σε κατάστημα «Ζara» και μέλος του συνδικάτου «Συνδικαλιστική Εναλλακτική» (AST), το οποίο είναι μέλος της Παγκόσμιας Συνδικαλιστικής Ομοσπονδίας (ΠΣΟ) και δεν υπέγραψε τη συμφωνία.

Αντίστοιχα, ο δεύτερος μεγαλύτερος όμιλος λιανεμπορίου ρούχων στον κόσμο, «H&M», έχει προαναγγείλει απολύσεις και κλείσιμο καταστημάτων. Στον όμιλο «H&M» περιλαμβάνονται εταιρείες όπως COS, «Monki», «Weekday», «Cheap Monday & Other Stories», «H&M Home», «Arket» και «Afound». Διαθέτει περίπου 5.000 καταστήματα σε 74 αγορές και απασχολεί περίπου 179.000 εργαζόμενους, ενώ παρέχει διαδικτυακές πωλήσεις σε 51 αγορές.

Για την προώθηση του σχεδίου απολύσεων και κλεισίματος καταστημάτων, ο όμιλος προτάσσει το γεγονός ότι οι πωλήσεις του το προηγούμενο έτος μειώθηκαν κατά 1/5 σε σχέση με το 2019. Παρά την πανδημία, οι πωλήσεις μέχρι τέλη Νοέμβρη ανήλθαν σε 22,6 δισ. δολάρια (187 δισ. σουηδικές κορόνες). Επίσης, λέει ο όμιλος, το β' εξάμηνο του 2020 περίπου 166 - 200 καταστήματα (από τα συνολικά 5.000 που διαθέτει) έμειναν κλειστά λόγω πανδημίας. Στο μεταξύ οι διαδικτυακές πωλήσεις, που το 2020 αποτελούσαν το 25% επί των συνολικών πωλήσεων, σχεδιάζεται να ανέλθουν στο 43% έως το 2025.

«Ολο και περισσότεροι πελάτες άρχισαν να ψωνίζουν στο διαδίκτυο κατά τη διάρκεια της πανδημίας», μετά το προσωρινό κλείσιμο καταστημάτων, δήλωσε η διευθύνουσα σύμβουλος Ελένα Χέλμερσον, σημειώνοντας ότι οι πωλήσεις του Σεπτέμβρη μειώθηκαν κατά μόλις 5% σε σύγκριση με τον ίδιο μήνα πριν από έναν χρόνο. «Είμαστε σε καλή θέση για να βγούμε από την κρίση πιο δυνατοί», είπε χαρακτηριστικά.

Αξιοποιώντας την τάση για όλο και περισσότερες αγορές στο διαδίκτυο, η «H&M» κλείνει καταστήματα προκειμένου να μειώσει «λειτουργικά και εργασιακά κόστη». Πρόσφατα ανακοινώθηκε το κλείσιμο 250 από τα 5.000 καταστήματά της μέσα στο 2021, χωρίς να δοθούν πληροφορίες για την τοποθεσία τους.

Ηδη από τον περασμένο Μάρτη, με το ξέσπασμα της πανδημίας, η «H&M» έσπευσε να ανακοινώσει πως αντιμετωπίζει «σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις στις πωλήσεις» και έκανε λόγο για «προσωρινές ή και μόνιμες απολύσεις» ως τρόπο για τον μετριασμό των ζημιών. Τότε η εταιρεία δεν προσδιόριζε το ακριβές εύρος των απολύσεων, αλλά προειδοποιούσε πως ενδέχεται να ανέλθουν σε δεκάδες χιλιάδες...

Με μαζικές απολύσεις, με νέα χτυπήματα στους όρους δουλειάς και με τη στήριξη των κυβερνήσεων και του εργοδοτικού - κυβερνητικού συνδικαλισμού, οι επιχειρηματικοί όμιλοι ετοιμάζονται - όπως δηλώνουν κυνικά - να βγουν πιο δυνατοί από την κρίση. Απάντηση στα σχέδιά τους μπορεί να δώσει μόνο η ενίσχυση της πάλης των εργαζομένων, της ταξικής αλληλεγγύης, ο αγώνας που απέναντι στα καλέσματα του συμβιβασμού και της «συναίνεσης» βάζει στο προσκήνιο τις εργατικές - λαϊκές ανάγκες.