Η πολύμηνη και σφοδρή ενδοαστική αντιπαράθεση στη Μεγάλη Βρετανία για τους όρους της αποχώρησης της χώρας από την ΕΕ και τις μελλοντικές της σχέσεις με το μπλοκ εντάθηκε την περασμένη βδομάδα, με την παρουσίαση της κυβερνητικής διαπραγματευτικής πρότασης από την πρωθυπουργό Τερέζα Μέι. Αυτή η πρόταση για «ήπιο» Brexit προκάλεσε αντιδράσεις στελεχών και βουλευτών των Συντηρητικών και οδήγησε σε παραίτηση του αρμόδιου για το Brexit υπουργού, Ντέιβιντ Ντέιβις, του υφυπουργού του, Στιβ Μπέικερ, και του υπουργού Εξωτερικών, Μπόρις Τζόνσον.

Η κυβερνητική κρίση στη Βρετανία αποτελεί έκφραση των βαθιών ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων, σε ένα φόντο ευρύτερων ανακατατάξεων στο εσωτερικό και του ευρωατλαντικού άξονα. Η Γερμανίδα καγκελάριος, Αγκελα Μέρκελ, καλωσόρισε τις προτάσεις της βρετανικής κυβέρνησης, ως ένα «μεγάλο βήμα προόδου» στις διαπραγματεύσεις για το Brexit. Ο επικεφαλής των διαπραγματευτών της ΕΕ για το Brexit, Μισέλ Μπαρνιέ, δήλωσε πως αναλύει τη βρετανική πρόταση και «ανυπομονεί να διαπραγματευτεί με το Ηνωμένο Βασίλειο την ερχόμενη βδομάδα».

Το σκληρό παζάρι θα συνεχιστεί. Σύμφωνα με πηγές του ΒΒC, «οι διπλωμάτες της ΕΕ απορρίπτουν μεγάλα τμήματα της "Λευκής Βίβλου". Οι Βρυξέλλες είχαν σημειώσει εξαρχής ότι το Ηνωμένο Βασίλειο δεν μπορεί να επιλέξει τα "καλύτερα μέρη" της ένταξης στην ΕΕ και να απορρίψει τα υπόλοιπα όταν αποχωρήσει. Ωστόσο, αυτήν ακριβώς την ερμηνεία δίνουν οι κύκλοι της ΕΕ στη "Λευκή Βίβλο". Δεν υπάρχει περίπτωση ο Μπαρνιέ να τη δεχτεί ως έχει».

Ο «οδικός χάρτης» για ένα Brexit «φιλικό προς τις επιχειρήσεις», όπως το χαρακτήρισε η Τ. Μέι, σε γενικές γραμμές αναφέρει: Μια νέα «ζώνη ελεύθερων συναλλαγών για τα εμπορεύματα, συμπεριλαμβανομένων των αγροτικών», με στόχο να διατηρηθεί ένα εμπόριο «χωρίς τριβές» μεταξύ Βρετανίας - ΕΕ. Μέσω μίας «απλοποιημένης τελωνειακής διευθέτησης» θα «αποφευχθεί ένα σκληρό σύνορο ανάμεσα στη Βόρεια Ιρλανδία και τη Δημοκρατία της Ιρλανδίας» - που είναι μέλος της ΕΕ - κάτι που αποτελεί αντικείμενο σκληρού παζαριού με τις Βρυξέλλες.

Ο - εκτεταμένος στη Βρετανία - τομέας των υπηρεσιών θα αποτελέσει αντικείμενο μίας νέας συμφωνίας, η οποία θα προσφέρει στο Ηνωμένο Βασίλειο «την ελευθερία να χαράξει τον δικό του δρόμο στους σημαντικότερους τομείς της οικονομίας του». Η «Λευκή Βίβλος», πάντως, αναγνωρίζει ότι «θα υπάρχουν περισσότερα εμπόδια στην πρόσβαση της Βρετανίας στην αγορά της ΕΕ από ό,τι σήμερα» για τον χρηματοπιστωτικό τομέα, αλλά ιεραρχεί ως προτεραιότητα τη διατήρηση δεσμών με την ΕΕ για τα εμπορεύματα. Το «Σίτι» του Λονδίνου κάνει λόγο για «πραγματικό χτύπημα» στον χρηματοπιστωτικό κλάδο της χώρας από τη «Λευκή Βίβλο».

Σημαντικό κεφάλαιο αποτελεί και η διατήρηση της συνεργασίας στην ασφάλεια, με το Ηνωμένο Βασίλειο να επιδιώκει να παραμείνει μέλος των υπηρεσιών Europol και Eurojust και να αναπτύξει συμφωνίες «συντονισμού» πάνω σε ζητήματα εξωτερικής πολιτικής και άμυνας. Οι τρέχουσες αναπτύξεις «επιχειρησιακών δυνατοτήτων» των δύο πλευρών θα διατηρηθούν.

Την έντονη αντίθεσή του στην πρόταση Μέι, απειλώντας ότι θα «τιναχθεί στον αέρα» μια εμπορική συμφωνία ΗΠΑ - Βρετανία, εξέφρασε ο Αμερικανός Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, σε συνέντευξή του στη βρετανική εφημερίδα «The Sun», πριν από τη συνάντησή του με τη Βρετανίδα πρωθυπουργό.

«Είπα στη Μέι πώς να κάνει το Brexit», σημείωσε, αλλά «δεν συμφωνούσε, ήθελε να πάρει άλλο δρόμο», επιλέγοντας ένα «μαλακό» Brexit. Προειδοποίησε ότι κάθε προσπάθεια διατήρησης στενών δεσμών με την ΕΕ καθιστά πολύ απίθανη μια επικερδή εμπορική συμφωνία με τις ΗΠΑ: «Αν κάνουν τέτοια συμφωνία, θα διαπραγματευτούμε με την ΕΕ, αντί με το Ηνωμένο Βασίλειο, οπότε αυτό θα σκοτώσει πιθανώς τη συμφωνία». «Εχουμε αρκετές δυσκολίες με την ΕΕ» επειδή «δεν συμπεριφέρονται δίκαια στις ΗΠΑ στο εμπόριο», εξήγησε. Η πρόταση της βρετανικής κυβέρνησης «θα επηρεάσει σίγουρα το εμπόριο με τις ΗΠΑ, δυστυχώς με αρνητικό τρόπο», κατέληξε.

Στην ίδια συνέντευξη, ο Αμερικανός Πρόεδρος υποστήριξε ανοιχτά τον πρώην Βρετανό ΥΠΕΞ, Μπόρις Τζόνσον. Σε σχετική ερώτηση απάντησε: «Δε θέλω να φέρω σε αντιπαράθεση τον έναν με τον άλλο. Λέω μόνο ότι θα ήταν ένας καλός πρωθυπουργός».

Πάντως, στις δηλώσεις μετά τη συνάντησή του με την Μέι, ο Τραμπ είπε σχετικά με το Brexit: «Ο,τι και να κάνετε, δεν έχουμε πρόβλημα, μόνο διασφαλίστε ότι θα μπορούμε να κάνουμε εμπόριο μαζί. Πρόκειται για μια απίστευτη ευκαιρία για τις χώρες μας και θα την εκμεταλλευτούμε πλήρως».

Η Μέι υπογράμμισε ότι «οι αμοιβαίες επενδύσεις μας ξεπερνούν ήδη το 1 τρισ. δολάρια και θέλουμε να προχωρήσουμε περαιτέρω». «Συμφωνήσαμε ότι θα επιδιώξουμε μια φιλόδοξη συμφωνία ελεύθερων συναλλαγών ΗΠΑ - Ηνωμένου Βασιλείου» και η «Λευκή Βίβλος» παρέχει το έδαφος για κάτι τέτοιο, διαβεβαίωσε. Μία συμφωνία, πρόσθεσε, που βασίζεται στην ανεξάρτητη εμπορική πολιτική της Βρετανίας, που θα μειώνει τους δασμούς, θα προσφέρει «ένα χρυσό πρότυπο συνεργασίας στον τομέα των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών» και θα εκμεταλλεύεται τις ευκαιρίες της νέας τεχνολογίας.