Κυριακή 26 Νοέμβρη 2017
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 16
ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΙΚΕΣ ΠΛΗΜΜΥΡΕΣ ΣΤΗ ΔΥΤΙΚΗ ΑΤΤΙΚΗ
Σήμα κινδύνου για ενδεχόμενες πλημμύρες σε πολλές περιοχές

Ο «Ριζοσπάστης» φέρνει στη δημοσιότητα στοιχεία που αφορούν και άλλες περιοχές της Αττικής που είναι αθωράκιστες από πλημμυρικά φαινόμενα

Παντού ρημαδιό...

Eurokinissi

Παντού ρημαδιό...
Οι καταστροφικές πλημμύρες στη Δυτική Αττική με τους 21 νεκρούς έφεραν για άλλη μια φορά με τραγικό τρόπο στο προσκήνιο τις εγκληματικές πολιτικές ευθύνες όλων των αστικών κυβερνήσεων, και της σημερινής ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ, που στο βωμό της ανάπτυξης με κριτήριο το κέρδος των επιχειρηματικών ομίλων θυσιάζουν την προστασία της ζωής και της περιουσίας των εργαζομένων, των λαϊκών στρωμάτων.

Ο «Ριζοσπάστης» όλο το προηγούμενο διάστημα έφερε στη δημοσιότητα μια σειρά αποκαλυπτικά στοιχεία σχετικά με όσα συνέβησαν στη Δυτική Αττική. Ωστόσο, σε όλο το Λεκανοπέδιο Αττικής υπάρχουν πολλές περιοχές που κινδυνεύουν άμεσα από πλημμυρικά φαινόμενα. Σήμερα, φέρνουμε στη δημοσιότητα στοιχεία που δείχνουν ότι και σε άλλες περιοχές υπάρχει μεγάλο πρόβλημα εδώ και δεκαετίες, χωρίς να έχει γίνει απολύτως τίποτα.

Ανατολική Αττική: Παρεμβάσεις μετά το 2020!

Μέχρι και το τέλος της δεκαετίας του '90, έργα αντιπλημμυρικής προστασίας και διχέτευσης ομβρίων δεν είχαν κατασκευαστεί σχεδόν καθόλου στη συγκεκριμένη περιοχή! Αντίθετα, αποτυπώνεται η έλλειψη σχεδίου διαχείρισης των υδατορεμάτων και της λεκάνης απορροής. Η κατασκευή επίσης μεγάλης έκτασης τεχνικών έργων με κυριότερα την Αττική Οδό (π.χ. εκτροπή του άνω ρου του Ποδονίφτη στο ρέμα Ραφήνας), το αεροδρόμιο των Σπάτων (με ένα μέρος της απορροής του να κατευθύνεται στη λεκάνη του ρέματος Ραφήνας και το μεγαλύτερο στη λεκάνη του Ερασίνου), το Ιππικό Κέντρο στο Μαρκόπουλο, τα έργα της Λ. Βάρης - Κορωπίου, τα έργα της Λ. Μαρκοπούλου, καθώς και η ραγδαία αλλαγή των χρήσεων γης στην περιοχή, κυρίως στα Μεσόγεια, μαζί και οι πυρκαγιές των τελευταίων χρόνων, έκαναν πιο επιτακτική την ανάγκη για την εκτέλεση σημαντικών αντιπλημμυρικών έργων.

Αυτό που έχει ιδιαίτερη σημασία είναι πως όλα αυτά τα έργα, που έγιναν από τις αρχές της δεκαετίας του 2000 και μετά, δεν συνοδεύτηκαν ποτέ από μέτρα αντιπλημμυρικής προστασίας αντίστοιχης, αφού οι επιχειρηματίες που ενεπλάκησαν φρόντισαν απλά να μην πλημμυρίζουν οι εγκαταστάσεις τους, αδιαφορώντας για ολόκληρες πόλεις. Αποτέλεσμα μάλιστα αυτής της πολιτικής επιλογής ήταν να πληγεί ο Μαραθώνας από μεγάλες πλημμύρες το Νοέμβρη του 2005.

Εδώ και πολλά χρόνια, επιστήμονες επισημαίνουν ότι απαιτούνται βασικά αντιπλημμυρικά έργα στην περιοχή, που αφορούν τις λεκάνες απορροής του ρέματος Ραφήνας και του Ερασίνου, που μαζί με το Χάραδρο είναι και οι βασικοί αποδέκτες των ρεμάτων της περιοχής.

-- Το ρέμα της Ραφήνας (μεγάλο ρέμα Ραφήνας) λόγω των καμένων εκτάσεων βόρεια του Πικερμίου και της Παλλήνης δέχεται σημαντική επιβάρυνση. Ολα τα ρέματα της Πεντέλης που συμβάλλουν σε αυτό έχουν αυξήσει τις παροχές τους, με πιο χαρακτηριστική την περίπτωση του ρέματος Βαλανάρη, του οποίου (μετά και τη μεγάλη πυρκαγιά του Αυγούστου 2009) το 92% της έκτασης της λεκάνης έχει καεί!

Το ρέμα Ραφήνας τροφοδοτείται από όλη τη νότια Πεντέλη, από το βορειοανατολικό τμήμα του Υμηττού μαζί και από τη λεκάνη που τροφοδοτεί τον εκτραπέντα άνω ρου του Ποδονίφτη, καθώς και από τα βόρεια Μεσόγεια μέχρι το αεροδρόμιο των Σπάτων.

Εδώ και πολλά χρόνια (ημερίδα ΤΕΕ 2004 κ.λπ.) έχει καταδειχθεί ο τεράστιος, πλέον, πλημμυρικός κίνδυνος που απειλεί τη Ραφήνα, αλλά η διευθέτηση του ρέματος προχωρά με βήματα χελώνας, ουσιαστικά δεν έχει καν ξεκινήσει. Η τελευταία «εξέλιξη» έχει να κάνει με την πρόσφατη δημοσιοποίηση από την Περιφέρεια Αττικής (13/10/17) της μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων (ΜΠΕ) του εν λόγω έργου υπό τον τίτλο «Διευθέτηση - Οριοθέτηση Ρέματος Ραφήνας».

-- Ο Χάραδρος πηγάζει από τις ανατολικές απολήξεις της Πάρνηθας, τροφοδοτεί τη λίμνη του Μαραθώνα, διασχίζει την πεδιάδα και χύνεται στον όρμο του Μαραθώνα. Η λεκάνη απορροής του ορίζεται από τα όρη Πάρνηθα και Πεντέλη και έχει έκταση 185 τετραγωνικών χιλιομέτρων. Η κατασκευή ενός μικρού «αντιπλημμυρικού» φράγματος στο ρέμα Βρανά, σε ένα από τα πιο επικίνδυνα ρέματα της βορειοανατολικής Αττικής, δεν ήταν αρκετό να αποτρέψει την κατάκλιση της πεδινής ζώνης του Μαραθώνα, με μεγάλες καταστροφές το Νοέμβρη του 2005. Ο κίνδυνος θα γίνει πιο απειλητικός, αφού η λεκάνη απορροής του, πάνω από το φράγμα, έχει πια καεί. Εκτιμάται ότι η παροχή αιχμής στη θέση του φράγματος θα είναι περίπου 80% μεγαλύτερη.

Σε κάθε περίπτωση, το γεγονός είναι ένα: Μέχρι σήμερα καμιά συγκεκριμένη δράση υλοποίησης δεν έχει αναληφθεί για τη διευθέτηση των δύο μεγαλύτερων ρεμάτων της Ανατολικής Αττικής, των ρεμάτων Ραφήνας και Ερασίνου, δράση που μεταφέρεται στην μετά το «ΕΣΠΑ 2014 - 2020» εποχή.

Θριάσιο Πεδίο: Οταν στα ρέματα χτίζουν οι επιχειρηματίες...

Η υδρολογική λεκάνη του Θριασίου ορίζεται από τα βουνά Πατέρας, Πάρνηθα και Αιγάλεω και από τον κόλπο της Ελευσίνας. Τα σημαντικότερα ρέματα που διαρρέουν την περιοχή είναι το ρέμα Γιαννούλας (ρέμα Αγ. Γεωργίου), όπου συμβάλλει το ρέμα Μαύρης Ωρας, ο Σαρανταπόταμος (όπου συμβάλλουν τα ρέματα Μικρό και Μεγάλο Κατερίνη) και το ρέμα Σούρες.

Οι πεδινές κοίτες των ρεμάτων στο μεγαλύτερο μέρος τους δεν έχουν επαρκή διατομή, εξαιτίας καταπατήσεων και τοπικών τεχνικών στενώσεων (π.χ. διασταύρωση με μεγάλα και μικρά οδικά έργα), με αποτέλεσμα να εμφανίζονται συχνά προβλήματα πλημμυρών.

Τα σημαντικότερα προβλήματα εκδηλώνονται στα τελευταία, προς τις εκβολές, τμήματα των ρεμάτων, όπου η κοίτη είναι σε αρκετές περιπτώσεις ασαφής. Οσον αφορά τις εκβολές, αυτές έχουν πλέον εξαφανιστεί, με εξαίρεση τον Σαρανταπόταμο, κυρίως εξαιτίας της άναρχης δόμησης, π.χ. περιοχή Χαλυβουργικής (χείμαρρος Αγ. Ιωάννη) και Διυλιστηρίων Ασπροπύργου (ρέμα Γιαννούλας). Στην περίπτωση αυτή, πάνω στα ρέματα έχουν χτίσει μεγαλοεπιχειρηματίες και εργολάβοι, με την άδεια των αστικών κυβερνήσεων, και όχι μεροκαματιάρηδες που φτιάχνουν ένα σπιτάκι για να μπει η οικογένειά τους...

Για τη διευθέτηση των παραπάνω ρεμάτων εκπονήθηκαν αρκετές προκαταρκτικές μελέτες, προμελέτες και οριστικές μελέτες, χωρίς όμως να εκτελούνται τα αντίστοιχα έργα, με αποτέλεσμα μέχρι το Νοέμβρη του 2004 να έχουν υλοποιηθεί μικρής κλίμακας παρεμβάσεις που δεν αποτελούν ουσιαστική συμβολή στην αντιπλημμυρική θωράκιση του Θριασίου, γεγονός που είχε ήδη τονιστεί σε σχετική ημερίδα του ΤΕΕ εκείνη την εποχή.

Δυτικός Τομέας της Αθήνας: Πλημμυρίζουν εργατογειτονιές κάθε λίγο και λιγάκι

Είναι κοινή διαπίστωση, που ανανεώνεται κάθε χρόνο, ότι μια δυνατή βροχόπτωση στην Αττική, έντονο αλλά όχι πάντα «ακραίο» καιρικό φαινόμενο, είναι αρκετή για να πλημμυρίζουν εργατοσυνοικίες, να κινδυνεύουν - ακόμη και να χάνονται - ανθρώπινες ζωές, να καταστρέφονται περιουσίες λαϊκών οικογενειών, να υφίστανται απώλειες πολλά μικρομάγαζα. Τα τελευταία δύο χρόνια (2014 - '15 και 2015 - '16) έγιναν μεγάλες καταστροφές από πλημμύρες με επίκεντρο τις περιοχές της Δυτικής Αθήνας, από το Μενίδι μέχρι το Χαϊδάρι, αποτέλεσμα έντονων βροχοπτώσεων σε Πάρνηθα και Ποικίλο Ορος. Το πρώτο φαινόμενο εκδηλώθηκε στις 24/10/14 και το δεύτερο στις 22/10/15 (!), το τελευταίο με έναν νεκρό στο Μενίδι. Καθόλου τυχαίο δεν είναι επομένως ότι οι περιοχές αυτές εμπίπτουν σε «Ζώνη Δυνητικά Υψηλού Κινδύνου Πλημμύρας» της μελέτης «Προκαταρκτική Αξιολόγηση Κινδύνων Πλημμύρας» της Ειδικής Γραμματείας Υδάτων του ΥΠΕΝ.

Τα αίτια των δύο πλημμυρών που αναφέραμε πιο πάνω ήταν πανομοιότυπα με τα προηγούμενα χρόνια. Οι καιρικοί και γεωμορφολογικοί παράγοντες, που υπεισέρχονται στο φαινόμενο της πλημμύρας (ένταση και διάρκεια βροχόπτωσης, έκταση και κλίσεις λεκάνης απορροής), δεν αρκούν από μόνες τους σε ένα αδιατάρακτο περιβάλλον, παρά μόνο σε σπάνιες περιπτώσεις, για την εκδήλωση μιας πλημμύρας.


Κ. Πασ.


Κορυφή σελίδας
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ