* * *

Σήμερα βρισκόμαστε μπροστά σε έναν αρνητικό ταξικό συσχετισμό δυνάμεων, σε μια γενικότερη υποχώρηση του εργατικού - λαϊκού κινήματος, η οποία εκφράστηκε και στο πρόσφατο εκλογικό αποτέλεσμα. Ασφαλώς, είμαστε στην πρώτη γραμμή του αγώνα για να αλλάξει αυτός ο συσχετισμός. Ομως, για να έχει αυτός ο αγώνας συνέχεια, διάρκεια και νικηφόρα προοπτική, πρέπει καταρχήν να κατανοήσουμε και να ερμηνεύσουμε σωστά τις εξελίξεις.

Ας ξεκινήσουμε αυτή την προσπάθεια ερμηνείας απ' την ίδια μας την πείρα. Ας σκεφτούμε ποιο κριτήριο ήταν κυρίαρχο στις πρόσφατες εκλογές, για την ψήφο μεγάλου μέρους των μισθωτών, των αυτοαπασχολούμενων, των νέων; Το κριτήριο ήταν η επιλογή της επόμενης κυβέρνησης. Μ' αυτό το κριτήριο πολλοί επέλεξαν την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ ως «το μικρότερο κακό» σε σχέση με τη ΝΔ ή αντίστροφα. Η επιλογή, επίσης, του ΠΑΣΟΚ ως ρυθμιστή του επόμενου κυβερνητικού σχήματος έγινε με το ίδιο κριτήριο. Η αποχή, με το επιχείρημα ότι όποια κυβέρνηση κι αν εκλεγεί θα εφαρμόσει το μνημόνιο, άρα δεν έχει νόημα η ψήφος, αναδεικνύει το ίδιο κριτήριο.

Βασικό κοινό στοιχείο όλων αυτών των διαφορετικών εκλογικών στάσεων είναι η αδυναμία να αναγνωρίσουν και να εναντιωθούν στον πραγματικό τους αντίπαλο, στο μεγάλο ένοχο για την επιδείνωση της ζωής τους, την άρχουσα τάξη των καπιταλιστών. Η αδυναμία να αντιληφθούν ότι όποια κυβέρνηση και αν αναδειχθεί, την πραγματική κρατική εξουσία κατέχουν οι μονοπωλιακοί όμιλοι.

Η αδυναμία να κατανοήσουν πως οι μονοπωλιακοί όμιλοι έχουν στα χέρια τους τα μέσα παραγωγής και αποφασίζουν αν θα επενδύσουν, αν θα κλείσουν επιχειρήσεις, τι μισθούς θα δώσουν, ποιους θα απολύσουν, είτε στην κυβέρνηση είναι ο ΣΥΡΙΖΑ, είτε η ΝΔ, είτε οποιοσδήποτε άλλος πολιτικός υπηρέτης τους. Η αδυναμία να κατανοηθεί ότι ο λαός βρίσκεται αντικειμενικά στην αντιπολίτευση, όποια κυβέρνηση κι αν σχηματιστεί για να υπηρετεί την αστική τάξη, το κεφάλαιο. Αυτή η αδυναμία να κατανοηθεί και να αναγνωριστεί ως πραγματικός αντίπαλος του λαού η εξουσία του κεφαλαίου, αποτελεί το θεμελιακό υπόβαθρο του σημερινού αρνητικού ταξικού συσχετισμού.

Θα άλλαζε, όμως, ουσιαστικά αυτός ο αρνητικός ταξικός συσχετισμός, ακόμα κι αν το ΚΚΕ είχε μια μικρή άνοδο της κοινοβουλευτικής του δύναμης; Για να κρίνουμε την πορεία αλλαγής του συσχετισμού δυνάμεων, πρέπει να δούμε αν βελτιώνεται η ποιότητα και η έκταση των δεσμών του Κόμματος με τις εργατικές μάζες, αν βαθαίνει η ιδεολογική και πολιτική ενότητα του Κόμματος με βάση την επαναστατική του στρατηγική, αν βελτιώνεται η μαζικότητα, η κατάσταση και ο προσανατολισμός του εργατικού κινήματος, αν προχωρά η κοινωνική συμμαχία με τους αυτοαπασχολούμενους, τους φτωχούς αγρότες, απέναντι στον πραγματικό αντίπαλο.

Φυσικά, ο αρνητικός ταξικός συσχετισμός δεν περιορίζεται στη χώρα μας. Αφορά τη βαθιά κρίση και τη μεγάλη υποχώρηση του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος, ιδιαίτερα μετά τη νίκη της αντεπανάστασης. Αυτή η υποχώρηση και η αποκήρυξη, από ένα μεγάλο αριθμό κομμάτων, της σοσιαλιστικής επανάστασης και του στόχου της εργατικής - λαϊκής εξουσίας, βαραίνει καταλυτικά στις συνειδήσεις. Γι' αυτό και έχει μεγάλη σημασία ότι το ΚΚΕ πήγε κόντρα στο ρεύμα. Σ' ολόκληρη την ιστορική πορεία του, παρά τα όποια λάθη, τις αντιφάσεις, τις καθυστερήσεις που αφορούν διάφορες επεξεργασίες της γραμμής του, δεν αποκήρυξε ποτέ τις ιδρυτικές αρχές του για την κατάληψη της εξουσίας με επαναστατική δράση, για την κοινωνικοποίηση των μέσων παραγωγής, για την κατάργηση της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο.

Το ζητούμενο είναι να σκεφτεί ο εργαζόμενος, ο άνεργος, ο νέος ταξικά, με βάση τη θέση του, τις ανάγκες του, τις τεράστιες απώλειες που είχε η οικογένειά του την περίοδο της κρίσης. Το ζητούμενο είναι να ανέβει η μαχητικότητα και η απαιτητικότητα, όχι μόνο για να αποτραπούν τα χειρότερα που έρχονται, αλλά για να ανακτηθούν οι απώλειες, για να ικανοποιηθούν επιτέλους οι ανάγκες μας.

Για να γίνουν βήματα σ' αυτή την κατεύθυνση, πρέπει να προχωρήσουμε αποφασιστικά σε μεγάλης κλίμακας ιδεολογικοπολιτική αντεπίθεση σε τρία βασικά ζητήματα:

• Πρώτον, να φωτίσουμε την πραγματική αιτία της αντιλαϊκής επίθεσης του κεφαλαίου και να διαλύσουμε τις αυταπάτες για φιλολαϊκή διαχείριση του καπιταλισμού. Ν' αποκαλύψουμε το παραμύθι ότι η επιστροφή στην καπιταλιστική ανάπτυξη, με την προσέλκυση επενδύσεων, τάχα θα οδηγήσει στη λαϊκή ευημερία.
• Το δεύτερο ζήτημα που πρέπει να αναδείξει σταθερά και επίμονα η πολιτική μας παρέμβαση, είναι ότι υπάρχει λύση για να ικανοποιηθούν οι ανάγκες μας, οι ανάγκες του λαού, με βάση τις παραγωγικές δυνατότητες και τον πλούτο που παράγεται σήμερα στη χώρα. Μπορεί να αξιοποιηθεί και να απογειωθεί η εγχώρια παραγωγή, αν απαλλαγεί από τις αλυσίδες της καπιταλιστικής ιδιοκτησίας. Γι' αυτό πρέπει η εργατική τάξη να πάρει στα χέρια της την εξουσία, να κοινωνικοποιηθούν τα μέσα παραγωγής, τα εργοστάσια, οι υποδομές, η γη, ο ορυκτός πλούτος, να λειτουργήσει η οικονομία με επιστημονικό κεντρικό σχεδιασμό και εργατικό έλεγχο. Μόνο τότε η παραγωγή θα καθορίζεται με γνώμονα τις ανάγκες του λαού και όχι το καπιταλιστικό κέρδος.
• Το τρίτο ζήτημα που πρέπει να φωτίσουμε είναι ότι η επερχόμενη επίθεση του κεφαλαίου στη χώρα μας και οι εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή, εκτός από προφανή προβλήματα, αναδεικνύουν και δυνατότητες για την οργάνωση της λαϊκής αντεπίθεσης, για να δοθεί ώθηση για την αλλαγή του συσχετισμού στο κοινωνικό επίπεδο.

Η νέα αστική επίθεση δεν αφήνει στο απυρόβλητο κανένα από τα δικαιώματα του λαού. Αναδεικνύει από μόνη της μεγάλους άξονες της ταξικής πάλης που αγκαλιάζουν αντικειμενικά το σύνολο της εργατικής τάξης, των πλατιών λαϊκών στρωμάτων. Αποτελεί προνομιακό έδαφος για να προβληθούν ενιαίοι ριζοσπαστικοί στόχοι πάλης και αγωνιστικές πρωτοβουλίες, σε κατεύθυνση ρήξης με την εξουσία των μονοπωλίων.

Ποιες είναι, όμως, οι προϋποθέσεις που απαιτούνται για την ανασύνταξη του εργατικού κινήματος, για την προώθηση της λαϊκής συμμαχίας;

Το πιο κρίσιμο ζήτημα είναι ο προσανατολισμός της ταξικής πάλης, ώστε να σημαδεύει τον πραγματικό αντίπαλο, την αστική τάξη και όχι μόνο τους πολιτικούς υπηρέτες της, την εκάστοτε αστική κυβέρνηση. Το περιεχόμενο, το πλαίσιο της πάλης να βοηθά ώστε να διευρύνονται και να ατσαλώνονται πρωτοπόρες δυνάμεις που αμφισβητούν το σύστημα της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης. Να βοηθά να ωριμάζει, να βαθαίνει, να εδραιώνεται η αντιμονοπωλιακή - αντικαπιταλιστική κατεύθυνση της πάλης.

Πολλοί φίλοι μάς ρωτούν καλοπροαίρετα: αφού σήμερα το επίπεδο της συνείδησης και της πολιτικής πείρας των μαζών είναι χαμηλό, γιατί να μην περιορίσουμε την πάλη σε ορισμένα μόνο αμυντικά αιτήματα, στην απόκρουση κάποιων μέτρων του νέου μνημονίου, ώστε να δημιουργηθεί γρήγορα μια πλατιά συσπείρωση και μετά βλέπουμε;

Εχει ιδιαίτερη σημασία να ξεκαθαρίσουμε ότι το περιεχόμενο, το πλαίσιο πάλης καθορίζεται απ' το χαρακτήρα του αγώνα που απαιτείται για να ικανοποιηθούν οι λαϊκές ανάγκες, δηλαδή για να ανοίξει και να προχωρήσει ο δρόμος της ανατροπής της εξουσίας του κεφαλαίου. Το πλαίσιο πάλης πρέπει να περιλαμβάνει ριζοσπαστικούς στόχους πάλης που βοηθούν να οξυνθεί η σύγκρουση και η αντιπαράθεση με την εξουσία των μονοπωλίων.

Για παράδειγμα, δεν αντιπαλεύουμε τις ιδιωτικοποιήσεις υψώνοντας τη σημαία του χτες, ζητώντας δηλαδή την επιστροφή στις παλιές κρατικές καπιταλιστικές επιχειρήσεις, αλλά με τη σημαία του αύριο, για επιχειρήσεις κοινωνικής ιδιοκτησίας της εργατικής εξουσίας, με τη σημαία της ικανοποίησης των λαϊκών αναγκών.

Αυτό δε σημαίνει ότι αδιαφορούμε σήμερα για τις άμεσες συνέπειες των ιδιωτικοποιήσεων στις εργασιακές σχέσεις και στους μισθούς των εργαζομένων σ' αυτές τις επιχειρήσεις, για τις νέες επιβαρύνσεις της λαϊκής οικογένειας, για την προστασία του περιβάλλοντος. Πρωταγωνιστούμε στην πάλη για όλα αυτά, αλλά δε χωρίζουμε, δεν αποκόπτουμε τις σημερινές μάχες απ' τη διέξοδο που προτείνουμε, απ' τον ταξικό πόλεμο που θέλουμε να κερδίσουμε.

Το ΚΚΕ, ως πολιτική δύναμη επαναστατικής ανατροπής, είναι ταυτόχρονα η μόνη αξιόπιστη δύναμη για να αποτρέψει όσο γίνεται τα χειρότερα που έρχονται. Γιατί μόνο ο δρόμος που προτείνει, ο δρόμος της οργάνωσης της πάλης σε αντιμονοπωλιακή, αντικαπιταλιστική κατεύθυνση, μπορεί να φοβίσει τον πραγματικό αντίπαλο, να βάλει άμεσα εμπόδια στα σχέδιά του, να συμβάλει στην ανατροπή του σημερινού συσχετισμού δυνάμεων.

Προχωράμε αποφασιστικά με εμπιστοσύνη στην εργατική τάξη, στο λαό. Μπορούμε σήμερα να ατσαλώσουμε και να διευρύνουμε τις πρωτοπόρες λαϊκές δυνάμεις που θα βαδίσουν μαζί μας, μέχρι τέλους, στον πόλεμο με το κεφάλαιο. Μπορούμε να δώσουμε ώθηση στην ισχυροποίηση του ΚΚΕ, στην προετοιμασία της εργατικής τάξης και των συμμάχων της, για να μπει τελικά στην ημερήσια διάταξη το ζήτημα της αποφασιστικής σύγκρουσης, της ανατροπής της εξουσίας του κεφαλαίου. Μπορούμε και θα τα καταφέρουμε.