Σε θάλασσα νεκρών έχει μεταβάλει τη Μεσόγειο και το Αιγαίο η ενίσχυση της κατασταλτικής πολιτικής της ΕΕ ενάντια στους μετανάστες στα σύνορα. Οι νεκροί μετανάστες στο Φαρμακονήσι την περασμένη Δευτέρα - ανάμεσά τους και μικρά παιδιά - ήρθαν να προστεθούν στο μακρύ κατάλογο των ξεκληρισμένων, θυμάτων της φτώχειας, των αντιδραστικών καθεστώτων και των ιμπεριαλιστικών πολέμων που βρίσκουν τραγικό θάνατο στην προσπάθεια αναζήτησης μιας καλύτερης ζωής.

Το τραγικό ναυάγιο επιβεβαιώνει ότι όσα μέτρα καταστολής και αν αποφασίσει και προωθήσει η ΕΕ και οι κυβερνήσεις της, αυτά δεν αποτρέπουν το μεταναστευτικό και προσφυγικό ρεύμα, ενώ θα αυξάνουν τους θανάτους των απελπισμένων και τις τιμές του δουλεμπορίου.

Χαρακτηριστικά, τα έτη 2011-2013, το Λιμενικό Σώμα έχει επιληφθεί σε 550 περιστατικά θαλάσσιας διακίνησης μεταναστών, εντοπίζοντας 11.741 αλλοδαπούς. Από τα περιστατικά αυτά, 118 αφορούσαν έρευνα και διάσωση. Τα στοιχεία αυτά του Λιμενικού δείχνουν το πρόβλημα που υπάρχει στα θαλάσσια ελληνοτουρκικά σύνορα, ιδιαίτερα μετά τη λειτουργία του αντιμεταναστευτικού φράκτη στον Εβρο και την ενίσχυση των συνοριακών περιπόλων.

Η ένταση της καταστολής στα σύνορα είναι από τις πρώτες προτεραιότητες της Ελληνικής Προεδρίας της ΕΕ. «Θα δοθεί έμφαση σε μέτρα που αφορούν στις πολιτικές πρόληψης και αποτροπής της παράνομης μετανάστευσης, στα θέματα επανεισδοχής και επιστροφών, καθώς και στην οικοδόμηση θεσμικής ικανότητας για διαχείριση των συνόρων, σε συνεργασία τόσο με τις χώρες προέλευσης μεταναστών όσο και με τις τρίτες χώρες διέλευσης μεταναστών». Ετσι, «στρογγυλεμένα», τα είπε ο υπουργός Δημόσιας Τάξης, Ν. Δένδιας, μιλώντας για τις προτεραιότητες της Ελληνικής Προεδρίας στην ΕΕ στους τομείς των αρμοδιοτήτων του στο Ζάππειο πριν λίγες μέρες, δίνοντας το στίγμα της ενίσχυσης των πολιτικών καταστολής σε βάρος των προσφύγων και των μεταναστών που συρρέουν στα σύνορα των κρατών - μελών της ΕΕ. Η πολιτική καταστολής εφαρμόζεται για «να διευκολύνει τη νόμιμη μετανάστευση με κριτήριο τη συμβολή της στην οικονομική ανάπτυξη της Ευρώπης», όπως ανέφερε σε άλλο σημείο ο Ν. Δένδιας. Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε και ο υπουργός Εμπορικής Ναυτιλίας, Μ. Βαρβιτσιώτης. Εκτός από την ενίσχυση των πολιτικών «επιστροφής» των μεταναστών που έρχονται στην ΕΕ, η Ελληνική Προεδρία, ανάμεσα στα άλλα, θα επικαιροποιήσει το «σχέδιο δράσης της ΕΕ για την αντιμετώπιση της μεταναστευτικής πίεσης - στρατηγική αντίδραση», με έμφαση σε μέτρα που θα οδηγήσουν στην αύξηση της καταστολής στα σύνορα. Στο πλαίσιο αυτό, η Τουρκία υπέγραψε με την ΕΕ τη συμφωνία επανεισδοχής μεταναστών που εισέρχονται χωρίς χαρτιά στην ΕΕ, με αντάλλαγμα την έναρξη της διαδικασίας άρσης της υποχρέωσης θεώρησης για Τούρκους πολίτες και τη συμφωνία ενέκρινε η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

Στην ίδια κατεύθυνση «θετικά» έχει εκτιμήσει η επιτροπή αξιολόγησης της εφαρμογής της Συνθήκης Σένγκεν τη λειτουργία του τείχους αναχαίτισης των εξαθλιωμένων προσφύγων στον Εβρο. Σε σχετική έκθεση αναφέρεται σε «πρόοδο που σημειώθηκε στον τομέα των τεχνικών συστημάτων επιτήρησης των συνόρων καθώς και στην ολοκλήρωση του φράχτη στα σύνορα», ενώ «έκρινε με θετικό πνεύμα την πρόσθετη προσωρινή απόσπαση προσωπικού στην περιοχή» (σ.σ. εννοεί την αντιμεταναστευτική επιχείρηση «Ασπίδα» στα ελληνοτουρκικά σύνορα). Η Ευρωπαία επίτροπος Εσωτερικών Υποθέσεων Σεσίλια Μάλμστρομ σε συνέντευξή της στην Αθήνα είχε αναφερθεί στην πρόοδο που έχει κάνει η κυβέρνηση στην καταστολή στα σύνορα της χώρας. Δήλωσε πως ο Ν. Δένδιας τη διαβεβαίωσε ότι οι πρακτικές απώθησης, δηλαδή ο άμεσος διωγμός όποιου αλλοδαπού πατήσει ευρωπαϊκό έδαφος δεν αποτελεί ελληνική πρακτική (σ.σ. διαβεβαίωση που διαψεύδεται από την πράξη). Η ίδια, βέβαια, αναγνώρισε ότι για την πλειοψηφία των προσφύγων υπάρχει μόνο ένας δρόμος, αυτός της επαναπροώθησης στις χώρες τους. «Δεν μπορούν να μείνουν όλοι εδώ», τόνισε.

Πριν λίγους μήνες εγκρίθηκε από την Ευρωβουλή σχετική έκθεση για αύξηση της ευρωενωσιακής συγχρηματοδότησης των Ταμείων για τους μετανάστες και τα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ, για τις χώρες που βρίσκονται σε «μνημόνια», με στόχο την απρόσκοπτη συνέχιση και την ένταση της άγριας καταστολής ενάντια στους μετανάστες.

Οπως χαρακτηριστικά ανέφερε η αιτιολογική έκθεση: «Η λειτουργική διαχείριση των μεταναστευτικών ροών έχει μεγάλη σημασία για την ΕΕ συνολικά. (...) Υπάρχουν διάφορα έργα που απαιτούν αυξημένους δείκτες συγχρηματοδότησης για να εφαρμοστούν. Αυτό ισχύει, για παράδειγμα, για την ανακαίνιση των κέντρων κράτησης που βρίσκονται σε κακή κατάσταση και τη βελτίωση του τεχνικού εξοπλισμού που είναι απαραίτητος για την αποτελεσματική εποπτεία των συνόρων».

Η παράθεση μερικών αριθμητικών στοιχείων είναι χαρακτηριστική. Η Yπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες υπολόγιζε τους νεκρούς και αγνοούμενους μετανάστες της Μεσογείου σε 1.500 το 2011, ενώ το 2007 ήταν 630. Σύμφωνα με το ελληνικό τμήμα της Διεθνούς Αμνηστίας, από τον Αύγουστο του 2012 τουλάχιστον 136 πρόσφυγες, Σύροι και Αφγανοί οι περισσότεροι, πνίγηκαν περνώντας με σκάφη από την Τουρκία στην Ελλάδα.

Κατά ορισμένους υπολογισμούς, ο αριθμός των ατόμων που διέσχισαν τα νότια θαλάσσια σύνορα της Ευρώπης με μη αξιόπλοα σκάφη ανήλθε σε περίπου 10.000 το 2010, ξεπέρασε τις 70.000 το 2011 μετά τις αναταραχές στην Τυνησία και την ιμπεριαλιστική επέμβαση στη Λιβύη, για να μειωθεί στις 20.000 περίπου το 2012. Στην πλειονότητά τους, οι διελεύσεις αυτές οργανώνονται από λαθροδιακινητές.

Ο βαρύς φόρος αίματος επιβεβαιώνεται και από τον ευρωενωσιακό οργανισμό συνοριοφύλαξης FRONTEX. Η θαλάσσια επιχείρηση «Ερμής», στα νοτιοανατολικά θαλάσσια σύνορα της ΕΕ, συμπληρώνεται σε Αιγαίο και Λιβυκό πέλαγος από την αντίστοιχη επιχείρηση «Ποσειδών», στο δε Ιόνιο από την «Αινείας». Στόχος τους, με εκπαιδευμένο προσωπικό, πλωτά και εναέρια μέσα, να κρατήσουν εκτός ΕΕ όσους μετανάστες δεν χρειάζεται σήμερα το μεγάλο ευρωενωσιακό κεφάλαιο ως φτηνό εργατικό δυναμικό. Στη Μεσόγειο το 2011 σώθηκε μόλις το 38% όσων προσφύγων και μεταναστών εντοπίστηκαν να θαλασσοπνίγονται, συνολικά 23.000 σε 247 ξεχωριστές περιπτώσεις εντοπισμού.

Το ΚΚΕ έχει επεξεργαστεί ένα πλαίσιο αιτημάτων άμεσης ανακούφισης του προβλήματος τόσο για τους παλιούς όσο και τους νέους μετανάστες, με έμφαση στο να δοθούν ταξιδιωτικά έγγραφα στους εκατοντάδες χιλιάδες πρόσφυγες και μετανάστες που έχουν εγκλωβιστεί στην Ελλάδα.

Συγκεκριμένα:

• Να δημιουργηθούν ανθρώπινοι και αξιοπρεπείς ανοιχτοί και δημόσιοι προσωρινοί χώροι υποδοχής και φιλοξενίας μεταναστών - προσφύγων και όχι στρατόπεδα συγκέντρωσης. Σε αυτά θα παρέχεται ιατροφαρμακευτική φροντίδα, δωρεάν σίτιση και στέγαση, διερμηνεία και νομική αρωγή. Να υπάρξει ειδική μέριμνα από κρατικούς φορείς για ανήλικους πρόσφυγες και μετανάστες, μητέρες και παιδιά, θύματα κυκλωμάτων διακίνησης ανθρώπων.
• Να δοθεί άσυλο ή προσωρινό ανθρωπιστικό καθεστώς στους πρόσφυγες και όσους προέρχονται από χώρες ιμπεριαλιστικής κατοχής ή εμφυλίων.
• Να δοθούν ταξιδιωτικά έγγραφα για όσους θέλουν να πάνε σε άλλο κράτος - μέλος της ΕΕ, με ανυπακοή στη Σένγκεν και τον Κανονισμό Δουβλίνο ΙΙ.
• Να νομιμοποιηθούν οι μετανάστες που ζουν κι εργάζονται στην Ελλάδα και να έχουν πλήρη εργατικά, κοινωνικά και δημοκρατικά δικαιώματα.
• Να σταματήσουν τα νέα μέτρα καταστολής μεταναστών στα σύνορα και η ανάθεση μέρους της φρούρησης των συνόρων στους μηχανισμούς της ΕΕ (FRONTEX, Ευρωπαϊκό Σύστημα Επιτήρησης των Συνόρων).
• Να σταματήσει η συμμετοχή της Ελλάδας στις ιμπεριαλιστικές αποστολές σε ξένες χώρες.

Ομως, ακόμη και η άμεση και ρεαλιστική θέση για διευκόλυνση της εξόδου τους προς τα κράτη - μέλη που επιθυμούν, απαιτεί σύγκρουση με τον Κανονισμό Δουβλίνο ΙΙ της ΕΕ - που ψήφισαν και στήριξαν όλα τα κόμματα του ευρωμονόδρομου και τώρα ζητούν την τροποποίηση ή κατάργησή του - που προβλέπει ότι αν κάποιος πρόσφυγας έχει κάνει αίτηση ασύλου σε ένα κράτος της ΕΕ και συλληφθεί σε ένα άλλο κράτος, τότε «επιστρέφεται» στο πρώτο κράτος όπου εκκρεμεί η αίτησή του (τον βρίσκουν με τα δακτυλικά αποτυπώματα). Απαιτεί όμως σύγκρουση και με τη Συνθήκη Σένγκεν - την οποία επίσης ψήφισαν ή ανέχτηκαν τα παραπάνω κόμματα - που είναι μία από τις πιο βασικές Συνθήκες της ΕΕ. Η Σένγκεν προβλέπει ότι όποιος μετανάστης συλλαμβάνεται χωρίς χαρτιά και διατάσσεται να εγκαταλείψει τη χώρα, καταχωρείται αυτομάτως στο ηλεκτρονικό σύστημα Σένγκεν ως «ανεπιθύμητος», «επικίνδυνος για τη δημόσια τάξη και ασφάλεια» αλλοδαπός και δεν μπορεί να ταξιδέψει σε κανένα κράτος της ΕΕ. Γι' αυτό οι περισσότεροι μετανάστες δεν θέλουν να καταγραφούν.