Πέμπτη 10 Γενάρη 2013
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 24
ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ
ΜΠΕΝ ΑΦΛΕΚ
Επιχείρηση: Αργώ

Με πολύ σωστό τάιμινγκ και ευθυγράμμιση με το τόξο του επίκαιρου και εν εξελίξει «κρεσέντο» στην επιδείνωση των σχέσεων ΗΠΑ - Ιράν, εξαπολύουν τα μονοπώλια της αμερικάνικης βιομηχανίας κινηματογράφου στη διεθνή αγορά, την αξιόλογη από τεχνικής πλευράς κινηματογραφική ταινία «AΡΓΩ», ως συνειρμική αντήχηση ενός «κακού» παρελθόντος... Ο σκηνοθέτης της, Μπεν Αφλεκ, είχε δηλώσει ότι δεν ήθελε να κάνει ένα φιλμ που να θυμίζει τις πολιτικές ταινίες της δεκαετίας του '70. Αυτό το κατόρθωσε εν μέρει, δεδομένου ότι ο χωροχρόνος και η ατμόσφαιρα της ταινίας παραπέμπουν σε κλασικό θρίλερ αντικατασκοπείας. Ωστόσο το σενάριο, αναμφισβήτητα, δεν είναι παρά πολιτικό, απ' όποια πλευρά κι αν το γυρίσει κανείς...

Πρόκειται κατ' αρχήν για ένα συμβατικό φιλμ, ένα πυκνό θρίλερ, με γερές δόσεις ίντριγκας, αγωνίας αλλά και χιούμορ, βασισμένο σε ένα πραγματικό περιστατικό, με σφραγίδα «απόρρητου» έως πρότινος, που έλαβε χώρα στην Τεχεράνη, στις 4 Νοέμβρη του 1979, στις μέρες κορύφωσης της επανάστασης κατά του καθεστώτος του σάχη. Ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ, Κάρτερ, έδωσε στο σάχη της Περσίας άσυλο στις ΗΠΑ και αρνιόταν την έκδοσή του στην καινούργια εξουσία του Αγιατολάχ Χομεϊνί. Ετσι, πλήθος εξοργισμένων στρατιωτών, πολιτοφυλάκων και διαδηλωτών εισέβαλε στην αμερικάνικη πρεσβεία και έθεσε σε ομηρία 52 Αμερικανούς διπλωματικούς υπαλλήλους, για 444 μέρες. Εξι Αμερικανοί κατάφεραν να διαφύγουν στη διπλανή κατοικία του πρέσβη του Καναδά. Η κατάστασή τους παρά ταύτα παραμένει άκρως επισφαλής με τον κίνδυνο σύλληψής τους να αυξάνει κάθε ώρα που περνά. Οι 6 αυτοί, πρέπει πάση θυσία να διασωθούν... Ιδού μια καλή ιστορία. Αφενός εμπορεύσιμη και αφετέρου εκμεταλλεύσιμη προπαγανδιστικά (ειδικά σήμερα). Μ' ένα σμπάρο δυο τρυγόνια...


Πώς θα ήταν δυνατόν το Χόλιγουντ και οι «παραγωγοί» να μείνουν αδιάφοροι; Ο μέχρι χτες, υποτιμημένος ηθοποιός Μπεν Αφλεκ, αναλαμβάνει από το αναβαθμισμένο πόστο του σκηνοθέτη να αφηγηθεί κινηματογραφικά, το χρονικό της διάσωσης των 6 που φυγαδεύονται μέσα από μια «σκηνοθετημένη» κινηματογραφική παρωδία... Εγκέφαλος στο σχέδιο διαφυγής, ο πράκτορας της CIA Τόνι Μέντεζ που με περίσσιο θάρρος καταφέρνει να πείσει την υπηρεσία του και το Λευκό Οίκο. Το σχέδιο επεξεργάζεται και ενορχηστρώνει η CIA με την πληθώρα επαφών που διαθέτει στη βιομηχανία του θεάματος... Μια εικονική καναδέζικη ταινία επιστημονικής φαντασίας, με εικονικά γυρίσματα σε «εξωτικές» τοποθεσίες (στο Ιράν εν μέσω «επανάστασης») θα είναι η «καλύτερη, χειρότερη εναλλακτική» πρόφαση για να δραπετεύσουν από τη χώρα οι 6, εφοδιασμένοι με ψεύτικα χαρτιά, σαν μέλη του καναδέζικου κινηματογραφικού συνεργείου.

Ο ειδικός επί των «απομακρύνσεων» Τόνι Μέντεζ κρατά για τον εαυτό του το ρόλο του «Ράμπο σε επικίνδυνες αποστολές». Υποδύεται τον Καναδό παραγωγό της ταινίας, με ψεύτικο κινηματογραφικό συνεργείο, ψεύτικο σκηνοθέτη, ψεύτικο στούντιο, ψεύτικη αφίσα και συνέντευξη Τύπου... Τα ψέματα δεν νοούνται ψέματα αν δεν μοιάζουν με αλήθεια και, ποιος μπορεί να ψεύδεται αποτελεσματικότερα από το Χόλιγουντ;

Φιλμ μέσα στο φιλμ, με το υλικό που συνθέτει το σφιχτό και γοητευτικά παράλογο σενάριο, να χρησιμοποιείται, στα χέρια του Αφλεκ με τον καλύτερο τρόπο.

Πρωταγωνιστικοί ρόλοι, σύμφωνα με την κλασική έννοια του όρου, ρόλοι που ο θεατής μπορεί να πλησιάσει ή και να ταυτιστεί, δεν υπάρχουν. Απόλυτος πρωταγωνιστής είναι η ιστορική προοπτική... Η ταινία, με απειροελάχιστες εξαιρέσεις επιδεικνύει συμπαγή επιδεξιότητα και στιλιστική σιγουριά. Με φροντισμένα πλούσιες λεπτομέρειες χτίζει σκηνογραφικά το περιβάλλον, την ατμόσφαιρα, το κλίμα και τους τόνους της δεκαετίας του '70 που δίνουν την αίσθηση του αυθεντικού. Δεν υπάρχει το παραμικρό που να προϊδεάζει ότι η ταινία γυρίστηκε 30 χρόνια αργότερα. Τα κοστούμια, οι κομμώσεις, οι ωχρές καφετί αποχρώσεις, η μόδα, το στιλ της ερμηνείας ακόμα και ο «κόκκος» στη φωτογραφία, εφαρμόζουν γάντι στην κομψή σκηνοθεσία, γεμάτη λεπτομέρειες, στο πλαίσιο μιας αισθητικής που παραπέμπει σε πρώιμο Κόπολα περασμένων φυσικά εποχών. Και η χιουμοριστική πλευρά λειτουργεί εξισορροπητικά ώστε η ήρεμη γοητεία της εποχής του '70 να είναι σταθερά παρούσα. Τα γένια του Αφλεκ, οι φαβορίτες του Κράνστον, τα μεγάλα γυαλιά της Ντιβάλ... Πιστός καθρέφτης του χρόνου.

Ο πράκτορας Μέντεζ, που είναι της πανουργίας και της διπλωματίας και όχι των πυροβόλων και των εκρήξεων, έχει το άχαρο καθήκον να «καθαρίσει» το χάος που προκάλεσαν οι μυστικές υπηρεσίες στο Ιράν, κάτι που εκτείνεται βαθιά στο παρελθόν. Η ιστορική αναδρομή σχηματοποιείται μέσα από το κλασικό κολάζ ειδήσεων, επικαίρων και voice-over, χωρίς να είναι ντοκιμαντέρ. Αυτό είναι απόλυτο δικαίωμα του αφηγητή ιστοριών. Το πραξικόπημα που οργάνωσε η CIA και οι αγγλικές μυστικές υπηρεσίες το 1953 - αμφότεροι με μακρά παράδοση στην οργάνωση και χρηματοδότηση αντιλαϊκών πραξικοπημάτων διεθνώς - πήγε στραβά. Ο πρωθυπουργός Μοσαντέκ, που έδωσε το πετρέλαιο στο λαό, ανατράπηκε από τον σάχη Ρεζά Παχλαβί που, βυθισμένος σε αναίσχυντη χλιδή, δημιούργησε, σε συνεργασία με τη CIA, την απάνθρωπη μυστική αστυνομία Σαβάκ...

Ο Αφλεκ κάνει χρήση κάμερας στον ώμο. Οι κινήσεις της κάμερας αγχώδεις και με συσπάσεις. Με δεξιοτεχνία αντιμετωπίζει τις αντιθέσεις όταν η δράση εναλλάσσεται ανάμεσα στην Τεχεράνη και το Χόλιγουντ. Η αφήγηση έχει νεύρο και ισορροπία ανάμεσα στις «τρέλες» του Χόλιγουντ και την έρπουσα σουσπάνς στο Ιράν. Ο Αφλεκ τεμαχίζει τη δράση και αποδεικνύεται πολύ καλός στο να μας κάνει να βυθιζόμαστε στην αγωνία και να καθόμαστε στο χείλος της καρέκλας από νευρικότητα. Η πατριωτική στρατηγική του φιλμ υπαγορεύει πρώτα την γοργή και αυτοκριτική αφήγηση για τον ξεδιάντροπο ρόλο των ΗΠΑ στο Ιράν και κατόπιν, τη ρήψη στο στερεοτυπικό λάκκο των λεόντων, του λαού και της χώρας. Και σαν «σούμα» βλέπουμε να βγαίνει έρποντας στο προσκήνιο ο πατριωτισμός σαν «feel good» συναίσθημα, εμπλουτισμένος από άστοχους και ξενέρωτους χαιρετισμούς με κυματίζουσες αστερόεσσες, εικόνες των πραγματικών ομήρων, για τους άπιστους που θεωρήσουν ότι το φιλμ δεν έχει πραγματική βάση, εναγκαλισμούς με τη σύζυγο και κλου η voice-over του Τζίμι Κάρτερ να υμνεί τις προσπάθειες των εμπλεκομένων. Ακόμα και η δυνατότητα να αγοράσει κανείς αλκοόλ πάνω στο αεροπλάνο, γίνεται σύμβολο ελευθερίας εναντίον του Ιράν.

Παρ' όλ' αυτά το αξιόλογο θρίλερ «Αργώ» - μέχρι το αδικαιολόγητα υπερφορτωμένο τέλος του - δεν απεικονίζει μόνο ένα άγνωστο επεισόδιο από τη σύγχρονη ιστορία, αλλά και την ίδια την Αμερική και την εικόνα που έχει για τον εαυτό της. Η μασκαράτα γύρω από την εικονική «AΡΓΩ» δείχνει ότι η «βιομηχανία ονείρων» δεν είναι ικανή να ξεγελά μόνο ξένους οργισμένους επαναστάτες, αλλά περισσότερο τους δικούς της συμπολίτες.

Παίζουν: Μπεν Αφλεκ, Αλαν Αρκιν, Τζον Γκούντμαν, Βίκτορ Γκάρμπερ, Μπράιαν Κράνστον, Τέιτ Ντόνοβαν, Κλέα ΝτιΒάλ κ.ά.

Παραγωγή: ΗΠΑ (2012).

ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΘΕΜΑΤΑ
Γράμμα από το παρελθόν(2016-05-12 00:00:00.0)
Μείνε δίπλα μου(2013-10-24 00:00:00.0)
Ο κυνηγημένος(2013-02-07 00:00:00.0)
Αόρατος συγγραφέας(2010-03-18 00:00:00.0)
Η «μαφία» του έρωτα(2006-08-23 00:00:00.0)
Βραδιά για μυστήριο και ...φαντασία(2004-05-20 00:00:00.0)

Κορυφή σελίδας
Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ