Αυξημένες δυσκολίες συναντούν οι νέοι γονείς, στην προσπάθειά τους να εξασφαλίσουν λίγο χρόνο αναψυχής και ξεκούρασης για τα παιδιά τους το φετινό καλοκαίρι. Για το πρόβλημα που οξύνεται στις συνθήκες της καπιταλιστικής κρίσης και των βάρβαρων μέτρων, για τις ανάγκες των παιδιών της λαϊκής οικογένειας και την ικανοποίησή τους, συζητήσαμε με την Θεοδώρα Δριμάλα, μέλος της Πανελλαδικής Γραμματείας Εκπαιδευτικών του ΠΑΜΕ.

-- Πώς έχουν επιδράσει η καπιταλιστική κρίση και τα αντιλαϊκά μέτρα στην ανάγκη της λαϊκής οικογένειας για δημιουργική απασχόληση των παιδιών κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού;

-- Η καπιταλιστική κρίση όξυνε τα ήδη συσσωρευμένα προβλήματα της λαϊκής οικογένειας. Δημιούργησε νέα μεγαλύτερα, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να προσφέρει στα παιδιά της πραγματικές διακοπές και να χρειάζεται να βρει λύσεις για το καλοκαιρινό διάστημα που τα παιδιά μένουν στον τόπο κατοικίας, στις πόλεις τους. Η λαϊκή οικογένεια δεν πηγαίνει διακοπές ή πηγαίνει πολύ μειωμένες, δυσκολεύεται να στείλει τα παιδιά της σε κατασκηνώσεις λόγω σημαντικής οικονομικής επιβάρυνσης. Προσπαθεί να τα εντάξει στα διάφορα προγράμματα δημιουργικής απασχόλησης των δήμων, των Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων ή και των ιδιωτών, και πάλι καλύπτει ένα μικρό μέρος της καλοκαιρινής περιόδου. Το υπόλοιπο διάστημα τα παιδιά γίνονται θύματα του υπολογιστή και της τηλεόρασης με το γνωστό χαμηλό επίπεδο. Οι πολλές ώρες μπροστά στα ηλεκτρονικά μέσα επικοινωνίας δημιουργούν μορφωτικά, ψυχολογικά, επικοινωνιακά ακόμα και σωματικά προβλήματα, γι' αυτό οι γονείς πρέπει να βάζουν όρια. Και μην ξεχνάμε ότι τα παιδιά γίνονται αποδέκτες και των γενικότερων προβλημάτων που βιώνει η λαϊκή οικογένεια, πράγμα που είναι αντικειμενικό, πρέπει το παιδί να γνωρίζει, αλλά ταυτόχρονα τα «φορτώνει» παραπέρα.

-- Ποια η σημασία της σωστής αξιοποίησης του ελεύθερου χρόνου για τα παιδιά;

-- Το κλείσιμο των σχολείων βρίσκει τα παιδιά πραγματικά εξουθενωμένα. Αιτία γι' αυτό είναι το εκπαιδευτικό σύστημα με το πολύωρο καθημερινό πρόγραμμα, όπου το παιδί διδάσκεται ως και 7 διδακτικά αντικείμενα την ημέρα, τα αναλυτικά προγράμματα που φορτώνουν στα παιδιά πληθώρα διάσπαρτων «γνώσεων» και ληξιπρόθεσμων καταρτίσεων. Το γεγονός ότι η διαδικασία αυτή δεν ολοκληρώνεται στα πλαίσια του σχολικού προγράμματος αλλά μεγάλο μέρος μεταφέρεται στο σπίτι καταπονεί σημαντικά τα παιδιά και δημιουργεί μέχρι και αποστροφή για τη μάθηση. Σε όλα αυτά πρέπει να προστεθούν οι εξωσχολικές δραστηριότητες (ξένες γλώσσες, αθλητισμός, κτλ). Το πρόγραμμα αυτό φτάνει τα παιδιά στα όριά τους. Μιλάμε για καθημερινό πρόγραμμα που ξεκινά από τις 7 το πρωί και ολοκληρώνεται αργά το βράδυ.

Ετσι τα παιδιά φτάνουν στο κλείσιμο των σχολείων κατάκοπα. Το καλοκαίρι είναι γι' αυτά ένα εντελώς απαραίτητο διάλειμμα για να ξεκουραστούν, να παίξουν, να νιώσουν και πάλι παιδιά, να διαβάσουν κάτι που αυτά θέλουν κι όχι κάτι που πρέπει και τελικά να γεμίσουν τις «μπαταρίες τους» για την επόμενη χρονιά.

-- Ποιος πρέπει να έχει την ευθύνη για την εξασφάλιση της δημιουργικής απασχόλησης των παιδιών και σε ποιο βαθμό την αναλαμβάνει;

-- Την ευθύνη αυτή πρέπει να την έχει το κράτος. Επρεπε να εξασφαλίζει τα κονδύλια και την υποδομή, ώστε όλα τα παιδιά να κάνουν καλοκαιρινές διακοπές και να αξιοποιούν δημιουργικά το χρόνο τους. Είναι όμως γνωστό ότι και αυτή την ευθύνη το αστικό κράτος την έχει αποποιηθεί, την έχει φορτώσει στους γονιούς. Οι όποιες δυνατότητες είχαν κατακτηθεί (διακοπές, κατασκηνώσεις, κ.λπ.) μειώνονται, γίνονται απαγορευτικές για τα παιδιά της λαϊκής οικογένειας, με αποτέλεσμα να αναζητούν οι ίδιοι οι γονείς λύση στο πρόβλημα. Ετσι στρέφονται στους δήμους και στις ιδιωτικές εταιρείες οι οποίες, πατώντας στην αντικειμενική ανάγκη που έχουν οι γονείς να «εξασφαλίσουν» τα παιδιά τους για τους καλοκαιρινούς μήνες, κερδοσκοπούν σε βάρος των ίδιων και των παιδιών τους με τα φτηνά και ακατάλληλα τις περισσότερες φορές προγράμματα που προσφέρουν.

-- Τι πρέπει να κάνουν οι δήμοι για να ικανοποιούν την υπαρκτή ανάγκη των γονιών και των ίδιων των παιδιών για δημιουργική απασχόληση;

-- Οι δήμοι θα πρέπει να διεκδικήσουν κρατικά κονδύλια και όχι να χαρατσώνουν τους δημότες, να πάψουν να εμπλέκουν τις εταιρείες για να κάνουν προγράμματα δημιουργικής απασχόλησης. Αυτά πρέπει να είναι για όλα τα παιδιά, χωρίς αποκλεισμούς, εντελώς δωρεάν. Να εξασφαλίζουν όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά (σε υποδομή, περιεχόμενο και προσωπικό), που να καλύπτουν τις σύγχρονες ανάγκες των παιδιών για να περνούν ευχάριστα και δημιουργικά την περίοδο αυτή.

-- Το πρόβλημα που απασχολεί τους γονείς και ιδιαίτερα τις μητέρες που πρακτικά ασχολούνται περισσότερο με τις δραστηριότητες των παιδιών, είναι ο καλοκαιρινός χρόνος των παιδιών να μην είναι μόνο ελεύθερος αλλά και ευχάριστος και δημιουργικός. Τι πρέπει να διεκδικούν οι γονείς για τα παιδιά τους;

-- Αναφερόμαστε σε παιδιά ηλικίας από 4 ως 12 χρόνων που τότε, σε μεγάλο βαθμό, διαμορφώνουν την προσωπικότητά τους. Αρα, το τι μαθαίνουν, πώς περνούν τα παιδιά, σωστά απασχολεί τους γονείς και ιδιαίτερα τις μητέρες που από τη θέση τους κατανοούν καλύτερα τις ανάγκες των παιδιών τους. Οι αυξημένες ανάγκες των λαϊκών οικογενειών δεν πρέπει να τις οδηγεί στην έκπτωση των απαιτήσεων για τα παιδιά τους. Πρέπει να απαιτούν το καλύτερο και από άποψη υποδομής αλλά κυρίως από άποψη περιεχομένου.

Οι χώροι πρέπει να είναι κατάλληλα διαμορφωμένοι ώστε τα παιδιά να παίζουν, να αθλούνται, να τρώνε, να συζητούν και να ξεκουράζονται σε χώρους ευρύχωρους, ευάερους και κλιματιζόμενους.

Εχει μεγάλη σημασία το τι αποκομίζουν τα παιδιά από τα προγράμματα αυτά κι αυτό εξαρτάται από το αν έχουν παιδαγωγικό - ψυχαγωγικό χαρακτήρα και αν είναι προσαρμοσμένα σε κάθε ηλικία. Επίσης, έχει τεράστια σημασία το τι παιχνίδια παίζουν, αν αθλούνται, τι άλλες δραστηριότητες κάνουν, τι βιβλία διαβάζουν. Αν τελικά όλη η καλοκαιρινή δημιουργική απασχόληση διαπαιδαγωγεί τα παιδιά στη συλλογική δράση, την αγωνιστική στάση ζωής ή ενισχύει τον ατομικισμό, τα μαθαίνει πώς να υποτάσσονται στο σύστημα, όπως κάνουν άλλωστε και τα αναλυτικά προγράμματα στο σχολείο.

Τα προγράμματα αυτά πρέπει να γίνονται αποκλειστικά από παιδαγωγούς (δασκάλους, νηπιαγωγούς, γυμναστές, μουσικούς, εικαστικούς, θεατρολόγους) κάτι που φυσικά δε συμβαίνει με όσα προγράμματα τρέχουν αυτή τη στιγμή.

Η ξεκούραση και η διατροφή έχουν μεγάλη σημασία. Οι χώροι πρέπει να είναι κατάλληλοι ώστε να μπορεί το παιδί να ξαπλώσει, να χαλαρώσει ή και να κοιμηθεί λίγο, ιδιαίτερα τα μικρότερα παιδιά. Η διατροφή πρέπει να είναι πλήρης. Κολατσιό, γεύμα, φρούτα και χυμοί για όλα τα παιδιά. Ιδιαίτερα στην περίοδο της κρίσης, όπου η βαρβαρότητα του υποσιτισμού αγγίζει όλο και περισσότερα παιδιά, η σωστή διατροφή στις κατασκηνώσεις και στους χώρους δημιουργικής απασχόλησης αποκτά ιδιαίτερη αξία. Η άθλια πραγματικότητα που ζουν τα παιδιά με ένα σάντουιτς και ένα χυμό όλη μέρα θα εντείνει το πρόβλημα του υποσιτισμού και θα επιβαρύνει ή και θα δημιουργήσει προβλήματα υγείας στα παιδιά.

-- Ποιες είναι οι σχετικές διεκδικήσεις του ταξικού και ριζοσπαστικού κινήματος;

-- Το ριζοσπαστικό γυναικείο και γονεϊκό κίνημα, το ταξικό συνδικαλιστικό κίνημα διεκδικούν, για όλα τα παιδιά της λαϊκής οικογένειας, χωρίς αποκλεισμούς, μια σειρά αιτήματα:

Μειωμένα ωράρια για γονείς με μικρά παιδιά, ώστε να είναι μαζί τους περισσότερο χρόνο. Φτηνές διακοπές για τις λαϊκές οικογένειες και τα παιδιά τους. Δωρεάν κατασκηνώσεις για όλα τα παιδιά, δωρεάν προγράμματα δημιουργικής απασχόλησης, που να έχουν όλα τα χαρακτηριστικά που προαναφέραμε. Δημιουργία κατάλληλων χώρων άθλησης, παιχνιδιού και ψυχαγωγίας σε κάθε δήμο και γειτονιά, ώστε το παιδί να περνά δημιουργικά τον ελεύθερο χρόνο του.