Κυριακή 21 Απρίλη 2013
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 22
ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
ΤΙΜΟΛΟΓΙΑ ΔΕΗ
Μια «ανάσα» από τις νέες ανατιμήσεις

Η «απελευθέρωση» των τιμολογίων αποτελεί ένα μόνο μέρος των σημαντικών αντιλαϊκών παρεμβάσεων στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας

Η αντίστροφη μέτρηση για τις βαθιές, εξόχως αντιλαϊκές, «τομές» στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας έχει ξεκινήσει, με την κυβέρνηση να εμφανίζεται πρόθυμη να εφαρμόσει «μέχρι κεραίας» όχι μόνο το σύνολο των αντιδραστικών μέτρων που επιτάσσει το τελευταίο μνημόνιο για τον ενεργειακό τομέα, αλλά και μερικά επιπρόσθετα μέτρα που κρίνει ότι μπορούν να βοηθήσουν ακόμη περισσότερο το ντόπιο ενεργειακό κεφάλαιο. Μοναδικός χαμένος αυτής της πολιτικής είναι ο λαός, που από την Πρωτομαγιά θα υποστεί μια ακόμη αύξηση στην τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος -την 11η των τελευταίων ετών- στο πλαίσιο του χρονοδιαγράμματος που περιλαμβάνει και την «απελευθέρωση» των τιμολογίων χαμηλής τάσης από τον ερχόμενο Ιούλη με νέες αυξήσεις.

Η νέα ανατίμηση επιβεβαιώθηκε στο πρόσφατο συνέδριο του «Εκόνομιστ» από τον υφυπουργό Περιβάλλοντος - Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής Μ. Παπαγεωργίου, ο οποίος δήλωσε προκλητικά: «Δεν πρόκειται να αυξηθούν τα τιμολόγια σε κάποιο ιδιαίτερα υψηλό ποσοστό, θα έλεγα μάλλον χαμηλά».

Ωστόσο, «χαμηλό ποσοστό» αύξησης για τα νοικοκυριά και τα μικρομάγαζα αυτή την περίοδο σημαίνει αυτομάτως πολλές περισσότερες χιλιάδες οικογένειες και επαγγελματίες στο «σκοτάδι», δεδομένου ότι: σύμφωνα με πληροφορίες που δεν έχει διαψεύσει η ΔΕΗ, οι απλήρωτοι λογαριασμοί φτάνουν τις 500.000 και οι μόνιμες αποκοπές ηλεκτροδότησης τις 400.000. Στη ΔΕΗ οφείλονται περίπου 1,3 δισ. ευρώ από ανεξόφλητους λογαριασμούς. Τις 700.000 έχουν φτάσει οι διακανονισμοί και 30.000 έχουν φτάσει οι αποκοπές ανά μήνα, με τη ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας να έχει μειωθεί το 2012 κατά 2,4% κι ας έχουν αυξηθεί τα νοικοκυριά που θερμαίνονται με κλιματιστικά.

Οι εκτιμήσεις του υφυπουργού για «χαμηλά ποσοστά» αύξησης, εκτός από προκλητικές, φαίνεται να γίνονται και «εκ του ασφαλούς», λόγω της τελευταίας εξέλιξης με την ευρωπαϊκή αγορά δικαιωμάτων εκπομπής ρύπων. Το ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο απέρριψε -προς το παρόν- την απόσυρση δικαιωμάτων που θα είχε ως συνέπεια την τεχνητή αύξηση των τιμών τους. Αυτές πλέον κινούνται περίπου στα 3 ευρώ ανά τόνο, ενώ η ΔΕΗ έχει προϋπολογίσει το σχετικό κόστος στα 7 ευρώ ανά τόνο. Αυτό σημαίνει ότι ήδη καταγράφει σημαντικό όφελος από τη διαφορά, κάτι που θα μπορούσε να εκφραστεί και στα τιμολόγια, επιτρέποντας ακόμη και με τη λογική του κέρδους να μην επιβληθούν νέες αυξήσεις. Βεβαίως, οι νέες ρυθμίσεις που προωθούνται από την κυβέρνηση στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας δίνουν τη δυνατότητα άμεσης αναπροσαρμογής των τιμολογίων σε τέτοιες περιπτώσεις, πάντα με κριτήριο την κερδοφορία των επιχειρήσεων ηλεκτρισμού.

Εκτός αυτού, η κυβέρνηση, η ΔΕΗ, οι άλλοι ιδιώτες παραγωγοί και όσοι σχετίζονται με την τιμολόγηση της ηλεκτρικής ενέργειας, δε λένε κουβέντα για τις αυξήσεις των άλλων μερών που απαρτίζουν τα τιμολόγια, τις τσουχτερές αναπροσαρμογές σε Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας, τέλος ΑΠΕ (ΕΤΜΕΑΡ πλέον), χρεώσεις Μεταφοράς και Διανομής. Είναι κι αυτές χρεώσεις που σχετίζονται με το ηλεκτρικό ρεύμα, οι οποίες μάλιστα ήταν ενσωματωμένες στην τιμή του μέχρι το 2010, οπότε και αποφασίστηκε η διακριτή εμφάνισή τους στα έντυπα των λογαριασμών, τάχα για να είναι καλύτερα ενημερωμένος ο καταναλωτής για το τι πληρώνει.

Οι νέες αυξήσεις στο ρεύμα και στις επιμέρους χρεώσεις αναμένεται να δημιουργήσουν εκρηκτικές καταστάσεις, με τους κυβερνώντες και τους διοικούντες στη ΔΕΗ να εκτιμούν κίνδυνο εκτίναξης των οφειλών. Καθόλου τυχαία, η ΔΕΗ ανακοίνωσε μέσα στη βδομάδα νέους διακανονισμούς, κατ' αρχήν για πελάτες του ΚΟΤ («κοινωνικό» τιμολόγιο) με περισσότερες δόσεις, μήπως και αποφύγει τα χειρότερα για τις εισπράξεις της, τους επόμενους μήνες. Είναι αποκαλυπτικό των προθέσεων της ΔΕΗ και της κυβέρνησης, ότι οι πελάτες με τα μεγαλύτερα προβλήματα, που εξαναγκάζονται σε συχνές καθυστερήσεις εξόφλησης λογαριασμών και παραβιάζουν τους διακανονισμούς, αφού περιμένουν από συγγενείς και φίλους να τους συνδράμουν, αντιμετωπίζονται με χειρότερο τρόπο από τους πιο «συνεπείς».

Συνολικές οι εξελίξεις

Είναι σαφές ότι οι παρεμβάσεις στην τιμολογιακή πολιτική θα προηγηθούν της περαιτέρω ιδιωτικοποίησης της ΔΕΗ. Η ιδιωτικοποίηση νέου τμήματος της ΔΕΗ, με τη δημιουργία μιας «μικρογραφίας» της -όπως πλέον έχει επιβεβαιώσει και ο αρμόδιος υφυπουργός Μ. Παπαγεωργίου- εξαρτάται άμεσα από τον «εξορθολογισμό» της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας και την «προσαρμογή» της λειτουργίας της με αυτήν της ενιαίας, εσωτερικής ευρωπαϊκής αγοράς. Οι παρεμβάσεις στα τιμολόγια, στις επιμέρους χρεώσεις, στη χονδρική τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος, στην καταμέτρηση και κοστολόγηση της ενέργειας στη λιανική, στην επέκταση και τον έλεγχο των δικτύων Μεταφοράς και Διανομής, θα είναι καταλυτικές και πρωτόγνωρες, ακόμη και σε σχέση με τις πολύ μεγάλες αντιδραστικές μεταβολές που έγιναν τα τελευταία 10 και πλέον χρόνια. Η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας έχει ήδη προχωρήσει τις σχετικές διεργασίες, ολοκληρώνοντας και τον νέο Κώδικα Προμήθειας. Ωστόσο, μένουν ακόμη πολλά να αποσαφηνιστούν. Από την άλλη πλευρά, η κυβέρνηση κάνει αλλεπάλληλες επεμβάσεις στην αγορά των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ). Σκοπός της είναι να αποτρέψει την κατάρρευση του συστήματος πληρωμών προς αυτές, ως αποτέλεσμα της μεγάλης «τρύπας» των περίπου 450 εκατ. ευρώ στον ειδικό λογαριασμό του ΛΑΓΗΕ, που προήλθε από την αλματώδη ανάπτυξη των ΑΠΕ λόγω των υπέρογκων αποζημιώσεων. Ταυτόχρονα, προσπαθεί να «βολέψει» και τους μεγάλους της αγοράς, αλλά και να εξισορροπήσει αντιτιθέμενα συμφέροντα στο εσωτερικό των ΑΠΕ, την ίδια ώρα που αλλάζει ο τρόπος χρηματοδότησης της ανάπτυξής τους σε όλη την ΕΕ.

Τα βασικά δεδομένα των επόμενων παρεμβάσεων, είναι: τα οικιακά τιμολόγια θα «απελευθερωθούν», ώστε να «λυθούν τα χέρια» των εταιρειών που περιμένουν να ξαναμπούν στον τομέα της προμήθειας, όπου τώρα έχει αφεθεί μόνη της η ΔΕΗ.

Η χονδρική τιμή θα συνδεθεί με τη λιανική, έτσι ώστε οι παραγωγοί και προμηθευτές να μετακυλίουν αυτόματα στους -κυρίως- οικιακούς καταναλωτές, όχι μόνο την αύξηση των τιμών σε συντελεστές της παραγωγής όπως είναι τα καύσιμα, αλλά και κάθε είδους επιχειρηματική αστοχία τους, την επιθυμία τους για περισσότερα κέρδη και την εμπλοκή τους σε ριψοκίνδυνες επενδύσεις ανά την Ευρώπη, που αν πετύχουν θα εκτινάξουν τα μετοχικά μερίσματα.

Η νέα τιμολόγηση και οι μηχανισμοί αναπροσαρμογής των τιμών θα αντικαταστήσουν και τους κάθε είδους μηχανισμούς ανάκτησης κόστους, ενώ οι ηλεκτροπαραγωγοί -«κρατικοί» και μη- συνεννοούνται ήδη για πρόσθετα κέρδη μέσα από διάφορα τερτίπια.

Τα κοινά τους σημεία για την νέα φάση της «απελευθέρωσης» της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας επισημοποιήθηκαν με τις τοποθετήσεις των πλευρών και πριν από μερικές βδομάδες στην πρόσφατη εκδήλωση «Athens Energy Forum» με συγκλίσεις για την αγοραπωλησία λιγνιτικής ενέργειας (που αναμένεται να ξεκινήσει στο τρίτο τρίμηνο του 2013 - λίγο στις τιμές δεν τα βρίσκουν ακόμη), για τη σύνδεση χονδρικής - λιανικής, για επάνοδο των παραγωγών στην προμήθεια. Υπάρχουν όμως και άλλες συγκλίσεις, που δεν ομολογούνται, αλλά εννοούνται. Το σίγουρο είναι ότι κανείς δε θα μπει στη ΔΕΗ ή δε θα επεκτείνει την εμπλοκή του στον ενεργειακό τομέα πριν θεσμοθετηθούν συγκεκριμένες παρεμβάσεις που έχουν κατηγοριοποιηθεί και από την τρόικα. Κάποιοι... επενδυτές θα περιμένουν να τις δουν να υλοποιούνται πριν κάνουν την κίνησή τους.

Μια από τις καθοριστικές παρεμβάσεις έχει να κάνει με το δίκτυο Μεταφοράς, όπου οι διασυνδέσεις με τα νησιά και οι επεκτάσεις σε γειτονικές χώρες «καίνε» πολλά επιχειρηματικά συμφέροντα που βρίσκονται με «το χέρι στη σκανδάλη» για να ξεκινήσει ο χορός των δισεκατομμυρίων ευρώ. Μάλιστα είναι πιθανό και μάλλον πιο εύκολο τεχνικά, να προχωρήσει πρώτα η ιδιωτικοποίηση των εταιρειών που διαχειρίζονται τα δίκτυα Μεταφοράς και Διανομής (ΑΔΜΗΕ και ΔΕΔΔΗΕ, θυγατρικές της ΔΕΗ).

Οι σχεδιασμοί, προβλέπουν ότι το ηλεκτρικό ρεύμα που θα παράγεται από εκατοντάδες ανεμογεννήτριες στα νησιά μας, θα ρέει προς τη βιομηχανική κεντρική και βόρεια Ευρώπη, ενώ η μελλοντική ηλεκτρική διασύνδεση με Ισραήλ - Κύπρο δημιουργεί δυνατότητες μεταφοράς τεράστιων ποσοτήτων ηλεκτρικής ενέργειας, που σήμερα δεν παράγονται καν. Μόνο που οι πανάκριβες διασυνδέσεις χρειάζονται επιπρόσθετα κοινοτικό χρήμα και κρατικές εγγυήσεις. Μόλις ολοκληρωθεί το τιτάνιο έργο, ή διασφαλιστεί η χρηματοδότησή του από τους λογαριασμούς και κονδύλια της ΕΕ, τότε θα μοιραστούν το δίκτυο οι ενεργειακοί κολοσσοί μέσω... αντιπροσώπων.


Γιώργος ΦΛΩΡΑΤΟΣ


Κορυφή σελίδας
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ