Σάββατο 20 Οχτώβρη 2012 - 1η έκδοση
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 18
ΠΑΙΔΕΙΑ
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΣΤΑ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΑ ΣΧΟΛΕΙΑ
Αντιδραστικό βήμα προς το «νέο σχολείο»

Ο νόμος 3699/2011 προσδιόρισε το θεσμικό πλαίσιο των Πρότυπων Πειραματικών Σχολείων (ΠΠΣ), καθόρισε τους σκοπούς, τη χρηματοδότηση, τα όργανα διοίκησης, τα κριτήρια προσδιορισμού των πρότυπων σχολείων, τον τρόπο επιλογής των εκπαιδευτικών και των μαθητών καθώς και τη συμβολή αυτών των σχολείων στην επιμόρφωση των εκπαιδευτικών. Με το νόμο αυτό, τα πρότυπα σχολεία ουσιαστικά μετατράπηκαν σε δοκιμαστικό σωλήνα για την εφαρμογή του νέου σχολείου της αγοράς. Συγκεκριμένα:

  • Το σχολείο ΑΕ

Τα όργανα διοίκησης των προτύπων και συγκεκριμένα σε εθνικό επίπεδο η Διοικούσα Επιτροπή των ΠΠΣ (ΔΕΠΠΣ) «θα μεριμνά για την προσέλκυση δωρεών, χορηγιών και κάθε είδους παροχών», και σε επίπεδο σχολικής μονάδας τους οικονομικούς πόρους θα διαχειρίζεται το Επιστημονικό Εποπτικό Συμβούλιο (ΕΠΕΣ). Η ΔΕΠΠΣ και το ΕΠΕΣ θα εισηγούνται για τη σύνδεση των προτύπων, εκτός των άλλων, με την ιδιωτική εκπαίδευση, με κοινωφελή ιδρύματα, με φορείς της ημεδαπής και της αλλοδαπής κ.πλ

  • Η επιλογή των μαθητών

Με το νόμο καταργήθηκε η κλήρωση και για την επιλογή των μαθητών καθιερώθηκαν εξετάσεις. Τι σημαίνει αυτό; Σε αυτά τα σχολεία θα πηγαίνουν μόνο οι «καλοί μαθητές». Ουσιαστικά χάνεται ο όποιος πειραματικός χαρακτήρας στην εισαγωγή νέων εκπαιδευτικών πρακτικών, αφού το «δείγμα» των μαθητών δεν είναι πια τυχαίο αλλά φιλτραρισμένο.

  • Αξιολόγηση σχολικής μονάδας

Η αποδοχή της εξωτερικής αξιολόγησης της σχολικής μονάδας ήταν προϋπόθεση για να οριστεί κάποιο σχολείο ως πρότυπο. Σύμφωνα με το νόμο για τα πρότυπα, η εξωτερική αξιολόγηση της σχολικής μονάδας θα πραγματοποιείται κάθε τέσσερα χρόνια από τη ΔΕΠΠΣ, αποτυπώνοντας το βαθμό υλοποίησης της εκπαιδευτικής πολιτικής, των στόχων που τέθηκαν καθώς και την «επίδοση της σχολικής μονάδας στο σύνολό της» και συνιστά τη διαδικασία διατήρησης ή αποχαρακτηρισμού του σχολείου ως προτύπου.

Οι νέες εξελίξεις με την εγκύκλιο εφαρμογής της αξιολόγησης στα πρότυπα

Πριν λίγες μέρες ήρθε στα πρότυπα σχολεία η εγκύκλιος με τίτλο «Κριτήρια αξιολόγησης των εκπαιδευτικών στα πρότυπα σχολεία». Η εγκύκλιος αυτή εφαρμόζει όλα τα παραπάνω. Πιο συγκεκριμένα:

  • Εισάγονται: Ο ατομικός Φάκελος του εκπαιδευτικού, η παρακολούθηση της διδασκαλίας στην τάξη και η συνέντευξη.

Οι εκπαιδευτικοί που υπηρετούν στα πρότυπα καλούνται να υποβάλουν φάκελο στην ΕΠΕΣ, προκειμένου να συντάξει αξιολογική έκθεση (μέχρι 15-11-2012). Η έκθεση αυτή συντάσσεται από τον διευθυντή σε συνεργασία με τον σχολικό σύμβουλο που συμμετέχει στην ΕΠΕΣ (15 μόρια). Ταυτόχρονα, ο σχολικός σύμβουλος της ειδικότητας - κλάδου συντάσσει αξιολογική έκθεση μετά από την παρακολούθηση δύο τουλάχιστον διδασκαλιών του εκπαιδευτικού, συνεκτιμώντας τον προσωπικό του φάκελο (20 μόρια). Οι δύο αυτές αξιολογικές εκθέσεις (αφορούν την εσωτερική αξιολόγηση) θα αποφαίνονται για τη διδακτική επάρκεια και παρουσία του εκπαιδευτικού στο σχολείο από το βαθμό συμμετοχής του εκπαιδευτικού σε «καινοτόμες διδακτικές πρακτικές» όπως πρότζεκτ, διαθεματικότητα, ομαδοσυνεργατική, όμιλοι αριστείας, ευρωπαϊκά προγράμματα, από το βαθμό υποστήριξης προγραμμάτων ενδοσχολικής επιμόρφωσης, αυτοαξιολόγησης, αξιολόγησης, του θεσμού του μέντορα, κ.λπ. Στη συνέχεια, ο εκπαιδευτικός θα δίνει και συνέντευξη παρουσία επιτροπής υπό την εποπτεία της ΔΕΠΠΣ ώστε «να αποδείξει ότι έχει το προφίλ του εκπαιδευτικού που θα του επιτρέψει να λειτουργήσει αποτελεσματικά, συμβάλλοντας θετικά στο έργο της σχολικής μονάδας».

  • Ποιο είναι όμως το προφίλ του αποτελεσματικού εκπαιδευτικού;

Ο εκπαιδευτικός στη συνέντευξη καλείται πάλι να αποδείξει ότι συμμετέχει «σε καινοτόμες δράσεις, π.χ. εφαρμογή νέων προγραμμάτων σπουδών, στην οργάνωση ομίλων αριστείας, δράσεων επαγγελματικής ανάπτυξης, σε ευρωπαϊκά προγράμματα, σε προγράμματα αυτοαξιολόγησης». Η «ικανότητα συνεργασίας με τον διευθυντή», «οι γνώσεις και η ικανότητα αξιολόγησης της λειτουργίας του σχολείου» συνιστούν ορισμένα από τα χαρακτηριστικά που πρέπει να υποστηρίξει. Θα πρέπει να αποδείξει στη συνέντευξη ότι γνωρίζει, συμφωνεί και εφαρμόζει τις «σύγχρονες προσεγγίσεις της διδακτικής πράξης». Είναι οι γνωστές θεωρητικές αρχές που εφαρμόστηκαν στα αναλυτικά προγράμματα, στα σχολικά βιβλία, στην εισαγωγή της ευέλικτης ζώνης στο δημοτικό και πρόσφατα θεμελίωσαν και την ερευνητική εργασία. Είναι οι γνωστές αντιεπιστημονικές πρακτικές που προσπαθούν να ξεθεμελιώσουν την όποια γνώση παρέχει το σχολείο. Ακόμα και η εκπαιδευτική έρευνα που θα μπορούσε να σχεδιάσει ο εκπαιδευτικός θα πρέπει να προσανατολίζεται σε αυτές τις θεωρητικές θέσεις και πρακτικές, προκειμένου να μοριοδοτείται ως καινοτόμος. Πρόκειται για στραγγαλισμό ακόμα και της έρευνας.

  • Καταργείται η οργανική θέση

Αν ο εκπαιδευτικός αξιολογηθεί θετικά τότε καταλαμβάνει πενταετή θέση επί θητεία. Η πενταετής θητεία μπορεί να ανανεωθεί μετά από θετική εισήγηση από το ΕΠΕΣ «για μία ακόμα πενταετία χωρίς δυνατότητα περαιτέρω ανανέωσης». Δηλαδή ακόμα και θετικά να αξιολογηθεί ο εκπαιδευτικός μπορεί να παραμείνει στο πρότυπο μόνο για 10 χρόνια (δύο πενταετίες) μετά απομακρύνεται. Δεν είναι όμως σίγουρο ότι θα παραμείνει ο εκπαιδευτικός όλη την πενταετία στο σχολείο. «Τα μέλη του εκπαιδευτικού προσωπικού των ΠΠΣ αξιολογούνται από το ΕΠΕΣ για το εκπαιδευτικό τους έργο ανά διετία και τρεις μήνες πριν τη λήξη της πενταετίας» (νόμος 3699/2011). Το ΕΠΕΣ συντάσσει ως 30 Ιουνίου κάθε δεύτερου έτους αξιολογική έκθεση (προσωπικός φάκελος και παρατήρηση από το σύμβουλο). Αν η αξιολογική έκθεση που υποβάλλει η ΕΠΕΣ (εσωτερική αξιολόγηση) δεν είναι θετική τότε με απόφαση της ΔΕΠΠΣ διακόπτεται η θητεία του εκπαιδευτικού. Δηλαδή, ο εκπαιδευτικός διώχνεται από το σχολείο μέσω της λεγόμενης εσωτερικής αξιολόγησης. Και εδώ καταρρίπτονται οι αυταπάτες για «καλή» εσωτερική αξιολόγηση και κακή εξωτερική αξιολόγηση και αναδεικνύονται οι ευθύνες όλων αυτών των δυνάμεων που έσπερναν αυταπάτες και ζύμωναν την αντίληψη της αξιολόγησης μέσα από την «καλή» αυτοαξιολόγηση, την ανατροφοδότηση κ.ά. Στην πράξη, αξιολόγηση σημαίνει κατάργηση της οργανικής θέσης. Προς το παρόν ο νόμος για τα πρότυπα αναφέρει ότι οι εκπαιδευτικοί που δεν κρίνονται θετικά θα τεθούν στη διάθεση του οικείου ΠΥΣΔΕ και θα πάρουν οργανική όταν θα κενωθεί θέση του κλάδου τους. Ας θυμηθούμε την επικείμενη αύξηση του ωραρίου των εκπαιδευτικών, τις συγχωνεύσεις - καταργήσεις σχολείων που σχεδιάζονται και αφήνουμε τους αναγνώστες να βγάλουν τα συμπεράσματά τους.

  • Σύνδεση αποδοτικότητας εκπαιδευτικού με επιδόσεις μαθητών.

Κριτήρια επιλογής των εκπαιδευτικών των ΠΠΣ αποτελούν «Η αξιολόγηση της παρούσας επαγγελματικής δυνατότητας, όπως προκύπτει από τις αξιολογικές εκθέσεις... και ειδικότερα αφορά την αποδοτικότητα των μαθητών των υποψηφίων εκπαιδευτικών με βάση τους στόχους του προγράμματος σπουδών» (νόμος 3699/2011). Η επαγγελματική δυνατότητα και εξέλιξη του εκπαιδευτικού συνδέεται με τις επιδόσεις των μαθητών και αυτό δεν είναι ζήτημα που αφορά μόνο τους εκπαιδευτικούς των προτύπων. Η προσπάθεια είναι να φορτώνεται ο εκπαιδευτικός την αποτυχία των μαθητών. Καμιά ευθύνη δεν έχει το κράτος ακόμα και για τη χάραξη της εκπαιδευτικής πολιτικής (αναλυτικό πρόγραμμα, σχολικά βιβλία). Βέβαια, το ζήτημα των επιδόσεων των μαθητών, το ζήτημα του «καλού» και «κακού» μαθητή δεν αφορά μόνο στην ποιότητα του μαθήματος, ούτε αποτελεί ικανότητα καταγραμμένη στα γονίδια του μαθητή, αλλά πατάει πάνω στις άνισες δυνατότητες που παρέχει στους μαθητές το αστικό κράτος. Γι' αυτό και η απόδοση των ευθυνών στους εκπαιδευτικούς γίνεται για να συγκαλυφθούν οι ευθύνες του κράτους για τις ταξικές ανισότητες που γεννούν και παράγουν τις χαμηλές επιδόσεις.

Η αξιολόγηση δε βελτιώνει το σχολείο

Από όλα αυτά γίνεται φανερό ότι η αξιολόγηση δεν έχει καμιά σχέση με την επιστημονική και παιδαγωγική αναβάθμιση του εκπαιδευτικού. Ο εκπαιδευτικός θα είναι υποχρεωμένος να συμφωνεί, να σκύβει προκειμένου να διατηρήσει τη θέση του, έστω και προσωρινά. Επιπρόσθετα εντείνει τον ανταγωνισμό ανάμεσα στους εκπαιδευτικούς που θα προσπαθούν να «βελτιωθούν», δηλαδή να υλοποιήσουν τις «καινοτομίες» της κρατικής πολιτικής, ώστε να καταχτήσουν μια θέση στα πρότυπα για να πάρουν και το επίδομα που τάζει ο νόμος.

Να μην περάσει - να μπλοκαριστεί η αξιολόγηση!

Να σταθούμε στο ύψος των περιστάσεων! Οι σύλλογοι διδασκόντων, κάθε εκπαιδευτικός στα πρότυπα, να πάρουν αποφάσεις να μην υποβάλλουν το φάκελο της ντροπής, να μη δεχτούν την παρακολούθηση από το σχολικό σύμβουλο στην τάξη, να μη συμμετέχουν στη συνέντευξη της υποταγής.

Οι γονείς, οι μαθητές, οι εκπαιδευτικοί να μπλοκάρουν την οποιαδήποτε προσπάθεια να μπουν χορηγοί στα σχολεία.


Μαργαρίτα ΚΟΥΣΑΘΑΝΑ
Εκπαιδευτικός στο Πρότυπο Πειραματικό Σχολείο του Πανεπιστημίου Αθηνών, μέλος του ΔΣ της Β' ΕΛΜΕ Αθήνας, εκλεγμένη με το ψηφοδέλτιο που στηρίζει το ΠΑΜΕ


Κορυφή σελίδας
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ