Από παλιότερη κινητοποίηση φοιτητικών συλλόγων ενάντια στο πανεπιστήμιο - επιχείρηση

Στο πνεύμα, λοιπόν, της επιχειρηματικής αξιοποίησης της Ερευνας, ο αναπληρωτής υπουργός Ερευνας και Καινοτομίας, Κ. Φωτάκης, είχε μιλήσει από την περασμένη άνοιξη για ένα «υπερταμείο» επενδυτικών συμμετοχών, που έχει από κάτω του τρία επιμέρους ταμεία, για τη στήριξη της γέννησης, της ενίσχυσης και της ωρίμανσης νέων καινοτόμων επιχειρήσεων. Πρόκειται για το «Equifund», μια επενδυτική πλατφόρμα στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ 2014-2020, που στόχο έχει την ενίσχυση της επιχειρηματικότητας. Τα τρία υποταμεία του «Equifund» είναι το «παράθυρο καινοτομίας» (innovation window), το ταμείο «πρώιμης επιχειρηματικότητας» και το ταμείο «μεγέθυνσης επιχειρήσεων». Το νέο ταμείο, για το οποίο άρχισαν πρόσφατα οι πανηγυρισμοί, θα είναι υποταμείο στο «παράθυρο καινοτομίας» και ονομάζεται «uni.fund».

«Μιλάμε για μία επιχειρηματικότητα που βασίζεται στους νέους επιστήμονες» της χώρας, είχε τονίσει μιλώντας για αυτά τα προγράμματα ο αναπληρωτής υπουργός, Κ. Φωτάκης. Με άλλα λόγια, αυτό που παπαγαλίζεται διαρκώς προς τους νέους επιστήμονες και ερευνητές είναι να γίνουν καταρχάς οι ίδιοι «επιχειρηματίες» και να μάθουν να πωλούν τα ερευνητικά τους αποτελέσματα. Τους καλούν να γίνουν πρώτα οι ίδιοι χρηματοδότες του εαυτού τους, για να έχουν μια ελπίδα να ακουμπήσουν στη συνέχεια στις χρηματοδοτικές πλατφόρμες (funds) και να δοκιμάσουν τα αποτελέσματα της έρευνάς τους στην αγορά, αναζητώντας επενδυτές - αγοραστές για τη δουλειά τους.

Είναι χαρακτηριστικός ο τρόπος που το ίδιο το «uni.fund» αυτοπροσδιορίζει το σκοπό του στην ιστοσελίδα του (που όπως όλες οι παρόμοιες πλατφόρμες, μάλιστα, είναι γραμμένη αποκλειστικά στα αγγλικά): «Ενεργοποιήστε το επιχειρηματικό πνεύμα και αξιοποιήστε τις κρυφές δυνατότητες που υπάρχουν στα ελληνικά πανεπιστήμια, τα τμήματα Ερευνας και Ανάπτυξης των επιχειρήσεων και γενικότερα τον τεχνολογικό χώρο, εστιάζοντας στην ανάπτυξη ανθρώπων και ομάδων, στην εφαρμογή επιτυχημένων στρατηγικών προώθησης στην αγορά και βοηθώντας στην οικοδόμηση των θεμελίων του επιχειρηματικού οικοσυστήματος». Είναι φανερό ότι η όποια αναφορά γίνεται στα ελληνικά πανεπιστήμια έχει στόχο να ενισχύσει το «άνοιγμά τους» στην καπιταλιστική αγορά. Ακόμα και η ορολογία τους και οι εκφράσεις τους είναι σαν να έχουν βγει από τις Οδηγίες της ΕΕ και τα δελτία του ΣΕΒ...

Η λέξη - «κλειδί» για όλα αυτά τα προγράμματα είναι η «επιχειρηματικότητα». Η Ερευνα και η Καινοτομία συνδέονται με αυτήν την υπόθεση μόνο στο βαθμό που αποφέρουν κέρδη και αξιοποιούνται επιχειρηματικά. Αυτό από τη μεριά του δημιουργεί και συγκεκριμένες προϋποθέσεις για την ίδια την ανάπτυξη της Ερευνας, αποκλείοντας εκ των πραγμάτων τις έρευνες και τα ερευνητικά αποτελέσματα εκείνα που δεν έχουν άμεση εμπορική αξιοποίηση ή άμεση εφαρμογή στην παραγωγική δραστηριότητα επιχειρήσεων. Είναι χαρακτηριστικό ότι επιχειρήσεις που χρηματοδοτούνται από παρόμοια χρηματοδοτικά προγράμματα, στο όνομα της ενίσχυσης της καινοτομίας, είναι σε ένα μεγάλο ποσοστό εφαρμογές για κινητά και τάμπλετς ή καταστήματα ηλεκτρονικού εμπορίου κ.ο.κ.

Το «υπερταμείο» - ομπρέλα, στο οποίο περιλαμβάνεται το «uni.fund», δηλαδή το Ταμείο Επιχειρηματικών Συμμετοχών (Equifund), αυτοσυστήνεται στην ιστοσελίδα του ΕΣΠΑ ως «ένα καινοτόμο προϊόν για την επιχειρηματικότητα, που συνδυάζει χρηματοδότηση και εμπειρία από σημαντικούς θεσμικούς φορείς και την απαραίτητη ευελιξία για τη δημιουργία επιτυχημένων επενδύσεων. Μια τέτοια προσπάθεια γίνεται για πρώτη φορά στη χώρα μας και επίσης για πρώτη φορά προικίζεται με τόσο υψηλό ποσό δημόσιων πόρων (200 εκατ. ευρώ δημόσια δαπάνη από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα "Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία" (ΕΠΑνΕΚ), στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ 2014-2020). Επιπλέον κεφάλαια είναι δυνατόν να προέλθουν από διεθνή πιστωτικά ιδρύματα αλλά και ιδιώτες επενδυτές. Η επενδυτική πλατφόρμα του Equifund ξεκινά τη λειτουργία της με κεφάλαια 200 εκατ. ευρώ από ευρωπαϊκούς και εθνικούς πόρους και 60 εκατ. ευρώ από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων (European Investment Fund/EIF)», σημειώνεται σχετικά.

Στο ίδιο πλαίσιο, το «uni.fund», σύμφωνα με τις πληροφορίες που έχουν δει έως τώρα το φως της δημοσιότητας, θα έχει στη διάθεσή του κεφάλαια ύψους 35 εκατομμυρίων ευρώ, που θα προέλθουν κατά κύριο λόγο από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων και το ελληνικό Δημόσιο μέσω του ΕΣΠΑ, ενώ ένα μικρό μέρος κεφαλαίων (κάτω του 10% των 35 εκατομμυρίων ευρώ) θα προέλθει από ιδιώτες επενδυτές (ανάμεσά τους έχουν αναφερθεί σε δημοσιεύματα η Εθνική Τράπεζα, το Ιδρυμα Ωνάση κ.ά.). Εμφανίζεται έτσι και άλλη μια πλευρά, γνωστή εδώ και χρόνια στο γενικότερο θέμα που αφορά τη χρηματοδότηση της Ερευνας: Η Ερευνα και τα ερευνητικά αποτελέσματα έχουν εξ ορισμού ένα βαθμό αβεβαιότητας και με αυτήν την έννοια η χρηματοδότησή τους από την πλευρά του ιδιωτικού τομέα, των επιχειρήσεων έχει ένα βαθμό ρίσκου. Δεν είναι τυχαίο, λοιπόν, που εμφανίζεται ως πάγιος στόχος στην ΕΕ (που επαναλαμβάνεται απ' όλες τις κυβερνήσεις και στη χώρας μας και εκφράζει τα συλλογικά συμφέροντα του κεφαλαίου κόντρα στους δισταγμούς και τις επιφυλάξεις των μεμονωμένων καπιταλιστών) η ανάγκη να αυξηθεί το ποσοστό χρηματοδότησης από τον ιδιωτικό τομέα σε σχέση με τις κρατικές χρηματοδοτήσεις. Πρόκειται, λοιπόν, για χρηματοδοτικό πρόγραμμα που βασίζεται κατά κύριο λόγο σε κρατικούς πόρους, οι οποίοι αντί να διοχετευτούν απευθείας στα ιδρύματα για την ενίσχυση της Ερευνας, αντί να διοχετευτούν για την εφαρμογή των ερευνητικών αποτελεσμάτων για την ανακούφιση του λαού, διοχετεύονται τελικά με τη μορφή του fund για την ενίσχυση της... «επιχειρηματικότητας» των ερευνητών.