Συκιά στα Γιούρα: Κανείς δε λύγισε απ' όσους κρεμάστηκαν

Για τα μαρτύρια, δεν είναι μόνο η συκιά του Γλάστρα και των άλλων τραμπούκων, το κυνηγητό με τα μπαμπού, το «πειθαρχείο» κάτω απ' τον καυτό ήλιο, χωρίς νερό, για να αποσπάσουν «δηλώσεις», είναι και ο φοβερός υποσιτισμός που μας λιάνισε με φυματίωση κι άλλες αρρώστιες.

Για τον υποσιτισμό: Δυο μήνες Ιούλης - Αύγουστος 1948 μεσημέρι - βράδυ μας έδιναν κουκιά με μαμούνια, δίχως λάδι.

Κάτι άλλο: Η επιλογή αυτού του νησιού, που διάλεξαν για να μας θάψουν, δεν είναι τυχαία. Χειρότερος τόπος δεν μπορούσε να βρεθεί απ' αυτόν. Είναι νησί με προϊστορία. Το αναφέρει ο Ρωμαίος ιστορικός Τάκιτος και το χαρακτηρίζει σαν Νησί του Διαβόλου, όπου οι κρατούντες έστελναν τους πολιτικούς τους αντιπάλους για εξόντωση.

Αυτά «εισαγωγικά» θα έλεγα, πριν μπω στο θέμα, που ο τίτλος του σημειώματός μου μαρτυρεί, το ρόλο της «κεφαλής» της εκκλησίας που, στην πρώτη φάση της Γιούρας, έπαιξε. Λέγω της «κεφαλής» σε εισαγωγικά, γιατί ο κατώτερος κλήρος, σε μεγάλο ποσοστό πήρε μέρος στην Εθνική Αντίσταση. Κάποιοι απ' αυτούς σκοτώθηκαν. Αλλοι μετά τη Βάρκιζα διώχτηκαν, φυλακίστηκαν και αποσχηματίστηκαν, όπως έγινε και με τους δυο ιεράρχες, τον Ιωακείμ Κοζάνης και τον Αντώνιο Ηλείας (γεννημένος στη Σύρο). Ανάμεσα σ' εκείνους που διώχτηκαν και φυλακίστηκαν ήταν και ο παπα - Στάθης Κτένας, εθνοσύμβουλος, από τη Λευκάδα. Ηταν συγκρατούμενός μου στη Γιούρα με άλλους 25-30 παπάδες σε δυο σκηνές στον Α' όρμο.

Επρεπε να κάμω αυτή την αντδιαστολή με την «κεφαλή» της εκκλησίας, για ευνόητους λόγους, κι ύστερα να μπω στο θέμα μου.

Οποτε ερχότανε ο Προκόπιος, ο Γλάστρας τον υποδεχότανε με ανοιχτές αγκάλες, αφού θα έλεγε τον καλό του λόγο για το «θεάρεστο» έργο του Γλάστρα. Ποιος ήταν ο Γλάστρας; Ενας δήμιος. Μια όρθια λυσσασμένη αρκούδα. Βασανιστής των Γερμανών στο Επταπύργιο (φυλακές στη Θεσσαλονίκη) από γραμματέας Α' προήχθη απ' το δοσίλογο κράτος σε διευθυντή φυλακών.

Οταν ερχότανε ο Προκόπιος οι κράχτες στον Α' όρμο καλούσαν «όποιοι θέλουν να πάνε στη σκηνή του αρχιμανδρίτη να εξομολογηθούν». Στον Α' όρμο υπήρχαν και δοσίλογοι. Δεν ξέρουμε τι λέγανε όταν πήγαιναν. Πάντως ο Προκόπιος, από το «βήμα της εκκλησίας» (έναν τσιμεντένιο βωμό μ' ένα εικονοστάσι στη μέση της πλαγιάς του λόφου) δεν έπαυε να μας καλεί με λόγια σαν αυτά: «Μη διστάσετε να κάμετε το βήμα προς το Χριστό. Μετανοήστε!!».

Δυο κουβέντες ακόμα για τον «κύριο» αυτό και την υποκρισία του. Δεν του άρεσαν, έλεγε (χωρίς να κοκκινίζει), το βρωμόψαρα (μπαρμπούνια - μισό κιλό το καθένα, φρέσκα, που μ' αυτά τον υποδεχότανε ο Γλάστρας) και μακάριζε εμάς για τας «φακάς» που έχουν σίδερο, αλλά κείνου το στομάχι, δεν του το επέτρεπε. Φακές με ελάχιστες σταγόνες λάδι. Εκείνου το στομάχι δεν του επέτρεπε. Και οι ελκοπαθείς μας με τα ξερατά; Δεν τα άκουγε;

Ο φαρισαϊσμός του δεν είχε όρια. Πέρα απ' αυτόν τον φαρισαϊσμό ήταν και η εθελοτυφλία του. Μισόκλεινε τα μάτια για να μη βλέπει τάχα τα μπαμπού που έσπαζαν στα κεφάλια ή τις πλάτες μας κι έκλεινε τ' αυτιά του για να μην ακούει τις «σταυροπαναγίες» των τραμπούκων, για να μας συγκεντρώσει στην «εκκλησία» του και γιομάτος υποκρισία έλεγε: «Είμαι λίαν συγκινημένος παιδιά μου, για την αθρόα προσέλευσή σας εις τον ιερόν αυτόν χώρον».

Ιερός πραγματικά χώρος ήταν η χαράδρα με τη συκιά, το χαντάκι, διακόσια και περισσότερα μέτρα μάκρος, πέντε μέτρα φάρδος κι ένα μέτρο βάθος, που μας αλώνιζε ο Γλάστρας και οι τραμπούκοι του, όπου μαρτυρούσαμε. Μα κι όλες οι πλαγιές των λόφων, ο Δ` όρμος ο πειθαρχικός, με καταναγκαστική εργασία, για να χτίσουμε τους τσιμεντένιους τάφους (τα κτίρια) που θα μας θάβανε.

Αυτός ήταν ο κρανίου τόπος, όπως και το Μακρονήσι κλπ. που μαρτύρησαν οι δεσμώτες αγωνιστές για λευτεριά, ανεξαρτησία, δικαιοσύνη και πρόοδο. Ιδανικά που αν δε δικαιωθούν, δεν μπορεί να δει άσπρη μέρα ο λαός μας, οι λαοί της Βαλκανικής, της Ευρώπης, του κόσμου ολόκληρου.

Αν δεν μπόρεσαν να μας θάψουν οφείλεται στην εμμονή μας σ' αυτά τα ιδανικά και οι αγώνες μας. Οι αγώνες των συγγενών μας, του λαού μας, με μπροστάρη το ΚΚΕ, η διεθνής συμπαράσταση, με πρώτη τη Σοβιετική Ενωση. Θυμίζω την αγόρευση του Βισίνσκι επί Στάλιν στον ΟΗΕ, που με ψήφισμά του σταμάτησαν το 1949 οι εκτελέσεις.

«Τα δικά σας εγκλήματα, είπε, δε θα μπορέσει να τα συγχωρέσει ο Θεός». Ναι, ακριβώς έτσι. Διαβάστε όμως και τα παρακάτω και θαυμάστε τη «χριστιανοσύνη» του.

«Κι αν τα συγχωρέσει δε θα είναι Θεός». (Βλέπε στο βιβλίο μου λεπτομέρειες σελ. 152-154).

Σωστός Αντίχριστος. Κι είναι άραγε ο μόνος αντίχριστος, που καμουφλάρεται με χρυσή μίτρα, χρυσοκέντητα άμφια και βακτηρία;