Σε «Κοινή Διακήρυξη για την Ενίσχυση της Ενεργειακής Συνεργασίας» κατέληξε χτες, στη Βουδαπέστη, η Πενταμερής Υπουργική Συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών Ελλάδας, Ουγγαρίας, Σερβίας και ΠΓΔΜ και του υπουργού Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της Τουρκίας, με αντικείμενο την «ενεργειακή ασφάλεια στην Κεντρική και Νοτιοανατολική Ευρώπη». Την ελληνική κυβέρνηση εκπροσώπησε ο υπουργός Εξωτερικών, Ν. Κοτζιάς.

Στο κείμενο της Διακήρυξης, διαφαίνεται ο στόχος των αστικών τάξεων των πέντε χωρών να αναβαθμιστούν γεωστρατηγικά στην ευρύτερη περιοχή, καθιστάμενες κόμβοι και διακινητές φτηνού καυσίμου προς τις «αγορές» της Κεντρικής και Νοτιοανατολικής Ευρώπης, στρώνοντας αγωγούς στα εδάφη τους με κατεύθυνση προς τα βόρεια και τα δυτικά, λειτουργώντας ως «εναλλακτική» στο λεγόμενο Βόρειο Διάδρομο που διέρχεται από τη Γερμανία.

Συγκεκριμένα, στην «Κοινή Διακήρυξη» υπογραμμίζεται «η σημασία της εξασφάλισης αξιόπιστων, απρόσκοπτων και οικονομικά προσιτών ενεργειακών πηγών -κυρίως φυσικού αερίου- για τους πολίτες και τις βιομηχανίες των χωρών μας, καθώς και της προσέλκυσης επενδύσεων στις χώρες μας, προκειμένου να υποστηριχθεί η ανάπτυξη της οικονομίας και της απασχόλησης».

Παρακάτω γίνεται λόγος για «ανάπτυξη έργων υποδομής στην Κεντρική και Νοτιοανατολική Ευρώπη, με στόχο την επίτευξη ενός επιπέδου διαφοροποίησης ανάλογο με αυτό της Δυτικής Ευρώπης, κάτι που με τη σειρά του θα συνέβαλε σημαντικά στη συνολική ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης, η οποία πρέπει να αποτελέσει κοινή ευθύνη της ΕΕ».

Σημειώνεται δε ότι «σήμερα υλοποιούνται ή σχεδιάζονται για το μέλλον πολλά έργα υποδομής φυσικού αερίου, προκειμένου να βελτιωθεί ο εφοδιασμός φυσικού αερίου σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο» (διατύπωση που «χωράει» και «φωτογραφίζει» εμφανώς και τα αντιτιθέμενα σχέδια που περνούν από τις εν λόγω χώρες, όπως ο αγωγός ΤΑΡ από τη μία και ο αγωγός «Turkish Stream» από την άλλη) και ότι έχει μπει ως στόχος η «αύξηση των διασυνδέσεων μεταξύ των συστημάτων φυσικού αερίου των χωρών μας».

Σε αυτή τη βάση, οι υπουργοί εξέφρασαν τη στήριξή τους «υπέρ της δημιουργίας μιας εμπορικά βιώσιμης επιλογής διαφοροποίησης των οδών και των πηγών για τη μεταφορά φυσικού αερίου από τη Δημοκρατία της Τουρκίας, μέσω των εδαφών των χωρών μας, στις χώρες της Κεντρικής και της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, καθώς και σε άλλες χώρες, το οποίο θα επιτρέψει στα Συμμετέχοντα Κράτη:

• Να στηρίξουν τις ενεργειακές αγορές της Τουρκίας, της ΕΕ και των Συμβαλλόμενων Μερών στη Συνθήκη της Ενεργειακής Κοινότητας μέσω του Νοτίου Διαδρόμου Μεταφοράς Φυσικού Αερίου.
• Να αναπτύξουν νέες δυνατότητες για την περιφερειακή οικονομική ανάπτυξη μέσω της διασύνδεσης των υποδομών φυσικού αερίου των χωρών μας με τη χρηματοδοτική συνδρομή της ΕΕ.
• Να υποδεχτούν με συνεργατικό πνεύμα και άλλες χώρες της περιοχής που επιθυμούν να συμμετάσχουν σε αυτές τις προσπάθειες.
• Να βελτιώσουν τη λειτουργία των εγκαταστάσεων αποθήκευσης αερίου, με στόχο τη διευκόλυνση των συναλλαγών, την επίτευξη εποχικής εξισορρόπησης και την αύξηση της ασφάλειας του εφοδιασμού σε περίπτωση διαταραχής της παροχής αερίου».

Αργότερα, σε δήλωσή του, ο Ν. Κοτζιάς επιβεβαίωσε, εμμέσως, την πρεμούρα τους να στηρίξουν και με αυτόν τον τρόπο, το φτηνό καύσιμο, την ανάκαμψη της καπιταλιστικής οικονομίας: «Σε έναν κόσμο στον οποίο πολλά κράτη θεωρούν ότι πρέπει να εφαρμόσουν λιτότητα ως οικονομική πολιτική, είναι πολύ σημαντικό να βρίσκονται εναλλακτικές λύσεις, όπως πιστώσεις με χαμηλό κόστος ή ανταγωνιστικότητα μέσω φτηνής ενέργειας. Η συνεργασία μας, συνεπώς, είναι σημαντική για το μέλλον των λαών μας, της οικονομίας, καθώς μπορεί να μεταμορφώσει όλη την περιοχή».

Στο περιθώριο της Πενταμερούς, ο Ν. Κοτζιάς είχε κατ' ιδίαν συναντήσεις με τον υπουργό Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της Τουρκίας, Β. Μποζκίρ και τον υπουργό Εξωτερικών της Σερβίας Ι. Ντάσιτς.

Σε αντίστοιχη συνάντηση με τον ΥΠΕΞ της ΠΓΔΜ, Ν. Πόποσκι, ο Ν. Κοτζιάς «εξέφρασε τη στήριξή του στις διαπραγματεύσεις που διεξάγονται υπό τη διεύθυνση του προσωπικού απεσταλμένου του ΓΓ του ΟΗΕ, Μάθιου Νίμιτς, για το θέμα του ονόματος και επανέλαβε τις πάγιες ελληνικές θέσεις αναφορικά με την ευρωπαϊκή και ευρωατλαντική προοπτική της ΠΓΔΜ. Κατά τη διάρκεια της συνάντησης, έγινε μια πρώτη συζήτηση για την προοπτική υιοθέτησης Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης από τις δύο πλευρές, εξέλιξη που θα μπορούσε να οδηγήσει στη βελτίωση των διμερών σχέσεων και να υποβοηθήσει τις προσπάθειες εξεύρεσης μιας αμοιβαία αποδεκτής ονομασίας στο θέμα του ονόματος», όπως αναφέρεται σε ανακοίνωση του ελληνικού ΥΠΕΞ.