Τρίτη 3 Ιούλη 2012
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 26
ΜΕΣΑ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ
Τόποι ιστορικής μνήμης: Αϊ-Στράτης

Εργο του Γ. Φαρσακίδη
Εργο του Γ. Φαρσακίδη
Το ντοκιμαντέρ «Τόποι πολιτικής εξορίας και ιστορικής μνήμης», σε σκηνοθεσία Λεωνίδα Βαρδαρού, είναι αφιερωμένο στον «Αϊ-Στράτη» και θα προβληθεί σήμερα στις 19.00 από τη ΝΕΤ.

Ο Αϊ-Στράτης έγινε γνωστός στην ελληνική κοινωνία ως συνώνυμο της εξορίας. Ενα νησί «ριγμένο στο πέλαγο», δεκάδες μίλια από τις πλησιέστερες κατοικημένες περιοχές, ήταν ένας ιδανικός τόπος απομόνωσης. Η ιστορία της εξορίας στο νησί ξεκινά πιθανόν από το 1926. Ληστές και άλλοι αποδιοπομπαίοι, αλλά και αριστεροί. Από το 1929, με βάση το «ιδιώνυμο» του Βενιζέλου, στέλνονται στο νησί εκατοντάδες συνδικαλιστές, εργάτες, διανοούμενοι. Ανάμεσα στους πρώτους αυτούς εξόριστους ο Κώστας Βάρναλης και ο Δημήτρης Γληνός. Αυτή είναι και η πρώτη περίοδος του Αϊ-Στράτη. Η δικτατορία του Μεταξά στέλνει κι άλλους κομμουνιστές εκεί. Και τον Απρίλη του 1941 η φρουρά της Χωροφυλακής παραδίδει τους εξόριστους στους Γερμανούς. Εκείνο το χειμώνα πέθαναν 39 εξόριστοι από την πείνα, γιατί αρνούνταν να υπογράψουν δήλωση μετανοίας.

Από εκεί οι Γερμανοί κατακτητές πήραν και εκτέλεσαν στο στρατόπεδο «Παύλος Μελάς» στη Θεσσαλονίκη εξόριστους οι οποίοι κατάγονταν από τη Μακεδονία και τους ζήτησαν να δηλώσουν πως είναι Βούλγαροι υπήκοοι. Το 1943 απέδρασαν οι εξόριστοι. Ετσι έκλεισε η δεύτερη περίοδος της εξορίας. Το 1950 αρχίζει η τρίτη περίοδος που διαρκεί μέχρι το 1962. Χιλιάδες είναι πλέον οι αριστεροί που εκτοπίζονται εκεί. Ο Γιάννης Ρίτσος, ο Τάσος Λειβαδίτης, ο Τζαβαλάς Καρούσος, ο Γιάννης Πασαλίδης, ο Κώστας Γαβριηλίδης, ο Στέφανος Σαράφης, ο Ηλίας Ηλιού, είναι μερικοί από τους πιο γνωστούς που πέρασαν εξόριστοι από το νησί. Οι εποχές που λειτούργησε ο Αϊ-Στράτης ως τόπος εξορίας, είναι από τις πιο δύσκολες για την Ελλάδα. Και η ιστορία των εξόριστων, ο τρόπος που επιβίωσαν, που αντιστάθηκαν, που πάλεψαν, υπερασπιζόμενοι τα ιδανικά και την πίστη τους, είναι σπουδαίο μέρος της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας.

Ηθοποιοί (αφήγηση): Βασίλης Κολοβός - Γιώργος Σώχος.

Αφηγούνται προσωπικές τους εμπειρίες από την εξορία η ηθοποιός Αλέκα Παΐζη και ο χαράκτης και σκηνογράφος πολλών παραστάσεων του Αϊ-Στράτη, Γιώργος Φαρσακίδης.


Κορυφή σελίδας
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ