Σήμερα στο 4σέλιδο «Διεθνή και Οικονομία» φιλοξενούμε τα εξής θέματα:

-- Ηλεκτρική Ενέργεια: Ο αντιλαϊκός χαρακτήρας της πολιτικής και της νέας συγκυβέρνησης - Τι αλλάζει και τι διατηρεί για λογαριασμό του κεφαλαίου - Τι σημαίνει η «απελευθερωμένη» αγορά ηλεκτρικής Ενέργειας για τους εργαζόμενους και το λαό.

-- Κρατικό χρέος: Γιατί όλα τα καπιταλιστικά κράτη έχουν κρατικό χρέος; Θεωρίες που αποπροσανατολίζουν και η πραγματική ουσία του φαινομένου.

-- Ασιατική Τράπεζα Επενδύσεων Υποδομών: Ευρωπαϊκό ενδιαφέρον για διείσδυση στην Ασία.

-- Αίγυπτος: Χορό δισεκατομμυρίων στήνουν τα μονοπώλια μετά τη διεθνή Σύνοδο για την Οικονομική Ανάπτυξη.

Eurokinissi

Μάλιστα, σε σειρά δηλώσεων του τελευταίου διαστήματος έχει αφήσει να αιωρείται το ενδεχόμενο ότι θα εφαρμόσει διαφορετική τιμολογιακή πολιτική στο ηλεκτρικό ρεύμα των λαϊκών νοικοκυριών. Αιχμή του δόρατος της παραπάνω επικοινωνιακής τακτικής αποτελεί η εξαγγελία για κατάργηση του σχεδίου της προηγούμενης κυβέρνησης για την ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ, όπως επίσης και του ΑΔΜΗΕ, της εταιρείας δηλαδή που διαχειρίζεται το δίκτυο διανομής του ηλεκτρικού ρεύματος.

Ανεξάρτητα όμως από την προπαγανδιστική τακτική που χρησιμοποιεί η κυβέρνηση για το ζήτημα, με το όποιο «αριστερό» ή «φιλολαϊκό» χρώμα επιχειρεί να της δώσει, η ουσία είναι ότι ρητά και κατηγορηματικά διαβεβαιώνει τους εκπροσώπους ντόπιων και ξένων μονοπωλιακών ομίλων πως η πολιτική που θα εφαρμόσει θα κινηθεί απαρέγκλιτα πάνω στις ράγες που χαράσσουν η Ευρωπαϊκή Ενωση και όλες οι δεσμεύσεις που απορρέουν από τους σχετικούς κοινοτικούς κανονισμούς.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα η πρόσφατη τοποθέτηση του αρμόδιου υπουργού, Π. Λαφαζάνη, σχετικά με τις αυξήσεις στο τέλος ΑΠΕ που αποφάσισε η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ), τις οποίες αρχικά ο υπουργός είπε ότι δεν θα ισχύσουν αν και στη συνέχεια εμφανίστηκε «προβληματισμένος» για το κατά πόσο το ισχύον νομικό καθεστώς λειτουργίας της ΡΑΕ επιτρέπει την κατάργηση της απόφασης αυτής.

Eurokinissi

Στο ίδιο ύφος κινήθηκε και η δήλωσή του σε ό,τι αφορά το ζήτημα των ιδιωτικοποιήσεων στον τομέα της Ενέργειας: «Οσον αφορά το θέμα των ιδιωτικοποιήσεων, κανένα πλαίσιο της ΕΕ, κανένας κανόνας δεν επιβάλλει στις χώρες - μέλη να ξεπουλήσουν τις δημόσιες ενεργειακές τους επιχειρήσεις. Δεν υπάρχει πουθενά στις θεσμικές προδιαγραφές της ΕΕ η ιδιωτικοποίηση των δημόσιων φορέων Ηλεκτρικής Ενέργειας. Ρίξτε μια ματιά στον ευρωπαϊκό ενεργειακό χάρτη και θα αντιληφθείτε για τι πράγμα μιλάμε».

Εκτός του ότι το παραπάνω αποτελεί λιβάνισμα της πολιτικής απελευθέρωσης του τομέα ηλεκτρικής ενέργειας, που είναι πολιτική της ΕΕ την οποία συναποφάσισαν και εφαρμόζουν τα κράτη - μέλη, ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δείξουμε στη χρήση του όρου «ξεπούλημα» - που ο ΣΥΡΙΖΑ χρησιμοποιεί γενικότερα - καθώς σε καμία περίπτωση δεν αποκλείει την είσοδο και δραστηριοποίηση του ιδιωτικού κεφαλαίου στην Ενέργεια, η οποία όχι απλά δεν αμφισβητείται αλλά ενισχύεται και θα πούμε παρακάτω πώς. Ας συγκρατήσουμε, όμως, ένα ακόμη απόσπασμα από τις σχετικές δηλώσεις του Π. Λαφαζάνη: «Η ΔΕΗ, είπε, θα μείνει δημόσια. Υπό δημόσια ιδιοκτησία, δημόσια διαχείριση και κοινωνικό έλεγχο. Και θέλουμε μια ΔΕΗ η οποία να υπηρετεί αποκλειστικά την ανάπτυξη και τον ελληνικό λαό», είπε ο υπουργός κλείνοντας έτσι το... αριστερό μάτι σε βιομήχανους και μεγαλοεπιχειρηματίες που αδημονούν για την ακόμα μεγαλύτερη μείωση του ενεργειακού τους κόστους.

Οι «διαρροές» της συνάντησης που πραγματοποίησε το βράδυ της 11ης Μάρτη με τους εκπροσώπους της ΕΒΙΚΕΝ - το θεσμικό όργανο των ενεργοβόρων βιομηχανιών - αναφέρουν ότι ο υπουργός έτεινε «ευήκοα ώτα» στις «εκκλήσεις» για την ανάγκη λήψης μέτρων που να μειώνουν το ενεργειακό κόστος των επιχειρήσεων. Μάλιστα, εκπρόσωποι της ΕΒΙΚΕΝ δήλωναν, ανωνύμως, ότι «για πρώτη φορά τα τελευταία χρόνια υπάρχει πραγματικά πολιτική βούληση να λυθεί το θέμα του υψηλού ενεργειακού κόστους της μεταποιητικής βιομηχανίας», ενώ γενικότερα εξέφραζαν μεγάλη αισιοδοξία για την επίλυση του προβλήματος.

Αυτός είναι και ο βασικός λόγος που θέλει η κυβέρνηση τη ΔΕΗ ΑΕ υπό κρατικό έλεγχο (το μέρος της εταιρείας που ακόμη δεν έχει ιδιωτικοποιηθεί, αφού ήδη υπάρχει ιδιωτική καπιταλιστική ιδιοκτησία σε ένα μεγάλο μέρος της), ενώ θέλει και τον ΑΔΜΗΕ σε κρατική ιδιοκτησία ώστε να εξασφαλίζεται η δυνατότητα μεταφοράς ισότιμα της παραγωγής ρεύματος όλων των παραγωγών, δηλαδή της ΔΕΗ ΑΕ αλλά και των άλλων καπιταλιστών που παράγουν ηλεκτρικό ρεύμα.

Η επίσημη ανακοίνωση του υπουργείου, αν και λιτή, είναι ξεκάθαρη ως προς το πού θα κινηθούν οι αποφάσεις της πολιτικής ηγεσίας το επόμενο διάστημα, καθώς αναφέρει ότι ήδη μελετώνται τρόποι «ώστε να μειωθούν οι τιμές της Ενέργειας για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις, ιδιαίτερα τις ενεργοβόρες, με αντιστάθμισμα από τις τελευταίες την ουσιαστική αύξηση των θέσεων εργασίας». Αυτό που υποστηρίζουν οι εκπρόσωποι των βιομηχάνων είναι ότι εάν λυθεί το θέμα του ενεργειακού κόστους, οι βιομηχανίες θα είναι σε θέση να αυξήσουν την παραγωγή τους, πράγμα που σημαίνει ότι θα απορροφήσουν μεγαλύτερο αριθμό εργαζομένων δημιουργώντας, λένε, νέες θέσεις εργασίας.

Βεβαίως, κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει κάποια μείωση των τιμολογίων στη χαμηλή τάση, που να αφορά και νοικοκυριά και μικρομάγαζα, ίσως και επειδή τα ανεξόφλητα ποσά σε αυτήν την κατηγορία τιμολογίων ανήλθαν σε 1.347 εκατ. ευρώ στο τέλος του προηγούμενου Γενάρη, σύμφωνα με στοιχεία της ΔΕΗ, ενώ σίγουρα έχει μειωθεί αρκετά η λαϊκή κατανάλωση με συνέπειες και απ' αυτή τη σκοπιά στον τζίρο της ΔΕΗ. Είναι φανερό από το μέγεθος του ποσού ότι και οι κατηγορίες που θα δικαιούνται τις πενταροδεκάρες του Κοινωνικού Οικιακού Τιμολογίου θα διευρυνθούν, αλλά και κάποιου είδους «κούρεμα» οφειλών είναι πιθανό να γίνει, γιατί εκ των πραγμάτων αυτά τα λεφτά δεν πρόκειται ποτέ να τα πάρει η ΔΕΗ. Ολ' αυτά όμως θα γίνουν με τρόπο που να μη συμβάλλουν στη μείωση των κερδών της ΔΕΗ.

Γιατί τις σημαντικότερες μειώσεις θα απολαύσουν οι βιομήχανοι και μεγαλοεπιχειρηματίες, στόχος που εξυπηρετείται πολύ πιο εύκολα εάν το κράτος διατηρήσει την ιδιοκτησία εκείνων των τμημάτων της ΔΕΗ που δεν οδηγούν σε μεγάλη κερδοφορία. Αλλωστε, η παροχή φθηνής ηλεκτρικής ενέργειας στην ενεργοβόρο βιομηχανία μπορεί πιο αποτελεσματικά να υλοποιηθεί από μία κρατική ΔΕΗ, στην οποία ήδη σήμερα οι πελάτες υψηλής τάσης χρωστούν 375 εκατ. ευρώ.

Ετσι, λοιπόν, αν και ο ΣΥΡΙΖΑ ανακοίνωσε πως σταματά η ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ και του ΑΔΜΗΕ, ούτε ο διαχωρισμός δικτύου - παραγωγής, σύμφωνα με τις ευρωενωσιακές επιταγές, αίρεται, αλλά ούτε η μέχρι τώρα μερική αποκρατικοποίηση της ΔΕΗ κατά 49% αναιρείται. Το βέβαιο είναι ότι η λειτουργία της με γνώμονα το ποσοστό κέρδους, που προκύπτει από το μετοχοποιημένο χαρακτήρα της ΔΕΗ και τη λειτουργία της στο πλαίσιο της απελευθέρωσης της αγοράς, θα συνεχισθεί.

Παράλληλα, ανοιχτό παραμένει το ζήτημα ιδιωτικοποίησης της λιγνιτικής παραγωγής, καθώς η σύμβαση που υπέγραψε η προηγούμενη ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος με την «ΑΚΤΩΡ» για την εκμετάλλευση του λιγνιτωρυχείου της Βεύης στη Φλώρινα, αναμένει την οριστική της έγκριση από την Ολομέλεια της Βουλής, δίχως μέχρι στιγμής η κυβέρνηση να έχει ξεκαθαρίσει τις προθέσεις της και σε αυτό το ζήτημα.

Η μελέτη εστιάζεται στο γεγονός ότι μετά την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση του 2007, ο παγκόσμιος δείκτης χρέους προς ΑΕΠ ανέβηκε κατά 17%.

Δύο είναι τα πιο ουσιώδη σημεία. Το πρώτο είναι ότι από το 2000 έως το 2007 ο ρυθμός αύξησης του χρέους του χρηματοοικονομικού τομέα και των νοικοκυριών εκτινασσόταν (ετήσια αύξηση της τάξης του 8,5% και 9,4% αντίστοιχα), ενώ το δημόσιο χρέος αυξανόταν με τον ίδιο ρυθμό με το επιχειρηματικό χρέος (5,8%), από το 2007 έως το 2014 η τάση αντιστρέφεται, το δημόσιο χρέος αυξάνεται με ετήσιο ρυθμό 9,3%, ενώ το χρέος του χρηματοοικονομικού τομέα και των νοικοκυριών με ρυθμό μικρότερο του 3%. Ο λόγος προφανής. Τα κράτη επωμίστηκαν τα ανεξέλεγκτα χρέη που δημιούργησε και τελικά ανέλαβε ως μη εξυπηρετούμενα ο χρηματοπιστωτικός τομέας, με πολλαπλές διασώσεις τραπεζών, όπως αναφέρει και η ίδια η έκθεση.

Το δεύτερο είναι ότι το υπερδιογκωμένο χρέος δεν είναι αποκλειστικό πρόβλημα της Ελλάδας, αλλά αφορά όλο τον αναπτυγμένο κόσμο, σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό. Η Ελλάδα είναι μόλις η 5η χώρα της Ευρωζώνης στο δείκτη συνολικού χρέους προς ΑΕΠ (317%), ενώ προηγείται η πρωταθλήτρια Ευρωζώνης Ιρλανδία (390%), ακολουθούμενη από Βέλγιο, Ολλανδία και Πορτογαλία, η δε Ισπανία είναι σε απόσταση αναπνοής από την Ελλάδα (313%), ακολουθούμενη από την υποδειγματική Δανία.

ΗΠΑ και Μεγάλη Βρετανία εμφανίζουν μικρότερα ποσοστά (233% και 252% αντίστοιχα), εξαιτίας του γεγονότος ότι έχουν αναπτύξει εναλλακτικές μορφές χρηματοδότησης, μέσω ενός σκιώδους τραπεζικού συστήματος (shadow banking), οι οποίες δεν συμπεριλαμβάνονται σε αυτούς τους δείκτες. Επίσης, δε συμπεριλαμβάνονται μικρές χώρες, όπως το Λουξεμβούργο, η Μάλτα και η Κύπρος.

Ενα ακόμη αξιοπρόσεκτο σημείο είναι ότι η 3η χώρα στον κόσμο σε υπερχρέωση είναι η Σιγκαπούρη, με 382%, χώρα που θεωρείται από τις πλέον σίγουρες τοποθετήσεις για όσους θέλουν να βγάλουν τα χρήματά τους στο εξωτερικό. Η άγνοια είναι δύναμη.

Η μελέτη εστιάζει, ανάμεσα στα βασικά, σε δύο σημεία που αφορούν στην Ελλάδα, (i) υψηλά επίπεδα χρέους, το οποίο, ανεξάρτητα αν αυτό είναι δημόσιο ή ιδιωτικό, ιστορικά εμποδίζει την ανάπτυξη και οδηγεί σε χρηματοοικονομικές κρίσεις και (ii) το δημόσιο χρέος θα συνεχίσει να αυξάνεται τα επόμενα χρόνια. Από την πλευρά, ανάμεσα στις προτάσεις της, περιλαμβάνονται οι αναδιαρθρώσεις σε δημόσιο χρέος αναπτυγμένων χωρών, αλλά και ο πληθωρισμός.

Οπως είδαμε, μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2007, τα κράτη ανέλαβαν το κόστος διάσωσης χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων σε όλο τον κόσμο».

Το ρεπορτάζ είναι από την «Εφημερίδα των Συντακτών», 5/3/2015.

Η έρευνα κάνει μερικές διαπιστώσεις προκειμένου να τεκμηριώσει την άποψη ότι τα μεγάλα κρατικά χρέη δημιουργούνται επειδή τα κράτη αναλαμβάνουν τη διάσωση του χρεωμένου ιδιωτικού, όπως τον λένε, τομέα, εμείς θα πούμε τη διάσωση καπιταλιστικών επιχειρήσεων, είτε τραπεζών είτε άλλων επιχειρηματικών ομίλων στην περίοδο της κρίσης. Για παράδειγμα, στις ΗΠΑ η κυβέρνηση του νεοφιλελεύθερου Ρεπουμπλικάνου Προέδρου Τζ. Μπους ήταν που ξεκίνησε να δίνει δισεκατομμύρια δολάρια για να σώσει τράπεζες, αυτοκινητοβιομηχανίες, άλλους μονοπωλιακούς ομίλους όταν εκδηλώθηκε η καπιταλιστική οικονομική κρίση. Αλλωστε, σ' αυτό εστιάζει η συγκεκριμένη μελέτη.

Παρ' όλ' αυτά τέτοιες μελέτες είναι βολικές για να προσανατολίζουν όχι στη βασική αιτία των φαινομένων στον καπιταλισμό, ακριβώς επειδή η διαχείρισή τους αποτελεί πεδίο ενδοαστικών αντιθέσεων αφού όλα τα τμήματα του κεφαλαίου δε βρίσκονται στην ίδια κατάσταση. Για παράδειγμα, δεν έχουν τις ίδιες ανάγκες ανακεφαλαιοποίησης στην περίοδο της κρίσης όλες οι τράπεζες. Αυτό εξαρτάται από το πόσο εκτεθειμένες είναι σε δάνεια και ομόλογα τα οποία δεν μπορούν να αποπληρωθούν από τους επιχειρηματικούς ομίλους ή από τα κράτη, αν έχουν στα χαρτοφυλάκιά τους κρατικά ομόλογα, ούτε όλοι οι επιχειρηματικοί όμιλοι επίσης βρίσκονται στον ίδιο βαθμό δυσκολίας αναπαραγωγής των κερδών και του κεφαλαίου ή βρίσκονται στα πρόθυρα χρεοκοπίας. Εξαρτάται επίσης από ένα συνδυασμό παραγόντων, όπως το μέγεθος του κεφαλαίου τους, τα χρέη τους σε τρίτους, τα χρέη που έχουν τρίτοι σε αυτούς, τα δάνειά τους, τον ανταγωνισμό, το μέγεθος του κεφαλαίου που πληρώνουν συνολικά για την εργατική δύναμη που απασχολούν, την παραγωγικότητα της εργασίας κ.λπ.

Η συγκεκριμένη μελέτη παραβλέπει ότι η αιτία των φαινομένων που περιγράφει είναι η καπιταλιστική οικονομική κρίση, το χαρακτήρα της οποίας συσκοτίζει μιλώντας για «παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση» αφενός, αφετέρου δε συσκοτίζει τον ταξικό χαρακτήρα του κράτους και το ρόλο του στην καπιταλιστική κοινωνία, από τον οποίο απορρέει και η «κρατικοποίηση του ιδιωτικού χρέους», όπως αναφέρει. Σκοπός της μελέτης είναι, επίσης, να εστιάσει τις αιτίες της κρίσης στην κακή διαχείριση των τραπεζών, που αύξησαν τα ιδιωτικά - τα καπιταλιστικά λέμε εμείς - χρέη. Είναι βολικό, για την περίοδο που ψάχνουν έναν εικονικό εχθρό για να στρέψουν τη λαϊκή συνείδηση ή και ψυχολογία από τις συνέπειες της βαρβαρότητας της κρίσης, προκειμένου να συγκαλύψουν ότι η καπιταλιστική οικονομική κρίση είναι σύμφυτη με το καπιταλιστικό σύστημα, την καπιταλιστική ιδιοκτησία στα μέσα παραγωγής, που ενώ είναι κοινωνική η παραγωγή τα αποτελέσματά της τα καρπώνονται οι καπιταλιστές, που παράγουν για το κέρδος, άρα παράγουν άναρχα, άρα η κρίση είναι αναπόφευκτη. Επομένως χρησιμοποιούνται τέτοιες μελέτες στην προπαγάνδα που «βγάζει λάδι» το σύστημα, ώστε να μη στρέφεται η εναντίωση της εργατικής τάξης και των συμμάχων της σ' αυτό, αλλά στις κακές τράπεζες που δεν κάνουν καλό κουμάντο.

Ως προς την «κρατικοποίηση των ιδιωτικών χρεών», είναι η φυσική συνέπεια της κρατικής δράσης για τη σωτηρία του καπιταλισμού από την καταστροφική δύναμη της κρίσης. Το κράτος είναι των καπιταλιστών. Αυτούς υπηρετεί ενάντια στην εργατική τάξη, τα άλλα φτωχά λαϊκά στρώματα. Επομένως, θα κάνει τα πάντα ώστε να σώσει τους καπιταλιστές. Ολους; Αν μπορεί ναι. Αλλά οι χρεοκοπίες κάποιων επιχειρήσεων λόγω κρίσης είναι αναπόφευκτες. Η σωτηρία γίνεται και με κρατική χρηματοδότηση, όπως και η καπιταλιστική ανάπτυξη γίνεται με κρατική χρηματοδότηση των επιχειρηματικών ομίλων ή με αμειγώς δημόσιες επενδύσεις.

Το πρωταρχικό ζήτημα όμως είναι η διάσωση των τραπεζών αφού αποτελούν την καρδιά του καπιταλιστικού συστήματος μιας και χωρίς τα κεφάλαιά τους, από τα οποία δίνονται δάνεια στους επιχειρηματικούς ομίλους για επενδύσεις, δεν υπάρχει ανάπτυξη του καπιταλισμού. Αρα, τα κράτη στην κρίση το τραπεζικό σύστημα έπρεπε να ενισχύσουν, όσο και αν μπορεί να υπάρχουν τράπεζες που πράγματι να μην έκαναν καλό κουμάντο και να ρισκάρισαν, όπως π.χ. με τα «κόκκινα» δάνεια ή και με τα κρατικά ομόλογα που δεν θα μπορούσαν να αποπληρώσουν τα κράτη. Αλλά το καπιταλιστικό κράτος θα πάρει μέτρα και με κρατικό χρήμα και με άλλες αναδιαρθρώσεις για να ενισχύσει το τραπεζικό σύστημα. Ετσι βεβαίως συμβάλλουν και στη σωτηρία άλλων καπιταλιστικών επιχειρήσεων που κινδυνεύουν από χρέη στις τράπεζες λόγω δανεισμού και δυσκολιών λόγω κρίσης να αντεπεξέλθουν. Οι τράπεζες, που έχουν ενισχυθεί με κρατικό χρήμα, αναδιαρθρώνουν τα επιχειρηματικά δάνεια και βοηθούν τους επιχειρηματικούς ομίλους να αντεπεξέλθουν στην κρίση.

Ως προς τη συγκεκριμένη μελέτη είναι σημαντικό να σταθούμε στο ότι δεν υπάρχει καπιταλιστικό κράτος που να μην έχει χρέος. Αυτό δεν οφείλεται σ' αυτό που λέει τώρα η αστική προπαγάνδα, ότι οφείλεται στις μεγάλες και απλόχερες παροχές στο λαό. Αυτό αποτέλεσε το πρόσχημα για τη μόνιμη, οριστική και συνεχή δραστική περικοπή τους, ώστε να αυξάνεται το κρατικό χρήμα στο κεφάλαιο. Πράγματι, το κρατικό χρέος οφείλεται στον κρατικό δανεισμό σε όφελος του κεφαλαίου. Γιατί, όπως αναφέραμε και πιο πάνω, το κράτος μέσω της φορολογίας και του κρατικού προϋπολογισμού αναδιανέμει τον πλούτο που παράγουν η εργατική τάξη και τ' άλλα φτωχά λαϊκά στρώματα, σε όφελος του κεφαλαίου με τη χρηματοδότηση των δημοσίων επενδύσεων, δηλαδή δημόσια έργα που εξυπηρετούν τους επιχειρηματικούς ομίλους, πολεμικούς εξοπλισμούς και ενίσχυση των άλλων κατασταλτικών μηχανισμών του κράτους υπέρ του κεφαλαίου και κόντρα στο εργατικό κίνημα, αλλά και χρηματοδότηση των ίδιων των επιχειρηματικών ομίλων για να κάνουν επενδύσεις. Γι' αυτό και δεν υπάρχει καπιταλιστικό κράτος που να μην έχει ελλείμματα και κρατικά χρέη. Οχι μόνο στην περίοδο καπιταλιστικής οικονομικής κρίσης, αλλά και σε περιόδους καπιταλιστικής ανάπτυξης.

Ετσι όμως λειτουργεί ο καπιταλισμός. Οσο και αν χρησιμοποιούνται τέτοιες μελέτες για να στηριχτεί η άποψη ότι υπάρχει σωτηρία του καπιταλισμού από την κρίση με στόχο την υποταγή των λαών στο σύστημα, όλη η ιστορία εξέλιξης του συστήματος δείχνει ακριβώς το αντίθετο. Γι' αυτό η εργατική τάξη και τα άλλα φτωχά λαϊκά στρώματα, με επικεφαλής το Κομμουνιστικό Κόμμα με επαναστατική στρατηγική, ένα δρόμο έχουν. Οργανώνοντας την πάλη για την κάλυψη των σύγχρονων αναγκών τους να κατευθύνουν αυτή την πάλη στην ανατροπή της εξουσίας του κεφαλαίου για την εργατική, λαϊκή εξουσία και την οικοδόμηση του σοσιαλισμού - κομμουνισμού.

Πολλοί θεωρούν ότι η τελευταία επίσκεψη Κάμερον στην Κίνα (φωτό) αποτύπωσε καθαρά το βρετανικό «ενδιαφέρον» για την ασιατική αγορά

Λίγες μέρες πριν ανακοινωθεί η βρετανική υποψηφιότητα, ο υπουργός Οικονομικών Τζορτζ Οσμπορν είχε δηλώσει ότι «η σφυρηλάτηση δεσμών μεταξύ του Ηνωμένου Βασιλείου και ασιατικών εταιρειών, ώστε να δοθεί στις δικές μας εταιρείες η καλύτερη ευκαιρία να εργαστούν και να επενδύσουν στην ταχύτατα αναπτυσσόμενη αγορά του κόσμου, είναι "θέμα - κλειδί" για το μακροπρόθεσμο οικονομικό μας πλάνο».

Επιπλέον, χαρακτηριστικά είναι και τα σχόλια βρετανικών αστικών ΜΜΕ. «Στρατηγικά, οι ΗΠΑ δεν μπορούν να συνεχίσουν να υποστηρίζουν μια απαρχαιωμένη οικονομική τάξη στην Ασία» τόνιζε σε κεντρικό της άρθρο η «Guardian», από την επομένη της υπογραφής του «Μνημονίου Κατανόησης» για την ΑΙΙΒ (26/10/2014). «Σε αντίθεση με άλλες πλευρές της πολιτικής της Κίνας, αυτή η εξέλιξη (σ.σ. η ίδρυση της ΑΙΙΒ) σημειώνεται στο πλαίσιο της "ειρηνικής ανέλιξης" που έχουν διακηρύξει οι Κινέζοι ηγέτες» έσπευσε να συμπληρώσει.

«Η ανάδυση μιας αναπτυξιακής τράπεζας με οδηγό την Κίνα μπορεί επίσης να ιδωθεί ως αντίδραση στις αργές μεταρρυθμίσεις των υπαρχουσών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων όπου κυριαρχεί η Δύση. Οι ΗΠΑ έχουν ένα αποτελεσματικό βέτο στο ΔΝΤ και ο επικεφαλής της Παγκόσμιας Τράπεζας είναι τυπικά Αμερικανός, ενώ ο επικεφαλής του ΔΝΤ είναι Ευρωπαίος» ανέφερε ανάλυση του BBC στις 13 Μάρτη.

Ενώ η «Economist» υπογράμμιζε ότι η βρετανική κίνηση «αναδεικνύει τη δειλή απόγνωση με την οποία η Βρετανία έχει ψάξει να ευνοηθεί απέναντι στην Κίνα τους τελευταίους μήνες, από τότε που ο Ντέιβιντ Κάμερον, ο πρωθυπουργός της, επισκέφτηκε τη χώρα το Δεκέμβρη του 2013...». Θυμίζει ότι τότε ο Κάμερον «συνοδεύτηκε από τη μεγαλύτερη βρετανική εμπορική αποστολή που έχει ποτέ πάει στην Κίνα και από τότε, τη βρετανική κυβέρνηση φαίνεται να έχει απασχολήσει η εμπορική δυναμική της κινεζικής αγοράς προς αποκλεισμό όλων των άλλων...».

Πραγματικά, μαζί με τον Κάμερον είχαν φτάσει στο Πεκίνο τότε εκπρόσωποι συνολικά 120 επιχειρήσεων, ανάμεσα στις οποίες κολοσσοί όπως οι «Rolls Royce» (αυτοκίνητα), «BP» (Eνέργεια), «Barclays» και «HSBC» (χρηματοπιστωτικό), «GlaxoSmithsKline» (φάρμακο), «Intercontinental» (ξενοδοχεία) κτλ. Μάλιστα, βρετανικά ΜΜΕ μετέδιδαν εκείνες τις μέρες εκτιμήσεις, σύμφωνα με τις οποίες, Βρετανοί εξαγωγείς θα μπορούσαν να εξοικονομήσουν 600 εκατομμύρια λίρες το χρόνο, μόνο από τις μειώσεις δασμών σε κλάδους οχημάτων, φαρμάκου και ηλεκτρικών ειδών που διαπραγματεύονταν οι δυο χώρες.

Associated Press

Η ΑΙΙΒ θα ανταγωνιστεί το ΔΝΤ και την Παγκόσμια Τράπεζα σε μπίζνες που οι λογαριασμοί τους θα φορτωθούν στους λαούς (φωτ. από κινητοποίηση κατά του ΔΝΤ)

Την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές, ήδη λέγονταν πολλά για την πιθανή υποψηφιότητα που σύντομα θα καταθέσουν Λουξεμβούργο, Ελβετία, αλλά και Αυστραλία, Νότια Κορέα. Μέχρι και ο υπουργός Οικονομικών της Ιαπωνίας Λου Ζιγουέι δεν απέκλεισε τίποτα, δηλώνοντας (σύμφωνα με το «Σινχουά») ότι η ευκαιρία να γίνει κανείς ιδρυτικό μέλος της AIIB αποτελεί ευκαιρία για όλες τις ασιατικές χώρες. Συμπεριλαμβανομένης και της Ιαπωνίας μέχρι τις 31 Μάρτη (μέχρι τότε έχει δοθεί προθεσμία για την ένταξη ιδρυτικών μελών).

Η πιθανότητα η AIIB να πρωταγωνιστήσει στις μπίζνες της τεράστιας και αναπτυσσόμενης Ασίας δικαιολογημένα έχει θορυβήσει τις ΗΠΑ. Η Ουάσινγκτον ανησυχεί μήπως περιοριστεί ο ρόλος της Παγκόσμιας Τράπεζας (ΠΤ) και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) - στα οποία ο «λόγος» της έχει μεγάλο βάρος - αλλά και της Ασιατικής Αναπτυξιακής Τράπεζας, της οποίας ο πρόεδρος προέρχεται από την Ιαπωνία, δηλαδή το στενότερο σύμμαχο των ΗΠΑ στην Ασία. Η ίδια η πρωτοβουλία της Κίνας να πρωτοστατήσει στην ίδρυση της AIIB δείχνει ότι οξύνονται ολοένα οι ανταγωνισμοί μεταξύ ιμπεριαλιστικών κέντρων και μονοπωλίων για την κυριαρχία στην αγορά κατά κλάδο, ήπειρο αλλά και διεθνώς.

Δεν είναι τυχαία τα σχόλια που έκαναν Αμερικανοί αξιωματούχοι, εκφράζοντας ανησυχία για τις «προδιαγραφές» και τα «κριτήρια» με τα οποία η AIIB θα επιλέγει τι σχέδια θα στηρίζει, ανησυχία δηλαδή για τη χασούρα που θα έχουν τα μονοπώλια που η Ουάσιγκτον στηρίζει (και όχι βέβαια για τα εργατικά δικαιώματα και το περιβάλλον όπως υπονόησαν, λες και το ΔΝΤ ή η ΠΤ δε χρηματοδοτούν μπίζνες με βάση το μεγαλύτερο κέρδος με κάθε κόστος).

Στις 24 Οκτώβρη 2014 υπογράφτηκε στο Πεκίνο «Μνημόνιο Κατανόησης» για τη δημιουργία Ασιατικής Επενδυτικής Τράπεζας Υποδομών (Asian Infrastructure Investment Bank - AIIB), σε μια συνάντηση που έγινε με τη συμμετοχή εκπροσώπων από 21 χώρες και συγκεκριμένα: Μπανγκλαντές, Μπρουνέι, Καμπότζη, Κίνα, Ινδία, Καζακστάν, Κουβέιτ, Λάος, Μαλαισία, Μογγολία, Μιανμάρ, Νεπάλ, Ομάν, Πακιστάν, Φιλιππίνες, Κατάρ, Σιγκαπούρη, Σρι Λάνκα, Ταϊλάνδη, Ουζμπεκιστάν και Βιετνάμ. Από τότε, ήδη έχουν ενταχθεί στην πρωτοβουλία τουλάχιστον οι Ιορδανία, Νέα Ζηλανδία, Σαουδική Αραβία, Τατζικιστάν.

Τον Οκτώβρη, το εγκεκριμένο κεφάλαιο της Τράπεζας ορίστηκε στα 100 δισ. δολάρια και το αρχικά εγγεγραμμένο κεφάλαιο στα 50 δισ. δολάρια. Κύριοι κλάδοι όπου εκτιμάται ότι η νέα Τράπεζα θα «στραφεί» είναι η Ενέργεια (π.χ. αγωγοί φυσικού αερίου), οι Τηλεπικοινωνίες, οι Κατασκευές. Η έδρα της αποφασίστηκε να είναι στο Πεκίνο. Οπως έχει μεταδώσει και το «Ρόιτερς», 29-31 Μάρτη αναμένεται συνάντηση στο Καζακστάν, όπου θα οριστικοποιηθούν τα άρθρα της συμφωνίας και όπως φαίνεται, μέχρι τότε, θα κατατεθούν διάφορες υποψηφιότητες, πυροδοτώντας πολλά παζάρια αλλά και πολλές αναλύσεις.

Το 2010, το Ινστιτούτο της Ασιατικής Αναπτυξιακής Τράπεζας παρουσίασε εκτιμήσεις, σύμφωνα με τις οποίες η περιοχή της Ασίας χρειάζεται 8 τρισ. δολάρια για επενδύσεις σε Υποδομές μόνο στο διάστημα 2010 - 2020.

Μεγάλες εταιρείες «συμβουλευτικής επιχειρήσεων» (παρέχουν οδηγίες για προσοδοφόρες επενδύσεις) όπως η McKinsey σημειώνουν ότι σήμερα «οι ξένοι επενδυτές βρίσκουν πιο ανοιχτές πόρτες από ό,τι στο παρελθόν» στην Ασία.

Τα περιθώρια συγκέντρωσης κεφαλαίου στην περιοχή είναι πολύ μεγάλα, οι αγορές τεράστιες, οι φυσικοί πόροι άφθονοι. Επιπλέον, κυβερνήσεις όπως αυτές σε Ινδία και Ινδονησία που προέκυψαν το τελευταίο 10μηνο ως «δυνάμεις ανανέωσης» υπέρ της «επιχειρηματικότητας» σχεδιάζουν μια σειρά κινήσεις «εκσυγχρονισμού», ώστε να διασφαλιστούν βασικές προϋποθέσεις για την προσέλκυση επενδύσεων που οι καθυστερημένοι ρυθμοί ανάπτυξης των καπιταλιστικών σχέσεων παραγωγής «εμπόδιζαν»: λιμάνια, αεροδρόμια, αγωγοί και αποθήκες ενεργειακών πόρων, οδικό και σιδηροδρομικό δίκτυο, δίκτυα ύδρευσης και αποχέτευσης (που συν τοις άλλοις αφορούν και τη διασφάλιση «υγιούς» εργατικού δυναμικού που τροφοδοτεί τα εργοστάσια των πολυεθνικών).

Δηλαδή, τα μονοπώλια μυρίστηκαν «ψητό» και μαζεύτηκαν στην τεράστια καπιταλιστική αγορά της Ασίας, που «φτιασιδώνεται» για να τραβήξει εκμεταλλευτές, οι οποίοι θα τσακίζουν τους εργάτες της και θα λεηλατούν τον πλούτο των λαών της. Οι «κόντρες» που αναμένονται θα είναι σκληρές, ακριβώς γιατί τα κέρδη που διακυβεύονται είναι τεράστια.

Ο πρώην στρατάρχης νυν πρόεδρος Α. Σίσι μιλάει για τα ...μεγαλεπήβολα σχέδιά του

Το «παρών» έδωσαν 22 αρχηγοί κρατών και 3.500 σύνεδροι, μεταξύ των οποίων υπουργοί σημαντικών ιμπεριαλιστικών δυνάμεων καθώς και δεκάδες διευθυντικά στελέχη του διεθνούς χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου όπως η Κριστίν Λαγκάρντ από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και επικεφαλής κορυφαίων πολυεθνικών ομίλων όπως οι «Ζήμενς», ΒΡ, «Shell», «Coca Cola», «PepsiCo», οι ιταλικές ΕΝΙ και AGIP αλλά και γιγαντιαίοι κατασκευαστικοί όμιλοι από το Αμπού Ντάμπι και άλλες μοναρχίες και εμιράτα του Περσικού Κόλπου. Οι περισσότεροι εξ αυτών υπέγραψαν δεκάδες συμφωνίες σε συνθήκες «ευκαιρίας» και με ιδιαίτερα προνομιακούς όρους που θα αποβούν, μοιραία, σε βάρος του αιγυπτιακού λαού το ένα τέταρτο του οποίου ζει κάτω από το επίπεδο της φτώχειας δίνοντας καθημερινά αγώνα επιβίωσης.

Σύμφωνα με έναν πρώτο απολογισμό που έκανε κατά το κλείσιμο των εργασιών της Συνδιάσκεψης ο Αιγύπτιος πρωθυπουργός Ιμπραχίμ Μαχλάμπ, στη σύνοδο υπογράφηκαν επενδυτικές συμφωνίες ύψους 36,1 δισεκατομ. δολαρίων, συμβόλαια για έργα υποδομών και κατασκευαστικά έργα ύψους 18,6 δισεκατομμυρίων δολαρίων, δόθηκαν στην Αίγυπτο προνομιακά χαμηλότοκα δάνεια ύψους 5,2 δισεκατομμυρίων δολαρίων, αλλά και οικονομική βοήθεια συνολικού ύψους 12,5 δισεκατομ. δολαρίων από τη Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το Κουβέιτ και το Ομάν. Είναι, επιπλέον, χαρακτηριστικό ότι ένα 24ωρο μετά τη λήξη της συνδιάσκεψης η κυβέρνηση Σίσι ανακοίνωσε άλλες 25 μεγάλες συμφωνίες με πολυεθνικές συνολικής αξίας 110,6 δισεκατομμυρίων δολαρίων.

Στη συνδιάσκεψη από τη συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ παραβρέθηκε ο Γ. Σταθάκης, υπουργός Οικονομίας, Υποδομών, Ναυτιλίας, Τουρισμού, καθώς και αρκετοί επιχειρηματίες, ωστόσο δεν έγινε γνωστό αν υπήρξαν κάποιες συμφωνίες.

Σε κάθε περίπτωση, ιδιαίτερα ωφελημένο από την οικονομική διεθνή συνδιάσκεψη στο Σαρμ ελ Σέικχ βγήκε το γερμανικό μεγάλο κεφάλαιο και ο πολυεθνικός όμιλος της «Ζήμενς», σε σημείο που έκανε την Γερμανίδα Καγκελάριο Αγκελα Μέρκελ να στάζει μέλι για το «αναπτυξιακό όραμα» της αιγυπτιακής κυβέρνησης και να αποστείλει θερμή πρόσκληση για επίσημη επίσκεψη στον Αιγύπτιο ηγέτη Αμπντέλ Φατάχ Σίσι το φθινόπωρο στο Βερολίνο.

Μόνον ο πρόεδρος της «Ζήμενς» Joe Kaesser, συνοδεία του Γερμανού Σοσιαλδημοκράτη αντικαγκελάριου Σίγκμαρ Γκάμπριελ, έκλεισε συμφωνίες άνω των 10 δισεκατομμυρίων ευρώ στο Σαρμ ελ Σέικχ. Μεταξύ άλλων, υπογράφτηκαν συμβόλαια για την οικοδόμηση συμβατικού σταθμού παραγωγής Ενέργειας 4,4 GigaWatt, αιολικού σταθμού παραγωγής Ενέργειας 2GW και εργοστασίου που θα κατασκευάζει «πτερύγια» για ανεμογεννήτριες και «Μνημόνια Κατανόησης» για τη δημιουργία επιπλέον σταθμού παραγωγής Ενέργειας έως 6,6 GW με 10 υποσταθμούς παραγωγής.

Μετά την υπογραφή των χρυσών συμφωνιών με την κυβέρνηση Σίσι, ο Γερμανός αντικαγκελάριος Σ. Γκάμπριελ ανακοίνωσε (έπειτα από πρόταση του Αιγύπτιου προέδρου) τη χορήγηση δωρεάς ύψους 12.000.000 ευρώ «για τον αιγυπτιακό λαό», προσθέτοντας με νόημα ότι η Γερμανία κάνει μπίζνες στην Αίγυπτο «από το 1901, δηλαδή για πάνω από 100 χρόνια και έχουμε δε σε αυτή τη χώρα τις κρίσεις να έρχονται και να παρέρχονται»". Σημείωσε ακόμη ότι «η κατάσταση στη Μέση Ανατολή εξαρτάται από την σταθερότητα στην Αίγυπτο» και ότι η «Ζήμενς» «είναι πιστά αφοσιωμένη στην αιγυπτιακή αγορά»...

Δεν ήταν μόνον τα διευθυντικά στελέχη της «Ζήμενς» που υπέγραψαν «χρυσά» συμβόλαια με την κυβέρνηση Σίσι. Εκπρόσωποι της πετρελαϊκής πολυεθνικής BP υπέγραψαν στο Σαρμ ελ Σέικχ συμφωνίες για επενδύσεις στον τομέα της έρευνας και της παραγωγής Ενέργειας (περίπου τριών δισεκατομμυρίων βαρελιών πετρελαίου) στο ανατολικό και δυτικό Δέλτα του Νείλου και στον Κόλπο του Σουέζ, συνολικού ύψους 12 δισεκατομμυρίων δολαρίων.

Η Ιταλική πετρελαϊκή εταιρεία ΕΝΙ, που δραστηριοποιείται στην Αίγυπτο από το 1954, υπέγραψε συμφωνίες για έρευνα και παραγωγή φυσικού αερίου ύψους 5 δισ. δολαρίων σε περιοχές της Αιγύπτου στις ακτές της Μεσογείου, στη Δυτική έρημο Σαχάρα, στο Δέλτα του Νείλου και στη Χερσόνησο του Σινά. Στόχος της συμφωνίας θα είναι η παραγωγή ενάμισι τρισεκατομμυρίου κυβικών ποδιών φυσικού αερίου.

Η εταιρεία «Dana Gas» από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα ανακοίνωσε επενδυτικά σχέδια ύψους 350.000.000 δολαρίων μέσα στους επόμενους 30 μήνες για έρευνες και γεωτρήσεις σε 40 νέες αναπτυσσόμενες πετρελαιοπηγές, δημιουργία νέων αγωγών και βιομηχανική μονάδα επεξεργασίας προϊόντων πετρελαίου.

Ο κατασκευαστικός όμιλος εμπορικών και ψυχαγωγικών κέντρων «Majid Al Futtaim» από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα έκλεισε μπίζνες για πενταετείς επενδύσεις ύψους 590.000.000 δολαρίων και συμφωνίες με στόχο την κατασκευή τεσσάρων μεγάλων εμπορικών κέντρων στην ευρύτερη περιοχή του Καΐρου και πολυκινηματογράφους VOX μέχρι το 2020.

Η αιγυπτιακή κατασκευαστική εταιρεία ORASCOM, σε κοινοπραξία με την επενδυτική εταιρεία του Αμπού Ντάμπι «International Petroleum Investment Company», ανέλαβε την κατασκευή συμβατικού σταθμού παραγωγής Ενέργειας με άνθρακα (έργο ύψους 3 δισ. δολαρίων).

Η «Γαλλική Αναπτυξιακή Υπηρεσία» υπέγραψε συμφωνία ύψους 142.000.000 ευρώ, εστιάζοντας το ενδιαφέρον της στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας στην Αίγυπτο.

Η «Coca Cola» ανακοίνωσε επενδύσεις μισού δισ. δολαρίων μέσα στην επόμενη τριετία, με στόχο τη δημιουργία περίπου 4.000 άμεσων θέσεων εργασίας. Το παράδειγμά της μιμήθηκε αμέσως και η PepsiCo ο διευθυντής της οποίας σε Βόρεια Αφρική και Αίγυπτο, Αχμέντ Ελ Σέικχ, ανακοίνωσε επίσης τριετείς επενδύσεις ύψους 500.000.000 δολαρίων.

Σαουδική Αραβία, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Κουβέιτ πρόσφεραν στην Αίγυπτο η κάθε μία από 4 δισεκατομμύρια δολάρια ως «οικονομική βοήθεια» και άλλο μισό δισ. δολάρια πρόσφερε το Ομάν.

Η ΕΕ αντίθετα ήταν πιο «φειδωλή» αρκούμενη να προσφέρει ως αναπτυξιακή βοήθεια 400.000.000 ευρώ.

Στο πλαίσιο της Διεθνούς Συνδιάσκεψης ανακοινώθηκαν και τα σχέδια για τη δημιουργία νέας πρωτεύουσας, ανατολικά του Καΐρου και του Κόλπου του Σουέζ, έκτασης 700 τ.χλμ. που θα φιλοξενεί 5.000.000 κατοίκους. Στη νέα πρωτεύουσα, που προβλέπεται να είναι έτοιμη σε επτά χρόνια, αναμένεται να μεταφερθούν όλες οι δημόσιες υπηρεσίες, το Προεδρικό Μέγαρο, τα υπουργεία, οι ξένες πρεσβείες. Θα διαθέτει νέο διεθνές αεροδρόμιο, εμπορικά κέντρα, σύγχρονο ηλεκτρικό σιδηρόδρομο και θεματικό ψυχαγωγικό πάρκο τέσσερις φορές μεγαλύτερο από εκείνο της «Ντίσνεϊ» στην Καλιφόρνια. Το κόστος κατασκευής του έργου υπολογίζεται από 45 έως 80 δισεκατομμύρια ευρώ και θα το αναλάβει, η εταιρεία «Eagle Hills Property» από το Αμπού Ντάμπι.

Βέβαια, από τον πακτωλό χρημάτων και αναπτυξιακών έργων υποδομών ελάχιστα έχει να περιμένει ο αιγυπτιακός λαός, που διαπιστώνει ότι τίποτε δεν έχει αλλάξει στο βιοτικό του επίπεδο, παρά την πολυδιαφημιζόμενη «αραβική άνοιξη», την ενδο-αστική αλλαγή σκηνικού με την πτώση της κυβέρνησης Μουμπάρακ το 2011. Τα μεγάλα έργα και οι χρυσές μπίζνες «κόβονται και ράβονται» με γνώμονα τα συμφέροντα της αστικής τάξης και των μεγαλοκαπιταλιστών κατόχων των μέσων παραγωγής. Ηδη πριν περίπου 10 μέρες, ο πρόεδρος, πρώην στρατάρχης Σίσι με πρόσχημα την «ανάπτυξη» και την προσέλκυση ξένων επενδύσεων υπέγραψε νέο προεδρικό διάταγμα και «επενδυτικό» νομοσχέδιο που εντατικοποιεί την εργασία, τις απλήρωτες υπερωρίες, τους χαμηλούς μισθούς (και σε μερικές περιπτώσεις τις αυξήσεις - ψίχουλα) τη δραματική συρρίκνωση της (ήδη δύσκολης...) συνδικαλιστικής δράσης και βάζει μαχαίρι σε όσες κρατικές επιδοτήσεις και επιδόματα έχουν απομείνει, ενώ την ίδια ώρα απαλλάσσει την ντόπια και ξένη πλουτοκρατία από φόρους, τέλη ακόμη και από τυχόν διώξεις στα δικαστήρια.

Ο αιγυπτιακός λαός, για να αντιμετωπίσει αυτήν την κατάσταση χρειάζεται να δυναμώσει τον ταξικό αγώνα και να τα βάλει με τον πραγματικό αντίπαλο, το μεγάλο κεφάλαιο, πέρα από τεχνητούς, θρησκευτικούς ή εθνοτικούς διαχωρισμούς. Και στη σημαντική αυτή χώρα της Βόρειας Αφρικής τέτοιοι διαχωρισμοί αξιοποιούνται για να τον αποπροσανατολίζουν, βλέπε τη στήριξη των «Αδελφών Μουσουλμάνων», ή τη δράση διαφόρων «ευαγών» ιδρυμάτων του ιμπεριαλισμού και του διεθνούς κεφαλαίου που χειραγώγησαν το λαό όταν αντέδρασε στο καθεστώς Μουμπάρακ, σύμμαχό τους όλα τα προηγούμενα χρόνια.