«Ακρογωνιαίος λίθος» για την επιστροφή στην καπιταλιστική ανάπτυξη η «έγκαιρη υλοποίηση» των αντιλαϊκών αναδιαρθρώσεων
Αδιάρρηκτα συνδεδεμένη με την εφαρμογή του αντιλαϊκού «προγράμματος» είναι η πορεία ανάκαμψης των κερδών του εγχώριου κεφαλαίου. Την ίδια ώρα, τα αστικά επιτελεία δεν κρύβουν τις ανησυχίες τους σχετικά με τις γενικότερες συνθήκες στην παγκόσμια οικονομία, σε μια εξέλιξη που ενεργοποιεί αντανακλαστικά για ταχύτατη ολοκλήρωση της πρώτης «αξιολόγησης» του τρίτου μνημονίου.
Χαρακτηριστική είναι και η χτεσινή τοποθέτηση του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδας, Γ. Στουρνάρα, σε εκδήλωση του Ελληνο-αμερικανικού Επιμελητηρίου: «Η πορεία της οικονομικής δραστηριότητας το 2016 συνδέεται άρρηκτα με την επιτυχή ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης του προγράμματος και την υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων που προβλέπονται», τόνισε, εκτιμώντας ότι ο ρυθμός μεταβολής του ΑΕΠ, «τουλάχιστον το α' εξάμηνο του 2016, θα παραμείνει σε αρνητικό έδαφος λόγω της μεταφερόμενης αρνητικής επίδρασης από το 2015». Σε αυτό το πλαίσιο, ως απαραίτητες προϋποθέσεις για τη σταδιακή ανάκαμψη στο β' εξάμηνο του 2016 προσδιόρισε την «περαιτέρω αποκατάσταση του κλίματος της εμπιστοσύνης, τη βελτίωση της ρευστότητας του τραπεζικού συστήματος και την περαιτέρω χαλάρωση των περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων».
Παράλληλα, σύμφωνα με τον Γ. Στουρνάρα:
-- Προβλέπεται περαιτέρω υποχώρηση της καταναλωτικής δαπάνης των νοικοκυριών, «υπό το βάρος των δημοσιονομικών μέτρων». Σε αυτό το πλαίσιο, η ενίσχυση του πληθωρισμού το επόμενο διάστημα θα γίνει αισθητή υπό το βάρος των αυξήσεων στους έμμεσους φόρους.
-- Η τόνωση των επενδύσεων και των εξαγωγών αναμένεται να πραγματοποιηθεί σταδιακά και σε κάθε περίπτωση «σε άμεση συνάρτηση με την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης και της χρηματοδότησης της οικονομίας».
-- «Η άμεση ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης και η έγκαιρη υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων αποτελούν τον ακρογωνιαίο λίθο για την επιστροφή στην οικονομική και χρηματοπιστωτική σταθερότητα και σε διατηρήσιμη ανάπτυξη». Επιπλέον, όπως είπε, η ολοκλήρωση της «αξιολόγησης» είναι το «κλειδί» για την επιστροφή καταθέσεων στις τράπεζες, καθώς και για την επανένταξη των ελληνικών τίτλων στα προγράμματα της ΕΚΤ, έτσι ώστε να υπάρξει φθηνότερη χρηματοδότηση, με τη συμμετοχή και των ελληνικών κρατικών ομολόγων στα προγράμματα «ποσοτικής χαλάρωσης».
-- Κρίκος σε αυτήν τη διαδικασία είναι και η «αποτελεσματικότερη διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων», που «θα επιτρέψει στις τράπεζες να απελευθερώσουν κεφάλαια τα οποία είναι δεσμευμένα σε δάνεια που είναι απίθανο να αποπληρωθούν. Τα κεφάλαια αυτά θα μπορούσαν να κατευθυνθούν στις πιο δυναμικές και εξωστρεφείς επιχειρήσεις».
-- «Η ελληνική πλευρά - κυβέρνηση και πολιτικά κόμματα με ευρωπαϊκό προσανατολισμό - αλλά και οι θεσμοί, θα πρέπει να διδαχθούμε τόσο από τα λάθη του παρελθόντος, όσο και από την εμπειρία των τριών κρατών-μελών που ακολούθησαν τα προγράμματα προσαρμογής» (...), ενώ οι «ατέρμονες διαπραγματεύσεις που χαρακτηρίζονταν από αντιφατικά μηνύματα και στοχεύσεις, θα πρέπει να αποφευχθούν».
-- Ο Γ. Στουρνάρας, τέλος, αναφέρθηκε σε μια σειρά από κινδύνους και «αβεβαιότητες» (μεταβλητότητα στις αγορές, συναλλαγματικές εντάσεις, τιμές πετρελαίου, ενδεχόμενο εξόδου Βρετανίας από την ΕΕ κ.ά.), τονίζοντας ότι «η ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης επιβάλλεται να περαιωθεί τάχιστα, και διότι έχουν αυξηθεί οι κίνδυνοι στην διεθνή οικονομία».
Ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM), Κλ. Ρέγκλινγκ, σε συνέντευξή του στη γαλλική εφημερίδα «Le Figaro», τονίζει: «Οι μεταρρυθμίσεις των συντάξεων είναι δύσκολες σε όλες τις χώρες γιατί αυτό μπορεί να θέτει σε αμφισβήτηση κεκτημένα».
Διευκολύνοντας ουσιαστικά την κυβέρνηση, αφού υπενθυμίζει ότι ο Αλ. Τσίπρας έχει δηλώσει ότι το σημερινό σύστημα δεν είναι βιώσιμο, τονίζει και αυτός ότι αν η χώρα δεν κάνει τίποτα, δεν θα έχει χρήματα για να χρηματοδοτήσει το συνταξιοδοτικό σύστημα σε πέντε χρόνια.
Χαρακτηριστικά, σύμφωνα με τον Κλ. Ρέγκλινγκ, «έχουμε τον ίδιο στόχο, να δημιουργηθεί ένα συνταξιοδοτικό σύστημα που θα είναι βιώσιμο (...). Αυτή όμως δεν είναι η μόνη σημαντική πλευρά της πρώτης αξιολόγησης των μεταρρυθμίσεων. Θα πρέπει εξίσου να είναι ευκρινείς οι δημοσιονομικοί στόχοι και οι προσαρμογές που πρέπει να κάνει η Ελλάδα για να τους πετύχει το 2016 και το 2017».
Διευκολύνοντας εκ των πραγμάτων την κυβέρνηση στην επιτάχυνση των αντιλαϊκών μέτρων (στο όνομα της εξασφάλισης της επόμενης δόσης), εκτίμησε πως «αργά ή γρήγορα, θα υπάρξει πρόβλημα χρημάτων. Η Ελλάδα έχει πληρωμές εξυπηρέτησης χρέους σχεδόν 4 δισ. ευρώ το πρώτο τρίμηνο (...) Κατά συνέπεια, η κυβέρνηση θα έχει ανάγκη από χρήματα για να καλύψει τις δαπάνες του προϋπολογισμού».
Ερωτηθείς, τέλος, πότε πιστεύει ότι θα ολοκληρωθεί η πρώτη «αξιολόγηση», εξέφρασε την ελπίδα ότι θα μπορέσει να τελειώσει πριν από το Πάσχα.
Στο μεταξύ, σύμφωνα με πληροφορίες, ο διεθνής οίκος «McKinsey» θα αναλάβει την αξιολόγηση των «κόκκινων» επιχειρηματικών δανείων για λογαριασμό του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας.
Η σχετική μελέτη αναμένεται να είναι έτοιμη περί τα τέλη Μάρτη, ενώ μέχρι τα τέλη Φλεβάρη αναμένεται η ψήφιση του νόμου σχετικά με τη διαχείριση των προβληματικών δανείων.