Η Σοφία Ροδίτη σχολιάζει πως για τις γυναίκες των απεργών ήταν δεδομένη η κινητοποίησή τους στο πλευρό των συζύγων τους. Μιλά για τα εξοντωτικά ωράρια εργασίας αλλά και για τις επικίνδυνες συνθήκες δουλειάς, που τις ανάγκαζαν συχνά να «γιατροπορεύουν», όπως λέει, τους άντρες τους.

Την ίδια εμπειρία μεταφέρει η Ιωάννα Μακρή. Οπως τονίζει, στα δώδεκα χρόνια που είναι με τον άντρα της έχουν κάνει μαζί μόλις δύο φορές διακοπές. «Υπήρχαν μήνες που ερχόταν ο λογαριασμός του κινητού 200 και 250 ευρώ γιατί το τηλέφωνο ήταν ο μόνος τρόπος να επικοινωνώ με τον άντρα μου». Στις περισσότερες οικογένειες το ψυγείο ήταν μονίμως γεμάτο σημειώματα: «Υπάρχει φαγητό στο φούρνο», «Τα παιδιά είναι στο φροντιστήριο», κ.τ.λ. «Πολλές φορές», συνεχίζει η Ιωάννα, «ενώ ήξερα ότι θα σχολάσει κατά τις 14.30, με έπαιρνε τηλέφωνο στις 15.30 - 16.00 να μου πει πως θα γυρίσει την επόμενη μέρα το πρωί, πως ξαναπάει μέσα για δουλειά».

Αμέσως τη συμπληρώνουν άλλες γυναίκες με παρόμοια πείρα: «Το πρωί, 6.30 γύρναγε και τον έπαιρναν στις 12 τηλέφωνο να ξαναπάει το μεσημέρι». Ολες τονίζουν τα ανύπαρκτα μέτρα προστασίας και τους κινδύνους για τη ζωή των εργαζομένων. Το σοβαρό έγκαυμα που υπέστη ο άντρας της Ιωάννας δηλώθηκε ως εργατικό «ατύχημα» μόνο μετά από την κινητοποίηση της ίδιας και βέβαια του σωματείου, ενώ η εκδοχή της εργοδοσίας ήταν πως κάηκε στο σπίτι με βραστό νερό.

«Μου λένε τώρα να τον στείλω μέσα να καεί ζωντανός, γιατί; Για 500 ευρώ; Κι αν ο εργαζόμενος στη βαριά βιομηχανία παίρνει 500 ευρώ, εμείς βγαίνοντας για δουλειά, για παράδειγμα στο σούπερ μάρκετ, τι θα πάρουμε μισθό, 100 ευρώ;».

Η Δέσποινα εργάζεται σε κατάστημα μεγάλης αλυσίδας σούπερ μάρκετ. Αν και δουλεύει εκεί δέκα χρόνια, ποτέ δεν είχε σκεφτεί να γραφτεί στο σωματείο. Η ίδια και ο άντρας της πίστευαν ότι ως εργαζόμενοι σε μεγάλες και κερδοφόρες επιχειρήσεις θα ήταν οι τελευταίοι που θα έπληττε η κρίση. Η σκληρή απεργιακή μάχη άλλαξε και για την ίδια πολλά. Σήμερα είναι μέλος του σωματείου της και θεωρεί αυτονόητη τη συμμετοχή της στην απεργία.

Παρ' όλα αυτά διαπιστώνει πως οι περισσότεροι εργαζόμενοι δεν αντιλαμβάνονται τι συμβαίνει μέχρι να τους αγγίξει το πρόβλημα. «Δεν μπορεί κανείς να καταλάβει την κατάσταση αν δεν τη ζήσει από μέσα», λέει χαρακτηριστικά.

Το ίδιο επισημαίνει η Χαρά, που ανοίγει συζήτηση για τον αγώνα των χαλυβουργών στο σχολείο των παιδιών και στη γειτονιά της, όμως υπάρχουν πολλοί που, όπως λέει, «άμα δεν το πάθουν δεν τους νοιάζει».

Οι συνθήκες που αντιμετωπίζουν είναι δύσκολες. «Ζούμε μόνο από την αλληλεγγύη των άλλων εργαζομένων», λέει η Σοφία, «και τα χρήματα που έρχονται από την αλληλεγγύη είναι για τις βενζίνες, για να πηγαινοερχόμαστε στο εργοστάσιο για περιφρούρηση. Φόρους και χαράτσια δεν πρόκειται έτσι κι αλλιώς να τα πληρώσουμε. Ολοι οι λογαριασμοί είναι σε εκκρεμότητα ή έχουμε κάνει διακανονισμούς». Παρά τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν, στην ερώτηση πώς έχει αλλάξει τη ζωή τους η απεργία απαντάει αφοπλιστικά: «Τα πράγματα έχουν γίνει καλύτερα. Γιατί τώρα πια αγωνιζόμαστε για κάτι». Τονίζει ότι ο αγώνας που δίνουν αφορά και τις ίδιες, ότι πρέπει να τον δώσουν από κοινού: «Είμαστε υποχρεωμένες και θέλουμε να στηρίξουμε τους άντρες μας. Αν τους αφήσουμε μόνους τους δεν πρόκειται να γίνει τίποτα», λέει.

Με το ίδιο σκεπτικό θέση στη μάχη έχουν και τα παιδιά των χαλυβουργών. «Αυτή τη στιγμή δεν αγωνιζόμαστε μόνο για μας αλλά και για τα παιδιά μας», υπογραμμίζει η Σοφία, «πρέπει να δουλέψουν με καλύτερες συνθήκες εργασίας από ό,τι δουλέψαμε εμείς, όχι σε χειρότερες, ούτε καν στις ίδιες. Πρέπει να καλυτερέψουν τα πράγματα για τα παιδιά μας και αν δεν αγωνιστούμε εμείς δεν πρόκειται να γίνει τίποτα». Η οικογένεια της Σοφίας είναι όλη στη δράση.

Η κόρη της, Δήμητρα Κατσαρού, ήταν κι αυτή πίσω από το πανό της Επιτροπής Γυναικών στην απεργία ενώ δίνει καθημερινά το «παρών» στην περιφρούρηση. «Δεν υπάρχει μέρα που να μην πάμε στο εργοστάσιο», τονίζει. Αλλά και στο ΤΕΙ στο οποίο σπουδάζει «φαίνεται ότι κάτι κινείται, κυρίως από τις αφίσες και τα πανό του ΜΑΣ».

«Δίνουμε τη μάχη μας. Ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα είμαστε ήδη νικητές», λέει η Σοφία. Η ίδια βλέπει πολύ σοβαρά τη σημασία της συμμετοχής των γυναικών στη μάχη αυτή. Οπως εξηγεί, «εξαρτάται η ψυχολογία της οικογένειας από αυτό που θα πει η μαμά ή η σύζυγος. Γι' αυτό πρέπει κι εμείς να ασχοληθούμε με αυτή την κατάσταση κι όχι να τα αφήσουμε όλα στην πλάτη των αντρών. Δε βγαίνουν αυτοί έξω, βγαίνουμε όλοι έξω. Για να μπορέσουμε να υπερασπιστούμε αυτά που έχουμε στο σπίτι μας πρέπει να βγούμε έξω, να ακουστούμε, να γίνουμε περισσότερες. Αγωνιζόμαστε λοιπόν μαζί με τους άντρες μας».

Και οι ίδιες; Τι νιώθουν να έχουν κερδίσει μέχρι σήμερα; «Εχουμε κερδίσει και στους εαυτούς μας», λέει η Μαρία Δελλή, «έχουμε μεγαλύτερη αυτοεκτίμηση, βλέπουμε ότι μπορούμε να καταφέρουμε πράγματα. Δεν είναι η γυναίκα μόνο για να είναι μέσα στο σπίτι, για να πλένει, να σιδερώνει, να μεγαλώνει τα παιδιά. Παίρνει θέση, στηρίζει τον άντρα της, παλεύει γι' αυτά που παλεύει και αυτός, γι' αυτά που παλεύουμε όλοι μέσα στην οικογένειά μας. Εξάλλου, αυτά τα μέτρα που θέλουν να επιβάλουν έχουν άμεση σχέση με το μέλλον των παιδιών μας. Παλεύουμε μαζί με τα παιδιά μας και παλεύουμε για τα παιδιά μας», τονίζει. «Εχουμε καταλάβει το δίκιο μας, συνειδητοποιήσαμε και καταλάβαμε τη δύναμη που φέρνει η ενότητα των εργαζομένων. Εδώ που έχουμε φτάσει δεν υπάρχουν ατομικές λύσεις, ο πόλεμος που γίνεται είναι πόλεμος ταξικός», συνεχίζει η Μαρία Δελλή, και καταλήγει: «Αυτό που πρέπει να απλωθεί σε κάθε εργοστάσιο, σε κάθε εργασιακό χώρο και κάθε γειτονιά είναι ακριβώς αυτή η δύναμη των εργαζομένων και το αποτέλεσμα που μπορεί να φέρει». Αυτό τον αγώνα δίνουν οι γυναίκες των απεργών, όπως αποτυπώνεται στο σύνθημα που γράφει το πανό τους: «Είμαστε στη μάχη με τους συντρόφους μας και την τάξη μας». Σε αυτή τη μάχη καλούνται να πάρουν θέση οι γυναίκες της εργατικής τάξης και των άλλων λαϊκών στρωμάτων σε κάθε χώρο δουλειάς και γειτονιά, δυναμώνοντας την πάλη με στόχο να βγει η τάξη τους νικήτρια.