-- Είσαι εγγονός ανταρτών. Νομίζω πως και οι 4 παππούδες σου ήταν αντάρτες στον Δημοκρατικό Στρατό. Τι κληρονόμησες απ' αυτούς;
-- Ναι, είμαι εγγονός ανταρτών του Δημοκρατικού Στρατού, βαριά η κληρονομιά αν σκεφτεί κανείς πως θυσίασαν την ζωή τους για έναν καλύτερο κόσμο. Για μένα είναι η πιο γενναία πράξη για έναν άνθρωπο. Νέα παιδιά ήταν που είχαν οράματα και υψηλές αξίες! Του πατέρα μου οι γονείς ήταν μορφωμένοι, της μάνας μου όχι, και οι τέσσερις όμως μας δίδαξαν αξίες και αρχές που πρέπει να φέρει κάθε άνθρωπος. Σεβασμό κι αγάπη για κάθε ύπαρξη, να υπερασπιζόμαστε τον αδύναμο, να αγωνιζόμαστε για το δίκαιο. Αυτά, βέβαια, τότε στον σοσιαλισμό ήταν αυτονόητα. Ηταν και πολύ εργατικοί άνθρωποι όλοι τους, μας έμαθαν να δουλεύουμε και να ακολουθούμε αυτό που αγαπάμε.
-- Οι γονείς μου έφεραν πρώτα απ' όλα τη μόρφωση, την παιδεία, την καλλιέργεια που τους προσέφερε η Σοβιετική Ενωση... Το δικαίωμα στη μόρφωση αφορούσε τους πάντες, όπως και η καλλιέργεια, ελάχιστα παιδιά δεν σπούδαζαν σε ανώτατα και ανώτερα εκπαιδευτικά ιδρύματα. Η Τασκένδη ήταν και μια πόλη που συναντιόντουσαν πολιτισμοί από όλο τον κόσμο! Συμβιώναμε ειρηνικά με όλους, μαθαίναμε ο ένας από τον άλλον, ήθη, έθιμα, συνήθειες, μουσικές, κουζίνα, τα πάντα. Τα φέραμε μαζί μας όλα αυτά... Ενα παράδειγμα είναι ότι όταν μαζευόμαστε να φάμε όλοι μαζί, υπήρχε ένα τελετουργικό, γινόταν πάντα πρόποση και το τραπέζι δεν άδειαζε ποτέ! Σαν θεατρική παράσταση! Από υλικά αγαθά, φέραμε μαζί μας δυο πιάνα, μια τηλεόραση και πολλά σεντόνια αν θυμάμαι καλά... Τα πιάνα τα θυμάμαι σίγουρα, ήταν τα πιο πολύτιμα αντικείμενα στο σπίτι μας!
-- Είχατε σχέση η οικογένειά σου κι εσύ με τη μουσική, τραγουδούσε κάποιος;
-- Οι παππούδες μου τραγουδούσαν καταπληκτικά κι οι δυο. Κληρονόμησα απ' αυτούς και την αγάπη μου για την μουσική. Επίσης οι θείοι μου έπαιζαν μουσική κι ο ένας αδερφός της μάνας μου εκτός από οργανοπαίχτης, ήταν και κατασκευαστής, έφτιαχνε μπουζούκια και κιθάρες! Η θεία μου η Τόνια, η μικρή αδερφή του πατέρα μου, έπαιζε πιάνο και τραγουδούσε υπέροχα, αυτή ανακάλυψε την κλίση μου στη μουσική. Ο παππούς μου, της μάνας μου ο πατέρας, τραγουδούσε ρεμπέτικα! Η μουσική και τα τραγούδια δεν λείπανε ποτέ από το σπίτι μας. Ακούγαμε τα πάντα, από συμφωνική μουσική, Beatles και Rolling Stones μέχρι Βαμβακάρη και Μίκη Θεοδωράκη.
-- Και τα δυο θα πω. Οταν αποφάσισα να ασχοληθώ επαγγελματικά με τη μουσική και το τραγούδι, οι γονείς μου ήταν κάθετοι πως πρέπει να το κάνω, μόνο αν σπούδαζα μουσική πρώτα. Ετσι μια μέρα, η μάνα μου με έστειλε στο πρότυπο μουσικό κέντρο Πειραιά. Εκεί ξεκίνησα να κάνω βυζαντινή και ευρωπαϊκή μουσική. Μετά ο δρόμος μου με έφερε στο κεντρικό ωδείο του Κώστα Κλάββα. Σπουδαίος μουσικός ο Κλάββας, από προσφυγική οικογένεια κι αυτός, ορφανός από μωρό, αφού έχασε την μάνα του στη γερμανική κατοχή. Είχε βαθιά γνώση της τέχνης της μουσικής και ήταν πολύ αυστηρός! Εκεί στο ωδείο του είχα έναν σπουδαίο δάσκαλο στα θεωρητικά, τον Σταμάτη Αθανάσουλα, πήρα το πτυχίο της αρμονίας και το ίδιο καλοκαίρι ο Κλάββας μου πρότεινε να συμμετέχω στις παραστάσεις που θα έκανε η Μαρινέλλα. Εκτός από τραγούδι θα έπαιζα και μπουζούκι, είχα δάσκαλο τον Κώστα Παπαδόπουλο τότε. Ετσι ξεκίνησε ένα μεγάλο ταξίδι, έμαθα πολλά από την Μαρινέλλα. Ο Αντώνης Καλογιάννης μπήκε ύστερα στη ζωή μου και μετά ο Γιάννης Σπανός με την Βικάρα! Και φυσικά ο Μητροπάνος κι ο Νταλάρας. Τι να πω, πως δεν ήμουν τυχερός; Και ήμουν κι ακόμα είμαι... Συναντήθηκα με τον Μίνω Μάτσα και μου χάρισε εκτός από την φιλία του και μια τεράστια επιτυχία! Το «Ονειρο απατηλό» του Καλδάρα και της Παπαγιαννοπούλου, στην ταινία «Ευτυχία». Αλλά δεν το έβαλα ποτέ κάτω, δεν επαναπαύτηκα, η δουλειά γινόταν πάντα με συνέπεια και μελέτη κι ακόμα αυτό κάνω. Μου είχε πει κάποια στιγμή ο Κλάββας: «Θα υπηρετήσεις τη μουσική κι αν αυτή αποφασίσει να σου δώσει, έχει καλώς... Πάντα όμως θα είσαι υπηρέτης της τέχνης!».
-- Μοιάζετε σε πολλά με τον Μητροπάνο, το ξέρεις; Η ιστορία των οικογενειών σας, τα λίγα λόγια σας, η ντομπροσύνη, η ταπεινότητα, η φιλοσοφία ζωής σας...
-- Μεγάλη φιλοφρόνηση αυτή, ο Μητροπάνος ήταν σπάνια περίπτωση ανθρώπου, μετά από 11 χρόνια ακόμα βρίσκεται μέσα στην καρδιά των Ελλήνων. Σε κάθε σπίτι, συντροφεύει τους ανθρώπους στις μεγάλες και τις μικρές στιγμές τους, στις χαρές και τις λύπες! Σπάνιο αυτό, δεν το συναντάς εύκολα, έχει αποκτήσει χαρακτηριστικά ήρωα, Αγίου ίσως... Μέγας ο Μήτσος! Μοιάζουν οι ζωές μας σε αρκετά σημεία, τα είχαμε συζητήσει και μαζί αυτά μια μέρα, αλλά και ποιες δεν μοιάζουν όταν προέρχονται από την ίδια «δεξαμενή»; Πιστεύω, όμως, πως και η στάση ζωής είναι καθοριστική, είναι μεγάλη υπόθεση και σίγουρα πιο σημαντική από την καλλιτεχνική πορεία. Είναι εκεί που το ανάστημα ξεπερνάει το μπόι του ανθρώπου... Ο Μήτσος τέτοιος ήταν! Το εντυπωσιακό ακόμη με τον Μητροπάνο είναι πως τώρα τον ακούν και αρέσει σε παιδιά, που δεν τον έχουν προλάβει ζωντανό, παιδιά δηλαδή 8-10 ετών!
-- Μόλις κυκλοφόρησε ένα νέο τραγούδι σε μουσική και στίχους του Νίκου Ζούδιαρη, το «Χιόνι πορφυρό». Το ακούω παντού και μ' αρέσει πολύ... Τι θα κάνεις το καλοκαίρι;
-- Είναι μεγάλη μου τιμή και χαρά η συνεργασία με τον Νίκο. Το καλοκαίρι θα συμμετέχω σε αρκετές συναυλίες. Με την Αντριάννα Μπάμπαλη θα κάνουμε ένα αφιέρωμα στον Μάνο Λοΐζο, με ένα μικρό συμφωνικό σύνολο, σε διεύθυνση του Θεόδωρου Λεμπέση. Επίσης με τον Μίνω Μάτσα θα συνεχίσουμε τις εμφανίσεις που ξεκίνησαν στο «Gazarte» τον φετινό χειμώνα, μαζί με την Μυρτώ Βασιλείου.
-- Ερμηνευτής, μουσικός, τραγουδοποιός και τώρα υποψήφιος του ΚΚΕ στην Κοζάνη. Τι μηνύματα παίρνεις από την περιοχή αυτήν την περίοδο;
-- Τα πρώτα μηνύματα είναι καλά... Ο νομός Κοζάνης, για όσους δεν γνωρίζουν, είναι η καρδιά της Ενέργειας της χώρας. Τα περισσότερα λιγνιτικά εργοστάσια Ενέργειας βρίσκονται εκεί. Τα τελευταία χρόνια βέβαια η απολιγνιτοποίηση έχει προκαλέσει τεράστια ζητήματα ανεργίας και ταυτόχρονα φυγής των νέων από την περιοχή. Εχουν δημιουργηθεί σοβαρά προβλήματα που αφορούν την υγεία των κατοίκων σε σχέση με την εξόρυξη του λιγνίτη, χωριά ολόκληρα ζουν μέσα στην τέφρα, χωρίς να υπολογίζεται η ποιότητα της ανθρώπινης ζωής. Με λίγα λόγια, στο σύστημα που ζούμε υπάρχει μόνο ένα ζητούμενο. Το κέρδος με κάθε τρόπο! Κι αυτά που αναφέρω είναι ένα μέρος των προβλημάτων που υπάρχουν στον νομό Κοζάνης. Υπάρχουν όμως νέοι άνθρωποι που δίνουν τον αγώνα τους για ένα καλύτερο αύριο, κι αυτό για μένα είναι πολύ σημαντικό κι ελπιδοφόρο! Μπορεί κάποιοι να έχουν χάσει το κουράγιο τους, ακούγοντας τόσα χρόνια μόνο υποσχέσεις και ψέματα, αλλά οι περισσότεροι καταλαβαίνουν πως αυτά που συμβαίνουν σήμερα, δεν θα οδηγήσουν πουθενά. Γι' αυτό κι εμείς λέμε πως η μόνη ψήφος που θα πιάσει τόπο την επομένη των εκλογών είναι στο ΚΚΕ, μαγικά δεν κάνουμε, αλλά γνωρίζουμε τα αποτελέσματα του συλλογικού και του μαζικού αγώνα. «...αν ξυπνήσεις μονομιάς θα 'ρθει ανάποδα ο ντουνιάς», όπως λέει κι ο Κώστας Βάρναλης!
-- Τι οράματα έχεις για την περιοχή σου;
-- Τώρα μου βάζεις δύσκολα... Το πρώτο όμως θα είναι να επιστρέψουν οι νέοι άνθρωποι στον τόπο τους, με τις συνθήκες που τους αξίζουν στη σύγχρονη εποχή. Να μπορέσουν να σταθούν στα πόδια τους, να δημιουργήσουν σε κάθε τομέα κι από κάθε θέση. Είναι τρομερά σημαντικό να μείνουν οι νέοι στον τόπο μας, όχι μόνο στην Κοζάνη αλλά σε όλη την Ελλάδα. Τα τελευταία χρόνια μετά την οικονομική κρίση και την πανδημία, οι πιο παραγωγικές ηλικίες έφυγαν από τη χώρα... Νομίζω πως αυτό θα μας στοιχίσει πολύ.
-- Ποιο πιστεύεις πως θα είναι εκείνο το στοιχείο που θα κρίνει αυτές τις εκλογές;
-- Νομίζω τα παιδιά που θα πάνε πρώτη φορά στην κάλπη. Και πρέπει να πάνε, γιατί αυτό που συμβαίνει αυτήν τη στιγμή αφορά τη ζωή και το μέλλον τους. Ισως είναι και μια μερίδα κόσμου που έχουν πάρει χαμπάρι το δούλεμα που τρώνε όλα αυτά τα χρόνια... Αυτό όμως, κατά τη γνώμη μου, πρέπει να μεταφραστεί με ψήφο στο ΚΚΕ, γιατί όποια κυβέρνηση και να προκύψει, με όποια σύνθεση, η ίδια πολιτική θα ακολουθηθεί κι αυτό πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψιν μας.
-- Συναντάς στις περιοδείες σου κόσμο που πριν ψήφιζε ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ ή και ΝΔ, και τώρα σκέφτονται να ψηφίσουν ΚΚΕ; Είναι απλώς οργισμένοι ή βλέπουν στο Κόμμα μια λύση;
-- Οι περισσότεροι είναι απογοητευμένοι και βαθιά λυπημένοι με την πολιτική κατάσταση.
Και ναι, όλοι βλέπουν στο ΚΚΕ μια λύση και ίσως μια ελπίδα που είναι ακόμα πιο σημαντικό.
Δεν είναι εύκολο όμως, μην ξεχνάμε πως ο αντικομμουνισμός παγκόσμια καλά κρατεί. Και η πληροφόρηση που έρχεται είναι μεθοδευμένη από ένα πολύ ισχυρό αντίπαλο.
-- Ποιον θεωρείς ότι βολεύει το κλίμα της πόλωσης και της τοξικότητας αυτών των εκλογών;
-- Τα αστικά κόμματα φυσικά, και το μεγάλο κεφάλαιο, είναι η γνωστή αναμπουμπούλα που χαίρεται ο λύκος. Μέχρι την ημέρα των εκλογών θα ακούσουμε πολλά. Το ζήτημα το σοβαρό είναι να μη χάσουμε τον προσανατολισμό μας. Λίγο - πολύ γνωριζόμαστε όλοι μεταξύ μας, έχουμε καταλάβει ποιοι είναι, έχουμε καταλάβει τι προθέσεις έχουν, φτάνει και ο κόσμος να καταλάβει πού θέλει να τον οδηγήσει αυτό το γεμάτο παθογένειες απάνθρωπο σύστημα, που το μόνο που λογαριάζει είναι το κέρδος και τίποτα άλλο.
-- Είναι γνωστό πως ο καπιταλισμός τρέφει έμφυτη εχθρότητα προς την τέχνη, τα δε πολιτικά κόμματα δεν μιλούν καν γι' αυτήν στα προγράμματά τους. Τι φοβούνται;
-- Ο καπιταλισμός τρέφει έμφυτη εχθρότητα προς την ίδια τη ζωή, όπως έχουμε διαπιστώσει πολύ καλά τα τελευταία χρόνια και μπορούμε να αναφέρουμε δεκάδες παραδείγματα, πρόσφατα και πιο παλιά.
Προς την τέχνη και τους ανθρώπους της έχει δείξει πολλές φορές το σκληρό του πρόσωπο.
Η τέχνη όμως είναι γέννημα - δημιούργημα του ανθρώπου για να καλύψει τις ψυχικές και τις πνευματικές ανάγκες του εκφράζοντάς τες.
Η τέχνη αφυπνίζει, είναι φάρμακο για την ψυχή και το πνεύμα, στην αρχαιότητα τα θεραπευτήρια περιείχαν την παρακολούθηση παραστάσεων! Κάθαρση λοιπόν μέσα από την τέχνη και μιλάμε για την υψηλότερη μορφή τέχνης στην ιστορία της ανθρωπότητας!
Τα πολιτικά κόμματα, όμως, δεν μιλούν για αυτή την ανάγκη κι ούτε την περιλαμβάνουν στα προγράμματά τους. Δεν είναι ύποπτο αυτό;
Φοβούνται, απαξιώνουν την τέχνη σκόπιμα, ίσως γιατί δεν την εμπεριέχουν από φιλοσοφικής πλευράς, ίσως γιατί ένα καθαρό κι ανήσυχο μυαλό και μια καθαρή κι ευαίσθητη ψυχή είναι επικίνδυνα γι' αυτούς.
-- Πού πιστεύεις πως οδηγεί η κακομεταχείριση των καλλιτεχνών και των ανθρώπων του πνεύματος, από τα αστικά κόμματα;
-- Συμβαίνουν πολλά εναντίον των καλλιτεχνών τα τελευταία χρόνια.
Ειδικά την περίοδο της πανδημίας το διαπιστώσαμε όλοι.
Οχι πως πριν την πανδημία δεν συνέβαινε κάτι τέτοιο.
Οι καλλιτέχνες όμως δεν έσκυψαν το κεφάλι και διεκδίκησαν με κινητοποιήσεις, με απεργίες, με συναυλίες διαμαρτυρίας, με καταλήψεις τα δικαιώματά τους, και συνεχίζουν να διεκδικούν μέχρι να δικαιωθούν.
Θα μας βρίσκουν πάντα μπροστά τους.
Κάθε λαός έχει ανάγκη την τέχνη και τους ανθρώπους της κι οι άνθρωποι της τέχνης τον λαό αντίστοιχα.
Οσο μας κακομεταχειρίζονται βάζουν τα χεράκια τους και βγάζουν τα ματάκια τους.
-- Ποιο στοιχείο της πολιτικής δραστηριότητας θεωρείς πως θα τιμωρήσουν σε αυτές τις εκλογές οι πολίτες και ποιο θα επιβραβεύσουν;
-- Τα ψέματα θα τιμωρήσουν και την κλεψιά, την κλεψιά της ζωής τους!
Κι αυτό πρέπει να κάνουν όλοι, να τιμωρήσουν αυτούς που μας κλέβουν την ίδια τη ζωή, την ομορφιά της ζωής με κάθε τρόπο, είτε έμμεσο είτε άμεσο.
Αυτούς που φέρνουν τον πόλεμο στη γειτονιά μας, που φτιάχνουν βάσεις θανάτου, που διώχνουν τα παιδιά μας για να βρουν την τύχη τους αλλού, αυτούς που σκοτώνουν τους νέους και δεν αναλαμβάνουν καμία ευθύνη, αυτούς που στο όνομα της ανάπτυξης καταστρέφουν το περιβάλλον, αυτούς που δημιουργούν σύγχρονους σκλάβους σε κάθε μεριά της Γης και ευαγγελίζονται τους σωτήρες!
Πιστεύω πως θα επιβραβεύσουν τη δικαιοσύνη, την αλήθεια, τον αγώνα για πρόοδο, για ένα καλύτερο αύριο, χωρίς φόβο και ανασφάλεια.
Ελπίζω να επιβραβεύσουν τη συνέπεια αυτή, που το ΚΚΕ έχει αποδείξει σε όλη την ιστορική του πορεία ακόμα και με το αίμα του!
-- Το δικό σου μήνυμα για την 21η Μάη ποιο είναι;
-- Η δύναμη του ΚΚΕ είναι η δύναμη του λαού! Θα δώσουμε έναν όμορφο αγώνα για να μπορούμε να κοιτάμε τους ανθρώπους στα μάτια χωρίς ντροπή!
Ο Τάσος Σωτηράκης μιλά για τον «Αρη»
-- Πρωτοσυναντηθήκαμε όταν ήμουν στην ηλικία των 16 - 17 χρόνων. Τότε πρωτοδιάβασα για τον Αρη. Αλλά δεν περίμενα, δεν ήξερα ότι κάποια στιγμή θα τον έκανα στο θέατρο. Αλλωστε, τότε ακόμα η μόνη επαφή που είχα με την Τέχνη ήταν μόνο η μουσική. Αργότερα ήρθε το θέατρο.
Ξανασυναντηθήκαμε το 2014, όταν με την Σοφία, μετά από δική μου πρόταση, αποφασίσαμε να κάνουμε μια παράσταση για τον Αρη. Εκεί είχα και την ευκαιρία να διαβάσω το βιβλίο του Πάνου Λαγδά, «Αρης Βελουχιώτης - ο πρώτος του αγώνα». Αρχής γενομένης με αυτό το βιβλίο, διάβαζα ό,τι υπήρχε σχετικά με τον Αρη. Φυσικά συμβουλευόμουν και την Σοφία σχετικά με το τι να διαβάσω, χωρίς να ξέρω ακόμα εάν θα το έγραφε το έργο ή όχι. Ηταν μια προσωπική μελέτη που διήρκεσε τρία χρόνια.
Το 2017 η Σοφία μού έστειλε ένα μήνυμα μαζί με το έργο. Από εκεί και πέρα δεν σταμάτησα να συναντιέμαι μαζί του. Είτε συνεχίζοντας να διαβάζω βιβλία για εκείνον και τη συγκεκριμένη ιστορική περίοδο είτε μέσα από τις αναλύσεις μας με την Σοφία. Μέχρι που φτάσαμε να ανεβάσουμε την παράσταση και η συνάντησή μου, πλέον, με τον Αρη να είναι «προσωπική».
-- Πώς αντιμετώπισες ερμηνευτικά μια τέτοια ιστορική προσωπικότητα; Πώς δούλεψες;
-- Εχω ξαναπεί ότι το να ανεβάζεις στη σκηνή μια προσωπικότητα που έχει υπάρξει έχει μεγαλύτερη βαρύτητα από το να παίξεις έναν ρόλο που δημιουργήθηκε στη φαντασία ενός συγγραφέα. Αυτό όμως δεν το κάνει πιο απαιτητικό από το να ανεβάσεις έναν οποιονδήποτε ρόλο. Ολοι οι ρόλοι έχουν την αξία τους και το μεγαλείο τους και κανένας ρόλος δεν είναι εύκολος. Αγάπη, σεβασμό και πολλή δουλειά θέλουν όλοι οι ρόλοι. Οπότε δεν αντιμετώπισα τον Αρη ως κάτι το ιδιαίτερο. Είναι από μόνος του ιδιαίτερος. Αυτό που από την αρχή όμως ήταν ο στόχος μας ήταν πώς μπορεί ο Αρης να έρθει στο σήμερα και πώς μπορούμε να αποδώσουμε πάνω στη σκηνή την ανθρώπινή του υπόσταση. Ξεκινήσαμε με τη λογική ότι ο Αρης ήταν ένας καθημερινός άνθρωπος όπως όλοι μας. Σημαντικό ήταν το γεγονός πως, ό,τι και να έχουμε διαβάσει για τον Αρη, ουσιαστικά, δεν τον ξέρουμε.
Ερμηνευτικά ακολουθήσαμε μια γραμμή πιο βιωματική. Βγάζοντας εντελώς έξω τον Αρη αποφασίσαμε να γίνω εγώ ο Αρης. Δηλαδή πώς μιλάει ο Τάσος με τη μάνα του, ο Τάσος με τους συντρόφους του... Πώς αντιδράει ο Τάσος στην υπογραφή της δήλωσης ή της Συμφωνίας της Βάρκιζας και γενικά πώς αντιμετωπίζει ο Τάσος τις ιστορικές και πολιτικές στιγμές εκείνης της εποχής και τις σχέσεις του με τον περίγυρο του Αρη... Σε αυτό έπαιξε καταλυτικό ρόλο το τελείωμα του έργου έτσι όπως το έγραψε η Σοφία και μας έδειξε τον δρόμο για να φέρουμε τον Αρη στο σήμερα.
-- Το έργο είναι της αγαπημένης μας Σοφίας Αδαμίδου. Τι θυμάσαι από τη συνεργασία σας;
-- Η συνεργασία είναι το λιγότερο που κρατώ, γιατί πρωτίστως η Σοφία ήταν φίλη μου. Νιώθαμε οικογένεια. Παρά το γεγονός ότι γνωριστήκαμε μέσα από τη δουλειά, το 2010, μέσα από τη θεατρική διασκευή που είχε κάνει στον «Κατάδικο» του Θεοτόκη, γίναμε φίλοι πολύ γρήγορα. Είναι τόσο πολλά που μας ένωσαν με την Σοφία που δεν μπορώ να ξεπεράσω ακόμα το γεγονός ότι δεν είναι μαζί μας. Αυτήν τη σχέση βέβαια την κρατά ζωντανή και ο «Αρης», αλλά θα ήταν άδικο να πω πως ο «Αρης» μάς έδεσε και μας ένωσε.
Περάσαμε πάρα πολλές στιγμές μαζί. Θυμάμαι τις βραδιές και τα τραπέζια που έκανε στο πάντα φιλόξενο σπίτι της. Γεμάτο πάντα με φίλους και συζητήσεις μέχρι πρωίας. Θυμάμαι τη λαχτάρα της για τις παραστάσεις της. Το πόσο δοτική ήταν σε κάθε δουλειά που έκανε και το πόσο δίκαιη ήταν με όλους, ακόμα και με αυτούς που την πλήγωναν. Μια ερώτηση δεν φτάνει να μιλήσω για την Σοφία. Την αγαπώ και την έχω μέσα στην καρδιά μου και θα κάνω τον «Αρη» όσο αντέχω γιατί της το χρωστάω.
-- Μπορείς να μας πεις κάποιες στιγμές που θυμάσαι; Εχεις ξεχωρίσει από τις εντυπώσεις των χιλιάδων θεατών που έχουν παρακολουθήσει τον Αρη;
-- Συγκινητικές είναι οι στιγμές που έχω ζήσει με ανθρώπους που συνάντησαν τον Αρη. Μεγάλης ηλικίας πλέον άνθρωποι που μου μιλούσαν για εκείνον και ήταν σα να τον γνώριζα κι εγώ όπως εκείνοι. Και ξέρεις, δεν έχεις να πεις κάτι, απλώς τους ακούς. Είναι πάρα πολλές οι στιγμές, αλλά θα σας πω την τελευταία που έζησα. Ηρθε ένα ζευγάρι πριν από λίγες μέρες, όπου ο κύριος ήταν από τα τελευταία αετόπουλα που βρίσκονται στη ζωή και η σύζυγός του έζησε σε παιδική ηλικία τα Δεκεμβριανά...! Αυτές οι στιγμές είναι και αυτές που μένουν χαραγμένες στην ψυχή και την καρδιά μου. Οπως και όλη η αγάπη που εισπράττουμε και κυρίως από τους νέους ανθρώπους που γεμίζουν το θέατρο, γιατί θέλουν να συναντήσουν, όπως κι εγώ, τον Αρη.
Δύο παραστάσεις που αγαπήθηκαν και ξεχώρισαν ανεβαίνουν στη Θεσσαλονίκη. Ο λόγος για τον «Αρη» της Σοφίας Αδαμίδου, με τον Τάσο Σωτηράκη στον ομώνυμο ρόλο, ο οποίος έχει και τη σκηνοθετική επιμέλεια, και τον «Τόρνο», ένα σύγχρονο θεατρικό κείμενο του Γιώργου Κεντρωτά σε σκηνοθεσία Μιχάλη Κοιλάκου.
Ο «Αρης» δεν χρειάζεται ιδιαίτερες συστάσεις. Ανεβαίνει για 5η σεζόν και στη σκηνή παρουσιάζονται η ζωή και η δράση του Αρη Βελουχιώτη, του πρωτοκαπετάνιου του ΕΛΑΣ που ελευθέρωσε τη χώρα από τους ναζί. Η παράσταση ανεβαίνει από το Σάββατο 6 Μάη έως και την Κυριακή 14 Μάη στο θέατρο «Αμαλία» (Αμαλίας 71).
«Ο Τόρνος» χαρακτηρίζεται από τους συντελεστές μαύρη κωμωδία και είναι ένα οξύ κοινωνικό σχόλιο πάνω στην καθημερινή βία μέσα από 8 σκηνές που «περιγράφουν» τη ζωή του Αλέξη. Το έργο θα παίζεται τη Δευτέρα και την Τρίτη 8 και 9 Μάη στο θέατρο «Olvio» στην Αθήνα και στη συνέχεια, από τη Δευτέρα 15 Μάη έως και την Πέμπτη 18 Μάη στο θέατρο «Αμαλία».
Ο Τάσος Σωτηράκης και ο Μιχάλης Κοιλάκος μίλησαν στον «Ριζοσπάστη» και φωτίζουν πλευρές των παραστάσεων...
Ο Μιχάλης Κοιλάκος μιλά για τον «Τόρνο»
-- Ο «Τόρνος» πραγματεύεται τη ζωή του Αλέξη. Ενός αγοριού που μεγαλώνει μέσα στη «θαλπωρή» μιας μικροαστικής οικογένειας και στην «αγκαλιά» της πάντα φιλόξενης ελληνικής κοινωνίας. Περιγράφει την ιστορία ενηλικίωσης καθώς προσπαθεί να βρει τα πατήματά του και να σταθεί με περηφάνια και αισιοδοξία στις αναποδιές της ζωής. Αλλά η ζωή σαν άλλος τόρνος τον κρατάει σφιχτά στη μέγγενή της, τον μορφοποιεί και τον παραδίδει στον φαύλο κύκλο της βίας, της εκμετάλλευσης, της φτώχειας και της μοναξιάς.
Το έργο το επιλέξαμε γιατί είναι βαθιά πολιτικό, όσο και σύγχρονο και συγκινητικό. Αν και γράφτηκε την προηγούμενη δεκαετία, στην περίοδο της οικονομικής κρίσης, δυστυχώς είναι τόσο επίκαιρο όσο τότε. Σαν να μην έχει αλλάξει τίποτα. Ο Γιάννης Κεντρωτάς μπλέκει δεξιοτεχνικά την κωμωδία με το δράμα και τον ρεαλισμό με τον σουρεαλισμό, χρησιμοποιώντας για βασανιστές του αναγνωρίσιμους ανθρώπους της διπλανής πόρτας, κάνοντάς το ταυτόχρονα και οικείο. Καταφέρνει να αποδώσει με μαγικό τρόπο, μέσα από 8 εικόνες, όλη την παθογένεια της ελληνικής κοινωνίας.
-- Χαρακτηρίζετε το έργο μαύρη κωμωδία. Πώς το χιούμορ βοηθά να προσεγγίζει κανείς δύσκολα και στενάχωρα, πολλές φορές, θέματα;
-- Το χιούμορ είναι μια σοβαρή υπόθεση. Ενα σπουδαίο εργαλείο. Ανοίγει πόρτες. Ανοίγει το θυμικό του θεατή ώστε να μπορέσεις μετά να επικοινωνήσεις το οτιδήποτε. Και αυτό ισχύει και στη ζωή. Είναι ασπίδα και ταυτόχρονα όπλο απέναντι στη σκληρή καθημερινότητα.
-- Τελικά, ο Αλέξης και ο κάθε Αλέξης μπορεί να σπάσει αυτόν τον φαύλο κύκλο της ζωής του;
-- Ο Αλέξης στον «Τόρνο» είναι μόνος. Η κακοποίηση που δέχεται από μικρή ηλικία και συνεχίζει μέχρι την ενηλικίωσή του, δεν τον βοηθάει να εξεγερθεί, να βρει τον δρόμο του. Και όταν το κάνει, πολύ αργότερα, συνειδητοποιεί ότι ο κόσμος στον οποίο εξεγείρεται, έχει ήδη καταρρεύσει.
-- Πώς προσέγγισες σκηνοθετικά το έργο;
-- Το έργο ήθελα να είναι ζωντανό. Να είναι ζωή. Δεν ήθελα να του βάλω καμία ταμπέλα, κωμωδία ή δράμα. Η ζωή δεν έχει κατηγορίες. Είναι όλα. Δράμα, γέλιο, συγκίνηση, χαρά. Ηθελα ο θεατής να είναι ελεύθερος να αποφασίσει.
-- «Ξεβολεύοντας τον θεατή που στέκεται αμήχανα στο να γελάσει, να στενοχωρηθεί, ή να θυμώσει». Το ξεβόλεμα, αυτή είναι η αίσθηση με την οποία θέλετε να φύγει ο θεατής;
-- Θέλω ο θεατής να βρεθεί αντιμέτωπος με τα συναισθήματά του. Συμμετέχοντας σε οικείες καταστάσεις να σκεφτεί. Να σκεφτεί τι μπορεί να έχει πάει τόσο στραβά.
-- Πώς είναι να δημιουργεί κανείς σε συνθήκες εχθρικές για τον Πολιτισμό και τους ανθρώπους του;
-- Πολύ δύσκολο. Ξεκινήσαμε με ένα πάρτι οικονομικής ενίσχυσης με φίλους που μας στήριξαν πραγματικά και τους ευχαριστούμε πολύ γι' αυτό. Με αυτό το πολύ μικρό, αλλά σημαντικό βοήθημα επιλέξαμε να μην κάνουμε διαφήμιση και κοστοβόρες φιοριτούρες. Προτιμήσαμε να δώσουμε τα λεφτά σε συνεργάτες και ηθοποιούς και να παραμείνουμε στην ουσία. Στην τέχνη μας. Αν δεν πήγαινε τόσο καλά η παράσταση, δεν ξέρω τι θα κάναμε. Να θυμίσω πως η παράσταση δεν επιχορηγείται. Αλλά και οι επιχορηγήσεις που δίνονται είναι τόσο μικρές, που σε αναγκάζουν να στραγγαλίσεις την όποια καλλιτεχνική δημιουργία και να αναλωθείς σε λογιστικά και επικοινωνιακά τερτίπια, που στην ουσία σε απομακρύνουν από την τέχνη σου.