Υποβρύχια αρχαιολογική έρευνα για τον εντοπισμό και καταγραφή ενάλιων πολιτιστικών αγαθών στην ευρύτερη περιοχή του κόλπου του Ηρακλείου Κρήτης, βόρεια της νησίδας Δία, πραγματοποίησε η Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων - ΕΕΑ (23/9 - 16/10/2011). Σύμφωνα με χτεσινή ανακοίνωσή της, ερευνήθηκε συστηματικά θαλάσσια περιοχή περίπου 30 χλμ.στον κόλπο του Ηρακλείου και βόρεια, νότια και ανατολικά της νησίδας Δία, προκειμένου να επαναπροσδιοριστούν ήδη εντοπισμένα, από τον Κουστό, αρχαία ναυάγια και νέα ευρήματα σε θαλάσσιο χώρο με έντονη ναυσιπλοΐα από την Προϊστορική περίοδο μέχρι σήμερα.

Η έρευνα εντόπισε τέσσερα άγνωστα φορτία ναυαγίων, με αμφορείς και χρηστικά αγγεία του πληρώματος. Πρόκειται για δύο ναυάγια ρωμαϊκών χρόνων, το ένα με κρητικούς αμφορείς (1ος - 2ος αι. μ.Χ.), το άλλο με υστερορωμαϊκούς (5ος - 7ος αι. μ.Χ.) και δύο με βυζαντινούς αμφορείς, το ένα του 8ου - 9ου αι. μ.Χ. και το δεύτερο μεταγενέστερα. Επανεντοπίστηκε, επίσης, φορτίο ναυαγίων με ροδιακούς αμφορείς (1ος - 2ος αι. μ.Χ.), που μερικώς ανέσκαψαν (1976) αρχαιολόγοι του υπουργείου Πολιτισμού και ο Κουστό. Ολα τα ναυάγια τεκμηριώθηκαν, μετρήθηκαν, κινηματογραφήθηκαν και τα ευρήματα ανελκύστηκαν και φωτογραφήθηκαν.

Εντοπίστηκαν, επίσης, τρία ναυάγια νεότερων χρόνων (προστατεύονται από τον αρχαιολογικό νόμο ως πολιτιστικά αγαθά) και τέσσερις περιοχές προσωρινής αγκυροβολίας (καταφύγια), γεμάτες αρχαιολογικό υλικό διαφόρων εποχών και προελεύσεων (αμφορείς, χρηστικά και επιτραπέζια αγγεία, λίθινες και μολύβδινες άγκυρες, αλιευτικά βάρη κ.λπ.). Η έρευνα σ' αυτά θα συνεχιστεί φέτος.

Η ΕΕΑ διεξήγαγε και τις παρακάτω έρευνες:

Λεπτομερή υποβρύχια αποτύπωση των θεμελίων κτισμάτων και πολλών οστράκων, που εντοπίστηκαν, το 1995, στη θέση Πηγαδάκια, του Δήμου Ευεργέτουλα, στη Λέσβο. Αποτυπώθηκε μια κτιριακή ενότητα, με ορθογώνια δωμάτια, διαστάσεων 4,10 Χ 6,33 μ., 3,10 Χ 6,23 μ., 2,30 Χ 3,15 μ. (σε κάποια διασώζεται κεραμική πλακόστρωση, απόδειξη εξαιρετικά επιμελημένης κατασκευής). Ανατολικά αυτών των δωματίων εντοπίζεται μεγάλος ορθογώνιος χώρος 31,68 Χ 5,00 μέτρων, με δάπεδο από ασβεστοκονίαμα, με τοίχους πάχους 45 και 60 εκατοστών, ενώ διακρίνονται και τμήματα πήλινων αγωγών. Πολλοί τοίχοι σώζονται σε περίπου μισό μέτρο πάνω από τη θεμελίωση. Εντοπίστηκε, επίσης, λίθινο, μισοβυθισμένο τμήμα, που εμφανίζει ραβδώσεις (ίσως πρόκειται για κίονα). Η ΕΕΑ θα διενεργήσει υποβρύχια ανασκαφική έρευνα, για τον προσδιορισμό της έκτασης του βυθισμένου οικισμού, τη χρονολόγησή του και το εάν τα θεμέλια αυτά αποτελούν την προέκταση του αρχαίου παράλιου οικισμού του Κάτω Τρίτους (3ος αι. π.Χ. έως 3ο αι. μ.Χ.).

Υποβρύχια αρχαιολογική έρευνα έγινε στην Τήλο, που επαναπροσδιόρισε δύο εντοπισμένα στο παρελθόν ναυάγια, στον όρμο των Λιβαδίων της Τήλου, που δίνουν νέα στοιχεία για τη ναυτική ιστορία του νησιού από τους αρχαίους, ακόμα, χρόνους. Το ένα ναυάγιο έγινε στο μεσοπόλεμο (και εμπίπτει στις διατάξεις του Ν. 3028/02). Το ξύλινο σκαρί του (19 μ. Χ 6 μ.) σώζεται σε καλή κατάσταση. Βρέθηκε σε βάθος 10 μέτρων, 40 περίπου μέτρα νοτιοδυτικά της άκρης του μόλου, και περιείχε διαβρωμένους πυροκροτητές, πολλές δεσμίδες φυσιγγίων, διάφορα σκεύη, κομμάτια του εξοπλισμού του, κ.ά. Στην περιοχή, κατά μήκος της βραχώδους ακτής μέχρι το φανό, σε βάθος 20 μ. εντοπίστηκε πλήθος οστράκων αμφορέων (οι περισσότεροι είναι ροδιακοί του 1ου αιώνα) και κεραμικών χρηστικών αγγείων. Τα ευρήματα αυτά υποδεικνύουν την ύπαρξη ναυαγίου, θαμμένου στην άμμο.