Εχουμε πει και στο παρελθόν ότι καθυστερημένο ονομάζουμε κάθε πιόνι που έχει μείνει πίσω στην ανάπτυξη και δεν μπορεί να υποστηριχθεί από άλλα πιόνια, γιατί αυτά έχουν προωθηθεί. Ειδικά για το πιόνι στο δ6, που προέρχεται σχεδόν πάντα από τη «Σικελική Αμυνα», έχει ιδιαίτερη σημασία γιατί είναι κεντρικό και επηρεάζει άμεσα την εξέλιξη της παρτίδας.

Ας δούμε ένα παράδειγμα από την παρτίδα Πίλνικ - Γκέλερ όπως την παρουσιάζει στο βιβλίο του ο Ο.Μ. και προπονητής Γιώργος Περιφάνης.

1. ε4 γ5 2. Ιζ3 Ιγ6 3. δ4 γδ4 4. Ιδ4 Ιζ6 5. Ιγ3 δ6 6. Αε2 ε5 7. Ιβ3 Αε7 8. 0-0 0-0 9. Αε3 Αε6 10. Αζ3. Το νόημα της ασυνήθιστης αντιμετώπισης του καθυστερημένου πιονιού, είναι η προσπάθεια για μεγαλύτερο έλεγχο και προστασία του τετραγώνου δ5, αφού ο λευκός σκοπεύει να κόψει με το πιόνι και όχι με κομμάτι τον ίππο που θα αλλαχτεί στο δ5. Σχέδιο που, όπως θα δούμε, δεν είναι και από τα καλύτερα του λευκού.

10... α5 11. Ιδ5 Αδ5 12. εδ5 Με αυτή την αλλαγή στη διάταξη των πιονιών, το σχέδιο του λευκού είναι να ενεργοποιήσει την πλειονότητα πιονιών που έχει στην πτέρυγα της Β. Δίνει όμως τη δυνατότητα και στον μαύρο να αξιοποιήσει τη δική του πλειονότητα στην πτέρυγα του Ρ παίζοντας την κίνηση ζ5.

12... Ιβ8 13. γ4 Ια6 14. Αδ2; Κίνηση τελείως έξω από τις ανάγκες της θέσης. Ηταν απαραίτητο να παιχτεί 14. Ιδ2 Ιδ7 15. Αε2 ζ5 16. ζ3 Αζ6 17. Πβ1 Ιαγ5 18. β3 με ιδέα 19. α3 και β4 και όχι αμέσως 18. α3 γιατί ο μαύρος θα έπαιζε α4 και θα εμπόδιζε το β4 με την απειλή του «αν πασσάν».

14... β6 15. Αγ3 Ιγ5 16. Ιγ5 βγ5 17. Βε1 Ακόμα και με 17. Βδ3 η πλειονότητα του μαύρου είναι πολύ ενεργητική. 17... η6 18. Αε2 Ιδ7 19. ζ4 ζ5

17... Ιδ7 18. Αδ1 α4! εμποδίζοντας τον λευκό Α να μπει στο παιχνίδι από το α4. 19. Αγ2 ζ5 20. Πδ1. Πολύ παθητικό. Ο μόνος δρόμος για να μείνει ο λευκός στο παιχνίδι ήταν 20. ζ4 και στο ε4 το άγριο 21. η4 20... η6 21. Βε2 Αζ6 22. ζ3 (Βλέπε διάγραμμα κειμένου) 22... ε4! Εξαιρετική στρατηγική θυσία πιονιού, με την οποία μετά την αλλαγή των μαυροτετράγωνων Α το τετράγωνο ε5 γίνεται ένα εξαιρετικό σημείο απ' όπου ένας Ι θα ελέγχει όλη τη σκακιέρα. Τέτοιες θυσίες πιονιών μπορεί να κάνει μόνο ένας άριστος γνώστης των στρατηγικών αρχών που διέπουν το σκάκι. Επίσης, πρέπει να ξανατονίσουμε ότι δ6 δεν είναι εύκολος στόχος, όσο το δ5 που μπορούν να διεκδικήσουν και οι δύο αντίπαλοι. Γι' αυτό χρειάζεται ενεργητικό παιχνίδι.

23. Αζ6 Βζ6 24. ζε4 ζ4! 25. Πζ2 Ιε5 26. Πδζ1 Βθ4 27. Αδ1 Πζ7 28. Βγ2 η5 29. Βγ3 Παζ8 30. θ3 θ5 31. Αε2 η4 32. Πζ4 Πζ4 33. Πζ4 Πζ4 34. η3 Ιζ3+35. Ρζ2 Βθ3 36. ηζ4 η3+ 37. Ρζ3 η2+ 38. Ρζ2 Βθ2 0-1.