ΡΕΤΖΟΣ

Η διαδικασία της Μπολόνια ξεκίνησε με τη Σύνοδο στην ομώνυμη πόλη, το 1999 (τα θεμέλια είχαν μπει ένα χρόνο πριν με τη Διακήρυξη της Σορβόνης) και ακολούθησαν Σύνοδοι ελέγχου της διαδικασίας, αρχικά ανά διετία και τώρα ανά τριετία. Στο πλαίσιο αυτό, στις 14 και 15 Μάη, έγινε η φετινή Σύνοδος στο Γιερεβάν της Αρμενίας, με τη συμμετοχή 47 χωρών, ενώ το 2018 θα ακολουθήσει η επόμενη Σύνοδος ελέγχου στη Γαλλία.

Ο στόχος της διαδικασίας της Μπολόνια είναι ξεκάθαρος από το ξεκίνημά της μέχρι σήμερα: Θέλουν να δημιουργηθεί μια ενιαία «αγορά Ανώτατης Εκπαίδευσης», ανταγωνιστική ως προς τις ΗΠΑ, την Ασία και άλλες περιοχές, που θα προσελκύει φοιτητές - πελάτες και που θα διευκολύνει τη μετακίνηση ειδικευμένου εργατικού δυναμικού με μετρήσιμα προσόντα και επιστημονικού δυναμικού από χώρα σε χώρα, ανάλογα με τις ανάγκες του κεφαλαίου κάθε φορά. Για να επιτευχθεί αυτό, απαιτείται και η διαρκής προσαρμογή των Ιδρυμάτων Ανώτατης Εκπαίδευσης (η ερευνητική τους παραγωγή και η παραγωγή αποφοίτων) στις ανάγκες των επιχειρήσεων.

Σε αυτή τη διαδικασία, με αυτούς τους στόχους, έβαλε την υπογραφή της πλέον και η συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ, συνεχίζοντας την αδιατάρακτη συμμετοχή της Ελλάδας στη διαδικασία της Μπολόνια, από το 1999 μέχρι σήμερα. Εξάλλου, στο πλαίσιο αυτής της συμμετοχής της χώρας μας στην Μπολόνια (μιας διαδικασίας που χαίρει της έγκρισης της ΕΕ), έγιναν την τελευταία δεκαετία μια σειρά βασικές αναδιαρθρώσεις στην ελληνική Ανώτατη Εκπαίδευση (βαθύτερη σύνδεση των Ιδρυμάτων με τις επιχειρήσεις, αξιολόγηση, πιστωτικές μονάδες κ.ά.), τις οποίες η κυβέρνηση δηλώνει ότι δεν πρόκειται να τις πειράξει. Οπως χαρακτηριστικά είχε πει το υπουργείο Παιδείας πριν λίγο καιρό, απαντώντας στους δήθεν φόβους περί «grexit» των ελληνικών πτυχίων από τον ΕΧΑΕ, στρατηγικά ζητήματα όπως οι πιστωτικές μονάδες «ουδόλως αγγίζονται» (!), ενώ ξεκαθάρισε ότι από τα 80 άρθρα του νόμου Διαμαντοπούλου, τα 70 θα μείνουν ως έχουν!

Αν, λοιπόν, δε θέλουν να παίξουν το επικοινωνιακό παιχνίδι της κυβέρνησης (η οποία θέλει να εμφανίσει ότι τάχα συγκρούεται στην Ευρώπη), τα δημοσιεύματα που παρουσίαζαν τάχα τον υπουργό Παιδείας να διαφοροποιείται από την Μπολόνια, μοιάζουν το λιγότερο αστεία. Η ελληνική αποστολή έβαλε φαρδιά - πλατιά την υπογραφή της στο Γιερεβάν, στο κοινό ανακοινωθέν των υπουργών, που μεταξύ άλλων σημειώνει: «Εχουμε δεσμευτεί για την ολοκλήρωση της εργασίας και αναγνωρίζουμε την ανάγκη να δοθεί νέα ώθηση στη συνεργασία μας (...) Πρέπει να ανανεώσουμε το αρχικό μας όραμα και να ενισχύσουμε τη δομή του ΕΧΑΕ (...) Εως το 2020, είμαστε αποφασισμένοι να επιτύχουμε μια ΕΧΑΕ, όπου οι κοινοί μας στόχοι υλοποιούνται σε όλα τα κράτη-μέλη»! Η κυβέρνηση στηρίζει πλήρως τη διαδικασία της Μπολόνια. Και μάλιστα, στο ανακοινωθέν που υπέγραψε, ανάμεσα στις προκλήσεις - προβλήματα που αντιμετωπίζει ο ΕΧΑΕ, πέρα από την οικονομική κρίση, τα δραματικά επίπεδα ανεργίας κτλ, αναφέρεται ως πρόβλημα και η ριζοσπαστικοποίηση!

Λέει ακόμα το ανακοινωθέν που υπέγραψε η κυβέρνηση:

• «Χάρη στις μεταρρυθμίσεις της Μπολόνια, έχει σημειωθεί πρόοδος στη δυνατότητα σε φοιτητές και πτυχιούχους να μετακινούνται εντός του ΕΧΑΕ με την αναγνώριση των επαγγελματικών προσόντων και των περιόδων σπουδών τους». Η κινητικότητα και οι πιστοποιήσεις προγραμμάτων σπουδών (περιόδων!) πολλαπλών ταχυτήτων ήταν από τα βασικά στοιχεία που απασχόλησαν τη Σύνοδο του Γιερεβάν και μνημονεύονται πολλές φορές στο ανακοινωθέν. Εξετάζεται, μάλιστα, και η δυνατότητα να συμπεριληφθούν στο πλαίσιο του ΕΧΑΕ και τα προσόντα του «σύντομου κύκλου σπουδών» (βλέπε διετή κατάρτιση, που ο νόμος-πλαίσιο προβλέπει ότι μπορεί να παρέχεται και από τα ΑΕΙ).
• «Θα παράσχουμε κίνητρα για τα Ιδρύματα, τους εκπαιδευτικούς και τους φοιτητές, να ενταθούν οι δραστηριότητες που αναπτύσσουν τη δημιουργικότητα, την καινοτομία και την επιχειρηματικότητα». Η επιχειρηματικότητα διαπνέει ως νήμα όλες τις βαθμίδες της Εκπαίδευσης, πρώτα απ' όλα για να μάθουν οι νέοι, από τα θρανία ακόμα, να σκέφτονται υπέρ των συμφερόντων των επιχειρήσεων.
• «Η προώθηση της απασχολησιμότητας των αποφοίτων σε όλη την επαγγελματική τους ζωή, σε ταχέως μεταβαλλόμενες αγορές εργασίας -που χαρακτηρίζονται από τις τεχνολογικές εξελίξεις, την εμφάνιση νέων επαγγελματικών προφίλ και την αύξηση των ευκαιριών για απασχόληση και αυτοαπασχόληση-, είναι ένας σημαντικός στόχος του ΕΧΑΕ». Το δικαίωμα στην εργασία έχει μετατραπεί σε «απασχολησιμότητα» και για την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, ενώ οι διαρκείς καταρτίσεις προκειμένου να παραμένει κάποιος «απασχολήσιμος» (με δικό του πάντα κόστος), είναι ο κανόνας, αντί των πτυχίων που θα εξασφαλίζουν πλήρη επιστημονική επάρκεια και δυνατότητα του αποφοίτου να παρακολουθεί τις εξελίξεις στην επιστήμη του.
• «Να εξασφαλίσουμε ότι οι απαιτήσεις επάρκειας για τη δημόσια απασχόληση επιτρέπουν την ισότιμη πρόσβαση στους κατόχους των πρώτων κύκλων σπουδών». Αυτό πρακτικά σημαίνει ισοπέδωση στην πράξη των πτυχίων διαφορετικής διάρκειας σπουδών και διαφορετικών ταχυτήτων.
• «Θα επιδιώξουμε την ενεργό συμμετοχή των φοιτητών, ως πλήρη μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας, καθώς και άλλων ενδιαφερόμενων φορέων, στο σχεδιασμό προγραμμάτων σπουδών και στη διασφάλιση της ποιότητας». Σε απλά ελληνικά αυτό σημαίνει συμμετοχή των φοιτητών στην αξιολόγηση και συμμετοχή των επιχειρήσεων ως «ενδιαφερόμενων φορέων» στο σχεδιασμό των προγραμμάτων σπουδών!
• «Να αναθεωρήσουμε τα εθνικά πλαίσια προσόντων, με στόχο τη διασφάλιση ότι οι μαθησιακές διαδρομές εντός του πλαισίου παρέχουν επαρκή αναγνώριση της προηγούμενης μάθησης». Δηλαδή, θα αναθεωρήσουν το πλαίσιο προσόντων, ώστε να εναρμονιστεί με το ευρωπαϊκό και να εντάξουν εκεί όλη την πανσπερμία τίτλων σπουδών διαφορετικών ταχυτήτων.