Οι γονείς προσπαθώντας να βοηθήσουν τα παιδιά τους στη μελέτη τους, να καλύψουν κενά στην κατανόηση και την αφομοίωση της ύλης, να οργανώσουν τη μελέτη τους για τις εξετάσεις κ.ο.κ. καταφεύγουν όταν μπορούν στα φροντιστήρια και τα ιδιαίτερα, όταν μπορούν να καλύψουν το κόστος τους. Οταν όμως δεν μπορούν;

Αυτήν την ανάγκη έρχονται να καλύψουν τα Λαϊκά Φροντιστήρια, τα μαθήματα λαϊκής αλληλεγγύης, που τα τελευταία χρόνια οργανώνουν - σε πολλές περιπτώσεις με μεγάλη επιτυχία - Εργατικά Κέντρα, σωματεία και Λαϊκές Επιτροπές σε όλη τη χώρα. Οι πρωτοβουλίες αυτές προσφέρουν ουσιαστική βοήθεια στις λαϊκές οικογένειες με το τσακισμένο εισόδημα και στα παιδιά τους, ενώ παράλληλα φωτίζουν το δρόμο του αγώνα για τις σύγχρονες ανάγκες στη μόρφωση για όλα τα παιδιά του λαού. Πέρα δε από τα μαθήματα που συμβαδίζουν με την ύλη του σχολείου, σε πολλά φροντιστήρια αναπτύσσονται και άλλες δραστηριότητες, που κεντρίζουν το ενδιαφέρον των μαθητών και διευρύνουν τους ορίζοντές τους.

Ο «Ριζοσπάστης» παρουσιάζει σήμερα ενδεικτικά στοιχεία από την πείρα κάποιων Λαϊκών Φροντιστηρίων τη χρονιά που μας πέρασε.

Πέρσι ήταν η πρώτη χρονιά που λειτούργησε Λαϊκό Φροντιστήριο στη Χαλκίδα, με πρωτοβουλία τεσσάρων πρωτοβάθμιων σωματείων, που εντόπισαν ότι τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερα παιδιά εργαζομένων δεν καταφέρνουν να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις του σχολείου. Ετσι, τα ΔΣ των Σωματείων Τροφίμων - Ποτών Εύβοιας - Βοιωτίας, Μετάλλου Εύβοιας, Ιδιωτικών Υπαλλήλων Χαλκίδας και Τεχνιτών Οικοδόμων Χαλκίδας μετά από σύσκεψη φορέων ανακοίνωσαν την πρωτοβουλία τους και βρήκαν αμέσως θετική ανταπόκριση.

Προχώρησαν σε μαζικές εξορμήσεις σε όλα τα σχολεία και τους μεγάλους χώρους δουλειάς, μοίρασαν πάνω από 5.000 ανακοινώσεις, ανάρτησαν αφίσες, έδωσαν συνεντεύξεις, έκαναν ευρέως γνωστή την προσπάθειά τους σε όλη την πόλη. Δέχτηκαν έτσι πολλές εγγραφές μαθητών και συγκρότησαν 24 τμήματα για όλες τις τάξεις της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης. Διεκδίκησαν και κατάφεραν να πάρουν από τον δήμο χώρο για τη λειτουργία του, αξιοποίησαν άνεργους εκπαιδευτικούς και εθελοντές εκπαιδευτικούς από το Δημόσιο.

Οι καθηγητές δούλεψαν με μεράκι, κανείς τους δεν έκανε αγγαρεία, προσπάθησαν να συσκέπτονται ανά τακτά χρονικά διαστήματα, να λένε τη γνώμη τους για τις δυσκολίες και τα θετικά παραδείγματα από το μάθημα. Ολα αυτά τα στοιχεία συνέβαλαν ώστε και ο μαθητής να αγαπήσει το φροντιστήριο, να μην το βλέπει σαν μαρτύριο που πρέπει να υπομείνει και ταυτόχρονα έφεραν αποτέλεσμα στη βασική αποστολή του φροντιστηρίου, τη βελτίωση των επιδόσεων των μαθητών: «Είμαστε περήφανοι για το αποτέλεσμα καθώς είχαμε και επιτυχίες με μαθητές που πέρασαν σε σχολές 1ης επιλογής, ενώ τα περισσότερα παιδιά βελτίωσαν πολύ τις προηγούμενες επιδόσεις, κάτι που αναγνωρίστηκε και από τους γονείς τους», σημειώνουν οι υπεύθυνοι του φροντιστηρίου, που επισήμαναν ταυτόχρονα ότι «η μεγάλη πλειοψηφία των μαθητών που συμμετείχαν, δεν θα πήγαιναν σε άλλη περίπτωση φροντιστήριο, αρκετοί από αυτούς δεν είχαν πάει ποτέ τους, οι πόρτες της μόρφωσης ήταν κλειστές γι' αυτά τα παιδιά, που χαρακτηρίζονται από την κυρίαρχη αντίληψη στο αστικό εκπαιδευτικό σύστημα "κακοί μαθητές"».

Πέρα από τα μαθήματα, στο φροντιστήριο αναπτύχθηκε και μια σειρά από άλλες αξιόλογες δραστηριότητες. Μία από αυτές ήταν όταν οι καθηγητές παρουσίασαν την ιστορία της ανθρώπινης επικοινωνίας μέσα από διαδραστικά πειράματα φυσικής, χημείας και πληροφορικής. Οι μαθητές γνώρισαν την εξέλιξη των μέσων επικοινωνίας από την αρχαιότητα έως σήμερα και ειδικότερα την αξιοποίηση του φωτός ως βασικού μέσου μετάδοσης πληροφορίας. Τα πειράματα επικέντρωσαν στις ιδιότητες του φωτός και την ανάπτυξη των μέσων διάδοσης και αξιοποίησής του σε κάθε εποχή.

Με αφορμή την Παγκόσμια Μέρα κατά του Ρατσισμού καθηγητές και σωματείο έφτιαξαν ένα παιχνίδι με το όνομα «12 ένορκοι», όπου γινόταν αναπαράσταση ενός δικαστηρίου, στο οποίο δικαζόταν ένας πρόσφυγας με την κατηγορία ότι «έκλεψε» τη δουλειά ενός Ελληνα πολίτη. Οι μαθητές έπρεπε να αθωώσουν τον πρόσφυγα και να εναντιωθούν στο ρατσισμό που υπάρχει σήμερα βρίσκοντας τον πραγματικό ένοχο...

Ενδιαφέρουσα προσπάθεια έγινε, στο πλαίσιο του μαθήματος της Εκθεσης, να στηθεί «εφημεριδάκι» του Λαϊκού Φροντιστηρίου με θεματολογία αφιερωμένη στη λαϊκή αλληλεγγύη. Κι ακόμα, γονείς και μαθητές του φροντιστηρίου συγκέντρωσαν βοήθεια για τους πλημμυροπαθείς της Μάνδρας.

Για τη νέα σχολική χρονιά, οι υπεύθυνοι του φροντιστηρίου σημειώνουν ότι «βασικός στόχος είναι να αυξηθεί ακόμα περισσότερο ο αριθμός των μαθητών, καθώς αν φανέρωσε κάτι η μεγάλη περυσινή συμμετοχή, είναι ότι το πρόβλημα που καλείται να απαλύνει το Λαϊκό Φροντιστήριο είναι πολύ οξυμένο και ακουμπά πλατιά την εργατική τάξη και τα φτωχά λαϊκά στρώματα». Ετσι, δηλώνουν αποφασισμένοι να προσελκύσουν ακόμα περισσότερους εκπαιδευτικούς στο φροντιστήριο, αλλά και να διευρύνουν κι άλλο τις παράλληλες δραστηριότητες μαζί με τα μαθήματα, ώστε αυτές να αφήνουν το στίγμα τους στην πόλη αλλά και στους μεγάλους χώρους δουλειάς και να επιδρούν πολλαπλασιαστικά και όχι μονάχα στον κόσμο που εμπλέκεται άμεσα.

Το 2013, οπότε ξεκίνησε τη λειτουργία του το Λαϊκό Φροντιστήριο στο Αιγάλεω, είχε μόλις 8 μαθητές, αλλά πέρσι, στον πέμπτο χρόνο λειτουργίας του, έφτασε να αριθμεί 50! Οι υπεύθυνοι του φροντιστηρίου, από τη Λαϊκή Επιτροπή της περιοχής και τα συνδικάτα που συσπειρώνονται σε αυτήν, κάνουν κάθε χρόνο γνωστή την έναρξη των μαθημάτων με εξορμήσεις στα Λύκεια και αφισετάκια, ενώ αρκετό καιρό πριν σπεύδουν να εξασφαλίσουν τους απαραίτητους εκπαιδευτικούς.

Το φροντιστήριο έχει τμήματα για τις τάξεις του Λυκείου, με έμφαση στη Γ' τάξη και τους μαθητές που δίνουν πανελλαδικές εξετάσεις. Είναι χαρακτηριστικό ότι τα παιδιά που τελειώνουν τη Β' τάξη κάνουν και θερινά μαθήματα προετοιμασίας και μετά ξεκινάνε από 1η Σεπτέμβρη. Οι επιτυχίες που σημειώνουν μαθητές του στις εξετάσεις έκαναν το φροντιστήριο γνωστό και πολλοί καινούργιοι μαθητές έρχονται συστημένοι από παλιούς μαθητές και γονείς.

«Εκτός από τα σχολικά μαθήματα επιδιώκουμε τα παιδιά να μάθουν να αγωνίζονται, να διεκδικούν και να μαθαίνουν μέσα από τον πολιτισμό και την ιστορία μας», σημειώνουν οι υπεύθυνοι του φροντιστηρίου και εξηγούν ότι τις προηγούμενες χρονιές μαθητές του φροντιστηρίου επισκέφτηκαν τις εκθέσεις ζωγραφικής «Η τέχνη στην Αντίσταση» και «Ανθρωποι, χρώμα, σίδερο», είδαν τις θεατρικές παραστάσεις «Αθηνά Χατζηεσμέρ ετών 17» και «Αρης», συμμετείχαν σε κινητοποιήσεις, πήραν πρωτοβουλίες για την υποδοχή των προσφυγόπουλων στα σχολεία της περιοχής, συμμετείχαν σε Φεστιβάλ της ΚΝΕ κ.λπ.

Μέσα από εξορμήσεις στην περιοχή, μέσω παλιότερων μαθητών του, αλλά και από οικογένειες που τα προηγούμενα χρόνια είχαν αγωνιστεί με τις Λαϊκές Επιτροπές για επανασύνδεση ρεύματος, ενάντια σε απολύσεις σε χώρους δουλειάς (π.χ. «Καρυπίδης», συμβασιούχες καθαρίστριες κ.α.), γίνεται γνωστή κάθε χρόνο η λειτουργία του Λαϊκού Φροντιστηρίου Τούμπας και Ε' Διαμερίσματος Θεσσαλονίκης.

Πέρα από τα μαθήματα, τη χρονιά που μας πέρασε, έγινε στο φροντιστήριο μια χριστουγεννιάτικη γιορτή για μαθητές και γονείς, οργανώθηκε εκδήλωση για τους μαθητές όπου προβλήθηκε η ταινία «Το τελευταίο σημείωμα», ενώ συχνά ανοιγόταν συζήτηση στις τάξεις για τα ζητήματα του πολέμου και άλλα θέματα της επικαιρότητας.

Για φέτος οι υπεύθυνοι του φροντιστηρίου βάζουν στόχο να έρθουν σε επαφή με περισσότερα παιδιά λαϊκών οικογενειών που έχουν ανάγκη στήριξης, να γίνουν περισσότερες θεματικές εκδηλώσεις και, βέβαια, να ανταποκριθούν όλα τα παιδιά στις μαθησιακές επιδόσεις.

Στην Αρτα η πρωτοβουλία για τη λειτουργία του Λαϊκού Φροντιστηρίου ανήκε στο Εργατικό Κέντρο. Ο πρώτος πυρήνας των εκπαιδευτικών «αντλήθηκε» μέσω των σωματείων στα οποία ορισμένοι από αυτούς ήταν μέλη και μετά από μια πρώτη συνάντηση με τη διοίκηση του Εργατικού Κέντρου αυτοί οι εκπαιδευτικοί άνοιξαν ευρύτερα συζήτηση στον περίγυρό τους, κάλεσαν συναδέλφους τους να συμβάλουν στην προσπάθεια αυτή και αρκετοί ανταποκρίθηκαν.

Για τη σωστή παρακολούθηση και λειτουργία των μαθημάτων ήταν ανάγκη να βελτιωθούν οι υποδομές, όπως και έγινε. Τα μαθήματα γίνονταν ΕΚ Αρτας, όπου οι αίθουσες είχαν το κατάλληλο μέγεθος, είχαν θέρμανση, όμως υπήρχαν ελλείψεις σε καρέκλες, θρανία, πίνακες, αναλώσιμα (μαρκαδόροι, κιμωλίες, κόλλες αναφοράς). Το ΕΚ Αρτας ανέλαβε να επιλύσει το ζήτημα των υποδομών και με τη συμβολή των σωματείων της δύναμής του (όπως το Συνδικάτο Οικοδόμων, το Σωματείο Εμποροϋπαλλήλων κ.λπ.) διαμορφώθηκαν οι αίθουσες και προμηθεύτηκαν τα απαραίτητα αναλώσιμα.

Τα παιδιά ήταν ευχαριστημένα από την παρακολούθηση, βοηθήθηκαν, οι πιο μικροί μαθητές δέθηκαν με τους δασκάλους τους, ο μαθητής της Γ' Λυκείου που παρακολουθούσε το φροντιστήριο πέρασε στη Σχολή Εμποροπλοιάρχων και η πλειοψηφία των μαθητών έχουν κάνει ήδη αίτηση για να παρακολουθήσουν μαθήματα στο φροντιστήριο και τη νέα χρονιά.

Προκειμένου να γίνεται σωστή κι επαγγελματική δουλειά, χωρίς τσαπατσουλιές, οι καθηγητές σε ορισμένες περιπτώσεις ζήτησαν από τους υπευθύνους των μαθημάτων και του ΕΚ Αρτας βοήθεια στην αντιμετώπιση περιπτώσεων ασυνέπειας, μη σταθερής παρακολούθησης, οπότε έγινε επαφή με τους γονείς και λύθηκε το ζήτημα. Ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις όπου δεν υπήρχε σοβαρότητα μαθητών την ώρα του μαθήματος, έγινε ανακατάταξη των μαθητών του τμήματος ή και χωρίστηκε το τμήμα, εφόσον ήταν δυνατόν και με τη σύμφωνη γνώμη του εκπαιδευτικού. Την περασμένη χρονιά τέτοιες περιπτώσεις ήταν λίγες, ωστόσο η αντιμετώπισή τους συνδέεται με την αξιοπιστία και το κύρος του φροντιστηρίου. Στο ίδιο πνεύμα, βάζουν στόχο για φέτος να γίνονται πιο συχνά συναντήσεις μεταξύ καθηγητών και υπευθύνων λειτουργίας του φροντιστηρίου, να δίνονται κατευθύνσεις και να γενικεύεται η πείρα, να βαθαίνει και να γίνεται αντιληπτό το νόημα της ταξικής αλληλεγγύης, να αναζητούνται από κοινού τρόποι πολύμορφης παρέμβασης στη διαπαιδαγώγηση των παιδιών.