«Τρομοκράτες» ναυτεργάτες και αγρότες επί τω έργω

Μεταξύ των αδικημάτων που χαρακτηρίζονται σαν τρομοκρατικά υπό τις παραπάνω προϋποθέσεις, περιλαμβάνονται:

• Η «παράνομη κατάληψη ή φθορά κρατικών ή κυβερνητικών εγκαταστάσεων, δημόσιων συγκοινωνιακών μέσων, εγκαταστάσεων υποδομής, δημοσίων χωρών και άλλων δημοσίων αγαθών», καθώς και
• η «διαταραχή ή διακοπή του εφοδιασμού ύδατος, ηλεκτρικής ενέργειας ή άλλου σημαντικού πόρου».

Από το συνδυασμό των παραπάνω διατάξεων, που δεν περιλαμβάνονται στον ελληνικό «τρομονόμο» (ν. 2928/2001), είναι προφανές ότι μπορεί άνετα να προκύψει η δίωξη, σαν τρομοκρατικών ενεργειών, των κινητοποιήσεων των εργαζομένων κ.ά., όταν οι κινητοποιήσεις αυτές παίρνουν δυναμικό χαρακτήρα.

Eurokinissi

Ολες οι παραπάνω κινητοποιήσεις μπορεί να χαρακτηριστούν τρομοκρατικές ενέργειες, αφού μπορεί άνετα να θεωρηθεί ότι σκοπό έχουν να προκαλέσουν εκφοβισμό και σοβαρή μετατροπή των οικονομικών δομών της χώρας. Αυτό, άλλωστε, δεν έχει υποστηρίξει πάμπολλες φορές η κυβέρνηση, θεωρώντας τις κινητοποιήσεις των εργαζομένων εκτός νομίμων ορίων και βλαπτικές για την εθνική οικονομία;

Ακόμα και η πάλη και η αντίσταση των εθνικοαπελευθερωτικών κινημάτων, ενάντια σε αυταρχικά και στυγνά δικτατορικά καθεστώτα, μπορεί να χαρακτηριστεί σαν τρομοκρατική δράση, αφού μπορεί να θεωρηθεί ότι στοχεύουν στη σοβαρή μετατροπή ή καταστροφή των πολιτικών δομών μιας χώρας.

Υπάρχουν ρυθμίσεις που τιμωρούν σαν τρομοκρατικό αδίκημα την ενθάρρυνση και υποστήριξη, αλλά και χαρακτηρίζουν ως τιμωρητέες την υποκίνηση, συνδρομή και συνέργεια στη διάπραξη των θεωρουμένων τρομοκρατικών αδικημάτων. Υποστήριξη σε «τρομοκράτες» μπορεί να θεωρηθεί και η απλή έκφραση γνώμης στα ΜΜΕ, η οργάνωση και συμμετοχή σε εκδηλώσεις κατά της επέμβασης σε Αφγανιστάν, Ιράκ, Γιουγκοσλαβία κ.α.

Τίποτα δεν εμποδίζει, πρόσωπα, κόμματα, πολιτικές κινήσεις, συνδικάτα, σωματεία και άλλοι φορείς που υποστηρίζουν και συμμετέχουν σε μια σειρά κινητοποιήσεις να θεωρηθούν επίσης ως τρομοκράτες. Με την τιμωρία κάθε μορφής συνέργειας (ακόμα και της ψυχικής συνέργειας) στη διάπραξη αδικημάτων, μπορεί να βρεθούν διωκόμενοι, αυτοί που εκφράζουν γνώμη για την τρομοκρατία, τα αίτιά της, τις ρίζες της κλπ., αφού μπορεί να θεωρηθεί ότι διαπράττουν το αδίκημα της ψυχικής συνέργειας στις τρομοκρατικές πράξεις.

Σημειωτέον ότι με τον ελληνικό «τρομονόμο», η ψυχική συνέργεια μένει ατιμώρητη, εφόσον τα μέλη της τρομοκρατικής οργάνωσης δεν επιδιώκουν οικονομικό ή άλλο υλικό όφελος. Θεωρεί αξιόποινο μόνον το άμεσο περιουσιακό όφελος νομικών προσώπων από παράνομες πράξεις και επιβάλλει σ' αυτά αυστηρές διοικητικές κυρώσεις και χρηματικά πρόστιμα.

Με την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, προτείνεται η καθιέρωση και ποινικής ευθύνης για τα νομικά πρόσωπα, όταν οι νόμιμοι εκπρόσωποί τους διαπράττουν τρομοκρατικά αδικήματα (συλλογική ευθύνη). Είναι φανερό πόσο εύκολα μπορεί να οδηγηθούμε σε διώξεις σε βάρος κομμάτων, πολιτικών κινήσεων, συνδικαλιστικών φορέων κλπ., για τη συμμετοχή εκπροσώπων τους σε κινητοποιήσεις, σαν αυτές που αναφέραμε παραπάνω και μπορεί να χαρακτηριστούν τρομοκρατικές. Η αντιμετώπιση νομικών προσώπων μπορεί να φτάσει, πέρα από την επιβολή μεγάλων χρηματικών ποινών και τον αποκλεισμό τους από δημόσιες παροχές ή ενισχύσεις, δηλαδή τον οικονομικό στραγγαλισμό τους, μέχρι τη διάλυσή τους με δικαστική απόφαση.

Δηλαδή, μπορεί να οδηγηθούμε στη διάλυση κομμάτων και οργανώσεων, που παλεύουν ενάντια στην κυρίαρχη πολιτική και δεν είναι αρεστά ή θεωρούνται ιδιαίτερα ενοχλητικά. Υπάρχουν επίσης τα παρακάτω σοβαρά ζητήματα:

• Εισάγεται για πρώτη φορά σαν αυτοτελές «τρομοκρατικό» αδίκημα αυτό της «απειλής διάπραξης των προαναφερομένων αξιόποινων πράξεων», πράγμα που δίνει τη δυνατότητα κατάχρησης εξουσίας από τα κρατικά, αστυνομικά κλπ. όργανα.
• Επικίνδυνη υπερβολή είναι ο χαρακτηρισμός σαν «τρομοκρατικού» αδικήματος, της πρόκλησης πυρκαγιών κλπ. ή της έκθεσης σε κίνδυνο (πέρα από τα πρόσωπα) περιουσιακών αγαθών, ζωών ή του περιβάλλοντος.
• Σοβαροί κίνδυνοι κατάχρησης μπορεί να υπάρξουν και με το χαρακτηρισμό σαν «τρομοκρατικού» αδικήματος της «διαταραχής των συστημάτων πληροφόρησης». Ο κάθε Hacker θα μπορεί να θεωρηθεί τρομοκράτης.
• Ερωτηματικά γεννιούνται για το αυτοτελές αδίκημα της «διεύθυνσης(;) τρομοκρατικής ομάδας». Η «διεύθυνση» δεν υφίσταται σαν νομικός όρος, με αποτέλεσμα να χωρεί κάθε ερμηνεία.

Στο άρθρο 13, η αναφορά της λέξης «λειτουργική διάρθρωση», για την ανταλλαγή πληροφοριών, δεν περιορίζει το αντικείμενο σε κάποια κρατική υπηρεσία, αλλά αφήνει ανοιχτό το πεδίο οριζόντιας διάβρωσης του συνόλου των θεσμικών οργάνων της πολιτείας από τα διεθνή και ευρωπαϊκά κέντρα συλλογής πληροφοριών.

Με το ευρωπαϊκό ένταλμα σύλληψης καταργείται ο διακρατικός και πολιτικός χαρακτήρας της έκδοσης. Ουσιαστικά περιορίζεται η εθνική κυριαρχία και το δικαίωμα του ελληνικού κράτους - όπως και κάθε κράτους- να αρνηθεί την έκδοση κάποιου.

Τα αποτελέσματα θα είναι τα εξής:

1. Παρακάμπτεται το ελληνικό Σύνταγμα που στο άρθρο 5 παρ. 2, εμμέσως πλην σαφώς, δεν επιτρέπει την έκδοση ημεδαπών. (Αναφέρεται το Σύνταγμα του '75, στη μη έκδοση αλλοδαπών αν αγωνίζονται για την ελευθερία. Εξ αντιδιαστολής απαγορεύεται η έκδοση ημεδαπού. Γι' αυτό, μέχρι σήμερα η Ελλάδα, κρατούσε επιφυλάξεις στις διεθνείς συμβάσεις, ώστε να μην εκδίδει ημεδαπούς).

2. Καταργείται σαν προϋπόθεση έκδοσης (παράδοσης) το διπλό αξιόποινο, δηλ. το αδίκημα για το οποίο κατηγορείται κάποιος να περιλαμβάνεται στο Ποινικό Δίκαιο και της χώρας που ζητάει την έκδοση και της χώρας που καλείται να τον εκδώσει. Γίνεται λόγος, ότι θα μπορεί μια χώρα να κάνει λίστα αδικημάτων, για τα οποία δε θα εκτελεί το ευρωένταλμα. Ομως αυτό θα αφορά οριακές περιπτώσεις.

3. Καταργείται η αρχή της ειδικότητας και έτσι μπορούν να προστεθούν από τη χώρα που ζήτησε και πέτυχε την έκδοση και άλλα αδικήματα σε βάρος του κατηγορουμένου ή υπόπτου, τα οποία δεν είχαν αναφερθεί στην αίτηση έκδοσης.

4. Επιτρέπεται στη χώρα που ζήτησε την έκδοση, να προχωρήσει σε επανέκδοση σε άλλη χώρα - μέλος της ΕΕ ή και σε τρίτη χώρα, χωρίς τη συγκατάθεση της χώρας που παρέδωσε τον κατηγορούμενο. (Δηλ. Κούρδοι θα εκδίδονται από την Ελλάδα π.χ. στην Αγγλία και εκείνη θα τους επανεκδίδει στην Τουρκία).

5. Καταργείται εντελώς η έννοια του πολιτικού εγκλήματος, με συνέπεια αφ' ενός να μην υπάρχει δυνατότητα άρνησης έκδοσης από το ελληνικό κράτος και βεβαίως να μην έχει ο κατηγορούμενος ηπιότερη ποινική μεταχείριση.

Δημιουργούνται νέα όργανα καταστολής. Συστήνεται Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, που όμως περιορίζεται το αντικείμενο της στην εφαρμογή των παραπάνω.

Η ενιαία καταπολέμηση της τρομοκρατίας στην ΕΕ ανατίθεται στην EUROPOL, αρχή που αναμένεται να εξελιχθεί σε ένα είδος ευρωπαϊκού FBI. Και αυτό είναι το λιγότερο αν κανείς διαπιστώσει ότι μια τέτοια αδιαφανής και συγκεντρωτική αρχή αστυνόμευσης θα αναλάβει δράση για την καθολική επιτήρηση των πολιτών, τη δίωξη και παρακολούθηση των «υπόπτων» και το ηλεκτρονικό φακέλωμα όλης της κοινωνίας. Και βέβαια, καμία «Αρχή Προσωπικών δεδομένων» δε θα μπορεί να ελέγξει μια τέτοια υπέρ-Αρχή.

Συγκροτείται παραστρατιωτική οργάνωση από απόστρατους αξιωματικούς της Αστυνομίας των κρατών - μελών, η περίφημη «Task Force» για την καταστολή των ευρωπαϊκών διαδηλώσεων.

Διευρύνεται και ενισχύεται κάθε είδους αστυνομική προληπτική και κατασταλτική συνεργασία με τα αντίστοιχα όργανα των ΗΠΑ.

Με τον προτεινόμενο από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή κανονισμό (σχέδιο), παγώνουν οι λογαριασμοί 27 οργανώσεων και προσώπων που αναφέρονται στο παράρτημα 1 (του κανονισμού).

Η λίστα αυτή μπορεί να επεκτείνεται με απόφαση του Συμβουλίου Υπουργών (ΕΚΟΦΙΝ) με ειδική πλειοψηφία (δηλ. ακόμη και με διαφωνία της Ελλάδας και άλλων κρατών - μελών).

Απαγορεύονται και οι «συναφείς(;) δραστηριότητες» που έχουν σαν στόχο την άμεση ή έμμεση καταστρατήγηση του παγώματος των λογαριασμών.

Υποχρεούνται οι πάντες να παρέχουν κάθε σχετική πληροφορία (με επιφύλαξη το άρθρο 284 συνθήκης ΕΚ περί απορρήτου).

Ακόμη και με «εύλογες εικασίες» σε βάρος προσώπου (φυσικού ή νομικού) μπορεί να θεωρηθεί ότι το πρόσωπο ενεργεί για λογαριασμό των οργανώσεων της λίστας του παραρτήματος 1 και να υποστεί περιορισμούς ή και πάγωμα λογαριασμών.

Δεν προβλέπονται δικαστικές εγγυήσεις (προσφυγές κλπ.) από τον κανονισμό.

Είναι φυσικά κατανοητός ο κίνδυνος για μη αρεστά φυσικά πρόσωπα, νομικά πρόσωπα, οργανώσεις, κόμματα κ.ά.

Μ. Σταθόπουλος, αρχιτέκτονας του τρομονόμου 2928/2001: «ο νόμος είναι καλός και έχει καλούς στόχους», ο «κίνδυνος υπάρχει, όχι στο νομοθέτη αλλά στον εφαρμοστή»

Ο,τι κατακτήθηκε τον προηγούμενο αιώνα στο «κεφάλαιο» των δημοκρατικών δικαιωμάτων και ελευθεριών, κατεδαφίζεται τάχιστα τα δύο τελευταία χρόνια από την καπιταλιστική «παγκοσμιοποίηση», την ιμπεριαλιστική ρεβάνς απέναντι στους λαούς, με πρόσχημα την «καταπολέμηση της τρομοκρατίας»...

Σ' αυτό το πλαίσιο και προς αυτήν την κατεύθυνση, η κυβέρνηση της χώρας μας συμμετέχει με όλες της τις δυνάμεις. Ενάμιση χρόνο μετά την ψήφιση του διαβόητου τρομονόμου (2928/2001) το υπουργείο Δικαιοσύνης έχει σχεδόν έτοιμο ένα νέο τρομονόμο, προσαρμοσμένο στις υποδείξεις και αποφάσεις του Συμβουλίου Υπουργών Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων της Ευρωπαϊκής Ενωσης, όπως καθορίστηκαν στη συνεδρίαση της 6ης Δεκέμβρη 2001 και επικυρώθηκαν στο Λάακεν.

Μέσα στο Φλεβάρη το υπουργείο Δικαιοσύνης αναμένεται να δώσει στη δημοσιότητα το σχετικό νομοσχέδιο. Μετά την ψήφιση του «Τρομονόμου Νο 2» από τη Βουλή, θα πρέπει να αποσταλεί το κείμενο στην Ευρωπαϊκή Ενωση, προκειμένου να διαπιστωθεί αν η χώρα μας έχει προσαρμοστεί με τις... υποδείξεις των Ευρωπαίων εταίρων και αν έχει ενσωματώσει στο ελληνικό δίκαιο διατάξεις, όπως τον ορισμό της τρομοκρατίας επί το αυστηρότερο, ποινές για τρομοκρατικές πράξεις κλπ.

Η χώρα μας έχει ήδη καθυστερήσει στη σύνταξη του σχετικού νομοσχεδίου, καθώς θα έπρεπε μέχρι τέλος Δεκέμβρη να είχε κατατεθεί στη Βουλή. Αλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης, όπως το Βέλγιο και η Μ. Βρετανία έχουν ήδη συμμορφωθεί.

Οι κυριότερες ρυθμίσεις που θα επιφέρει το νέο τρομονομοθέτημα αφορούν στον ορισμό της τρομοκρατίας, στην επιμήκυνση του χρόνου παραγραφής για τα τρομοκρατικά αδικήματα, την αυστηρότερη ποινή του αρχηγού, καθώς και όσους χρηματοδοτούν τρομοκρατικές οργανώσεις. Θα εξειδικεύσει επίσης τον όρο «εγκληματική οργάνωση» που έχει εισαγάγει γενικά στο άρθρο 187 του Ποινικού Κώδικα ο ισχύων τρομονόμος.

Οι όποιοι ισχυρισμοί και διαβεβαιώσεις της κυβέρνησης και του καθ' ύλην αρμόδιου υπουργού Φ. Πετσάλνικου ότι στην έννοια της τρομοκρατίας δε θα μπορούν να υπαχθούν οι ενέργειες εκείνες που αποβλέπουν «στην άσκηση των θεμελιωδών συνδικαλιστικών, πολιτικών, θρησκευτικών και οικονομικών δικαιωμάτων των πολιτών», ελάχιστη σημασία έχουν και κανείς δεν μπορεί να διαβεβαιώσει ότι δε θα κατηγορηθεί για τρομοκρατία κάποιος που αμφισβητεί και αγωνίζεται ενάντια στην υπάρχουσα τάξη πραγμάτων.

Εξάλλου, οι Ελληνες έχουν πλούσια εμπειρία σε τέτοιες καταστάσεις. Ο Ν. 375/1938 ψηφίστηκε για την κατασκοπία, αλλά χρησιμοποιήθηκε κατά κόρον για την πάταξη των πολιτικών δραστηριοτήτων του ΚΚΕ. Ο Ν. 509/1947 χρησιμοποιήθηκε κατ' επανάληψη για την καταδίωξη και καταδίκη ακόμη και συντηρητικών πολιτών, όπως ο στρατηγός Ιορδανίδης, ενώ μ' αυτό το νομοθέτημα δικάστηκαν και τα μέλη της «Δημοκρατικής Αμυνας». Ο νόμος για την αντιμετώπιση των ζωοκλεφτών χρησιμοποιήθηκε για την εκτόπιση χιλιάδων αριστερών και δημοκρατικών πολιτών και κυρίως κομμουνιστών στα ξερονήσια, γιατί ανέπτυσσαν πολιτική δραστηριότητα ενοχλητική για τους κρατούντες και την τότε άρχουσα τάξη.

Εξάλλου και ο αρχιτέκτονας του τρομονόμου 2928/2001 τέως υπουργός Δικαιοσύνης Μ. Σταθόπουλος σε σχετική ερώτηση αν υπάρχει κίνδυνος για κατάχρηση, απάντησε ότι «ο νόμος είναι καλός και έχει καλούς στόχους», αλλά «οι εφαρμοστές τον παραποιούν, τον διαστρεβλώνουν» και πρόσθεσε με νόημα ότι ο «κίνδυνος υπάρχει, όχι στο νομοθέτη αλλά στον εφαρμοστή».

Ομως, η γάτα, πονηρή και τρισάθλια, συνοδοιπόρα της αταξίας, την έκανε τη ζημιά της. Εδωσε ένα σάλτο και έσπασε το κρύσταλλο Βοημίας. Ανοιξε ο οχετός και, όμοιος Νιαγάρας, πήρε στο δρόμο του ονόματα και «ονόματα». Και ο κόσμος, η «πλέμπα», ο «χύδην λαός», παρακολουθεί - έκπληκτος; - τα μαλλιοτραβήγματα του Κατιναριού. Από τα μαλλιά της Μέδουσας, είναι γνωστό, ξεκινάνε όλα τα πλοκάμια της ασχήμιας. Κοπρολάγνοι, σαδιστές, γυρολόγοι, παιδεραστές, εκβιαστές, «δημοσιογράφοι», «δικηγόροι». Πινακοθήκη να τινάζεις το πέτο σου!

Δηλαδή, τι άλλο από μελάνι θα γεννούσε η σουπιά; Περίμενε κανείς να βγούνε πανσέδες και γιούλια από λεπρούς και λέπρες; Εδώ σηκώνουν το σπαθί και παίρνουν κεφάλια, σφάζουν παιδιά, δημιουργούνε πείνα και ανέργους, βουλιάζουν τα καράβια, βομβαρδίζουν, δηλητηριάζουν το περιβάλλον, το «απλό» δούναι και λαβείν θα ενοχλήσει; Επιταγές δεν υπογράφουν όταν παίρνουν τις εργολαβίες; Μίζες δε δίνουν όταν παίρνουν τις αναθέσεις; Πώς, τάχα μου, κλείνονται οι δουλιές; Η επίσημη «17 Νοέμβρη» δεν είναι η απειλή; Πάρε και σκάσε δεν είναι η εντολή;

Ολα ετούτα, λοιπόν, που παρακολουθούμε είναι πταίσματα. Σαλιαρίσματα μικροκαπιταλιστών και μικροαπατεώνων. Σκέφτεστε ν' ανοίξουν οι μεγάλοι οχετοί της οικουμένης; Να μάθουμε για τις πολυεθνικές και τους πολυεθνικούς; Να μάθουμε για τις Ευρωπαϊκές Ενώσεις, για το ΝΑΤΟ και τα οπλικά συστήματα; Να μάθουμε ολόκληρη την αλήθεια; Τότε, πιστέψτε με, θα δούμε με λύπηση - ακόμα και με «συμπάθεια» - όλα ετούτα τα μικρά πλάσματα που συνωστίζονται στα τηλεοπτικά παράθυρα της χώρας μας. Ολοι ετούτοι, που οπωσδήποτε βρωμάνε, είναι να τους πιεις στο ποτήρι σε σύγκριση με τον μεγάλο αδερφό. Αυτόν που η γάτα - για υποκειμενικούς και αντικειμενικούς λόγους - δεν τον ξεσκέπασε ακόμα.

Ούτε δυο βδομάδες δεν είχαν περάσει από τον ξαφνικό θάνατο των τριών νεαρών κρατουμένων γυναικών από τα ναρκωτικά και άλλες τέσσερις κρατούμενες στον Κορυδαλλό παραλίγο να χάσουν τη ζωή τους ύστερα από χρήση «κοκτέιλ θανάτου» που περιείχε ψυχοτρόπα φάρμακα. Τα τραγικά αυτά περιστατικά επαναφέρουν με οξύτητα την ασύδοτη διακίνηση όχι μόνο ναρκωτικών αλλά και το «πάστωμα» με ψυχοφάρμακα των κρατουμένων στις γυναικείες φυλακές, όπου οι συνθήκες κράτησης είναι απαράδεκτες. Ανήλικες στοιβάζονται μαζί με βαρυποινίτισσες, τοξικομανείς και ψυχασθενείς, γυναίκες με μικρές ποινές επιβαρύνονται ψυχολογικά και εθίζονται σε όλες αυτές τις ολέθριες ουσίες.

Αλλά οι χρήστες και οι χρήστριες ναρκωτικών χρειάζονται απεξάρτηση, ψυχική συμπαράσταση και αλληλεγγύη, διεξόδους προς τη δημιουργία και τη ζωή, την καλλιέργεια ενδιαφερόντων ως αντίδοτα στην εξαθλίωση, στη μοναξιά, στην ανεργία και στην περιθωριοποίηση. Δε χρειάζονται την παραίτηση, την αποχαύνωση, τη φυγή και τα υποκατάστατα αλλά ανάσες και κίνητρα ζωής, που μόνον η συλλογικότητα και η απεξάρτηση θα μπορούσαν να τους δώσουν.

Δε γίνονται πρώτη φορά αυτές οι διαπιστώσεις. Χρειάστηκε όμως να κοπεί το νήμα της ζωής κάποιων συνανθρώπων μας για να ταραχτούν - προσωρινά - τα στάσιμα νερά στο κλείσιμο του χρόνου που έφυγε.

Δεν είναι λίγες οι έρευνες που έχουν γίνει για τις γυναικείες φυλακές αλλά οι αποκαλύψεις τους φαίνεται σαν να απευθύνονται σε ένα κουφό κράτος. Πιο πρόσφατη μια έρευνα του ΕΚΚΕ: Σύμφωνα με αδημοσίευτη μελέτη των Ε. Φρονίμου και Ξ. Παππά, που στοιχεία της έγιναν γνωστά στην έκδοση «Κοινωνικό Πορτρέτο της Ελλάδας 2001», το οποίο κυκλοφόρησε πριν λίγες βδομάδες από το Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών.

«Σε ό,τι αφορά τα αδικήματα, αξίζει να σημειωθεί ότι τα τελευταία χρόνια αυξάνεται ο αριθμός των γυναικών κρατουμένων που έχουν καταδικαστεί για παραβάσεις του νόμου περί ναρκωτικών (χρήση, διακίνηση, καλλιέργεια κλπ.)», γράφει η Εμμυ Φρονίμου στο άρθρο της με τίτλο «Εγκληματικότητα γυναικών και επανένταξη». «Ο αριθμός αυτός αυξάνεται ακόμα περισσότερο μεταξύ των υποδίκων. Είναι χαρακτηριστικό, τονίζει η ερευνήτρια, ότι ο ποινικός εγκλεισμός μεγάλου αριθμού γυναικών εξαρτημένων από ουσίες με πιθανή ή αποδεδειγμένη εγκληματική δραστηριότητα αποτελεί τον κυριότερο λόγο για τη δημιουργία του προβλήματος του υπερπληθυσμού στις φυλακές. Επομένως η πρόβλεψη για μια διαφορετική αντιμετώπιση των τοξικομανών, π.χ., μέσα από κέντρα αποτοξίνωσης ή εφαρμογή εναλλακτικών ποινών, θα συνέβαλλε θετικά στην αποσυμφόρηση των φυλακών».

Είναι χαρακτηριστικό ότι και το ΚΕΘΕΑ έχει δώσει έμφαση στην προσπάθεια απεξάρτησης των φυλακισμένων που έχουν καταδικαστεί για παραβάσεις σχετικές με ναρκωτικά. Η ανάγκη διαχωρισμού των κρατουμένων, όπως τονίζεται και στη μελέτη του ΕΚΚΕ, είναι στις γυναικείες φυλακές εντονότερη από τις ανδρικές φυλακές, αφού συνυπάρχουν στους ίδιους χώρους υπόδικες, κατάδικες για ακάλυπτες επιταγές, ανήλικες κρατούμενες, τοξικομανείς και ψυχασθενείς, ενώ είναι φανερό ότι ο χώρος της φυλακής είναι εντελώς ακατάλληλος, τουλάχιστον για τις δυο τελευταίες κατηγορίες.

Ο νέος σωφρονιστικός κώδικας του 1999 δίνει θεωρητικά τουλάχιστον τη δυνατότητα να εφαρμοστούν οι καινοτόμοι θεσμοί των ανοιχτών φυλακών, της ημιελεύθερης διαβίωσης για ορισμένες κατηγορίες κρατουμένων, της τμηματικής έκτισης της ποινής και της κοινωφελούς εργασίας ως εναλλακτικών της φυλάκισης ποινών.

Προβλέπει ακόμα την οργανωμένη στήριξη για την επαγγελματική και κοινωνική επανένταξη των κρατουμένων, τη μετασωφρονιστική προστασία κ.ά. Φευ! Οι δυνατότητες αυτές, όπως συνήθως, μένουν ακόμα στα χαρτιά...

Οι γυναικείες φυλακές Κορυδαλλού είναι οι μόνες φυλακές γυναικών στη χώρα μας και σύμφωνα με τη μελέτη του ΕΚΚΕ στεγάζουν σε παλιά και ακατάλληλα κτίρια τουλάχιστον διπλάσιο αριθμό κρατουμένων απ' αυτόν που προβλέπει η στεγαστική τους ικανότητα. Οι δυνατότητες ψυχαγωγίας και άθλησης είναι ελάχιστες, λόγω της έλλειψης χώρων και κατάλληλων κτιριακών εγκαταστάσεων και η τηλεόραση αποτελεί το κυρίαρχο μέσο ψυχαγωγίας. Ελάχιστος αριθμός προγραμμάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης λειτουργεί στις γυναικείες φυλακές. Τα προγράμματα που υφίστανται περιορίζονται στα παραδοσιακά γυναικεία πρότυπα και δεν κατευθύνονται από τα ενδιαφέροντα των κρατουμένων ή τη δυνατότητα εξεύρεσης απασχόλησης μετά την αποφυλάκιση.

«Οξύ είναι επίσης το πρόβλημα της ιατρικής και νοσοκομειακής περίθαλψης λόγω έλλειψης γιατρών και προσωπικού», υπογραμμίζει η Εμμυ Φρονίμου. Μόνιμος γιατρός δεν υπάρχει, αλλά η έλλειψη εξειδικευμένου προσωπικού αποτελεί γενικότερο πρόβλημα, αφού δεν υπάρχει καν ψυχολόγος ή εγκληματολόγος και οι τρεις κοινωνικοί λειτουργοί δεν επαρκούν για να αντιμετωπίσουν τον όγκο της δουλιάς. Για την αντιμετώπιση των δεινών της φυλάκισης γίνεται νόμιμα αθρόα χορήγηση ψυχοφαρμάκων... Οσες γυναίκες δεν έχουν εθιστεί σε παράνομες ουσίες πριν τη φυλάκισή τους, εθίζονται μέσα στη φυλακή σε «νομικά ψυχοφάρμακα».

Η μελέτη προτείνει συγκεκριμένα και εφικτά μέτρα για να γίνουν πιο «ανθρώπινες» οι γυναικείες φυλακές αλλά και να διευκολύνουν τις γυναίκες να επιβιώσουν στηριγμένες στις δικές τους δυνάμεις όταν αποφυλακιστούν. Ανάμεσα σε άλλα προτείνεται:

- Η φυλάκιση να επιβάλλεται ως ποινή μόνο για πολύ σοβαρά αδικήματα. Οι εναλλακτικοί τρόποι έκτισης της στερητικής της ελευθερίας ποινής να εφαρμόζονται για τα πιο ελαφρά αδικήματα. Σημαντικός αριθμός των γυναικών κρατουμένων εκτίουν χαμηλές ποινές (έως ένα χρόνο). Ιδιαίτερα για τις μητέρες ανηλίκων θα ήταν χρήσιμη η λειτουργία φυλακών ημιελεύθερης διαβίωσης (ανοιχτών φυλακών) και θα συνέβαλλε στην υποστήριξη των οικογενειακών δεσμών.

- Ο διαχωρισμός των κρατουμένων και η μετακίνηση των τοξικομανών και των ψυχασθενών από τις φυλακές και η ένταξή τους σε κατάλληλο περιβάλλον με εξειδικευμένο προσωπικό θα είχαν αποτέλεσμα τη θεραπευτική τους αντιμετώπιση.

- Η παροχή ουσιαστικής ιατρικής περίθαλψης, με μόνιμη απασχόληση γιατρού παθολόγου, ψυχιάτρου, γυναικολόγου και 2-3 νοσοκόμων, θα βελτίωνε την υγεία των κρατουμένων. Επιβάλλεται η αναβάθμιση της Κοινωνικής Υπηρεσίας των Φυλακών, ώστε να συμπεριλάβει και γραφείο ψυχοκοινωνικής στήριξης με την πρόσληψη εξειδικευμένου προσωπικού, κυρίως ψυχολόγων και κοινωνικών λειτουργών, για την απαραίτητη ψυχολογική στήριξη (ατομικά και σε ομάδες) και τη διευθέτηση των αιτημάτων των κρατουμένων αλλά και την αποφυγή της αθρόας χρήσης ψυχοφαρμάκων που γίνεται μέσα στη φυλακή.

- Η αύξηση των θέσεων εργασίας μέσα στη φυλακή με ευεργετικό υπολογισμό και αμοιβή και γενικά η αύξηση της απασχόλησης μέσα στη φυλακή για την κάλυψη του ατελείωτου ελεύθερου χρόνου με δημιουργικό τρόπο θα συνέβαλλε στη μείωση των ποινών.

Ανάμεσα σε άλλα προτείνεται η εκμάθηση κατασκευής χαλιών και κοσμημάτων. Επίσης η λειτουργία ψυχαγωγικών προγραμμάτων με προβολές κινηματογραφικών ταινιών, θεατρικές παραστάσεις και μαθήματα ζωγραφικής, χειροτεχνίας κλπ.

Από την πλευρά του γυναικείου κινήματος, η Ομοσπονδία Γυναικών Ελλάδας είχε βάλει στα 26 χρόνια της δράσης της ως προτεραιότητα και τον αγώνα ενάντια σ' όλα τα ναρκωτικά, ενώ εκπρόσωποι των συλλόγων της επισκέπτονταν κατά καιρούς τις γυναικείες φυλακές. Σε τελευταίο τεύχος του περιοδικού της ΟΓΕ διαβάζουμε σε κείμενο της Σοφίας Θωμαρέη: «Αποτελούμε πανελλαδικό δέκτη της αγωνίας των γυναικών.

Χωρίς καμία στήριξη από την πολιτεία, έντρομες οι γυναίκες, ανενημέρωτες και αποπροσανατολισμένες από ειδικούς και μη, νιώθουν ανήμπορες και αφημένες στην τύχη τους, να μεγαλώσουν και να διαπαιδαγωγήσουν τα παιδιά τους, μέσα σε μια κοινωνία της οικονομικής κρίσης, της ανεργίας, της κατάρρευσης του εκπαιδευτικού και ασφαλιστικού συστήματος, της έκπτωσης όλων των ηθικών αξιών, της επίθεσης στις στοιχειώδεις ελευθερίες του πολίτη, της κοινωνικής απομόνωσης, μέσα σε μια κοινωνική παθογένεια, που καθίσταται όλο και πιο απειλητική». Η ΟΓΕ, μαζί με το μαζικό κίνημα, παλεύει ενάντια στα κοινωνικά αίτια που δημιουργούν το πρόβλημα. Παλεύει για να ενισχυθούν οι αντιστάσεις του λαού μας και της νεολαίας...