Associated Press

Σολάνα, Ρόμπερτσον, Τζεάνα: Η Δύση πιέζει για «επανέναρξη του διαλόγου»

Το ΝΑΤΟ, η ΕΕ και ο ΟΑΣΕ συνέχιζαν να πιέζουν χτες για επαναφορά του «διαλόγου» μετά την αρχή της αποχώρησης των Αλβανών του Εθνικοαπελευθερωτικού Στρατού από τα χωριά που κατέλαβαν τις τελευταίες μέρες.

Η «συμφωνία» υποχώρησης των ανταρτών του Εθνικού Απελευθερωτικού Στρατού στις θέσεις που κατείχαν προ των συγκρούσεων του Σαββατοκύριακου υπαγορεύτηκε από τον Πίτερ Φέιθ, τον ειδικό «απεσταλμένο» του ΝΑΤΟ στην ΠΓΔΜ, ο οποίος συναντήθηκε με τον Αλί Αχμέτι για δεύτερη φορά σε δύο ημέρες, λειτουργώντας λίγο - πολύ ως καθοδηγητής του: Η «Συμμαχία», σε περίπτωση που οι Αλβανοί ένοπλοι συνέχιζαν τις επιθέσεις τους, δε θα μπορούσε να συγκρατήσει το στρατό της ΠΓΔΜ που ετοιμαζόταν να απαντήσει με μαζική επιχείρηση, της οποίας το αποτέλεσμα ίσως να μη «συνέφερε». Αντ' αυτού - φαίνεται να συμφώνησαν Φέιθ και Αχμέτι - καλύτερο θα είναι να δοθεί άλλη μια «ευκαιρία» στην προσπάθεια σύναψης μιας «πολιτικής συμφωνίας» για την οποία πίεζε η αφιχθείσα χτες στην ΠΓΔΜ τρόικα ΝΑΤΟ, ΕΕ και ΟΑΣΕ. Είναι χαρακτηριστικό πως, σύμφωνα με δηλώσεις ανώνυμης κυβερνητικής πηγής στα Σκόπια, που μίλησε στο Γαλλικό Πρακτορείο, οι αρχές της χώρας «δεν έλαβαν μέρος στη διαπραγμάτευση», η οποία, όπως είπε η πηγή αυτή, «συνήφθη ανάμεσα στο ΝΑΤΟ και τους τρομοκράτες». Το ΝΑΤΟ έσπευσε να διαψεύσει αμέσως την πληροφορία και φαίνεται ότι η πίεση προς τη σλαβομακεδονική πλευρά να αποδεχτεί τη «συμφωνία» αυτή έφερε αποτέλεσμα. Τα Σκόπια πειθαναγκάστηκαν να δεχτούν την υποχώρηση και, χτες, συζητούσαν και πάλι με την τρόικα τις λεπτομέρειες του «διαλόγου».

Ετσι, ο εκπρόσωπος του υπουργείου Αμυνας Μαριάν Γκιουρόφσκι δήλωνε χτες στο «Ασοσιέιτεντ Πρες» ότι «η απόσυρση των τρομοκρατών συνεχίζεται, αν και δεν έχω καμία πληροφόρηση αν ολοκληρώθηκε ή όχι», ενώ ο πρεσβευτής του ΝΑΤΟ στην ΠΓΔΜ Χανς Γιοργκ Αϊφ έλεγε πως οι αντάρτες «συμμορφώθηκαν με τη συμφωνία εκεχειρίας». Ο διοικητής Ιλίρι του Εθνικού Απελευθερωτικού Στρατού είπε στο ίδιο πρακτορείο μέσω τηλεφώνου ότι η αποχώρηση των συμπολεμιστών του ολοκληρώθηκε: «Ολα τα μπλόκα αφαιρέθηκαν... Ελπίζουμε ότι αυτή η συμφωνία θα δώσει στην ειρήνη μια ακόμη ευκαιρία».

Οι Τζορτζ Ρόμπερτσον, Χαβιέ Σολάνα και Μιρτσέα Τζοάνα, οι τρεις κορυφαίοι εκπρόσωποι της Δύσης, που έσπευσε να «σώσει τις συνομιλίες» και να «αποτρέψει τη σφαγή» φυσικά «με συνοχή, ενότητα και δύναμη» - σύμφωνα με τις δηλώσεις αντίστοιχα του ΓΓ του ΝΑΤΟ, του ύπατου εκπροσώπου της ΕΕ για την κοινή πολιτική Εξωτερικών και Ασφάλειας και του προέδρου του ΟΑΣΕ - αρνούνταν χθες κατηγορηματικά ότι η Δύση «ευθύνεται» για την παρ' ολίγο έκρηξη και εξέφραζαν την... ενόχλησή τους για το «κλίμα καχυποψίας» στα Σκόπια, χωρίς να παραλείψουν να «καταδικάσουν» τις επιθέσεις στις ξένες πρεσβείες από εξοργισμένους με την τροπή των εξελίξεων στη χώρα τους Σλαβομακεδόνες. Η κυβέρνηση στα Σκόπια φαίνεται να συγκρατεί μόλις την οργή της για την άρνηση των Δυτικών να αναγνωρίσουν «ποιος ευθύνεται για την παραβίαση της εκεχειρίας», όπως έλεγε προχτές ο εκπρόσωπος Αντόνιο Μιλοσόφσκι. Η άποψη του Προέδρου Μπόρις Τραϊκόφσκι είναι πάντως ότι «έχουμε ανάγκη το ΝΑΤΟ και το ΝΑΤΟ μας έχει ανάγκη». Ο Φίλιπ Ρίκερ, εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, τόνιζε στο ίδιο μοτίβο: «δεν είναι ώρα για βαλκανικές θεωρίες συνωμοσίας... όλες οι πλευρές πρέπει να συνεργαστούν για την επίτευξη ειρήνης». Στα λόγια οι Αμερικανοί δεν έχουν το ταίρι τους, ωστόσο πληροφορίες από τις δυνάμεις πεζοναυτών των ΗΠΑ έλεγαν ότι κάποιες δυνάμεις έχουν τεθεί «σε ετοιμότητα» για να μεταβούν στα Σκόπια εάν «χρειαστεί». Τι ακριβώς εννοούν οι στρατιωτικές αυτές πηγές δεν είναι σαφές...

Χτες το απόγευμα η τρόικα πραγματοποίησε συνάντηση με τον Πρόεδρο Τραϊκόφσκι, ωστόσο δεν είχε «βγει» κάποια πληροφορία σχετικά με το αν και πότε θα ξεκινήσουν και πάλι οι συζητήσεις για την «πολιτική συμφωνία» Σλαβομακεδόνων και Αλβανών, οι οποίες είχαν περιέλθει σε πλήρες αδιέξοδο μετά τις προτάσεις των απεσταλμένων ΗΠΑ και ΕΕ Πέρντιου και Λεοτάρ, τις οποίες οι Σλαβομακεδόνες χαρακτήριζαν «απευθείας αντιγραφή των αλβανικών αξιώσεων» και οι Αλβανοί «καλή βάση για μια συμφωνία». Το ΝΑΤΟ μοιάζει να εκμεταλλεύεται την κατάσταση για να προωθήσει - στην αποθέωση της πολιτικής του διαίρει και βασίλευε - το δικό του ρόλο...

Ο υπουργός Αμυνας Βλάντο Μπούσκοφσκι αναμενόταν να μεταβεί χτες το απόγευμα με τον Πίτερ Φέιθ στο χωριό Λέσοκ, κοντά στο Τέτοβο, για να διαπιστωθεί εάν οι κάπου 8.000 πρόσφυγες που αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τις εστίες τους μπορούσαν να επιστρέψουν με ασφάλεια. Ο 25χρονος κάτοικος της περιοχής Ιλίρ Χότζα έχει πολύ διαφορετική άποψη: «Δεν πρέπει να επιστρέψουν ποτέ. Το Τέτοβο είναι αλβανικό και θα παραμείνει αλβανικό».

Μια ακόμη εξέλιξη, σε διπλωματικό/στρατιωτικό επίπεδο, που έγινε γνωστή χτες, είναι ότι η Ουκρανία κατόπιν αμερικανικών (φυσικά) πιέσεων, συγκεκριμένα μετά από την επίσκεψη της Κοντολίζα Ράις, «θα εξετάσει» το θέμα των περαιτέρω πωλήσεων οπλικών συστημάτων στις ένοπλες δυνάμεις της ΠΓΔΜ.

Τέλος, αρκετά ερωτηματικά για το μέλλον της «ειρηνευτικής διαδικασίας» εγείρει η απόφαση του υπουργείου Εσωτερικών της ΠΓΔΜ να παραπέμψει σε δίκη έντεκα Αλβανούς πολιτικούς και στρατιωτικούς ηγέτες που συνδέονται με τον UCK - εκ των οποίων εννέα έχουν τόπο καταγωγής την ΠΓΔΜ και δυο το Κόσσοβο - κατηγορώντας τους για «εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας» και «απόπειρα ομοσπονδιοποίησης και απόσχισης εδαφών της χώρας, με τελικό στόχο τη δημιουργία της μεγάλης Αλβανίας και του μεγάλου Κοσσόβου». Στον κατάλογο των κατηγορούμενων περιλαμβάνονται οι Αλί Αχμέτι, Φάζλι Βελίου, Γκζιν Οστρένι και Ραμούζ Χαραντίναϊ.

• Πληροφορίες από την περιοχή του Τέτοβου ανέφεραν ότι χτες βράδυ Σλαβομακεδόνες αστυνομικοί πυροβόλησαν και σκότωσαν έναν Αλβανό, ο οποίος αντιστάθηκε σε απόπειρα σύλληψής του. Τα στοιχεία του δε δόθηκαν. Την ίδια ώρα στα Σκόπια, η τρόικα ανακοίνωνε ότι η πολιτική συμφωνία είναι πλέον «ορατή», ενώ ο πρωθυπουργός Λιούπτσο Γκεοργκίεφσκι επιβεβαίωσε ότι «έχουν ξαναρχίσει» οι διαπραγματεύσεις.