Eurokinissi

Ομως, όσο κι αν προσπαθούν, δεν μπορούν να συγκαλύψουν πως ο πραγματικός ένοχος για την καταστροφή της προηγούμενης βδομάδας έχει ονοματεπώνυμο και λέγεται καπιταλιστικός δρόμος ανάπτυξης.

Ο Αλ. Τσίπρας δεν κουράζεται να επαναλαμβάνει πως «ο κακός καιρός» της «κλιματικής αλλαγής» είναι η αιτία των πλημμυρών.

Ομως, οι πλημμύρες είναι συχνές στη Δυτική Αττική και δεν αποτελούν νέο φαινόμενο. Στο ίδιο ουσιαστικά σημείο σημειώθηκαν έντονες πλημμύρες έξι φορές την περίοδο 1950 - 2000.

Γι' αυτό και η κυβερνητική εκτίμηση, τον Ιούλη του '17, πως δύο απ' τις περιοχές που χτυπήθηκαν ήταν απολύτως ασφαλείς ακόμα και από βροχοπτώσεις που εμφανίζονται μια φορά κάθε 100 χρόνια, όχι μόνο προκαλεί οργή για την προχειρότητά της, αλλά «αδειάζει» πλήρως κάθε δικαιολογία για ακραία καιρικά φαινόμενα, αφού η μελέτη διαβεβαίωνε για την ασφάλεια έναντι πολύ πιο ακραίων καιρικών φαινομένων.

Εξάλλου, ακόμα και οι πιο συνεπείς υποστηρικτές του φαινόμενου της κλιματικής αλλαγής αποδέχονται ότι οι μεγάλες αλλαγές θα γίνουν ορατές 20 ή 30 χρόνια στο μέλλον. Γι' αυτό και δεν καταγράφονται ουσιαστικές αλλαγές στην ένταση των βροχοπτώσεων της Αττικής.

Εξίσου αστεία είναι η δικαιολογία των Τσίπρα - Δούρου για τον «δασάρχη που κόλλησε τα έργα». Η αλήθεια είναι ότι από το 2014 η Περιφέρεια Αττικής είχε στα χέρια της την Εγκριση των περιβαλλοντικών όρων από τον γενικό γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης για την υλοποίηση του έργου, που είχε και έγκριση επεμβάσεων στη δασική έκταση. Ο μόνος που τους εμπόδισε να δημοπρατήσουν και να ολοκληρώσουν το έργο ήταν οι προτεραιότητες που θέτουν στη χρηματοδότηση.

Το πραγματικό, λοιπόν, ερώτημα είναι γιατί μια έντονη αλλά όχι ακραία βροχόπτωση οδήγησε σ' αυτήν την τραγωδία.

Οι παράγοντες που συνεπιδρούν για να εκδηλωθούν οι πλημμύρες είναι πολλοί. Βασικότεροι εκ των οποίων είναι:

α) Η παράδοση της γης στο μεγάλο κεφάλαιο, με ένα πλαίσιο χρήσεων γης που διευκολύνει την αξιοποίησή της απ' τους μονοπωλιακούς ομίλους, που τελικά καθορίζει το πώς χτίζονται οι πόλεις, τη ρυμοτομία τους και τον τρόπο κατασκευής τους. Τα μπαζωμένα ρέματα, η άναρχη επέκταση του σχεδίου πόλεως και η πλήρης «τσιμεντοποίηση» των οικοπέδων στη νόμιμη δόμηση είναι βασικές συνιστώσες. Το νερό αφενός δεν βρίσκει έδαφος για να απορροφηθεί και απορρέει με μεγαλύτερη ταχύτητα και αφετέρου δεν βρίσκει ελεύθερη διέξοδο προς τη θάλασσα και τελικά παρασέρνει ό,τι βρίσκει μπροστά του. Παράλληλα, τα ακατάλληλα σπίτια, ο καταναγκασμός λαϊκών οικογενειών που κατοικούν σε ανασφαλείς υπόγειες κατοικίες, είναι βασική αιτία του αυξημένου αριθμού των θυμάτων.

Ομως, η ανάπτυξη των πόλεων δεν γίνεται στο κενό. Η εμπορευματοποιημένη γη, οι κατασκευές και η ανάπτυξη των πόλεων με κριτήριο το ποσοστό κέρδους είναι ο πραγματικός υπαίτιος. Η άναρχη αντιπαροχή και η τσιμεντοποίηση στην Αττική έγινε για να στηριχθεί η «ατμομηχανή» της καπιταλιστικής ανάπτυξης της χώρας τις δεκαετίες του '50 και μετά, ενώ οι εκτεταμένες αυθαίρετες επεκτάσεις αντανακλούν την ταχεία συγκέντρωση εργαζομένων στις πόλεις χωρίς ουσιαστική πρόβλεψη για την κατοικία τους.

Σήμερα, η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ, με σειρά νομοθετικών παρεμβάσεων απ' την «αντιμετώπιση» της αυθαίρετης δόμησης μέχρι την ιδιωτική πολεοδόμηση και την παράδοση της διαχείρισης αιγιαλών και ρεμάτων στο μεγάλο κεφάλαιο για να ενισχυθεί η τουριστική ανάπτυξη, σπρώχνει στην ίδια καταστροφική πορεία που γέννησε και γεννάει αναρχία στις πόλεις. Στο όνομα της καπιταλιστικής ανάπτυξης τσιμεντοποιεί τις τελευταίες ελεύθερες εκτάσεις στην Αττική, στο Ελληνικό, στον Βοτανικό, στο Φαληρικό Δέλτα.

β) Η έλλειψη ολοκληρωμένης διαχείρισης των υδατορεμάτων και γενικότερα του συνόλου της λεκάνης απορροής και η παντελής αδυναμία του αστικού κράτους να την υλοποιήσει.

Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ μαζί με τις προηγούμενες έχουν αφήσει στα χαρτιά ακόμα και τις στοιχειώδεις προβλέψεις της νομοθεσίας, ακόμα και τον νόμο 4258/2014 που προβλέπει συγκεκριμένες ενέργειες για την οριοθέτηση των υδατορεμάτων, την καταγραφή τους και τη διευθέτησή τους, δηλαδή τη διαμόρφωσή τους με τρόπο που να εγγυάται τη δυνατότητά τους να διαχειρίζονται τα νερά κ.ά. Τα έργα αυτά δεν έχουν ενδιαφέρον για ένα κράτος σκοπός του οποίου είναι η εξασφάλιση των κερδών των ομίλων.

Παράλληλα, η ουσιαστική αντιμετώπιση των πλημμυρών απαιτεί βαθύτερα και πιο ολοκληρωμένα έργα, που να αγκαλιάζουν ολόκληρη τη λεκάνη απορροής, ξεκινώντας απ' τα κατάντι προς τα ανάντι, με άμεσες παρεμβάσεις στα βουνά, με αναδασώσεις και φράγματα ανάσχεσης νερού και κατακράτησης φερτών υλών στα ορεινά, για να αμβλυνθεί η πλημμυρογένεση στην απαρχή της. Η καταστροφή των ορεινών όγκων της Αττικής απ' τις πυρκαγιές έχει οδηγήσει σε σημαντική μείωση της απορρόφησης του νερού της βροχής. Η δασική πολιτική της κυβέρνησης, η πολιτική γης και χρήσης της, διαμόρφωσαν ένα νομικό πλαίσιο το οποίο επιτρέπει εκχερσώσεις, καταπατήσεις, παράνομες αλλαγές χρήσης, ενώ οι πυρκαγιές ως εργαλείο αποχαρακτηρισμού διευκολύνουν το πλαίσιο αυτό. Η κυβερνητική πολιτική δεν μπορεί και δεν θέλει να διαχειριστεί ολοκληρωμένα τα δασικά οικοσυστήματα των βουνών της Αττικής.

γ) Τα κριτήρια μελετών και οι προτεραιότητες στα υλοποιούμενα τεχνικά έργα.

Απ' τη μία, απαραίτητα τεχνικά έργα αντιπλημμυρικής θωράκισης δεν προχωράνε με τον κατάλληλο ρυθμό, γιατί το κατασκευαστικό κεφάλαιο θέτει άλλες προτεραιότητες.

Απ' την άλλη, άλλα νέα τεχνικά έργα που υλοποιούνται οδηγούν σε επιδείνωση των πλημμυρικών φαινομένων. Η μελέτη και κατασκευή μεγάλων κατασκευαστικών έργων με κριτήριο το ποσοστό κέρδους δεν επιτρέπουν τον ουσιαστικό συνυπολογισμό των επιδράσεων στην ευρύτερη περιοχή, εκτός της σφαίρας ενδιαφέροντος του συγκεκριμένου κεφαλαίου που υλοποιεί ένα έργο. Ετσι, συχνά, ένα τεχνικό έργο οδηγεί σε επιδείνωση των πλημμυρικών φαινομένων στη γειτονιά του. Το παράδειγμα των μεγάλων δρόμων στην περιοχή της Δυτικής Αττικής, της Αττικής Οδού και της Ολυμπίας Οδού, που παρεμβάλλουν αξεπέραστα εμπόδια στην υδρολογία της λεκάνης απορροής και σπρώχνουν το σύνολο των επιφανειακών υδάτων σε μερικά σημεία διέλευσης, είναι χαρακτηριστικό. Αναδεικνύεται η άμεση, επιτακτική ανάγκη ουσιαστικής εξέτασης των επιπτώσεων αυτών των έργων στα πλημμυρικά φαινόμενα της Δυτικής Αττικής και όχι μόνο.

Ακόμα και ορισμένα αντιπλημμυρικά έργα, που σχεδιάζονται και κατασκευάζονται με κριτήριο το ποσοστό κέρδους, δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν συνολικά το ζήτημα των πλημμυρών. Η αποσπασματικότητα των μελετών, η - πολλές φορές - χρονική απαξίωσή τους, η κατάτμηση και η περιορισμένη στόχευση των έργων σε ξεχωριστούς δήμους και η ανάγκη των κατασκευαστών για αύξηση της κερδοφορίας, οδηγούν στο φαινόμενο έργων με τεράστιο κόστος ή παράγουν έργα που αντιμετωπίζουν το πρόβλημα σε ένα δήμο αλλά επιδεινώνουν την κατάσταση στους γειτονικούς δήμους.

-- Τα κριτήρια των μελετών αντιπλημμυρικής προστασίας επίσης είναι κομμένα και ραμμένα στη λογική του κέρδους. Η διαστασιολόγηση των έργων καθορίζεται απ' το μέγεθος της αναμενόμενης πλημμύρας. Τα έργα που προστατεύουν από πλημμύρες 50ετίας, όπως είναι αυτά που μέχρι τώρα έχουν ολοκληρωθεί, είναι φθηνότερα αλλά αποδεικνύονται ανεπαρκή. Παράλληλα, οι παραδοχές που γίνονται στις μελέτες αποδεικνύονται επίσης τελείως ανεπαρκείς. Χαρακτηριστικές οι προαναφερόμενες μελέτες του υπουργείου, το 2017, που εφαρμόζοντας τα κριτήρια της ΕΕ χαρακτηρίζουν την περιοχή της Νέας Περάμου και της Μαγούλας ως ασφαλείς περιοχές, ακόμα και για πλημμύρες εκατονταετίας! Η που θεωρούν Πετρούπολη, Χαϊδάρι και Σύμη ως περιοχές ασφαλείς από πλημμύρες.

-- Η θλιβερή κατάσταση των Υπηρεσιών Πολιτικής Προστασίας. Οι κρατικές υπηρεσίες και οι πολιτικοί προϊστάμενοί τους δεν προχώρησαν ούτε σε στοιχειώδη μέτρα, όπως το κλείσιμο των δρόμων, με αποτέλεσμα πολλά θύματα να είναι οδηγοί. Στη συνέχεια, ο συντονισμός των αρχών Πολιτικής Προστασίας αποδείχθηκε τελείως ανεπαρκής. Η κατάσταση αυτή αντανακλά τον προσανατολισμό, την υποστελέχωση και τις μεγάλες ελλείψεις σε μέσα και εξοπλισμό των Υπηρεσιών Πολιτικής Προστασίας, όπως και την παντελή έλλειψη προετοιμασίας, για παράδειγμα με ασκήσεις μεγάλης κλίμακας, για φυσικές καταστροφές. Ολα αυτά τελικά φωτίζουν, με τραγικό τρόπο, πως το αστικό κράτος, ένας μηχανισμός καταστολής και οικονομικής στήριξης των μονοπωλιακών ομίλων, δεν μπορεί να λειτουργήσει σε φιλολαϊκή κατεύθυνση.

Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ έχει, μαζί με τις προηγούμενες, τεράστιες και διακριτές ευθύνες για την τραγωδία της Δυτικής Αττικής. Κεντρικά και τοπικά, προωθεί επιθετικά την ίδια πολιτική που για το κέρδος του κεφαλαίου θυσιάζει τις λαϊκές ανάγκες, στον τρόπο δόμησης των πόλεων, στην καταστροφή δασών, στη διαχείριση των υδατορεμάτων και λεκανών απορροής, στη μελέτη και την κατασκευή δασικών έργων.

Παράλληλα, οι τραγικές καθυστερήσεις στην προώθηση αντιπλημμυρικών έργων στη Δυτική Αττική, οι διαβεβαιώσεις πως η περιοχή είναι ασφαλής μόλις μερικές μέρες πριν τις πλημμύρες, η υποχρηματοδότηση των κρατικών υπηρεσιών διαχείρισης των κρίσεων, η παντελής αδυναμία της πολιτείας να διαχειριστεί το πρόβλημα είναι παράγοντες που έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην έκταση της καταστροφής.

Ωστόσο, οι διακριτές ευθύνες του ΣΥΡΙΖΑ, σε κυβέρνηση και Περιφέρεια, είναι το αναμενόμενο αποτέλεσμα μιας κυβέρνησης που διαχειρίζεται τα προβλήματα προς όφελος της κερδοφορίας του κεφαλαίου, απ' τον προϋπολογισμό μέχρι την κρατική μηχανή.

Την ίδια στιγμή, πολλές ακόμα περιοχές της Αττικής, όπως και ιστορικά καταγράφεται, αντιμετωπίζουν σοβαρό και άμεσο πλημμυρικό κίνδυνο.

Ο ένοχος για την τραγωδία της Δυτικής Αττικής είναι ο καπιταλιστικός δρόμος ανάπτυξης, η αναρχία του, το κέρδος των ομίλων που αποτελεί μοναδικό κριτήριο για το τι κατασκευάζεται.

Στον αντίποδα βρίσκεται η λύση του κεντρικού σχεδιασμού με γνώμονα το σύνολο των λαϊκών αναγκών, στο έδαφος της κοινωνικής ιδιοκτησίας των μέσων παραγωγής.

Οι εργαζόμενοι, τα λαϊκά στρώματα μπορούν και πρέπει να διεκδικήσουν την άμεση κάλυψη των επιτακτικών αναγκών τους και στον τομέα της αντιπλημμυρικής προστασίας, απαιτώντας κατάργηση του αντιλαϊκού πλαισίου χρήσεων γης που την παραδίδει στο μεγάλο κεφάλαιο, δασικά οικοσυστήματα προς όφελος των εργαζομένων με κατάργηση των αντιδασικών νόμων, ουσιαστική αύξηση της χρηματοδότησης της αντιπλημμυρικής προστασίας φορολογώντας το μεγάλο κεφάλαιο, ολοκληρωμένη διαχείριση των λεκανών απορροής με άμεση και ορθολογική διευθέτηση των υδατορεμάτων, μελέτες αντιπλημμυρικής προστασίας σε επίπεδο υδατικών διαμερισμάτων με κριτήρια συνδυασμένης κάλυψης των λαϊκών αναγκών, έλεγχο του συνόλου των τεχνικών έργων για τις επιπτώσεις στα πλημμυρικά φαινόμενα, αντιπλημμυρικά τεχνικά έργα που να καλύπτουν συνδυασμένα τις λαϊκές ανάγκες, ενίσχυση του προσωπικού, των μέσων και της εκπαίδευσης των φορέων Πολιτικής Προστασίας, πλήρη καταλογισμό ευθυνών για την τραγωδία της Δυτικής Αττικής. Προβάλλουμε αγωνιστικά αυτό το ριζοσπαστικό διεκδικητικό πλαίσιο, σημαδεύοντας τον πραγματικό αντίπαλο, τα μονοπώλια, το καπιταλιστικό κέρδος και την κυβερνητική πολιτική. Ανοίγουμε μαχητικά το δρόμο για τη διέξοδο της εργατικής εξουσίας, που είναι η μόνη που μπορεί να διασφαλίσει τη συνδυασμένη ικανοποίηση των κοινωνικών αναγκών.

Eurokinissi

Παντού ρημαδιό...

Ο «Ριζοσπάστης» όλο το προηγούμενο διάστημα έφερε στη δημοσιότητα μια σειρά αποκαλυπτικά στοιχεία σχετικά με όσα συνέβησαν στη Δυτική Αττική. Ωστόσο, σε όλο το Λεκανοπέδιο Αττικής υπάρχουν πολλές περιοχές που κινδυνεύουν άμεσα από πλημμυρικά φαινόμενα. Σήμερα, φέρνουμε στη δημοσιότητα στοιχεία που δείχνουν ότι και σε άλλες περιοχές υπάρχει μεγάλο πρόβλημα εδώ και δεκαετίες, χωρίς να έχει γίνει απολύτως τίποτα.

Μέχρι και το τέλος της δεκαετίας του '90, έργα αντιπλημμυρικής προστασίας και διχέτευσης ομβρίων δεν είχαν κατασκευαστεί σχεδόν καθόλου στη συγκεκριμένη περιοχή! Αντίθετα, αποτυπώνεται η έλλειψη σχεδίου διαχείρισης των υδατορεμάτων και της λεκάνης απορροής. Η κατασκευή επίσης μεγάλης έκτασης τεχνικών έργων με κυριότερα την Αττική Οδό (π.χ. εκτροπή του άνω ρου του Ποδονίφτη στο ρέμα Ραφήνας), το αεροδρόμιο των Σπάτων (με ένα μέρος της απορροής του να κατευθύνεται στη λεκάνη του ρέματος Ραφήνας και το μεγαλύτερο στη λεκάνη του Ερασίνου), το Ιππικό Κέντρο στο Μαρκόπουλο, τα έργα της Λ. Βάρης - Κορωπίου, τα έργα της Λ. Μαρκοπούλου, καθώς και η ραγδαία αλλαγή των χρήσεων γης στην περιοχή, κυρίως στα Μεσόγεια, μαζί και οι πυρκαγιές των τελευταίων χρόνων, έκαναν πιο επιτακτική την ανάγκη για την εκτέλεση σημαντικών αντιπλημμυρικών έργων.

Αυτό που έχει ιδιαίτερη σημασία είναι πως όλα αυτά τα έργα, που έγιναν από τις αρχές της δεκαετίας του 2000 και μετά, δεν συνοδεύτηκαν ποτέ από μέτρα αντιπλημμυρικής προστασίας αντίστοιχης, αφού οι επιχειρηματίες που ενεπλάκησαν φρόντισαν απλά να μην πλημμυρίζουν οι εγκαταστάσεις τους, αδιαφορώντας για ολόκληρες πόλεις. Αποτέλεσμα μάλιστα αυτής της πολιτικής επιλογής ήταν να πληγεί ο Μαραθώνας από μεγάλες πλημμύρες το Νοέμβρη του 2005.

Εδώ και πολλά χρόνια, επιστήμονες επισημαίνουν ότι απαιτούνται βασικά αντιπλημμυρικά έργα στην περιοχή, που αφορούν τις λεκάνες απορροής του ρέματος Ραφήνας και του Ερασίνου, που μαζί με το Χάραδρο είναι και οι βασικοί αποδέκτες των ρεμάτων της περιοχής.

-- Το ρέμα της Ραφήνας (μεγάλο ρέμα Ραφήνας) λόγω των καμένων εκτάσεων βόρεια του Πικερμίου και της Παλλήνης δέχεται σημαντική επιβάρυνση. Ολα τα ρέματα της Πεντέλης που συμβάλλουν σε αυτό έχουν αυξήσει τις παροχές τους, με πιο χαρακτηριστική την περίπτωση του ρέματος Βαλανάρη, του οποίου (μετά και τη μεγάλη πυρκαγιά του Αυγούστου 2009) το 92% της έκτασης της λεκάνης έχει καεί!

Το ρέμα Ραφήνας τροφοδοτείται από όλη τη νότια Πεντέλη, από το βορειοανατολικό τμήμα του Υμηττού μαζί και από τη λεκάνη που τροφοδοτεί τον εκτραπέντα άνω ρου του Ποδονίφτη, καθώς και από τα βόρεια Μεσόγεια μέχρι το αεροδρόμιο των Σπάτων.

Εδώ και πολλά χρόνια (ημερίδα ΤΕΕ 2004 κ.λπ.) έχει καταδειχθεί ο τεράστιος, πλέον, πλημμυρικός κίνδυνος που απειλεί τη Ραφήνα, αλλά η διευθέτηση του ρέματος προχωρά με βήματα χελώνας, ουσιαστικά δεν έχει καν ξεκινήσει. Η τελευταία «εξέλιξη» έχει να κάνει με την πρόσφατη δημοσιοποίηση από την Περιφέρεια Αττικής (13/10/17) της μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων (ΜΠΕ) του εν λόγω έργου υπό τον τίτλο «Διευθέτηση - Οριοθέτηση Ρέματος Ραφήνας».

-- Ο Χάραδρος πηγάζει από τις ανατολικές απολήξεις της Πάρνηθας, τροφοδοτεί τη λίμνη του Μαραθώνα, διασχίζει την πεδιάδα και χύνεται στον όρμο του Μαραθώνα. Η λεκάνη απορροής του ορίζεται από τα όρη Πάρνηθα και Πεντέλη και έχει έκταση 185 τετραγωνικών χιλιομέτρων. Η κατασκευή ενός μικρού «αντιπλημμυρικού» φράγματος στο ρέμα Βρανά, σε ένα από τα πιο επικίνδυνα ρέματα της βορειοανατολικής Αττικής, δεν ήταν αρκετό να αποτρέψει την κατάκλιση της πεδινής ζώνης του Μαραθώνα, με μεγάλες καταστροφές το Νοέμβρη του 2005. Ο κίνδυνος θα γίνει πιο απειλητικός, αφού η λεκάνη απορροής του, πάνω από το φράγμα, έχει πια καεί. Εκτιμάται ότι η παροχή αιχμής στη θέση του φράγματος θα είναι περίπου 80% μεγαλύτερη.

Σε κάθε περίπτωση, το γεγονός είναι ένα: Μέχρι σήμερα καμιά συγκεκριμένη δράση υλοποίησης δεν έχει αναληφθεί για τη διευθέτηση των δύο μεγαλύτερων ρεμάτων της Ανατολικής Αττικής, των ρεμάτων Ραφήνας και Ερασίνου, δράση που μεταφέρεται στην μετά το «ΕΣΠΑ 2014 - 2020» εποχή.

Η υδρολογική λεκάνη του Θριασίου ορίζεται από τα βουνά Πατέρας, Πάρνηθα και Αιγάλεω και από τον κόλπο της Ελευσίνας. Τα σημαντικότερα ρέματα που διαρρέουν την περιοχή είναι το ρέμα Γιαννούλας (ρέμα Αγ. Γεωργίου), όπου συμβάλλει το ρέμα Μαύρης Ωρας, ο Σαρανταπόταμος (όπου συμβάλλουν τα ρέματα Μικρό και Μεγάλο Κατερίνη) και το ρέμα Σούρες.

Οι πεδινές κοίτες των ρεμάτων στο μεγαλύτερο μέρος τους δεν έχουν επαρκή διατομή, εξαιτίας καταπατήσεων και τοπικών τεχνικών στενώσεων (π.χ. διασταύρωση με μεγάλα και μικρά οδικά έργα), με αποτέλεσμα να εμφανίζονται συχνά προβλήματα πλημμυρών.

Τα σημαντικότερα προβλήματα εκδηλώνονται στα τελευταία, προς τις εκβολές, τμήματα των ρεμάτων, όπου η κοίτη είναι σε αρκετές περιπτώσεις ασαφής. Οσον αφορά τις εκβολές, αυτές έχουν πλέον εξαφανιστεί, με εξαίρεση τον Σαρανταπόταμο, κυρίως εξαιτίας της άναρχης δόμησης, π.χ. περιοχή Χαλυβουργικής (χείμαρρος Αγ. Ιωάννη) και Διυλιστηρίων Ασπροπύργου (ρέμα Γιαννούλας). Στην περίπτωση αυτή, πάνω στα ρέματα έχουν χτίσει μεγαλοεπιχειρηματίες και εργολάβοι, με την άδεια των αστικών κυβερνήσεων, και όχι μεροκαματιάρηδες που φτιάχνουν ένα σπιτάκι για να μπει η οικογένειά τους...

Για τη διευθέτηση των παραπάνω ρεμάτων εκπονήθηκαν αρκετές προκαταρκτικές μελέτες, προμελέτες και οριστικές μελέτες, χωρίς όμως να εκτελούνται τα αντίστοιχα έργα, με αποτέλεσμα μέχρι το Νοέμβρη του 2004 να έχουν υλοποιηθεί μικρής κλίμακας παρεμβάσεις που δεν αποτελούν ουσιαστική συμβολή στην αντιπλημμυρική θωράκιση του Θριασίου, γεγονός που είχε ήδη τονιστεί σε σχετική ημερίδα του ΤΕΕ εκείνη την εποχή.

Είναι κοινή διαπίστωση, που ανανεώνεται κάθε χρόνο, ότι μια δυνατή βροχόπτωση στην Αττική, έντονο αλλά όχι πάντα «ακραίο» καιρικό φαινόμενο, είναι αρκετή για να πλημμυρίζουν εργατοσυνοικίες, να κινδυνεύουν - ακόμη και να χάνονται - ανθρώπινες ζωές, να καταστρέφονται περιουσίες λαϊκών οικογενειών, να υφίστανται απώλειες πολλά μικρομάγαζα. Τα τελευταία δύο χρόνια (2014 - '15 και 2015 - '16) έγιναν μεγάλες καταστροφές από πλημμύρες με επίκεντρο τις περιοχές της Δυτικής Αθήνας, από το Μενίδι μέχρι το Χαϊδάρι, αποτέλεσμα έντονων βροχοπτώσεων σε Πάρνηθα και Ποικίλο Ορος. Το πρώτο φαινόμενο εκδηλώθηκε στις 24/10/14 και το δεύτερο στις 22/10/15 (!), το τελευταίο με έναν νεκρό στο Μενίδι. Καθόλου τυχαίο δεν είναι επομένως ότι οι περιοχές αυτές εμπίπτουν σε «Ζώνη Δυνητικά Υψηλού Κινδύνου Πλημμύρας» της μελέτης «Προκαταρκτική Αξιολόγηση Κινδύνων Πλημμύρας» της Ειδικής Γραμματείας Υδάτων του ΥΠΕΝ.

Τα αίτια των δύο πλημμυρών που αναφέραμε πιο πάνω ήταν πανομοιότυπα με τα προηγούμενα χρόνια. Οι καιρικοί και γεωμορφολογικοί παράγοντες, που υπεισέρχονται στο φαινόμενο της πλημμύρας (ένταση και διάρκεια βροχόπτωσης, έκταση και κλίσεις λεκάνης απορροής), δεν αρκούν από μόνες τους σε ένα αδιατάρακτο περιβάλλον, παρά μόνο σε σπάνιες περιπτώσεις, για την εκδήλωση μιας πλημμύρας.

ΡΕΠΟΡΤΑΖ: Χρήστος ΜΑΝΤΑΛΟΒΑΣ

Τις «πλάτες» που κάνει η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ σε αντεργατικούς σχεδιασμούς της εργοδοσίας επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στην περιοχή της Μάνδρας αποτυπώνουν ανάγλυφα οι ανακοινώσεις που έβγαλε το υπουργείο Εργασίας μετά τις πλημμύρες:

-- Αντί να επιβάλει στους εργοδότες τη λήψη ουσιαστικών μέτρων για την ασφάλεια και την υγεία των εργαζομένων στις πληγείσες περιοχές, η κυβέρνηση και το υπουργείο έκαναν ...«συστάσεις». Συγκεκριμένα, ρίχνοντας το μπαλάκι στους εργαζόμενους, το υπουργείο σημείωνε ότι «συνιστάται στους εργαζομένους να μην επιστρέψουν στην εργασία τους, εάν δεν ληφθούν από τον εργοδότη όλα τα αναγκαία μέτρα για την ασφαλή παροχή της εργασίας τους και τη διασφάλιση της υγείας και της ακεραιότητάς τους».

-- Αντί να υποχρεώσει τους εργοδότες να καταβάλουν τα μεροκάματα σε όσους εργαζόμενους δεν μπόρεσαν να πάνε στη δουλειά λόγω των καιρικών συνθηκών, η κυβέρνηση κάνει λόγο για ...«διατήρηση της αξίωσης καταβολής μισθού». Λέει συγκεκριμένα: «Εάν, εξαιτίας των έντονων καιρικών φαινομένων, που συνιστούν λόγο ανωτέρας βίας, ο εργαζόμενος δεν μεταβεί στην εργασία του, παρά τη λειτουργία της επιχείρησης, ο εργαζόμενος διατηρεί την αξίωση καταβολής μισθού».

-- Αντί να διασφαλίσει τα μεροκάματα των εργαζομένων σε επιχειρήσεις που αναστέλλουν την λειτουργία τους, το υπουργείο επεμβαίνει αποφασιστικά για να απαλλάξει την εργοδοσία από την καταβολή τους. Οπως αναφέρει, «εάν η επιχείρηση δεν λειτουργήσει λόγω των έντονων καιρικών συνθηκών και οι εργαζόμενοί της δεν προσέλθουν στην εργασία τους για τον ίδιο λόγο, εφαρμόζεται ο κανόνας της κοινής απαλλαγής των μερών ως προς τις αμοιβαίες υποχρεώσεις τους».

Από την κινητοποίηση στην περιφέρεια την περασμένη Τρίτη

Το Σάββατο 18/11, με την πρωτοβουλία μιας σειράς ταξικών συνδικάτων και μετά από κάλεσμα που απηύθυναν σε όλες τις συνδικαλιστικές οργανώσεις που δραστηριοποιούνται στο Θριάσιο, πραγματοποιήθηκε σύσκεψη στην Ελευσίνα. Σε αυτήν αποφασίστηκαν μια σειρά δράσεις, ενώ μέσα από τη συζήτηση διαμορφώθηκε και εμπλουτίστηκε το πλαίσιο αιτημάτων.

Τη Δευτέρα 20/11, αντιπροσωπείες των συνδικάτων προχώρησαν σε διανομή ειδών πρώτης ανάγκης στην κεντρική πλατεία της Μάνδρας, για τους πληγέντες της περιοχής. Παράλληλα, εργατικά σωματεία, ενώσεις αυτοαπασχολούμενων, ομάδες γυναικών, Λαϊκές Επιτροπές, συνεχίζουν τη συγκέντρωση βοήθειας, ενώ η ΟΒΣΑ απηύθυνε κάλεσμα στα μέλη της να προσφέρουν εθελοντικά τις υπηρεσίες τους στα λαϊκά νοικοκυριά και καταστήματα που υπέστησαν ζημιές και να βοηθήσουν στην επισκευή μικροζημιών.

Τη Τρίτη 31/11, τα συνδικάτα πραγματοποίησαν παράσταση διαμαρτυρίας στη συνεδρίαση του Περιφερειακού Συμβουλίου Αττικής. Στην κινητοποίηση παραβρέθηκε αντιπροσωπεία της Εκτελεστικής Γραμματείας του ΠΑΜΕ, καθώς και της Λαϊκής Επιτροπής Ελευσίνας. Με τα συνθήματά τους και τα πανό τους απαίτησαν αντιπλημμυρικά έργα, αποζημιώσεις στο 100%, έργα για τις λαϊκές ανάγκες, όχι για τα κέρδη του κεφαλαίου. Από τη μεριά της, η περιφερειακή αρχή (ΣΥΡΙΖΑ) προχώρησε σε μια προαποφασισμένη «απόδραση», διακόπτοντας το Συμβούλιο, για να μη δώσει λόγο για τις τεράστιες ευθύνες που τη βαραίνουν μαζί με την κυβέρνηση, τη σημερινή και τις προηγούμενες.

Οι δράσεις των συνδικάτων συνεχίζονται, μεταξύ άλλων με περιοδείες και παρεμβάσεις στους χώρους δουλειάς για να καταγραφούν τα προβλήματα από τις πλημμύρες, να οργανωθεί η πάλη των εργαζομένων ενάντια στην εργοδοτική ασυδοσία.

Τα σωματεία έχουν διαμορφώσει το εξής πλαίσιο αιτημάτων και διεκδικήσεων:

-- Αμεσα μέτρα προστασίας για τη στέγαση, τη σίτιση, την ένδυση όσων έχουν ανάγκη.

-- Αμεση καταγραφή των ζημιών, σε περιουσίες και μικρές επιχειρήσεις και αποζημίωση στο σύνολό τους (100%).

-- Μέριμνα για πρόσφυγες και μετανάστες που μένουνε σε «παραπήγματα» στην ευρύτερη περιοχή των Μεγάρων, της Μάνδρας και της Μαγούλας.

-- Ενίσχυση του «Θριάσιου» Νοσοκομείου με το αναγκαίο μόνιμο προσωπικό όλων των ειδικοτήτων. Πλήρης στελέχωση με μόνιμο προσωπικό και εξοπλισμό των Κέντρων Υγείας Ελευσίνας και Μεγάρων. Δημιουργία αντίστοιχων Κέντρων Υγείας σε Μάνδρα, Ασπρόπυργο, Νέα Πέραμο και Μαγούλα.

-- Κανείς εργαζόμενος να μη χάσει τη δουλειά του. Κανείς εργαζόμενος που έχει πληγεί ή αδυνατεί να φτάσει με ασφάλεια στο χώρο δουλειάς του να μη θεωρηθεί αδικαιολογήτως απών από την εργασία του και να καταβληθούν κανονικά μεροκάματα και ένσημα.

-- Πάγωμα των χρεών σε εφορία, ΟΑΕΕ, τράπεζες χωρίς προσαυξήσεις και τόκους για τους πληγέντες. Να σταματήσουν άμεσα οι όποιες διαδικασίες κατάσχεσης.

-- Απαλλαγή από τα δημοτικά τέλη για τους πληγέντες. Καμία διακοπή νερού, ρεύματος και τηλεφώνου σε εργατικές - λαϊκές οικογένειες που έχουν χρέη.

-- Αποκλειστικά δωρεάν και με ασφάλεια μεταφορά των μαθητών στα σχολεία. Ειδικά στη Νέα Πέραμο, όπου οι μαθητές αναγκάζονται να περπατούν αυτόν το δρόμο «καρμανιόλα» έξω από το στρατόπεδο Πυροβολικού.

-- Κατάργηση διοδίων Αττικής και Εθνικής Οδού, για να μπορούν να μετακινηθούν με ασφάλεια οι κάτοικοι και οι εργαζόμενοι των περιοχών.

-- Αμεσος σχεδιασμός, γενναία χρηματοδότηση και υλοποίηση εκτεταμένων αντιπλημμυρικών έργων με ευθύνη του κράτους.

ύΕρωτήματα ανακύπτουν για την τύχη μεταναστών που ζούσαν και δούλευαν στις περιοχές που πλημμύρισαν. Πολύ περισσότερο που μαρτυρίες κατοίκων στη Μάνδρα, αλλά και μεταναστών, κάνουν λόγο και για άλλους ανθρώπους που έχουν χαθεί τα ίχνη τους από τη μέρα της πλημμύρας, σημειώνοντας ότι υπάρχει πιθανότητα να έχουν χάσει τη ζωή τους πολλοί περισσότεροι άνθρωποι σε Μάνδρα, Νέα Πέραμο και Μέγαρα.

Τα ερωτήματα που δημιουργούνται είναι πολλά. Οι αρμόδιες αρχές οφείλουν να δώσουν απαντήσεις, ωστόσο η κυβέρνηση μέχρι στιγμής δηλώνει «άγνοια»! Τα ερωτήματα ενισχύονται ακόμα περισσότερο από το γεγονός ότι μαρτυρίες αναφέρουν ειδικά διαμορφωμένα υπόγεια μέσα σε επιχειρήσεις με κρεβάτια για να κοιμούνται μετανάστες εργάτες, ακόμα και 50 άτομα στον ίδο χώρο!

Την περασμένη Τετάρτη, αντιπροσωπεία του ΠΑΜΕ, αποτελούμενη από προέδρους Ομοσπονδιών, συναντήθηκε με την υπουργό Εργασίας και έθεσε το ζήτημα των χιλιάδων μεταναστών που ζουν και εργάζονται στη συγκεκριμένη περιοχή, επισημαίνοντας ότι μέχρι τώρα - κατά περίεργο τρόπο - δεν έχει υπάρξει κανένα επίσημο στοιχείο για την τύχη τους, αν έχουν πάθει και τι ζημιές, αν υπάρχουν θύματα ανάμεσά τους. Στο κρίσιμο αυτό ερώτημα, η απάντηση της υπουργού ήταν ότι δεν «γνωρίζει» και ότι περιμένει να ολοκληρωθεί το έργο της Πυροσβεστικής...

Οχήματα και κοντέινερ παρασύρθηκαν σαν καρυδότσουφλα στο αμαξοστάσιο του δήμου

Από την πρώτη μέρα, λίγες ώρες μετά την πλημμύρα στη Μάνδρα, έγινε αντιληπτό ότι πολλά εργοστάσια πλημμύρισαν σε βαθμό που θα μπορούσε να απειλήσει τις ζωές εργατών, ενώ οι υλικές ζημιές, ιδιαίτερα σε ορισμένα από αυτά, είναι πολύ μεγάλες.

Ο κίνδυνος που διέτρεξαν οι εργαζόμενοι αναδεικνύει τον άναρχο αντιλαϊκό χαρακτήρα της καπιταλιστικής ανάπτυξης, επιβεβαιώνει ότι και η δημιουργία των βιομηχανικών περιοχών και οι υποδομές που συνδέονται με αυτές δεν λαμβάνουν υπόψη την προστασία των χιλιάδων εργαζομένων, παρά μόνο πώς θα υπηρετηθούν καλύτερα τα συμφέροντα του κεφαλαίου.

Στη διαδρομή που ακολούθησαν οι όγκοι της λάσπης, η κατάσταση είναι τραγική. Σε κάποιες επιχειρήσεις γίνονται εργασίες καθαρισμού, κάποιες υπολειτουργούν, κάποιες είναι εντελώς κλειστές.

Στην «Johnson & Johnson» πλημμύρισε η αποθήκη...

Πιο κάτω βρίσκονται μεγάλες αποθήκες του αλυσίδας σούπερ μάρκετ «My Market», όπου απασχολούνται περίπου 180 εργαζόμενοι. Η συντριπτική τους πλειοψηφία έχει μεταφερθεί σε άλλες αποθήκες της επιχείρησης, καθώς η πλημμύρα έχει προκαλέσει κι εκεί μεγάλη καταστροφή. Πολλοί δούλευαν την ώρα της πλημμύρας. Η λέξη «τύχη» ακούστηκε και πάλι, σε μια προσπάθεια να εξηγηθεί πώς γλίτωσαν. Οπως λένε συνεργεία που έχουν αναλάβει την καθαριότητα του χώρου, το μέρος είχε γεμίσει από παρασυρμένα αυτοκίνητα και άλλα ογκώδη αντικείμενα που είχε μεταφέρει το νερό.

Ανάλογες εικόνες και στο εργοστάσιο της «Johnson & Johnson», όπου πλημμύρισε η αποθήκη και οι εργάτες για να γλιτώσουν ανέβηκαν στον πρώτο όροφο του κτιρίου. Ούτε εκεί δούλευε τη μέρα της περιοδείας τίποτα.

Τελευταίος σταθμός της περιοδείας ήταν στα «Praktiker», όπου και η λάσπη κατέκλυσε το κατάστημα. Από την πρώτη στιγμή το επιχειρησιακό σωματείο έκανε παρέμβαση, ζητώντας να διασφαλιστούν τα δικαιώματα και η υγεία των εργαζομένων.

Ενα από τα ζητούμενα σε αυτήν τη φάση είναι πριν οι εργαζόμενοι επιστρέψουν για δουλειά, να ληφθούν μέτρα που διασφαλίζουν την ασφάλεια του προσωπικού και των εγκαταστάσεων, αλλά και ότι οι εργασίες επισκευής και καθαρισμού θα γίνουν με όλες τις απαραίτητες προδιαγραφές.

Η περιοδεία των συνδικάτων υπογράμμισε ότι το εργατικό κίνημα πρέπει να κάνει δική του υπόθεση την προστασία της ζωής των εργαζομένων. Σε μια περιοχή όπως η ΒΙΠΕ Μάνδρας και γενικότερα η περιοχή του Θριασίου, όπου επικρατεί η άναρχη γειτνίαση βιομηχανίας - κατοικίας, επιβάλλεται η αγωνιστική διεκδίκηση όχι μόνο αντιπλημμυρικής προστασίας αλλά και προστασίας των κατοίκων από πιθανά Βιομηχανικά Ατυχήματα Μεγάλης Εκτασης. Τέτοια ατυχήματα, άλλωστε, μπορούν να προκληθούν από φυσικές καταστροφές απέναντι στις οποίες, όπως αποδεικνύεται κάθε φορά που συμβαίνουν, το αστικό κράτος δεν λαμβάνει κανένα ουσιαστικό μέτρο.

Γεμάτο νερό και λάσπη το εργοστάσιο των ΕΑΣ