Την προηγούμενη βδομάδα παρουσιάσαμε στη «Γωνιά της Ασκησης και του Προβλήματος» την περίφημη «σπουδή του Σααβέντρα». Ο κ. Carlo de Grandi μας έστειλε ένα κείμενο σχετικό με την προέλευση της σπουδής και τον ευχαριστούμε. Λόγω χώρου, δεν μπορούμε να το δημοσιεύσουμε ολόκληρο και παραθέτουμε τα πιο σημαντικά αποσπάσματα.

«Για τη σπουδή του Σααβέντρα υπάρχει και η εκδοχή να προέρχεται από την παρτίδα μεταξύ των Richard Henry Falkland Fenton (1837-1916) ερασιτέχνη σκακιστή, και του William Norwood Potter (1840-1895) πολύ ισχυρό σκακιστή της εποχής εκείνης, που παίχθηκε στο Λονδίνο το 1875. Ο Potter επειδή ήταν ισχυρότερος έδωσε τα εξής πλεονεκτήματα:

α) Αφαιρέστε από τη σκακιέρα το Μαύρο πιόνι «ζ7».

β) Ο Λευκός παίζει τις δύο πρώτες κινήσεις.

Η παρτίδα που παίχτηκε ήταν η ακόλουθη:

1.ε4 2.δ4 ε6 3.Αδ3 Βε7 4.Ιε2 δ6 5.Ιβγ3 Ιγ6 6.α3 η6 7.0-0 Αη7 8.Αε3 Ιζ6 9.θ3 α6 10.ζ4 δ5 11.ε5 Ιδ7 12.ζ5 ηxζ5 13.Αxζ5 εxζ5 14.Ιxδ5 Βδ8 15.Ιεζ4 Ιδxε5 16.δxε5 0-0 17.Βθ5 Αxε5 18.Παδ1 Βε8 19.Βθ4 Πζ7 20.Πζε1 Βζ8 21.β4 β6 22.γ4 Αδ7 23.Ιδ3 Βη7 24.Αζ4 Αxζ4 25.Ι3xζ4 Ιε5 26.Ιζ6+ Βxζ6 27.Βxζ6 Πxζ6 28.Πxε5 Αγ6 29.Ρζ2 Πζ7 30.Πδ3 Αε4 31.Πδ4 Αγ6 32.η3 Παζ8 33.Ιθ5 Πε8 34.Πxε8 Αxε8 35.Ιζ4 Αδ7 36.Ιδ3 Πε7 37.Ρζ3 Ρη7 38.γ5 Αβ5 39.γxβ6 γxβ6 40.Ρζ4 Αxδ3 41.Πxδ3 Πζ7 42.Ρε5 Ρη6 43.Πδ6+ Ρη5 44.Πxβ6 ζ4 45.ηxζ4+ Πxζ4 46.Πxα6 Πθ4 47.β5 Πxθ3 48.α4 θ5 49.β6 Πβ3 50.α5 θ4 51.Πα8 θ3 52.Ρδ6 Ρη4 53.Πθ8 Πβ5 (Βλέπε κατωτέρω διάγραμμα) 54.Πxθ3 Ρxθ3 55.Ργ6 Πxα5 56.β7 Πα6+

(Από το σπάνιο βιβλίο του Harrie Grondijs με τίτλο «No Rook Unturned. A Tour Around the Saavedra Study»)

Ο W. Potter σε αυτήν τη θέση πρότεινε ισοπαλία, την οποία αποδέχτηκε αμέσως ο R. Fenton χωρίς να αναλύσει τη θέση. Η σωστή συνέχεια ήταν βέβαια 57.Ργ5! Πα5+ 58.Ργ4 Πα4+ 59.Ργ3 Πα3+ 60.Ρβ2!! και τα λευκά κερδίζουν.

Στις 13 Μάρτη 1895 πέθανε ο W. Potter. Ο εκδότης της σκοτικής εφημερίδας «Weekly Citizen», G. E. Barbier, ο οποίος ήταν ποιητής και καθηγητής των Γαλλικών, ζούσε στο Λονδίνο από το 1875, αφιέρωσε ένα άρθρο στη σκακιστική στήλη για τη ζωή του W. Potter. Πιθανόν να είχε υπόψιν του την παραπάνω παρτίδα, όμως μη ενθυμούμενος καλά την επακριβή θέση του φινάλε, δημοσίευσε μια παραπλήσια παραλλαγή της τελικής θέσης στις 27 Απρίλη. Ο G. Barbier συνέχισε να μελετάει την επίμαχη θέση και οδηγήθηκε σε μια παρόμοια (σπουδή Σααβέντρα), την οποία θεώρησε ισόπαλη και δημοσίευσε, ως μελέτη, στη σκακιστική στήλη της εφημερίδας μια βδομάδα αργότερα, στις 4 Μάη 1895, και τη λύση την δημοσίευσε στις 11 Μάη 1895.

Ενας Ισπανός μοναχός του Τάγματος Των Παθών, ο Χοσέ Λουίς Φερνάντεζ Σααβέντρα (1849-1922) έλυσε τη μελέτη κατά τη διάρκεια της βδομάδας 4-11 Μάη. Στη συνέχεια, μελέτησε εκ νέου τη θέση και μερικές μέρες αργότερα πήγε στη Σκακιστική Λέσχη της Γλασκώβης, όπου συνάντησε τον G. Barbier και του έδειξε ότι τα λευκά κερδίζουν προάγοντας το πιόνι σε Πύργο! Ο G. Barbier έμεινε κατάπληκτος, ώστε την επόμενη βδομάδα δημοσίευσε στη σκακιστική στήλη της εφημερίδας για άλλη μια φορά τη λύση, ανακηρύσσοντας νικητή εκτός συναγωνισμού τον Φ. Σααβέντρα, κάνοντάς τον μέλος της Σκακιστικής Λέσχης.

Ο ελιγμός του Φ. Σααβέντρα ενέπνευσε πολλούς συνθέτες σπουδών/φινάλε να δημιουργήσουν σπουδές/φινάλε με τον ίδιο μηχανισμό λύσης. Μία τέτοια σπουδή/φινάλε είναι και το πρόβλημα του Αλεξέι Α. Τρόιτσκι που βλέπετε στο διάγραμμα».